jechać
Appearance
Old Polish
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *jě̀xati. First attested in the 14th century.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]jechać impf (determinate, indeterminate jeździć)
- to go; to ride; to take; to drive (to commute by vehicle) [with infinitive ‘to do what’]
- 1888 [1386], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[1], Greater Poland, page 60:
- Jacom swemv sinowy ne kazal jechacz ani s mim wedzenim ne brano Wancowich kmeczi
- [Jakom swemu synowi nie kazał jechać ani s mym wiedzenim nie brano Wańkowych kmieci]
- 1887, 1889 [1391], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 988, Poznań:
- Isesm poslem bil ot Pyotra do Jacusza a do Thomi, isby geli do Kosczana na fsdane
- [Iżeśm posłem był ot Piotra do Jakusza a do Tomy, iżby jeli do Kościana na wzdanie]
- 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], 22, 15:
- Mamly gechacz (ire debemus) do Ramot Galaat boiowacz?
- [Mamli jechać (ire debemus) do Ramot Galaad bojować?]
- to invade
- 1887, 1889 [1389], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 517, Poznań:
- Czo ranyl Jacusz Martinum, to vczynil, ysz yachal na gego dobro y bral moczø gego bidlo
- [Co ranił Jakusz Martinum, to uczynił, iż jachał na jego dobro i brał mocą jego bydło]
- 1887, 1889 [1393], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 1556, Poznań:
- Jako Passzek gyal na mø dzedzinø szamoczwart gwaltem
- [Jako Paszek jał na mą dziedzinę samoczwart gwałtem]
Derived terms
[edit]nouns
verbs
Related terms
[edit]nouns
verbs
Descendants
[edit]- Polish: jechać, jachać (Middle Polish, regional)
- Silesian: jechać
References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “jechać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “jechać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “jechać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “jechać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “jechać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish jechać.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]jechać impf (determinate, perfective pojechać, indeterminate jeździć)
- (intransitive, of a person) to go; to ride; to take; to drive (to commute by vehicle) [with do (+ genitive) ‘to where’ and instrumental ‘(by) what conveyance’]
- (intransitive, of a vehicle) to go (to locomote)
- Synonym: iść
- (intransitive, colloquial) to ride, to coast (to live comfortably by taking advantage of what was given to one, as opposed to something earned) [with na (+ locative) ‘on what’]
- (intransitive, colloquial) to coast (to continuously get the same grades in school) [with na (+ locative) ‘on what grades’]
- (intransitive, colloquial) to chew out; to come after (to criticize harshly) [with na (+ accusative) ‘whom/what’]
- Szef w robocie ostro na niego jechał. ― His boss was chewing him out hard.
- Jak dostał bonusa, to całą grę na niego jechał. ― When he received the bonus, he owned the whole game.
- (intransitive, colloquial) to keep, to go on (to begin or continue an action that has been said before)
- Synonym: lecieć
- (intransitive, obsolete, mining) to walk in a mine
- (intransitive, obsolete, of roads) to go (to lead)
- (intransitive, Middle Polish) to appear somewhere to speak
- (intransitive, Middle Polish, chess) to move (to make a move with a chess piece)
Conjugation
[edit]Verb
[edit]jechać impf
- (impersonal, colloquial) to reek (to give off an intense bad smell) [with instrumental ‘of what’ and od (+ genitive) ‘who’]
- Synonym: walić
- Dlaczego tu tak jedzie? ― Why does it stink so much here?
- Jeśli żul jedzie tramwajem, to potem tramwaj jedzie żulem. ― If a bum takes the tram, then the tram stinks like a bum.
Conjugation
[edit]Conjugation of jechać | |
---|---|
infinitive | jechać |
present indicative | jedzie |
past indicative | jechało |
future indicative | będzie jechać będzie jechało |
conditional | jechałoby by jechało |
imperative | niech jedzie |
Derived terms
[edit]phrases
proverbs
verbs
- dojechać pf, dojeżdżać impf
- nadjechać pf, nadjeżdżać impf
- najechać pf, najeżdżać impf
- objechać pf, objeżdżać impf
- odjechać pf, odjeżdżać impf
- podjechać pf, podjeżdżać impf
- pojechać pf, pojeżdżać impf
- przejechać pf, przejeżdżać impf
- przyjechać pf, przyjeżdżać impf
- rozjechać pf, rozjeżdżać impf
- ujechać pf, ujeżdżać impf
- wjechać pf, wjeżdżać impf
- wyjechać pf, wyjeżdżać impf
- zajechać pf, zajeżdżać impf
- zjechać pf, zjeżdżać impf
verbs
- jechać do Rygi impf, pojechać do Rygi pf
- jechać na jednym wózku impf
- jechać po bandzie impf, pojechać po bandzie pf
- jechać po całości impf, pojechać po całości pf
- jechać po rajtach impf, pojechać po rajtach pf
Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), jechać is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 5 times in news, 6 times in essays, 38 times in fiction, and 41 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 91 times, making it the 699th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- jechać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- jechać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “jechać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “JECHAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 03.03.2016
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “jechać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “jechać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “jechać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 151
- jechać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish jechać.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]jechać impf (determinate, indeterminate jeździć)
- (intransitive) to go; to ride; to take; to drive (to commute by vehicle)
- (intransitive) to threaten, to endanger [with na (+ accusative) ‘who/what’]
Conjugation
[edit]This verb needs an inflection-table template.
Derived terms
[edit]nouns
verbs
- dojechać pf, dojyżdżać impf
- nadjechać pf, nadjyżdżać impf
- podjechać pf, podjyżdżać impf
- pojechać pf
- przejechać pf, przejyżdżać impf
- przijechać pf, przijyżdżać impf
- rozjechać pf, rozjyżdżać impf
- sjechać pf, sjyżdżać impf
- wjechać pf, wjyżdżać impf
- wyjechać pf, wyjyżdżać impf
- zajechać pf, zajyżdżać impf
- ôbjechać pf, ôbjyżdżać impf
- ôdjechać pf, ôdjyżdżać impf
Further reading
[edit]- jechac in dykcjonorz.eu
- jechać in silling.org
- Bogdan Kallus (2020) “jechać na kogoś”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 317
- Aleksandra Wencel (2023) “jechać”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 286
Categories:
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish determinate verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Old Polish terms with quotations
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɛxat͡ɕ
- Rhymes:Polish/ɛxat͡ɕ/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish determinate verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish colloquialisms
- Polish terms with usage examples
- Polish terms with obsolete senses
- pl:Mining
- Middle Polish
- pl:Chess
- Polish impersonal verbs
- Polish concrete verbs
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Silesian terms derived from Proto-Indo-European
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/ɛxat͡ɕ
- Rhymes:Silesian/ɛxat͡ɕ/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian determinate verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian intransitive verbs
- Silesian concrete verbs