Alejandro Jodorowsky
Alejandro Jodorowski (Tocopilla, 1929ko otsailaren 17a) txiletar zinema- eta antzerki-zuzendaria da. Fernando Arrabal antzerkigilearekin eta Roland Topor pintorearekin batera, Burlesque antzerki taldea (1962) —gero Panique izango zena (1964-1965)— sortu zuen Parisen.
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Filosofia eta letretako ikasketak egin zituen Santiagon. Pailazo eta antzezle gisa hasi zen lanean, eta txotxongilo- eta mimo-konpainia bat sortu zuen.
1953an Parisera joan zen Marcel Marceaurekin ikastera. Garai hartan idatzi zituen El fabricante de máscaras (Maskara egilea) eta La jaula (Kaiola).
1965ean Mexikora joan eta hamar urtez egon zen bertan. Garai hartan egin zituen muntaketak iskanbila handien iturri izan ziren kulturaren munduan, oso urratzaile eta abangoardistak zirelako. Beckett, Shakespeare, Ionesco eta Strindbergen testuak eta paniko famatuak erabili zituen muntaia horietarako.
Producciones Pánicas bere ekoizpen-enpresarekin zenbait film egin zituen: Fando y Lis (1968, Fando eta Lis), El topo (1970, Satorra), La montaña sagrada (1972, Mendi sakratua) eta Santa sangre (1989, Odol santua). Bere zenbait filmetan, gainera, antzezle, musikagile eta gidoigile gisa parte hartu du. Nobelak (El paraíso de los periquitos, 1984; El dedo y la luna, 1987; El niño del jueves negro, 1999) eta poesia (Poesía sin fin, 2009) ere idatzi ditu.
1974. urtea geroztik, Parisen bizi da.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.