A
A euskal alfabetoko lehen hizkia eta lehen bokala da, munduko beste alfabeto askotan erabilia, latindar alfabetoaren parte. A (larriz) eta a (xehez) idazten da. Antzinako Greziako alfa hizkiaren antzekoa da forman, hortik baitator. Hizkia larria (A) hiruki batean gorantz doazen bi lerroek eta, erdian, mozten duen lerro horizontal bat da. Hizkia xehea, aldiz, bi motara idatzi daiteke, bi solairu dituen a eta solairu bakarra duen ɑ. Bigarren hau ohikoagoa da eskuz idazterakoan, edo eskuzko formak irudikatzen dituzten tipografietan, bereziki umeentzat bideratuta baldin bada. Tipografia batzuetan, kurtsibak ere forma hori hartzen du.
Euskal alfabetoa | |
---|---|
A a • B b • C c • (Ç ç)1 • D d E e • F f • G g • H h • I i • J j K k • L l • M m • N n • Ñ ñ • O o P p • Q q • R r • S s • T t • U u V v • W w • X x • Y y • Z z | |
Digramak: dd • tt • ts • tx • tz | |
Beste irudikapen batzuk | |
Bandera | |
Braille | A, ⓐ, 🅰, A, a, a, Ⓐ, 🄐, ⒜, 🅐, 🄰, ᴀ, ᴬ, ᵃ, ₐ, 𝔸, 𝕒, 𝔄, 𝔞, 𝕬 eta 𝖆 |
ASL | |
Kodeak | Braille ASCII (en) : A morse kodea: .- NATO alfabeto fonetikoa: Alpha |
1ç letra, c letraren aldaera da euskal alfabetoan. |
Historia
aldatuA hizkia idi (lit. alef) buruaren piktograma moduan sortu zen egiptoar hieroglifoetan edo brontze aroko alfabetoan.
Idi burua Egiptoar hieroglifoa |
Idi burua proto-semitikoa |
Aleph feniziarra |
Alpha grekoa |
A etruskoa |
A erromatarra |
---|---|---|---|---|---|
Euskaraz
aldatu"A" garrantzi handiko hizkia da euskaraz, mugatzaile nagusia delako.
Hitz batzuek eta zenbait izen berezik, "a itsasia" dute, hau da, berezkoa dute amaierako "a" eta ez da mugatzailea[1]. Hitz batek a itsatsia duen ala ez jakiteko, hiztegian begiratu behar da[1]. Horien artean daude labana (labana bat) eta Donostia (Donostiara noa).
Adierazteko beste aukera batzuk
aldatuNATO alfabetoa | Morse kodean | ||
Alpha | |||
Seinale bandera | Semaforoa | Amerikar keinu hizkuntza (Espainiakoa eta Frantziakoa desberdinak izan daitezke) | Braille |
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b a itsatsia Euskara Batuaren Eskuliburuan (Euskaltzaindia, kontsulta: 2020-12-12)