Saltu al enhavo

Tiranedoj: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
 
(17 mezaj versioj de 3 uzantoj ne montriĝas)
Linio 17: Linio 17:
}}
}}
'''Tiranedoj''' (''Tyrannidae'') estas [[familio (biologio)|familio]] de [[paseroformaj birdoj]] renkonteblaj en multaj lokoj de [[Nordameriko|Norda]] kaj [[Suda Ameriko]]j.<ref>{{Cite web|title=Tyrant flycatchers « IOC World Bird List|url=http://www.worldbirdnames.org/bow/flycatchers/|access-date=2020-10-02|website=www.worldbirdnames.org|archive-date=2020-04-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20200424141908/https://www.worldbirdnames.org/bow/flycatchers/|url-status=live}}</ref>
'''Tiranedoj''' (''Tyrannidae'') estas [[familio (biologio)|familio]] de [[paseroformaj birdoj]] renkonteblaj en multaj lokoj de [[Nordameriko|Norda]] kaj [[Suda Ameriko]]j.<ref>{{Cite web|title=Tyrant flycatchers « IOC World Bird List|url=http://www.worldbirdnames.org/bow/flycatchers/|access-date=2020-10-02|website=www.worldbirdnames.org|archive-date=2020-04-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20200424141908/https://www.worldbirdnames.org/bow/flycatchers/|url-status=live}}</ref>
Laŭ la nuna sistematiko ĝi estas la plej granda familio de [[birdoj]] kaj inkludas na pli ol 400 [[specio]]j. En ĉiu aparta lando de [[Amerikoj]] krom [[Kanado]] kaj [[Usono]] estas pli da specioj de tiranedoj ol de iu alia birda familio. Tiranedoj ege varias je grando, formo kaj kolorigo de [[plumaro]], kaj certaj specioj aspekte kaj ekologie similas al [[muŝkaptuledoj]], kvankam ne estas proskime parencaj al ili. Kiel ĉiuj aliaj anoj de [[subordo]] ''[[Tyranni]]'', tiranedoj havas pli simplajn kaj mallongajn [[birdokanto|kantojn]] ol aliaj [[kantobirdoj]].<ref name="HBW9">del Hoyo, J. Elliott, A. & Christie, D. (editors). (2004) ''Handbook of the Birds of the World. Volume 9: Cotingas to Pipits and Wagtails''. Lynx Edicions. {{ISBN|84-87334-69-5}}</ref>
Laŭ la nuna sistematiko ĝi estas la plej granda familio de [[birdoj]] kaj inkludas na pli ol 400 [[specio]]j. En ĉiu aparta lando de [[Amerikoj]] krom [[Kanado]] kaj [[Usono]] estas pli da specioj de tiranedoj ol de iu alia birda familio. Tiranedoj ege varias je grando, formo kaj kolorigo de [[plumaro]], kaj certaj specioj aspekte kaj ekologie similas al [[muŝkaptuledoj]], kvankam ne estas proksime parencaj al ili. Kiel ĉiuj aliaj anoj de [[subordo]] ''[[Tyranni]]'', tiranedoj havas pli simplajn kaj mallongajn [[birdokanto|kantojn]] ol aliaj [[kantobirdoj]].<ref name="HBW9">del Hoyo, J. Elliott, A. & Christie, D. (editors). (2004) ''Handbook of the Birds of the World. Volume 9: Cotingas to Pipits and Wagtails''. Lynx Edicions. {{ISBN|84-87334-69-5}}</ref>


Antaŭe tiu ĉi familio estis eĉ pli granda ol nun; certajn speciojn oni movigis de ''Tyrannidae'' al ''[[Tityridae]]''. En [[1990]] oni proponis sistematikon, laŭ kiu genroj ''[[Mionectes]]'', ''[[Leptopogon]]'', ''[[Pseudotriccus]]'', ''[[Poecilotriccus]]'', ''[[Taenotriccus]]'', ''[[Hemitriccus]]'', ''[[Todirostrum]]'' kaj ''[[Corythopis]]'' estas apartigitaj je aparta familio '''''Pipromorphidae'''''.<ref name=rheindt2008>{{cite journal | last1=Rheindt | first1=F.E. | last2=Norman | first2=J.A. | last3=Christidis | first3=L. | year=2008 | title=Phylogenetic relationships of tyrant-flycatchers (Aves: Tyrannidae), with an emphasis on the elaeniine assemblage | journal=Molecular Phylogenetics and Evolution | volume=46 | issue=1 | pages=88–101 | doi=10.1016/j.ympev.2007.09.011 | pmid=18042406 | url=http://www.bio-nica.info/biblioteca/Rheindt2007Aves.pdf | access-date=2012-08-05 | archive-date=2014-12-10 | archive-url=https://web.archive.org/web/20141210022843/http://www.bio-nica.info/biblioteca/Rheindt2007Aves.pdf | url-status=live }}</ref>
Antaŭe tiu ĉi familio estis eĉ pli granda ol nun; certajn speciojn oni movigis de ''Tyrannidae'' al ''[[Tityridae]]''. En [[1990]] oni proponis sistematikon, laŭ kiu genroj ''[[Mionectes]]'', ''[[Leptopogon]]'', ''[[Pseudotriccus]]'', ''[[Poecilotriccus]]'', ''[[Taenotriccus]]'', ''[[Hemitriccus]]'', ''[[Todirostrum]]'' kaj ''[[Corythopis]]'' estas apartigitaj je aparta familio '''''Pipromorphidae'''''.<ref name=rheindt2008>{{cite journal | last1=Rheindt | first1=F.E. | last2=Norman | first2=J.A. | last3=Christidis | first3=L. | year=2008 | title=Phylogenetic relationships of tyrant-flycatchers (Aves: Tyrannidae), with an emphasis on the elaeniine assemblage | journal=Molecular Phylogenetics and Evolution | volume=46 | issue=1 | pages=88–101 | doi=10.1016/j.ympev.2007.09.011 | pmid=18042406 | url=http://www.bio-nica.info/biblioteca/Rheindt2007Aves.pdf | access-date=2012-08-05 | archive-date=2014-12-10 | archive-url=https://web.archive.org/web/20141210022843/http://www.bio-nica.info/biblioteca/Rheindt2007Aves.pdf | url-status=live }}</ref>
Linio 23: Linio 23:


==Priskribo==
==Priskribo==
Plimulto de specioj el la familio aspektas sufiĉe kutime, kun [[plumaro]]j de brunaj, grizaj kaj blankaj kolornuancoj, ofte donantaj certan gradon de [[kamuflado]]. Ekzistas, tamen, tre drastaj esceptoj, kiel la brile ruĝa [[vermiljona muŝkaptulo]], blua-nigra-flava [[plurkolora taĉurio]], certaj specioj el [[genro (biologio)|genroj]] ''[[Todirostrum]]'', ''[[Hemitriccus]]'' kaj ''[[Poecilotriccus]]'' ktp. Kelkaj specioj havas brile flavajn malsuprajn partojn de plumaro, ekzemple [[ornama muŝkaptulo]] aŭ [[granda kiskadio]]. Certaj specioj havas movivajn [[Kresto (plumoj)|krestojn]].
Plimulto de specioj el la familio aspektas sufiĉe kutime, kun [[plumaro]]j de brunaj, grizaj kaj blankaj kolornuancoj, ofte donantaj certan gradon de [[kamuflado]]. Ekzistas, tamen, tre drastaj esceptoj, kiel la brile ruĝa [[vermiljona muŝtirano]], blua-nigra-flava [[plurkolora taĉurio]], certaj specioj el [[genro (biologio)|genroj]] ''[[Todirostrum]]'', ''[[Hemitriccus]]'' kaj ''[[Poecilotriccus]]'' ktp. Kelkaj specioj havas brile flavajn malsuprajn partojn de plumaro, ekzemple [[ornama muŝkaptulo]] aŭ [[granda kiskadio]]. Certaj specioj havas movivajn [[Kresto (plumoj)|krestojn]].


Iuj specioj de la plej grandaj genroj de tiranedoj (ekz. ''[[Elaenia]]'', ''[[Myiarchus]]'' aŭ ''[[Empidonax]]'') aspektas sufiĉe simile unu al la alia por esti malfacildistingeblaj laŭ aspekto en naturo; ili, tamen, bone distingeblas laŭ [[birdokanto|voĉo]].
Iuj specioj de la plej grandaj genroj de tiranedoj (ekz. ''[[Elaenia]]'', ''[[Myiarchus]]'' aŭ ''[[Empidonax]]'') aspektas sufiĉe simile unu al la alia por esti malfacildistingeblaj laŭ aspekto en naturo; ili, tamen, bone distingeblas laŭ [[birdokanto|voĉo]].
Linio 32: Linio 32:
Pro sia malgrandeco kaj mallongaj vostoj anoj de genro ''Myiornis'' similas al malgrandaj lanugozaj pilkoj aŭ grandaj insektoj.
Pro sia malgrandeco kaj mallongaj vostoj anoj de genro ''Myiornis'' similas al malgrandaj lanugozaj pilkoj aŭ grandaj insektoj.


La plej granda tiranedo estas la [[granda lanitirano]], kiu estas 29&nbsp;cm longa kaj averaĝe 99.2&nbsp;g peza. Kelkaj specioj, ekzemple [[jetapo]], [[tondilvosta muŝkaptulo]] aŭ [[forkvosta muŝkaptulo]] estas konsiderinde pli longaj, ĝis 41&nbsp;cm, sed tio ĉi estas nur pro iliaj longegaj vostoj. Relative al grando de korpo, forkvosta muŝkaptulo havas la plej longan voston el ĉiuj birdoj (almenaŭ laŭ la longo de veraj vostaj plumoj, ne aldonaj plumoj kiel ĉe kelkaj birdoj el familio ''[[Phasianidae]]'').<ref name = "BirdAlmanac">{{cite book | title = The Bird Almanac: A Guide to Essential Facts and Figures of the World's Birds | first = David Mitchell | last = Bird | year = 2004 | publisher = Firefly Books | location = Buffalo, NY, USA | page = 70 | url = https://books.google.com/books?id=HTX6BatQFDgC&pg=PA70 | isbn = 978-1-55297-925-9 | access-date = 2016-11-24 | archive-date = 2019-12-29 | archive-url = https://web.archive.org/web/20191229101542/https://books.google.com/books?id=HTX6BatQFDgC&pg=PA70 | url-status = live }}</ref>
La plej granda tiranedo estas la [[granda lanitirano]], kiu estas 29&nbsp;cm longa kaj averaĝe 99.2&nbsp;g peza. Kelkaj specioj, ekzemple [[jetapo]], [[tondilvosta reĝtirano]] aŭ [[forkvosta reĝtirano]] estas konsiderinde pli longaj, ĝis 41&nbsp;cm, sed tio ĉi estas nur pro iliaj longegaj vostoj. Relative al grando de korpo, forkvosta reĝtirano havas la plej longan voston el ĉiuj birdoj (almenaŭ laŭ la longo de veraj vostaj plumoj, ne aldonaj plumoj kiel ĉe kelkaj birdoj el familio ''[[Phasianidae]]'').<ref name = "BirdAlmanac">{{cite book | title = The Bird Almanac: A Guide to Essential Facts and Figures of the World's Birds | first = David Mitchell | last = Bird | year = 2004 | publisher = Firefly Books | location = Buffalo, NY, USA | page = 70 | url = https://books.google.com/books?id=HTX6BatQFDgC&pg=PA70 | isbn = 978-1-55297-925-9 | access-date = 2016-11-24 | archive-date = 2019-12-29 | archive-url = https://web.archive.org/web/20191229101542/https://books.google.com/books?id=HTX6BatQFDgC&pg=PA70 | url-status = live }}</ref>


==Distribuo kaj habitato==
==Distribuo kaj habitato==
Preskaŭ ĉiu [[habitato]] de [[Amerikoj]] havas almenaŭ kelkajn speciojn de tiranedoj, sed la speciriĉeco grave varias inter diversaj tipoj de habitato. La plej grandan variecon de tiranedoj havas [[montano (ekologio)|montanaj]] {{j|ĉiamverda|arbaro}} kaj malaltaĵaj tropikaj ĉiamverdaj arbaroj, dum {{j|ĉerivera|arbaro}}, [[palmoj|palmaj]] arbaroj, [[sabloarbaro]]j, [[Tropikaj kaj subtropikaj sekaj foliarbaroj|tropikaj foliarbaroj]] kaj iliaj marĝenoj, sudaj [[modera klimato|moderklimataj]] arbaroj kaj iliaj marĝenoj, humidaj montanaj [[arbustaro]]j, kaj nordaj moderklimataj [[herbejo]]j havas la plej malaltajn kvantojn de distingaj specioj. Diferenco inter la plej granda kaj la plej malgranda speciriĉeco estas drasta: en tropikaj malaltaĵaj ĉiamverdaj arbaroj renkonteblas pli ol 90 specioj de tiranedoj, dum la ĉi-supre listitaj habitatoj havas na nur po malpli ol 10. Eble en tiuj ĉi habitatoj estas malpli da {{j|ekologia|niĉo}} taŭgaj por tiranedoj.
Preskaŭ ĉiu [[habitato]] de [[Amerikoj]] havas almenaŭ kelkajn speciojn de tiranedoj, sed la speciriĉeco grave varias inter diversaj tipoj de habitato. La plej grandan variecon de tiranedoj havas [[montano (ekologio)|montanaj]] {{j|ĉiamverda|arbaro}} kaj malaltaĵaj tropikaj ĉiamverdaj arbaroj, dum {{j|ĉerivera|arbaro}}, [[palmoj|palmaj]] arbaroj, [[sabloarbaro]]j, [[Tropikaj kaj subtropikaj sekaj foliarbaroj|tropikaj foliarbaroj]] kaj iliaj marĝenoj, sudaj [[modera klimato|moderklimataj]] arbaroj kaj iliaj marĝenoj, humidaj montanaj [[arbustaro]]j, kaj nordaj moderklimataj [[herbejo]]j havas la plej malaltajn kvantojn de distingaj specioj. Diferenco inter la plej granda kaj la plej malgranda speciriĉeco estas drasta: en tropikaj malaltaĵaj ĉiamverdaj arbaroj renkonteblas pli ol 90 specioj de tiranedoj, dum la ĉi-supre listitaj habitatoj havas na nur po malpli ol 10. Eble en tiuj ĉi habitatoj estas malpli da {{j|ekologia|niĉo}} taŭgaj por tiranedoj.


Multaj tiranedoj specialiĝas por vivo en tropikaj malaltaĵaj ĉiamverdaj arbaroj kaj montanaj ĉiamverdaj arbaroj. En tropikaj malaltaĵaj ĉiamverdaj arbaroj estas 49 [[endemia]]j specioj de tiranedoj, kaj en montanaj ĉiamverdaj arbaroj 46 endemiaj specioj. Oni povas supozi en en ambaŭ habitatoj nivelo de specialiĝo de tiranedoj estas simila.
Multaj tiranedoj specialiĝas por vivo en tropikaj malaltaĵaj ĉiamverdaj arbaroj kaj montanaj ĉiamverdaj arbaroj. En tropikaj malaltaĵaj ĉiamverdaj arbaroj estas 49 [[endemia]]j specioj de tiranedoj, kaj en montanaj ĉiamverdaj arbaroj 46 endemiaj specioj. Oni povas supozi en ambaŭ habitatoj nivelo de specialiĝo de tiranedoj estas simila.


Laŭ regiono, la plej grandan speciriĉecon de tiranedoj havas [[Atlantikaj arbaroj]], kaj [[El Chocó]] estas en la proksima dua loko.
Laŭ regiono, la plej grandan speciriĉecon de tiranedoj havas [[Atlantikaj arbaroj]], kaj [[El Chocó]] estas en la proksima dua loko.


==Statuso==
==Statuso==
Multaj specioj de tiranedoj ne estas minacataj kaj [[IUCN]] listas ilin [[malplej zorgiga]]j. Iuj, tamen, estas en danĝero kaj havas diversan leĝan protekton. Ekzemple, [[norda senbarba tiraneto]] (''Camptostoma imberbe'') estas protektita laŭ [[Traktato de Migrantaj Birdoj de 1918]].<ref>[http://www.fws.gov/migratorybirds/RegulationsPolicies/mbta/MBTANDX.HTML "List of Migratory Bird Species Protected by the Migratory Bird Treaty Act as of December 2, 2013"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190607221124/https://www.fws.gov/migratorybirds/RegulationsPolicies/mbta/mbtandx.html |date=June 7, 2019 }} U.S. Fish and Wildlife Service</ref>
Multaj specioj de tiranedoj ne estas minacataj kaj [[IUCN]] listas ilin [[malplej zorgiga]]j. Iuj, tamen, estas en danĝero kaj havas diversan leĝan protekton. Ekzemple, [[norda senbarba tiraneto]] (''Camptostoma imberbe'') estas protektita laŭ [[Traktato de Migrantaj Birdoj de 1918]].<ref>[http://www.fws.gov/migratorybirds/RegulationsPolicies/mbta/MBTANDX.HTML "List of Migratory Bird Species Protected by the Migratory Bird Treaty Act as of December 2, 2013"] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20190607000000/https://web.archive.org/web/20190607221124/https://www.fws.gov/migratorybirds/RegulationsPolicies/mbta/mbtandx.html |date=2019-06-07 }} U.S. Fish and Wildlife Service</ref>
Tiu ĉi specio estas malofta en Usono, sed relative kutimas pli sude.
Tiu ĉi specio estas malofta en Usono, sed relative kutimas pli sude.


Kelkaj specioj el Suda kaj Centra Ameriko estas en pli granda danĝero. Laŭ listo de [[2007]], [[BirdLife International]] (kaj do [[IUCN]]) deklaris {{n|Minas-Ĝerajsa|tiraneto}} kaj [[todtirano de Kaempfer|todtiranon de Kaempfer]] [[draste endanĝerita]]j. Ambaŭ tiuj ĉi specioj estas [[endemia]]j en [[Brazilo]]. Krome, 7 specioj estas deklaritaj [[endanĝerita]]j kaj 18 [[vundebla]]j.<ref>BirdLife International (2007). Species factsheets. Accessed 12 December 2007 [http://www.birdlife.org/ available online] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070710124603/http://www.birdlife.org/ |date=2007-07-10 }}</ref>
Kelkaj specioj el Suda kaj Centra Ameriko estas en pli granda danĝero. Laŭ listo de [[2007]], [[BirdLife International]] (kaj do [[IUCN]]) deklaris {{n|Minas-Ĝerajsa|tiraneto}} kaj [[todtirano de Kaempfer|todtiranon de Kaempfer]] [[draste endanĝerita]]j. Ambaŭ tiuj ĉi specioj estas [[endemia]]j en [[Brazilo]]. Krome, 7 specioj estas deklaritaj [[endanĝerita]]j kaj 18 [[vundebla]]j.<ref>BirdLife International (2007). Species factsheets. Accessed 12 December 2007 [http://www.birdlife.org/ available online] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20240911172512/https://www.birdlife.org/ |date=2024-09-11 }}</ref>


==Sistematiko==
==Sistematiko==
Linio 51: Linio 51:


Laŭ la nuna sistematiko, la familio enhavas 447 [[specio]]jn en 104 [[genro (biologio)|genroj]].<ref name=ioc>{{cite web| editor1-last=Gill | editor1-first=Frank | editor1-link=Frank Gill (ornithologist) | editor2-last=Donsker | editor2-first=David | editor3-last=Rasmussen | editor3-first=Pamela | editor3-link=Pamela C. Rasmussen | date=December 2023 | title=Tyrant flycatchers | work=IOC World Bird List Version 14.1 | url=https://www.worldbirdnames.org/bow/flycatchers/ | publisher=International Ornithologists' Union | access-date=12 January 2024 }}</ref>
Laŭ la nuna sistematiko, la familio enhavas 447 [[specio]]jn en 104 [[genro (biologio)|genroj]].<ref name=ioc>{{cite web| editor1-last=Gill | editor1-first=Frank | editor1-link=Frank Gill (ornithologist) | editor2-last=Donsker | editor2-first=David | editor3-last=Rasmussen | editor3-first=Pamela | editor3-link=Pamela C. Rasmussen | date=December 2023 | title=Tyrant flycatchers | work=IOC World Bird List Version 14.1 | url=https://www.worldbirdnames.org/bow/flycatchers/ | publisher=International Ornithologists' Union | access-date=12 January 2024 }}</ref>
Antaŭe al tiranedoj ankaŭ apartenis genroj ''[[Tityra]]'', ''[[Pachyramphus]]'', ''[[Laniocera]]'' kaj ''[[Xenopsaris]]'', sed en [[2007]] [[South American Classification Committee|SACC]] movis ilin al ilia propra familio ''[[Tityridae]]''.<ref>[http://www.museum.lsu.edu/~Remsen/SACCprop313.htm Adopt the Family Tityridae] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080508083837/http://www.museum.lsu.edu/~Remsen/SACCprop313.html |date=2008-05-08 }} – South American Classification Committee (2007)</ref>
Antaŭe al tiranedoj ankaŭ apartenis genroj ''[[Tityra]]'', ''[[Pachyramphus]]'', ''[[Laniocera]]'' kaj ''[[Xenopsaris]]'', sed en [[2007]] [[South American Classification Committee|SACC]] movis ilin al ilia propra familio ''[[Tityridae]]''.<ref>[http://www.museum.lsu.edu/~Remsen/SACCprop313.htm Adopt the Family Tityridae] {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20080508000000/https://web.archive.org/web/20080508083837/http://www.museum.lsu.edu/~Remsen/SACCprop313.html |date=2008-05-08 }} – South American Classification Committee (2007)</ref>


{| class="wikitable collapsible"
{| class="wikitable collapsible"
Linio 194: Linio 194:
|-
|-
|[[File:Stigmatura budytoides - Greater wagtail tyrant.JPG|175px]] || ''[[Stigmatura]]'' {{small|Sclater & Salvin, 1866}} ||
|[[File:Stigmatura budytoides - Greater wagtail tyrant.JPG|175px]] || ''[[Stigmatura]]'' {{small|Sclater & Salvin, 1866}} ||
* [[Malgranda motaciltirano]] (''Stigmatura napensis'')
* [[Malgranda motaciltirano]], ''Stigmatura napensis''
* [[Bahia motaciltirano]] (''Stigmatura bahiae'')
* [[Bahia motaciltirano]], ''Stigmatura bahiae''
* [[Granda motaciltirano]] (''Stigmatura budytoides'')
* [[Granda motaciltirano]], ''Stigmatura budytoides''
|-
|-
|[[File:Golden-faced Tyrannulet - Colombia S4E9917.jpg|175px]] || ''[[Zimmerius]]'' {{small|Traylor, 1977}} ||
|}
* [[Gvatemala tiraneto]], ''Zimmerius vilissimus''
* [[Viska tiraneto]], ''Zimmerius parvus''
* [[Okulvitra tiraneto]], ''Zimmerius improbus''
* [[Venezuela tiraneto]], ''Zimmerius petersi''
* [[Bolivia tiraneto]], ''Zimmerius bolivianus''
* [[Ruĝbeka tiraneto]], ''Zimmerius cinereicapilla''
* [[Miŝana tiraneto]], ''Zimmerius villarejoi''
* [[Tiraneto de Chico]], ''Zimmerius chicomendesi''
* [[Maldikpieda tiraneto]], ''Zimmerius gracilipes''
* [[Gujana tiraneto]], ''Zimmerius acer''
* [[Orvizaĝa tiraneto]], ''Zimmerius chrysops''
* [[Tiraneto de Coopmans]], ''Zimmerius minimus''
* [[Ĉokoa tiraneto]], ''Zimmerius albigularis''
* [[Flavecbrusta tiraneto]], ''Zimmerius flavidifrons''
* [[Perua tiraneto]], ''Zimmerius viridiflavus''
|-
|[[File:Phylloscartes poecilotis (Atrapamoscas variegado) - Flickr - Alejandro Bayer (1).jpg|175px]] || ''[[Pogonotriccus]]'' {{small|Cabanis & Heine, 1859}} ||
* [[Varia arista tirano]], ''Pogonotriccus poecilotis''
* [[Arista tirano de Chapman]], ''Pogonotriccus chapmani''
* [[Marmorvizaĝa arista tirano]], ''Pogonotriccus ophthalmicus''
* [[Okulvitra arista tirano]], ''Pogonotriccus orbitalis''
* [[Venezuela arista tirano]], ''Pogonotriccus venezuelanus''
* [[Antjokia arista tirano]], ''Pogonotriccus lanyoni''
* [[Suda arista tirano]], ''Pogonotriccus eximius''
* [[San-Paŭla arista tirano]], ''Pogonotriccus paulista''
* [[Arista tirano de Serra do Mar]], ''Pogonotriccus difficilis''
|-
|[[File:Cinnamon-faced Tyrannulet - Manu NP - Perù 7710 (16666057107).jpg|175px]] || ''[[Phylloscartes]]'' {{small|Cabanis & Heine, 1859}} ||
* [[Buntvanga tiraneto]], ''Phylloscartes ventralis''
* [[Alagoasa tiraneto]], ''Phylloscartes ceciliae''
* [[Restingaa tiraneto]], ''Phylloscartes kronei''
* [[Bahia tiraneto]], ''Phylloscartes beckeri''
* [[Panama tiraneto]], ''Phylloscartes flavovirens''
* [[Oliva-verda tiraneto]], ''Phylloscartes virescens''
* [[Ekvadora tiraneto]], ''Phylloscartes gualaquizae''
* [[Nigrabrusta tiraneto]], ''Phylloscartes nigrifrons''
* [[Rufbrova tiraneto]], ''Phylloscartes superciliaris''
* [[Ruffrunta tiraneto]], ''Phylloscartes flaviventris''
* [[Cinamvizaĝa tiraneto]], ''Phylloscartes parkeri''
* [[Minas-Ĝerajsa tiraneto]], ''Phylloscartes roquettei''
* [[Tiraneto de Oustalet]], ''Phylloscartes oustaleti''
* [[Flavokula tiraneto]], ''Phylloscartes sylviolus''
|-
|[[File:Mionectes rufiventris.jpg|175px]] || ''[[Mionectes]]'' {{small|Cabanis, 1844}} ||
* [[Striatkola muŝkaptulo]], ''Mionectes striaticollis''
* [[Olivstriata muŝkaptulo]], ''Mionectes galbinus''
* [[Oliveca muŝkaptulo]], ''Mionectes olivaceus''
* [[Oĥraventra muŝkaptulo]], ''Mionectes oleagineus''
* [[Muŝkaptulo de McConnell]], ''Mionectes macconnelli''
* [[Muŝkaptulo de Sierra de Lema]], ''Mionectes roraimae''
* [[Grizkapuĉa muŝkaptulo]], ''Mionectes rufiventris''
|-
|[[File:Leptopogon amaurocephalus -Piraju, Sao Paulo, Brazil-8.jpg|175px]] || ''[[Leptopogon]]'' {{small|Cabanis, 1844}} ||
* [[Rufbrusta muŝkaptulo]], ''Leptopogon rufipectus''
* [[Inkaa muŝkaptulo]], ''Leptopogon taczanowskii''
* [[Sepikapa muŝkaptulo]], ''Leptopogon amaurocephalus''
* [[Ardezĉapa muŝkaptulo]], ''Leptopogon superciliaris''
|-
|[[File:Suiriri islerorum - Chapada Flycatcher.JPG|175px]] || ''[[Guyramemua]]'' {{small|Lopes et al., 2017}} ||
*[[Ĉapada muŝkaptulo]], ''[[Guyramemua affine]]''
|-
|[[File:Sublegatus modestus - Southern scrub flycatcher.JPG|175px]] || ''[[Sublegatus]]'' {{small|Sclater & Salvin, 1868}} ||
* [[Norda arbusta muŝkaptulo]], ''Sublegatus arenarum''
* [[Suda arbusta muŝkaptulo]], ''Sublegatus modestus''
* [[Amazonia arbusta muŝkaptulo]], ''Sublegatus obscurior''
|-
|[[File:Inezia subflava - Amazonian inezia, Anavilhanas National Park, Novo Airão, Amazonas, Brazil.jpg|175px]] || ''[[Inezia]]'' {{small|Cherrie, 1909}} ||
* [[Maldikbeka inezio]], ''Inezia tenuirostris''
* [[Griza inezio]], ''Inezia inornata''
* [[Amazonia inezio]], ''Inezia subflava''
* [[Pala inezio]], ''Inezia caudata''
|-
|[[File:Myiophobus fasciatus 54670465.jpg|175px]] || ''[[Myiophobus]]'' {{small|Reichenbach, 1850}} ||
* [[Olivbrusta muŝkaptulo]], ''Myiophobus cryptoxanthus''
* [[Flaveca muŝkaptulo]], ''Myiophobus flavicans''
* [[Senornama muŝkaptulo]], ''Myiophobus inornatus''
* [[Oranĝkresta muŝkaptulo]], ''Myiophobus phoenicomitra''
* [[Roraima muŝkaptulo]], ''Myiophobus roraimae''
* [[Rusta muŝkaptulo]], ''Myiophobus fasciatus''
* [[Muskolora muŝkaptulo]], ''Myiophobus crypterythrus''
* [[Rufeca muŝkaptulo]], ''Myiophobus rufescens''
|-
|[[File:Myiophobus pulcher (Atrapamoscas musguero) - Flickr - Alejandro Bayer.jpg|175px]] || ''[[Nephelomyias]]'' {{small|(Ohlson, Fjeldsa and Ericson, 2009)}} ||
* [[Oranĝbenda muŝkaptulo]], ''Nephelomyias lintoni''
* [[Oĥrecbrusta muŝkaptulo]], ''Nephelomyias ochraceiventris''
* [[Beleta muŝkaptulo]], ''Nephelomyias pulcher''
|-
|[[File:Ornate Flycatcher - South Ecuador S4E0633.jpg|175px]] || ''[[Myiotriccus]]'' {{small|Ridgway, 1905}} ||
* [[Ornama muŝkaptulo]], ''[[Myiotriccus ornatus]]''
|-
|[[File:Tachuris rubrigastra - Many-coloured rush-tyrant.JPG|175px]] || ''[[Tachuris]]'' {{small|Lafresnaye, 1836}} ||
*[[Plurkolora taĉurio]], ''[[Tachuris rubrigastra]]''
|-
|[[File:Culicivora caudacuta Sharp-tailed Tyrant.JPG|175px]] || ''[[Culicivora]]'' {{small|Swainson, 1827}} ||
* [[Akravosta herbotirano]], ''[[Culicivora caudacuta]]''
|-
|[[File:Hemitriccus striaticollis - Stripe-necked Tody Tyrant; Arari; Maranhão, Brazil.jpg|175px]] || ''[[Hemitriccus]]'' {{small|Cabanis & Heine, 1859}} ||
* [[Todtirano de Snethlage]], ''Hemitriccus minor''
* [[Vastbeka todtirano]], ''Hemitriccus josephinae''
* [[Flama bambua tirano]], ''Hemitriccus flammulatus''
* [[Helbruna bambua tirano]], ''Hemitriccus diops''
* [[Brunbrusta bambua tirano]], ''Hemitriccus obsoletus''
* [[Blankokula todtirano]], ''Hemitriccus zosterops''
* [[Todtirano de Zimmer]], ''Hemitriccus minimus''
* [[Okulringa todtirano]], ''Hemitriccus orbitatus''
* [[Todtirano de Johannes]], ''Hemitriccus iohannis''
* [[Striatkola todtirano]], ''Hemitriccus striaticollis''
* [[Pendantnesta todtirano]], ''Hemitriccus nidipendulus''
* [[Jungaa todtirano]], ''Hemitriccus spodiops''
* [[Perlventra todtirano]], ''Hemitriccus margaritaceiventer''
* [[Todtirano de Pelzeln]], ''Hemitriccus inornatus''
* [[Nigragorĝa todtirano]], ''Hemitriccus granadensis''
* [[Sablagorĝa todtirano]], ''Hemitriccus rufigularis''
* [[Cinambrusta todtirano]], ''Hemitriccus cinnamomeipectus''
* [[Sablabrusta todtirano]], ''Hemitriccus mirandae''
* [[Todtirano de Kaempfer]], ''Hemitriccus kaempferi''
* [[Forkvosta todtirano]], ''Hemitriccus furcatus''
* [[Blankaventra todtirano]], ''Hemitriccus griseipectus''
* [[Akra todtirano]], ''Hemitriccus cohnhafti''
|-
|[[File:Myiornis auricularis 1.jpg|175px]] || ''[[Myiornis]]'' {{small|Bertoni, A.W., 1901}} ||
* [[Blankventra nana tirano]], ''Myiornis albiventris''
* [[Orela nana tirano]], ''Myiornis auricularis''
* [[Nigraĉapa nana tirano]], ''Myiornis atricapillus''
* [[Mallongvosta nana tirano]], ''Myiornis ecaudatus''
|-
|[[File:Southern Bentbill.jpg|175px]] || ''[[Oncostoma]]'' {{small|P.L. Sclater, 1862}} ||
* [[Norda hokbekulo]] (''Oncostoma cinereigulare'')
* [[Suda hokbekulo]] (''Oncostoma olivaceum'')
|-
|[[File:Lophotriccus galeatus - Helmeted Pygmy Tyrant, Presidente Figueiredo, Amazonas, Brazil 02.jpg|175px]] || ''[[Lophotriccus]]'' {{small|Berlepsch, 1884}} ||
* [[Skvamkresta nana tirano]], ''Lophotriccus pileatus''
* [[Dubenda nana tirano]], ''Lophotriccus vitiosus''
* [[Longkresta nana tirano]], ''Lophotriccus eulophotes''
* [[Helma nana tirano]], ''Lophotriccus galeatus''
|-
|[[File:Pale-eyed Pygmy-Tyrant.jpg|175px]] || ''[[Atalotriccus]]'' {{small|Ridgway, 1905}} ||
* [[Palokula nana tirano]], ''[[Atalotriccus pilaris]]''
|-
|[[File:Poecilotriccus ruficeps (Tiranuelo capirrufo) (14450043293).jpg|175px]] || ''[[Poecilotriccus]]'' {{small|Berlepsch, 1884}} ||
* [[Rufkrona todtirano]], ''Poecilotriccus ruficeps''
* [[Todtirano de Lulu]], ''Poecilotriccus luluae''
* [[Blankvanga todtirano]], ''Poecilotriccus albifacies''
* [[Nigra-blanka todtirano]], ''Poecilotriccus capitalis''
* [[Sablovanga todtirano]], ''Poecilotriccus senex''
* [[Ruĝeca todtirano]], ''Poecilotriccus russatus''
* [[Oĥravizaĝa todtirano]], ''Poecilotriccus plumbeiceps''
* [[Fumbrusta todtirano]], ''Poecilotriccus fumifrons''
* [[Rustbrusta todtirano]], ''Poecilotriccus latirostris''
* [[Ardezbrusta todtirano]], ''Poecilotriccus sylvia''
* [[Orflugila todtirano]], ''Poecilotriccus calopterus''
* [[Nigradorsa todtirano]], ''Poecilotriccus pulchellus''
|-
|[[File:Taeniotriccus andrei - Black-chested Tyrant (male), Parauapebas, Pará, Brazil.jpg|175px]] || ''[[Taeniotriccus]]'' {{small|Berlepsch & Hartert, 1902}} ||
* [[Nigrabrusta reĝtirano]], ''[[Taeniotriccus andrei]]''
|-
|[[File:Todirostrum poliocephalum3.jpg|175px]] || ''[[Todirostrum]]'' – [[todmuŝkaptuloj]] {{small|Lesson, 1831}} ||
* [[Makula todmuŝkaptulo]], ''Todirostrum maculatum''
* [[Grizkapa todmuŝkaptulo]], ''Todirostrum poliocephalum''
* [[Marakajba todmuŝkaptulo]], ''Todirostrum viridanum''
* [[Nigrakapa todmuŝkaptulo]], ''Todirostrum nigriceps''
* [[Pentrita todmuŝkaptulo]], ''Todirostrum pictum''
* [[Kutima todmuŝkaptulo]] or black-fronted tody-flycatcher, ''Todirostrum cinereum''
* [[Flavbrova todmuŝkaptulo]], ''Todirostrum chrysocrotaphum''
|-
|[[File:Cnipodectes subbrunneus - Brownish twistwing, Careiro, Amazonas, Brazil.jpg|175px]] || ''[[Cnipodectes]]'' {{small|P.L. Sclater & Salvin, 1873}} ||
* [[Bruna tordflugilulo]] (''Cnipodectes subbrunneus'')
* [[Rufa tordflugilulo]] (''Cnipodectes superrufus'').
|-
|[[File:Rhynchocyclus fulvipectus - Fulvous-breasted Flatbill - 3.jpg|175px]] || ''[[Rhynchocyclus]]'' {{small|Cabanis & Heine, 1859}} ||
* [[Okulringa platbekulo]], ''Rhynchocyclus brevirostris''
* [[Pacifika platbekulo]], ''Rhynchocyclus pacificus''
* [[Eosta olivkolora platbekulo]], ''Rhynchocyclus olivaceus''
* [[Uesta olivkolora platbekulo]], ''Rhynchocyclus aequinoctialis''
* [[Oĥrabrusta platbekulo]], ''Rhynchocyclus fulvipectus''
|-
|[[File:Tolmomyias flaviventris - Yellow-breasted Flycatcher.JPG|175px]] || ''[[Tolmomyias]]'' {{small|Hellmayr, 1927}} ||
* [[Flava-oliva platbekulo]], ''Tolmomyias sulphurescens''
* [[Oranĝokula platbekulo]], ''Tolmomyias traylori''
* [[Flavflanka platbekulo]], ''Tolmomyias assimilis''
* [[Flavflugila platbekulo]], ''Tolmomyias flavotectus''
* [[Grizkrona platbekulo]], ''Tolmomyias poliocephalus''
* [[Oĥrabrova platbekulo]], ''Tolmomyias flaviventris''
* [[Olivvizaĝa platbekulo]], ''Tolmomyias viridiceps''
|-
|[[File:Calyptura cristata.jpg|175px]] || ''[[Calyptura]]'' {{small|Swainson, 1832}} ||
* [[Kalipturo]], ''[[Calyptura cristata]]''
|-
|[[File:Platyrinchus coronatus - Golden-crowned spadebill.jpg|175px]] || ''[[Platyrinchus]]'' {{small|Desmarest, 1805}} ||
* [[Cinamkresta ŝpatbekulo]], ''Platyrinchus saturatus''
* [[Mallongvosta ŝpatbekulo]], ''Platyrinchus cancrominus''
* [[Flavgorĝa ŝpatbekulo]], ''Platyrinchus flavigularis''
* [[Orkrona ŝpatbekulo]], ''Platyrinchus coronatus''
* [[Blankgorĝa ŝpatbekulo]], ''Platyrinchus mystaceus''
* [[Blankkresta ŝpatbekulo]], ''Platyrinchus platyrhynchos''
* [[Brunflugila ŝpatbekulo]], ''Platyrinchus leucoryphus''
|-
|[[File:Neopipo cinnamomea - Cinnamon neopipo.jpg|175px]] || ''[[Neopipo]]'' {{small|Sclater & Salvin, 1869}} ||
* [[Cinama manakintirano]], ''[[Neopipo cinnamomea]]''
|-
|[[File:Cinnamon Flycatcher (Pyrrhomyias cinnamomeus).jpg|175px]] || ''[[Pyrrhomyias]]'' {{small|Cabanis & Heine, 1859}} ||
* [[Cinama muŝkaptulo]], ''[[Pyrrhomyias cinnamomeus]]''
|-
|[[File:Gibão de couro.jpg|175px]] || ''[[Hirundinea]]'' {{small|Orbigny & Lafresnaye, 1837}} ||
* [[Hirundineo]], ''[[Hirundinea ferruginea]]''
|-
|[[File:Gray-breasted Flycatcher - South Ecuador S4E9465.jpg|175px]] || ''[[Lathrotriccus]]'' {{small|Lanyon,W & Lanyon,S, 1986}} ||
*[[Muŝtirano de Euler]], ''Lathrotriccus euleri''
*[[Grizbrusta muŝtirano]], ''Lathrotriccus griseipectus''
|-
|[[File:Aphanotriccus capitalis -near Rancho Naturalista, Cordillera de Talamanca, Costa Rica-8.jpg|175px]] || ''[[Aphanotriccus]]'' {{small|Ridgway, 1905}} ||
*[[Oĥrabrusta muŝkaptulo]], ''Aphanotriccus capitalis''
*[[Nigrabeka muŝkaptulo]], ''Aphanotriccus audax''
|-
|[[File:Cnemotriccus fuscatus - Fuscous Flycatcher; Bodoquena, Mato Grosso do Sul, Brazil.jpg|175px]] || ''[[Cnemotriccus]]'' {{small|Hellmayr, 1927}} ||
* [[Malhela muŝkaptulo]], ''[[Cnemotriccus fuscatus]]''
|-
|[[File:Pileated Flycatcher - Mexico S4E9492 (16251012834).jpg|175px]] || ''[[Xenotriccus]]'' {{small|Dwight & Griscom, 1927}} ||
* [[Zonata muŝkaptulo]], ''Xenotriccus callizonus''
* [[Meksika muŝkaptulo]], ''Xenotriccus mexicanus''
|-
|[[File:Sayornis phoebe -Owen Conservation Park, Madison, Wisconsin, USA-8.jpg|175px]] || ''[[Sayornis]]'' – [[feboj]] {{small|Bonaparte, 1854}} ||
* [[Orienta febo]], ''Sayornis phoebe''
* [[Nigra febo]], ''Sayornis nigricans''
* [[Ruĝeca febo]], ''Sayornis saya''
|-
|[[File:Mitrephanes phaeocercus -Costa Rica-8a.jpg|175px]] || ''[[Mitrephanes]]'' {{small|Coues, 1882}} ||
* [[Norda tufmuŝkaptulo]], ''Mitrephanes phaeocercus''
* [[Olivkolora tufmuŝkaptulo]], ''Mitrephanes olivaceus''
|-
|[[File:Tropical Pewee - Rio Tigre - Costa Rica.jpg|175px]] || ''[[Contopus]]'' {{small|Cabanis, 1855}} ||
* [[Olivflanka arbartirano]], ''Contopus cooperi''
* [[Granda arbartirano]], ''Contopus pertinax''
* [[Malhela arbartirano]], ''Contopus lugubris''
* [[Fuma arbartirano]], ''Contopus fumigatus''
* [[Oĥreca arbartirano]], ''Contopus ochraceus''
* [[Okcidenta arbartirano]], ''Contopus sordidulus''
* [[Orienta arbartirano]], ''Contopus virens''
* [[Norda tropika arbartirano]], ''Contopus bogotensis''
* [[Suda tropika arbartirano]], ''Contopus cinereus''
* [[Tumbesa arbartirano]], ''Contopus punensis''
* [[Blankgorĝa arbartirano]], ''Contopus albogularis''
* [[Nigreca arbartirano]], ''Contopus nigrescens''
* [[Kuba arbartirano]], ''Contopus caribaeus''
* [[Hispaniola arbartirano]], ''Contopus hispaniolensis''
* [[Jamajka arbartirano]], ''Contopus pallidus''
* [[Malgrand-Antila arbartirano]], ''Contopus latirostris''
|-
|[[File:Black-capped Flycatcher - Central Highlands - Costa Rica MG 7063 (26603418092).jpg|175px]] || ''[[Empidonax]]'' — [[muŝtiranoj]] {{small|Cabanis, 1855}} ||
*[[Flavventra muŝtirano]], ''Empidonax flaviventris''
*[[Verdeca muŝtirano]], ''Empidonax virescens''
*[[Alna muŝtirano]], ''Empidonax alnorum''
*[[Salika muŝtirano]], ''Empidonax traillii''
*[[Blankgorĝa muŝtirano]], ''Empidonax albigularis''
*[[Malgranda muŝtirano]], ''Empidonax minimus''
*[[Abia muŝtirano]], ''Empidonax hammondii''
*[[Griza muŝtirano]], ''Empidonax wrightii''
*[[Arbusta muŝtirano]], ''Empidonax oberholseri''
*[[Pina muŝtirano]], ''Empidonax affinis''
*[[Marborda muŝtirano]], ''Empidonax difficilis''
*[[Flaveca muŝtirano]], ''Empidonax flavescens''
*[[Brunecbrusta muŝtirano]], ''Empidonax fulvifrons''
*[[Nigrakapa muŝtirano]], ''Empidonax atriceps''
|-
|[[File:Pyrocephalus rubinus Titiribí pechirrojo Vermilion Flycatcher (male) (17321352426).jpg|175px]] || ''[[Pyrocephalus]]'' {{small|Gould, 1839}} ||
* [[Skarlata muŝtirano]] ''Pyrocephalus rubinus''
* [[Vermiljona muŝtirano]], ''Pyrocephalus obscurus''
* [[Nana muŝtirano]] ''Pyrocephalus nanus''
* ✝[[San-Cristóbal-insula muŝtirano]] ''Pyrocephalus dubius''
|-
|[[File:Ochthornis littoralis - Drab Water-Tyrant.jpg|175px]] || ''[[Ochthornis]]'' {{small|P.L. Sclater, 1888}} ||
* [[Litorala akvotirano]], ''[[Ochthornis littoralis]]''
|-
|[[File:Satrapa icterophrys -Argentina-8.jpg|175px]] || ''[[Satrapa]]'' {{small|Strickland, 1844}} ||
* [[Flavbrova muŝtirano]], ''[[Satrapa icterophrys]]''
|-
|[[File:LittleGround-Tyrant.jpg|175px]] || ''[[Syrtidicola]]'' {{small|Chesser et al, 2020}} ||
* [[Malgranda tertirano]], ''[[Syrtidicola fluviatilis]]''
|-
|[[File:Spot-billed Ground-Tyrant.jpg|175px]] || ''[[Muscisaxicola]]'' – [[tertiranoj]] {{small|Orbigny & Lafresnaye, 1837}} ||
*[[Makulbeka tertirano]], ''Muscisaxicola maculirostris''
*[[Blankbrusta tertirano]], ''Muscisaxicola albifrons''
*[[Oĥranuka tertirano]], ''Muscisaxicola flavinucha''
*[[Parama tertirano]], ''Muscisaxicola alpinus''
*[[Tertirano de Taczanowski]], ''Muscisaxicola griseus''
*[[Cindra tertirano]], ''Muscisaxicola cinereus''
*[[Rufnuka tertirano]], ''Muscisaxicola rufivertex''
*[[Malhelvizaĝa tertirano]], ''Muscisaxicola maclovianus''
*[[Blankbrova tertirano]], ''Muscisaxicola albilora''
*[[Cinamventra tertirano]], ''Muscisaxicola capistratus''
*[[Rufkapa tertirano]], ''Muscisaxicola juninensis''
*[[Nigrabrusta tertirano]], ''Muscisaxicola frontalis''
|-
|[[File:Andean Negrito (Lessonia oreas) on the ground, side view.jpg|175px]] || ''[[Lessonia]]'' — [[negritoj]] {{small|Swainson, 1832}} ||
* [[Anda negrito]], ''Lessonia oreas''
* [[Rufa negrito]], ''Lessonia rufa''
|-
|[[File:Hymenops perspicillatus Argentina.jpg|175px]] || ''[[Hymenops]]'' {{small|Lesson, 1828}} ||
* [[Okulvitra tirano]], ''[[Hymenops perspicillatus]]''
|-
|[[File:Knipolegus cyanirostris -Reserva Guainumbi, Sao Luis do Paraitinga, Sao Paulo, Brasil-8.jpg|175px]] || ''[[Knipolegus]]'' {{small|F. Boie, 1826 }} ||
* [[Blubeka nigra tirano]], ''Knipolegus cyanirostris''
* [[Nigra tirano de Jelski]], ''Knipolegus signatus''
* [[Plumba tirano]], ''Knipolegus cabanisi''
* [[Cindra tirano]], ''Knipolegus striaticeps''
* [[Blankflugila nigra tirano]], ''Knipolegus aterrimus''
* [[Nigra tirano de Hudson]], ''Knipolegus hudsoni''
* [[Rufvosta tirano]], ''Knipolegus poecilurus''
* [[Riverborda tirano]], ''Knipolegus orenocensis''
* [[Amazonia nigra tirano]], ''Knipolegus poecilocercus''
* [[Kresta nigra tirano]], ''Knipolegus lophotes''
* [[Velura nigra tirano]], ''Knipolegus nigerrimus''
* [[Kaatinga nigra tirano]], ''Knipolegus franciscanus''
|-
|[[File:Red-rumped-Bush-tyrant.jpg|175px]] || ''[[Cnemarchus]]'' {{small|Ridgway, 1905}} ||
* [[Ruĝpuga arbusta tirano]], ''Cnemarchus erythropygius''
* [[Monta arbusta tirano]], ''Cnemarchus rufipennis''
|-
|[[File:White Monjita (Xolmis irupero)-8.jpg|175px]] || ''[[Xolmis]]'' {{small|F. Boie, 1826}} ||
* [[Blankpuga monĵito]], ''Xolmis velatus''
* [[Blanka monĵito]], ''Xolmis irupero''
|-
|[[File:Fire-eyed Diucon RWD.jpg|175px]] || ''[[Pyrope]]'' {{small|Cabanis & Heine, 1860}} ||
* [[Flamokululo]] (''[[Pyrope pyrope]]'')
|-
|[[File:Xolmis cinereus -Fazenda Campo de Ouro, Piraju, Sao Paulo, Brasil-8.jpg|175px]] || ''[[Nengetus]]'' {{small|Swainson, 1827}} ||
* [[Griza monĵito]], ''[[Nengetus cinereus]]''
|-
|[[File:Xolmis coronatus - Black-crowned Monjita; San Javier, Río Negro, Uruguay.jpg|175px]] || ''[[Neoxolmis]]'' {{small|Hellmayr, 1927}} ||
* [[Nigrakrona monĵito]], ''Neoxolmis coronatus''
* [[Rustdorsa monĵito]], ''Neoxolmis rubetra''
* [[Salinasa monĵito]], ''Neoxolmis salinarum''
* [[Rufventra monĵito]], ''Neoxolmis rufiventris''
|-
|[[File:Myiotheretes striaticollis Atrapamoscas chiflaperro Streak-throated Bush-Tyrant (13975951386).jpg|175px]] || ''[[Myiotheretes]]'' {{small|Reichenbach, 1850}} ||
* [[Striatgorĝa arbusta tirano]], ''Myiotheretes striaticollis''
* [[Rufventra arbusta tirano]], ''Myiotheretes fuscorufus''
* [[Sankta-Marta arbusta tirano]], ''Myiotheretes pernix''
* [[Fuma arbusta tirano]], ''Myiotheretes fumigatus''
|-
|[[File:Agriornis montanus - Black-billed shrike-tyrant.jpg|175px]] || ''[[Agriornis]]'' – [[lanitiranoj]] {{small|Gould, 1839}} ||
* [[Nigrabeka lanitirano]], ''Agriornis montanus''
* [[Malgranda lanitirano]], ''Agriornis murinus''
* [[Blankvosta lanitirano]], ''Agriornis albicauda''
* [[Grizventra lanitirano]], ''Agriornis micropterus''
* [[Granda lanitirano]], ''Agriornis lividus''
|-
|[[File:Gubernetes yetapa -Piraju, Sao Paulo, Brasil-8.jpg|175px]] || ''[[Gubernetes]]'' {{small|Such, 1825}} ||
* [[Jetapo]], ''[[Gubernetes yetapa]]''
|-
|[[File:Muscipipra vetula 1.jpeg|175px]] || ''[[Muscipipra]]'' {{small|Lesson, 1831}} ||
* [[Tondilvosta griza tirano]] (''[[Muscipipra vetula]]'')
|-
|[[File:Black-backed Water-Tyrant - Brazil MG 8606 (16730865190).jpg|175px]] || ''[[Fluvicola]]'' {{small|Swainson, 1827}} ||
* [[Piga akvotirano]], ''Fluvicola pica''
* [[Nigradorsa akvotirano]], ''Fluvicola albiventer''
* [[Maska akvotirano]], ''Fluvicola nengeta''
|-
|[[File:Arundinicola leucocephala -Piraju, Sao Paulo, Brazil -male-8.jpg|175px]] || ''[[Arundinicola]]'' {{small|d'Orbigny, 1840}} ||
* [[Blankkapa marĉa tirano]], ''[[Arundinicola leucocephala]]''
|-
|[[File:Heteroxolmis dominicana -Rocha, Uruguay -male-8.jpg|175px]] || ''[[Heteroxolmis]]'' {{small|Lanyon, W, 1986}} ||
* [[Nigra-blanka monĵito]], ''[[Heteroxolmis dominicana]]''
|-
|[[File:Alectrurus risora - Strange-tailed tyrant (male) 03.jpg|175px]] || ''[[Alectrurus]]'' {{small|Vieillot, 1816}} ||
* [[Trikolora tirano]], ''Alectrurus tricolor''
* [[Strangvosta tirano]], ''Alectrurus risora''
|-
|[[File:Tumbes Tyrant - South Ecuador S4E9643 (16666065997).jpg|175px]] || ''[[Tumbezia]]'' {{small|Chapman, 1925}} ||
* [[Tumbesa tirano]], ''[[Tumbezia salvini]]''
|-
|[[File:Yellow-bellied Chat-Tyrant - Colombia S4E2594 (16687224919).jpg|175px]] || ''[[Silvicultrix]]'' {{small|Lanyon, W, 1986}} ||
* [[Krona saksikoltirano]], ''Silvicultrix frontalis''
* [[Saksikoltirano de Kalinowski]], ''Silvicultrix spodionota''
* [[Orbrova saksikoltirano]] ''Silvicultrix pulchella''
* [[Flavventra saksikoltirano]] ''Silvicultrix diadema''
* [[Saksikoltirano de Jelski]] ''Silvicultrix jelskii''
|-
|[[File:Ochthoeca fumicolor (Pitajo ahumado) (15321450129).jpg|175px]] || ''[[Ochthoeca]]'' {{small|Cabanis, 1847}} ||
* [[Ardezdorsa saksikoltirano]], ''Ochthoeca cinnamomeiventris''
* [[Nigreca saksikoltirano]], ''Ochthoeca nigrita''
* [[Grenatzona saksikoltirano]], ''Ochthoeca thoracica''
* [[Rufbrusta saksikoltirano]], ''Ochthoeca rufipectoralis''
* [[Brundorsa saksikoltirano]], ''Ochthoeca fumicolor''
* [[Rufbrova saksikoltirano]], ''Ochthoeca superciliosa''
* [[Saksikoltirano de D'Orbigny]], ''Ochthoeca oenanthoides''
* [[Blankbrova saksikoltirano]], ''Ochthoeca leucophrys''
* [[Pjura saksikoltirano]], ''Ochthoeca piurae''
|-
|[[File:Viudita (Colorhamphus parvirostris)-4056-1500px-Ignacio-Azocar.jpg|175px]] || ''[[Colorhamphus]]'' {{small|Sundevall, 1872}} ||
* [[Patagonia tirano]], ''[[Colorhamphus parvirostris]]''
|-
|[[File:Colonia colonus Atrapamoscas rabijunco Long-tailed Tyrant (11876830773).jpg|175px]] || ''[[Colonia (birdo)|Colonia]]'' ||
* [[Longvosta tirano]], ''[[Colonia colonus]]''
|-
|[[File:Short-tailed Field-Tyrant - South Ecuador S4E8007 (16710944637).jpg|175px]] || ''[[Muscigralla]]'' {{small|Orbigny & Lafresnaye, 1837}} ||
* [[Mallongvosta kampa tirano]], ''[[Muscigralla brevicauda]]''
|-
|[[File:Cattle Tyrant - Pantanal - Brazil H8O0107 (16298240983).jpg|175px]] || ''[[Machetornis]]'' {{small|G.R. Gray, 1841}} ||
* [[Bruta tirano]], ''[[Machetornis rixosa]]''
|-
|[[File:Legatus leucophaius Atrapamoscas pirata Piratic Flycatcher (6230421252).jpg|175px]] || ''[[Legatus (bird)|Legatus]]'' {{small|P.L. Sclater, 1859}} ||
* [[Pirata muŝkaptulo]], ''[[Legatus leucophaius]]''
|-
|[[File:Phelpsia inornata White-bearded Flycatcher (6515680991) (cropped).jpg|175px]] || ''[[Phelpsia]]'' {{small|W. Lanyon, 1984}} ||
* [[Blankbarba muŝkaptulo]], ''[[Phelpsia inornata]]''
|-
|[[File:Rusty-margined flycatcher (25954179317).jpg|175px]] || ''[[Myiozetetes]]'' {{small|P.L. Sclater, 1859}} ||
*[[Rustflanka muŝkaptulo]], ''Myiozetetes cayanensis''
*[[Sociema muŝkaptulo]], ''Myiozetetes similis''
*[[Grizĉapa muŝkaptulo]], ''Myiozetetes granadensis''
*[[Malhelbrusta muŝkaptulo]], ''Myiozetetes luteiventris''
|-
|[[File:Great Kiskadee on Branch.png|175px]] || ''[[Pitangus]]'' {{small|Swainson, 1827}} ||
* [[Granda kiskadio]], [[Pitango]] aŭ [[Sulfurpitango]], ''[[Pitangus sulphuratus]]''
|-
|[[File:Lesser kiskadee (Pitangus lictor panamense).jpg|175px]] || ''[[Philohydor]]'' {{small|Lanyon, W, 1984}} ||
* [[Malgranda kiskadio]], ''[[Philohydor lictor]]''
|-
|[[File:Conopias trivirgatus-Three-striped Flycatcher.JPG|175px]] || ''[[Conopias]]'' {{small|Cabanis & Heine, 1859}} ||
* [[Blankringa muŝkaptulo]], ''Conopias albovittatus''
* [[Tristria muŝkaptulo]], ''Conopias trivirgatus''
* [[Flavgorĝa muŝkaptulo]], ''Conopias parvus''
* [[Limonbrova muŝkaptulo]], ''Conopias cinchoneti''
|-
|[[File:Myiodynastes chrysocephalus-2.jpg|175px]] || ''[[Myiodynastes]]'' {{small|Bonaparte, 1857}} ||
* [[Orventra tirano]], ''Myiodynastes hemichrysus''
* [[Orkrona tirano]], ''Myiodynastes chrysocephalus''
* [[Tirano de Baird]], ''Myiodynastes bairdii''
* [[Sulfurventra tirano]], ''Myiodynastes luteiventris''
* [[Striata tirano]], ''Myiodynastes maculatus''
|-
|[[File:Megarynchus pitangua Bichofué picudo Boat-billed Flycatcher (16282096299).jpg|175px]] || ''[[Megarynchus]]'' {{small|Thunberg, 1824}} ||
* [[Megarinko]], ''Megarynchus pitangua''
|-
|[[File:Tyrannopsis sulphurea - Sulphury Flycatcher.JPG|175px]] || ''[[Tyrannopsis]]'' {{small|Ridgway, 1905}} ||
* [[Sulfurkolora muŝtirano]], ''[[Tyrannopsis sulphurea]]''
|-
|[[File:Empidonomus varius-2.jpg|175px]] || ''[[Empidonomus]]'' {{small|Cabanis & Heine, 1859}} ||
* [[Varia muŝtirano]], ''[[Empidonomus varius]]''
|-
|[[File:Griseotyrannus aurantioatrocristatus - Crowned slaty flycatcher.JPG|175px]] || ''[[Griseotyrannus]]'' {{small|W.E. Lanyon, 1984}} ||
* [[Kronata ardeztirano]], ''[[Griseotyrannus aurantioatrocristatus]]''
|-
|[[File:Tyrannus-verticalis-001.jpg|175px]] || ''[[Tyrannus]]'' {{small|Lacépède, 1799}} ||
* [[Neĝgorĝa reĝtirano]], ''Tyrannus niveigularis''
* [[Blankgorĝa reĝtirano]], ''Tyrannus albogularis''
* [[Tropika reĝtirano]], ''Tyrannus melancholicus''
* [[Meksika reĝtirano]], ''Tyrannus couchii''
* [[Norda reĝtirano]], ''Tyrannus vociferans''
* [[Dikbeka reĝtirano]], ''Tyrannus crassirostris''
* [[Maldikbeka reĝtirano]], ''Tyrannus verticalis''
* [[Tondilvosta reĝtirano]], ''Tyrannus forficatus''
* [[Forkvosta reĝtirano]], ''Tyrannus savana''
* [[Orienta reĝtirano]], ''Tyrannus tyrannus''
* [[Griza reĝtirano]], ''Tyrannus dominicensis''
* [[Kuba reĝtirano]], ''Tyrannus cubensis''
* [[Grandkapa reĝtirano]], ''Tyrannus caudifasciatus''
|-
|[[File:Rufous Mourner - Panama H8O0032.jpg|175px]] || ''[[Rhytipterna]]'' {{small|Reichenbach, 1850}} ||
* [[Palventra plorulo]] (''Rhytipterna immunda'')
* [[Grizeca plorulo]] (''Rhytipterna simplex'')
* [[Rufa plorulo]] (''Rhytipterna holerythra'')
|-
|[[File:Sirystes albocinereus - White-rumped Sirystes; Rio Branco, Acre, Brazil.jpg|175px]] || ''[[Sirystes]]'' {{small|Cabanis & Heine, 1859}} ||
* [[Siblanta siristo]], ''Sirystes sibilator''
* [[Uesta siristo]], ''Sirystes albogriseus''
* [[Blankpuga siristo]], ''Sirystes albocinereus''
* [[Siristo de Todd]], ''Sirystes subcanescens''
|-
|[[File:Casiornis rufus -Piraju, Sao Paulo, Brazil-8.jpg|175px]] || ''[[Casiornis]]'' {{small|Des Murs , 1856}} ||
* [[Rufa kasiorno]], ''Casiornis rufus''
* [[Cindragorĝa kasiorno]], ''Casiornis fuscus''
|-
|[[File:Myiarchus tyrannulus 1.jpg|175px]] || ''[[Myiarchus]]'' {{small|Cabanis, 1844}} ||
* [[Rufa tuftirano]], ''Myiarchus semirufus''
* [[Jukatana tuftirano]], ''Myiarchus yucatanensis''
* [[Malgaja tuftirano]], ''Myiarchus barbirostris''
* [[Malhelĉapa tuftirano]], ''Myiarchus tuberculifer''
* [[Tuftirano de Swainson]], ''Myiarchus swainsoni''
* [[Venezuela tuftirano]], ''Myiarchus venezuelensis''
* [[Panama tuftirano]], ''Myiarchus panamensis''
* [[Mallongkresta tuftirano]], ''Myiarchus ferox''
* [[Anda tuftirano]], ''Myiarchus cephalotes''
* [[Cindrakrona tuftirano]], ''Myiarchus phaeocephalus''
* [[Kolumbia tuftirano]], ''Myiarchus apicalis''
* [[Cindragorĝa tuftirano]], ''Myiarchus cinerascens''
* [[Tuftirano de Nutting]], ''Myiarchus nuttingi''
* [[Grandkresta tuftirano]], ''Myiarchus crinitus''
* [[Brunkresta tuftirano]], ''Myiarchus tyrannulus''
* [[Grenada tuftirano]], ''Myiarchus nugator''
* [[Galapaga tuftirano]], ''Myiarchus magnirostris''
* [[Rufvosta tuftirano]], ''Myiarchus validus''
* [[Tuftirano de La Sagra]], ''Myiarchus sagrae''
* [[Stultuma tuftirano]], ''Myiarchus stolidus''
* [[Malgrand-Antila tuftirano]], ''Myiarchus oberi''
* [[Puertorika tuftirano]], ''Myiarchus antillarum''
|-
|[[File:Ramphotrigon megacephalum - Large-headed Flatbill.jpg|175px]] || ''[[Ramphotrigon]]'' {{small|G.R. Gray, 1855}} ||


* [[Grandkapa platbekulo]], ''Ramphotrigon megacephalum''
Kelkaj genroj kaj specioj:
* [[Flameta platbekulo]], ''Ramphotrigon flammulatum''
* Genro: ''Zimmerius'', 15 specioj
* [[Malhelvosta platbekulo]], ''Ramphotrigon fuscicauda''
* Genro: ''Phylloscartes'', 16 specioj
* [[Rufvosta platbekulo]], ''Ramphotrigon ruficauda''
* Genro: ''Hemitriccus'', 22 specioj
|-
* Genro: ''Sayornis'', 3 specioj:
|[[File:Attila torridus - Ochraceous Attila 2.jpg|175px]] || ''[[Attila (birdo)|Attila]]'' {{small|Lesson, 1831}} ||
** [[Orienta febo]] (''Sayornis phoebe'')
** [[Nigra febo]] (''Sayornis nigricans'')
* [[Rufvosta atilo]], ''Attila phoenicurus''
** [[Ruĝeca febo]] (''Sayornis saya'')
* [[Cinama atilo]], ''Attila cinnamomeus''
* [[Oĥreca atilo]], ''Attila torridus''
* Genro: ''Contopus'', 15 specioj, inter kioj:
** [[Olivflanka arbartirano]] (''Contopus cooperi'')
* [[Citronventra atilo]], ''Attila citriniventris''
** [[Granda arbartirano]] (''Contopus pertinax'')
* [[Blankokula atilo]], ''Attila bolivianus''
** [[Okcidenta arbartirano]] (''Contopus sordidulus'')
* [[Grizkapuĉa atilo]], ''Attila rufus''
** [[Orienta arbartirano]] (''Contopus virens'')
* [[Helpuga atilo]], ''Attila spadiceus''
|-
* Genro: [[Muŝtiranoj]], ''Empidonax'', 15 specioj:
|}
** [[Flavventra muŝtirano]] (''Empidonax flaviventris'')
** [[Verdeca muŝtirano]] (''Empidonax virescens'')
** [[Salika muŝtirano]] (''Empidonax traillii'')
*** ''Empidonax traillii extimus'' <ref> [[Arizonaj montarbaroj]] </ref>
** [[Alna muŝtirano]] (''Empidonax alnorum'')
** [[Blankgorĝa muŝtirano]] (''Empidonax albigularis'')
** [[Malgranda muŝtirano]] (''Empidonax minimus'')
** [[Abia muŝtirano]] (''Empidonax hammondii'')
** [[Arbusta muŝtirano]] (''Empidonax oberholseri'')
** [[Griza muŝtirano]] (''Empidonax wrightii'')
** [[Pina muŝtirano]] (''Empidonax affinis'')
** [[Marborda muŝtirano]] (''Empidonax difficilis'')
** [[Montoĉena muŝtirano]] (''Empidonax occidentalis'')
** [[Flaveca muŝtirano]] (''Empidonax flavescens'')
** [[Brunecbrusta muŝtirano]] (''Empidonax fulvifrons'')
** [[Nigrakapa muŝtirano]] (''Empidonax atriceps'')
* Genro: ''Pyrocephalus'', 4 specioj, inter kioj:
** [[Vermiljona muŝtirano]] (''Pyrocephalus obscurus'')
* Genro: ''Neoxolmis'', 4 specioj, inter kioj:
** ''Neoxolmis salinarum'' <ref> [[Arida Ĉako]] </ref>
* Genro: ''Alectrurus '', 2 specioj, inter kioj:
** ''Alectrurus risora'' <ref> [[Humida Ĉako]] </ref>
* Genro: ''Pitangus'', 1 specio:
** [[Pitango]] aŭ [[Sulfurpitango]] (''Pitangus sulphuratus'')
* Genro: ''Myiodynastes'', 5 specioj, inter kioj:
** [[Sulfurventra tirano]] (''Myiodynastes luteiventris'')
* Genro: ''Megarynchus '', 1 specio:
** [[Megarinko]] ''Megarynchus pitangua''
* Genro: ''Tyrannus'', 13 specioj:
** [[Neĝgorĝa reĝtirano]] (''Tyrannus niveigularis'')
** [[Blankgorĝa reĝtirano]] (''Tyrannus albogularis'')
** [[Tropika reĝtirano]] (''Tyrannus melancholicus'')
** [[Meksika reĝtirano]] (''Tyrannus couchii'')
** [[Norda reĝtirano]] (''Tyrannus vociferans'')
** [[Dikbeka reĝtirano]] (''Tyrannus crassirostris'')
** [[Maldikbeka reĝtirano]] (''Tyrannus verticalis'')
** [[Tranĉilvosta reĝtirano]] (''Tyrannus forficatus'')
** [[Forkvosta reĝtirano]] (''Tyrannus savana'')
** [[Orienta reĝtirano]] (''Tyrannus tyrannus'')
** [[Griza reĝtirano]] (''Tyrannus dominicensis'')
** [[Kuba reĝtirano]] (''Tyrannus cubensis'')
** [[Grandkapa reĝtirano]] (''Tyrannus caudifasciatus'')
* Genro: ''Myiarchus'', 22 specioj, inter kioj:
** [[Nigreckapa tuftirano]] (''Myiarchus tuberculifer'')
** [[Sŭainsona muŝkaptulo]] (''Myiarchus swainsoni'')
** [[Kolombia muŝkaptulo]] (''Myiarchus apicalis'') <ref> [[Kaŭko-valaj sekaj arbaroj]] </ref>
** [[Grizgorĝa tuftirano]] (''Myiarchus cinerascens'')
** [[Granda tuftirano]] (''Myiarchus crinitus'')
** [[Brunkresta tuftirano]] (''Myiarchus tyrannulus'')


== Referencoj ==
== Referencoj ==
{{referencoj}}
{{referencoj}}
<br>
<br>
<!--{{projektoj|commonscat=Tyrannidae}}-->
{{projektoj|commonscat=Tyrannidae}}
{{ĝermo}}


{{Birdoj}}
{{Bibliotekoj}}
[[Kategorio:Paseroformaj]]
[[Kategorio:Paseroformaj]]
[[Kategorio:Nearktisa faŭno]]
[[Kategorio:Nearktisa faŭno]]

Nuna versio ekde 18:36, 18 nov. 2024

Kiel legi la taksonomionVikipedio:Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Tiranedoj

Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia
Filumo: Ĥorduloj Chordata
Klaso: Birda klaso Aves
Ordo: Paseroformaj Passeriformes
Subordo: Tyranni
Familio: Tiranedoj Tyrannidae
Vigors 1825
Genroj

vidu tekston

Aliaj Vikimediaj projektoj
vdr

Tiranedoj (Tyrannidae) estas familio de paseroformaj birdoj renkonteblaj en multaj lokoj de Norda kaj Suda Amerikoj.[1] Laŭ la nuna sistematiko ĝi estas la plej granda familio de birdoj kaj inkludas na pli ol 400 specioj. En ĉiu aparta lando de Amerikoj krom Kanado kaj Usono estas pli da specioj de tiranedoj ol de iu alia birda familio. Tiranedoj ege varias je grando, formo kaj kolorigo de plumaro, kaj certaj specioj aspekte kaj ekologie similas al muŝkaptuledoj, kvankam ne estas proksime parencaj al ili. Kiel ĉiuj aliaj anoj de subordo Tyranni, tiranedoj havas pli simplajn kaj mallongajn kantojn ol aliaj kantobirdoj.[2]

Antaŭe tiu ĉi familio estis eĉ pli granda ol nun; certajn speciojn oni movigis de Tyrannidae al Tityridae. En 1990 oni proponis sistematikon, laŭ kiu genroj Mionectes, Leptopogon, Pseudotriccus, Poecilotriccus, Taenotriccus, Hemitriccus, Todirostrum kaj Corythopis estas apartigitaj je aparta familio Pipromorphidae.[3] Tia ĉi familio, tamen, estus parafiletika, ĉar la movigindaj genroj ne estas tre parencaj unu al la alia.[3]

Priskribo

[redakti | redakti fonton]

Plimulto de specioj el la familio aspektas sufiĉe kutime, kun plumaroj de brunaj, grizaj kaj blankaj kolornuancoj, ofte donantaj certan gradon de kamuflado. Ekzistas, tamen, tre drastaj esceptoj, kiel la brile ruĝa vermiljona muŝtirano, blua-nigra-flava plurkolora taĉurio, certaj specioj el genroj Todirostrum, Hemitriccus kaj Poecilotriccus ktp. Kelkaj specioj havas brile flavajn malsuprajn partojn de plumaro, ekzemple ornama muŝkaptulogranda kiskadio. Certaj specioj havas movivajn krestojn.

Iuj specioj de la plej grandaj genroj de tiranedoj (ekz. Elaenia, MyiarchusEmpidonax) aspektas sufiĉe simile unu al la alia por esti malfacildistingeblaj laŭ aspekto en naturo; ili, tamen, bone distingeblas laŭ voĉo.

Laŭ konduto tiranedoj ankaŭ varias, de ŝpatbekuloj, kiuj estas etaj, timidaj kaj preferas densajn arbarajn habitatojn, ĝis reĝtiranoj — relative grandaj, kuraĝaj, scivolemaj kaj kutimaj en malfermaj areoj en kaj apud homaj setlejoj. Plejparto de tiranedoj estas insektovoraj kaj insektoj formas absolutan plejparton de iliaj dietoj, sed ili malofte specialiĝas je iu aparta speco de insektoj. Plej ofte ili estas oportunistaj ĉionvoruloj, ili kaptas kaj manĝas ĉion, kion ili povas kapti. Pli grandaj specioj, ekzemple, granda kiskadio, okaze fortigas sian dieton per malgrandaj vertebruloj (ekz. ranoj) kaj ankaŭ per fruktoj kaj aliaj plantaĵoj. Plej kutimaj Nordamerikaj tiranedoj ĉasas per "embuska" maniero, en kiu la birdo sidas senmove surbranĉe kaj, vidinte predon, plonĝas al ĝi kaj kaptas ĝin, kaj poste revenas al la sama branĉo. Tropikaj specioj malofte ĉasas tiumaniere kaj pli ofte prenas insektojn de arbobranĉoj kaj arbotrunkoj. Tropikaj tiranedoj iam partoprenas en plurspeciaj birdaroj kun aliaj malgrandaj birdoj de la samaj lokoj.

La plej malgrandaj birdoj de la familio estas du tre parencaj specioj: la mallongvosta nana tirano kaj la nigrakapa nana tirano el genro Myiornis (la unua estas averaĝe pli malgranda, sed je neglektebla kvanto), ili estas 6.5–7 cm longaj kaj 4–5 g peza. Laŭ longo tiuj ĉi du specioj estas la plej malgrandaj paseroformaj birdoj, kvankam laŭ pezo iuj malgrandaj silviedoj povas konkuri kun ili.[4] Pro sia malgrandeco kaj mallongaj vostoj anoj de genro Myiornis similas al malgrandaj lanugozaj pilkoj aŭ grandaj insektoj.

La plej granda tiranedo estas la granda lanitirano, kiu estas 29 cm longa kaj averaĝe 99.2 g peza. Kelkaj specioj, ekzemple jetapo, tondilvosta reĝtiranoforkvosta reĝtirano estas konsiderinde pli longaj, ĝis 41 cm, sed tio ĉi estas nur pro iliaj longegaj vostoj. Relative al grando de korpo, forkvosta reĝtirano havas la plej longan voston el ĉiuj birdoj (almenaŭ laŭ la longo de veraj vostaj plumoj, ne aldonaj plumoj kiel ĉe kelkaj birdoj el familio Phasianidae).[5]

Distribuo kaj habitato

[redakti | redakti fonton]

Preskaŭ ĉiu habitato de Amerikoj havas almenaŭ kelkajn speciojn de tiranedoj, sed la speciriĉeco grave varias inter diversaj tipoj de habitato. La plej grandan variecon de tiranedoj havas montanaj ĉiamverdaj arbaroj kaj malaltaĵaj tropikaj ĉiamverdaj arbaroj, dum ĉeriveraj arbaroj, palmaj arbaroj, sabloarbaroj, tropikaj foliarbaroj kaj iliaj marĝenoj, sudaj moderklimataj arbaroj kaj iliaj marĝenoj, humidaj montanaj arbustaroj, kaj nordaj moderklimataj herbejoj havas la plej malaltajn kvantojn de distingaj specioj. Diferenco inter la plej granda kaj la plej malgranda speciriĉeco estas drasta: en tropikaj malaltaĵaj ĉiamverdaj arbaroj renkonteblas pli ol 90 specioj de tiranedoj, dum la ĉi-supre listitaj habitatoj havas na nur po malpli ol 10. Eble en tiuj ĉi habitatoj estas malpli da ekologiaj niĉoj taŭgaj por tiranedoj.

Multaj tiranedoj specialiĝas por vivo en tropikaj malaltaĵaj ĉiamverdaj arbaroj kaj montanaj ĉiamverdaj arbaroj. En tropikaj malaltaĵaj ĉiamverdaj arbaroj estas 49 endemiaj specioj de tiranedoj, kaj en montanaj ĉiamverdaj arbaroj 46 endemiaj specioj. Oni povas supozi en ambaŭ habitatoj nivelo de specialiĝo de tiranedoj estas simila.

Laŭ regiono, la plej grandan speciriĉecon de tiranedoj havas Atlantikaj arbaroj, kaj El Chocó estas en la proksima dua loko.

Multaj specioj de tiranedoj ne estas minacataj kaj IUCN listas ilin malplej zorgigaj. Iuj, tamen, estas en danĝero kaj havas diversan leĝan protekton. Ekzemple, norda senbarba tiraneto (Camptostoma imberbe) estas protektita laŭ Traktato de Migrantaj Birdoj de 1918.[6] Tiu ĉi specio estas malofta en Usono, sed relative kutimas pli sude.

Kelkaj specioj el Suda kaj Centra Ameriko estas en pli granda danĝero. Laŭ listo de 2007, BirdLife International (kaj do IUCN) deklaris Minas-Ĝerajsan tiraneton kaj todtiranon de Kaempfer draste endanĝeritaj. Ambaŭ tiuj ĉi specioj estas endemiaj en Brazilo. Krome, 7 specioj estas deklaritaj endanĝeritaj kaj 18 vundeblaj.[7]

Sistematiko

[redakti | redakti fonton]

La familion unue priskribis Karolo Lineo. La nomon li prenis el verkoj far Mark Catesby de la 1730-aj jaroj, kie li priskribis eostan reĝtiranon kaj nomis ĝin "tirano". Ĉar Lineo admiris verkojn de Catesby, li adaptis la nomon Tyrannidae por la tuta familio, kaj ĝis nun multaj ĝiaj genroj kaj specioj havas en siaj kutimaj nomoj vorton "tirano".[8]

Laŭ la nuna sistematiko, la familio enhavas 447 speciojn en 104 genroj.[9] Antaŭe al tiranedoj ankaŭ apartenis genroj Tityra, Pachyramphus, Laniocera kaj Xenopsaris, sed en 2007 SACC movis ilin al ilia propra familio Tityridae.[10]

Bildo Genro Specioj
Piprites Cabanis, 1847
Phyllomyias Cabanis & Heine, 1859
Tyrannulus Vieillot, 1816
Myiopagis Salvin & Godman, 1888
Elaenia Sundevall, 1836
Ornithion Hartlaub, 1853
Camptostoma P.L. Sclater, 1857
Suiriri d'Orbigny, 1840
Mecocerculus P.L. Sclater, 1862
Anairetes Reichenbach, 1850
Uromyias Hellmayr, 1927
Serpophaga Gould, 1839
Nesotriccus Townsend, CH, 1895
Capsiempis Cabanis & Heine, 1859
Polystictus Reichenbach, 1850
Pseudocolopteryx Lillo, 1905
Pseudotriccus Taczanowski & Berlepsch, 1885
Corythopis Sundevall, 1836
Euscarthmus Wied-Neuwied, 1831
Pseudelaenia W. Lanyon, 1988
Stigmatura Sclater & Salvin, 1866
Zimmerius Traylor, 1977
Pogonotriccus Cabanis & Heine, 1859
Phylloscartes Cabanis & Heine, 1859
Mionectes Cabanis, 1844
Leptopogon Cabanis, 1844
Guyramemua Lopes et al., 2017
Sublegatus Sclater & Salvin, 1868
Inezia Cherrie, 1909
Myiophobus Reichenbach, 1850
Nephelomyias (Ohlson, Fjeldsa and Ericson, 2009)
Myiotriccus Ridgway, 1905
Tachuris Lafresnaye, 1836
Culicivora Swainson, 1827
Hemitriccus Cabanis & Heine, 1859
Myiornis Bertoni, A.W., 1901
Oncostoma P.L. Sclater, 1862
Lophotriccus Berlepsch, 1884
Atalotriccus Ridgway, 1905
Poecilotriccus Berlepsch, 1884
Taeniotriccus Berlepsch & Hartert, 1902
Todirostrumtodmuŝkaptuloj Lesson, 1831
Cnipodectes P.L. Sclater & Salvin, 1873
Rhynchocyclus Cabanis & Heine, 1859
Tolmomyias Hellmayr, 1927
Calyptura Swainson, 1832
Platyrinchus Desmarest, 1805
Neopipo Sclater & Salvin, 1869
Pyrrhomyias Cabanis & Heine, 1859
Hirundinea Orbigny & Lafresnaye, 1837
Lathrotriccus Lanyon,W & Lanyon,S, 1986
Aphanotriccus Ridgway, 1905
Cnemotriccus Hellmayr, 1927
Xenotriccus Dwight & Griscom, 1927
Sayornisfeboj Bonaparte, 1854
Mitrephanes Coues, 1882
Contopus Cabanis, 1855
Empidonaxmuŝtiranoj Cabanis, 1855
Pyrocephalus Gould, 1839
Ochthornis P.L. Sclater, 1888
Satrapa Strickland, 1844
Syrtidicola Chesser et al, 2020
Muscisaxicolatertiranoj Orbigny & Lafresnaye, 1837
Lessonianegritoj Swainson, 1832
Hymenops Lesson, 1828
Knipolegus F. Boie, 1826
Cnemarchus Ridgway, 1905
Xolmis F. Boie, 1826
Pyrope Cabanis & Heine, 1860
Nengetus Swainson, 1827
Neoxolmis Hellmayr, 1927
Myiotheretes Reichenbach, 1850
Agriornislanitiranoj Gould, 1839
Gubernetes Such, 1825
Muscipipra Lesson, 1831
Fluvicola Swainson, 1827
Arundinicola d'Orbigny, 1840
Heteroxolmis Lanyon, W, 1986
Alectrurus Vieillot, 1816
Tumbezia Chapman, 1925
Silvicultrix Lanyon, W, 1986
Ochthoeca Cabanis, 1847
Colorhamphus Sundevall, 1872
Colonia
Muscigralla Orbigny & Lafresnaye, 1837
Machetornis G.R. Gray, 1841
Legatus P.L. Sclater, 1859
Phelpsia W. Lanyon, 1984
Myiozetetes P.L. Sclater, 1859
Pitangus Swainson, 1827
Philohydor Lanyon, W, 1984
Conopias Cabanis & Heine, 1859
Myiodynastes Bonaparte, 1857
Megarynchus Thunberg, 1824
Tyrannopsis Ridgway, 1905
Empidonomus Cabanis & Heine, 1859
Griseotyrannus W.E. Lanyon, 1984
Tyrannus Lacépède, 1799
Rhytipterna Reichenbach, 1850
Sirystes Cabanis & Heine, 1859
Casiornis Des Murs , 1856
Myiarchus Cabanis, 1844
Ramphotrigon G.R. Gray, 1855
Attila Lesson, 1831

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Tyrant flycatchers « IOC World Bird List. Arkivita el la originalo je 2020-04-24. Alirita 2020-10-02 .
  2. del Hoyo, J. Elliott, A. & Christie, D. (editors). (2004) Handbook of the Birds of the World. Volume 9: Cotingas to Pipits and Wagtails. Lynx Edicions. (ISBN 84-87334-69-5)
  3. 3,0 3,1 (2008) “Phylogenetic relationships of tyrant-flycatchers (Aves: Tyrannidae), with an emphasis on the elaeniine assemblage”, Molecular Phylogenetics and Evolution 46 (1), p. 88–101. doi:10.1016/j.ympev.2007.09.011. Alirita 2012-08-05.. 
  4. CRC Handbook of Avian Body Masses, 2nd Edition by John B. Dunning Jr. (Editor). CRC Press (2008), (ISBN 978-1-4200-6444-5).
  5. Bird, David Mitchell. (2004) The Bird Almanac: A Guide to Essential Facts and Figures of the World's Birds. Buffalo, NY, USA: Firefly Books. ISBN 978-1-55297-925-9.
  6. "List of Migratory Bird Species Protected by the Migratory Bird Treaty Act as of December 2, 2013" Arkivigite je 2019-06-07 per la retarkivo Wayback Machine U.S. Fish and Wildlife Service
  7. BirdLife International (2007). Species factsheets. Accessed 12 December 2007 available online Arkivigite je 2024-09-11 per la retarkivo Wayback Machine
  8. Naturally curious: Tyrant flycatchers have enjoyed their name since 1700s. Arizona Daily Star. Alirita 11 July 2024 .
  9. Tyrant flycatchers. IOC World Bird List Version 14.1. International Ornithologists' Union (December 2023). Alirita 12 January 2024 .
  10. Adopt the Family Tityridae Arkivigite je 2008-05-08 per la retarkivo Wayback Machine – South American Classification Committee (2007)