Saltu al enhavo

Gaon

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Parto de serio

stelo de Davido  
Judismo

Portalo | Kategorio
Judoj · Judismo · Kiu estas judo
Ortodoksaj · Konservema judismo
Progresiva (Reforma - Liberala) · Ultraortodoksaj
Samarianoj · Falaŝoj · Karaimoj
Etnaj grupoj kaj lingvoj
Aŝkenazoj · Sefardoj · Mizraĥoj
Hebrea · Jida · Judhispana · Geeza
Religio
Dio · Principoj de kredo en judismo · Diaj nomoj
613 micvot · Halaĥa · Leĝaro de Noe
Mesio · Eskatologio
Juda pensado, filozofio kaj etiko
Juda religia filozofio
Cedaka · Musar · Elekteco
Ĥasidismo · Kabalo · Haskala
Religiaj tekstoj
Torao · Tanaĥo · Miŝno · Talmudo · Midraŝo
Tosefta · Miŝne Tora · Ŝulĥan Aruĥ
Siduro · Maĥzoro · Pijuto · Zoharo
La vivciklo, tradicioj kaj kutimoj
Brit mila · Brit ŝalom · Pidjon ha-ben · Simĥat Bat · Bar-micvo
Ŝiduĥ · Nupto · Divorco (Get) · Sepulto
Kaŝrut · Juda kalendaro · Judaj festotagoj
Talito · Tfilino · Cicito · Kipao
Mezuzo · Menorao · Ŝofaro · Sefer Tora
Signifaj figuroj de judismo
Abraham · Isaak · Jakobo · Moseo
Salomono · Davido · Elija · Aaron
Majmonido · Naĥmanides · Raŝi
Baal Ŝem Tov · Gaon de Vilno · Maharal
Religiaj konstruaĵoj kaj institutoj
Templo · Sinagogo · Jeŝivo · Bejt midraŝ
Rabeno · Ĥazan · Dajan · Gaon
Kohen (pastro) · Maŝgiaĥ · Gabaj · Ŝoĥet
Mohel · Bejt din · Roŝ jeŝiva
Juda liturgio
Ŝema · Amida · Kadiŝ
Minhag · Minjan · Nosaĥ
Ŝaĥarit · Minĥa · Ma’ariv · Ne’ila
Historio de judoj
Antikva historio de Izraelo
Historio de judoj en mezepoko
Historio de judoj en novepoko
Proksimaj temoj
Antisemitismo · Holokaŭsto · Israelo
Filosemitismo · Cionismo
Abrahama religio

Gaon estas en hebrea singularo de Geonim. Geonim (en hebrea: גאונים; [ɡeʔoˈnim]; transliterumita ankaŭ kiel Gaonim - singulare Gaon) estis la prezidantoj de du grandaj Babilonaj Talmudaj Akademioj de Sura kaj Pumbedita,[1] en la Abasida Kaliflando, kaj estis ĝenerale akceptitaj kiel spiritaj estroj de la judaj komunumoj tutmonde en la komenco de la Mezepoko, kontraste kun la Reŝ Galuta (Eksilarko) kiu tenis la nereligian aŭtoritaton super la judoj en islamaj landoj.

Geonim estas la pluralo de גאון (Gaon') [ɡaˈʔon], kiu signifas "fiero" aŭ "splendo" en Biblia hebrea kaj ekde la 19a jarcento "genio" kiel en moderna hebrea. Kiel la titolo de Babilonia lernejestro ĝi signifas ion kiel "Supera Moŝto".

La Geonim ludis elstaran kaj decidigan rolon en la transmito kaj instruado de Torao kaj juda juro. Ili instruis Talmudon kaj decidis pri temoj sur kiuj ne estis reguloj dum la periodo de la Talmudo. La Geonim estis ankaŭ spiritaj estroj de la juda komunumo en sia epoko.

Gaono de Vilno (jide דער װילנער גאון) estis matematikisto, rabeno, eminenta interpretisto de Talmudo kaj konanto de kabalo.

  1. Abrahams, Israel (1911). "Gaon". En Chisholm, Hugh (eld.). Encyclopædia Britannica. 11 (11a eld.). Cambridge University Press. p. 455.