odpowiedni

Old Polish

Alternative forms

• otpowiedni

Etymology

From odpowiedzieć +‎ -ni. First attested in the fifteenth century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɔtpɔvjɛdniː/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɔtpɔvjɛdni/

Adjective

odpowiedni

1. oppositional
   • 1930 [c. 1455], “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], section 32,51:

     Boscze przevinili przecziwko mnye posrzod synow israhelskich wod (leg. u wod) odpowyednich (ad aquas contradictionis) w Kades

     [Boście przewinili przeciwko mnie pośrzod synow israhelskich u wod odpowiednych (ad aquas contradictionis) w Kades]

2. (attested in Greater Poland, Masovia) The meaning of this term is uncertain.
   • 1885-2024 [c. 1428], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[2], volume I, Międzyrzecz, Warsaw, page 487:

     Othpowedna responsiua

     [Otpowiednia responsiua]

Related terms

adverb

• odpowiedziale

 

nouns

• odpowiadacz
• odpowiadanie
• odpowiedzenie
• odpowiedź
• odpowiedźca

 

verbs

• odpowiedzieć pf, odpowiadać impf
• powiedzieć pf, powiadać impf

 

Descendants

• Polish: odpowiedni

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “odpowiedni”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Alternative forms

• odpowiedny (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish odpowiedni. By surface analysis, odpowiedzieć +‎ -ni. Sense 1 is a semantic loan from Russian соответствующий (sootvetstvujuščij), German entsprechend, or French correspondant. Cognate with Czech odpovědný.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ɔt.pɔˈvjɛd.ɲi/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ɔt.pɔˈvjɛd.ɲi/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛdɲi
• Syllabification: od‧po‧wied‧ni

Adjective

odpowiedni (comparative odpowiedniejszy or bardziej odpowiedni, superlative najodpowiedniejszy or najbardziej odpowiedni, derived adverb odpowiednio)

2. suitable, appropriate, proper, adequate, relevant [with do (+ genitive) ‘to what’; or (obsolete) with dative or dla (+ genitive) ‘for what’]

   Synonyms: see Thesaurus:dobry

3. (obsolete) matching (having similar or the same traits)
4. (obsolete) responsible

   Synonym: odpowiedzialny

5. (Middle Polish, law, in set phrases) defending, defendant, accused

   Synonym: oskarżony

   • 1570, J. Wujek, Iudicium‎^[3], page 186v:

     Ze Ignácyus Antyocheńſki […] widzenie Angiołow/ Hymnámi odpowiednemi świętą Troycę chwalących widźiał

     [Ze Ignácyus Antyocheńſki […] widzenie Angiołow/ Hymnámi odpowiednemi świętą Troycę chwalących widźiał]

   strona odpowiednia (obsolete or Middle Polish) ― defending party

6. (Middle Polish) threatening

   Synonym: groźny

7. (Middle Polish) prophetic

   Synonym: proroczy

8. (Middle Polish) submissive, expressing obedience
9. (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. (singing) sung alternatingly for two choirs
10. (Middle Polish, relational) answering, responsive, replying (being an answer to someone's statement)
11. (Middle Polish) openly hostile
12. (Middle Polish) declaring war

Declension

Declension of odpowiedni (soft)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	odpowiedni		odpowiednia	odpowiednie	odpowiedni	odpowiednie
genitive	odpowiedniego		odpowiedniej	odpowiedniego	odpowiednich
dative	odpowiedniemu		odpowiedniej	odpowiedniemu	odpowiednim
accusative	odpowiedniego	odpowiedni	odpowiednią	odpowiednie	odpowiednich	odpowiednie
instrumental	odpowiednim		odpowiednią	odpowiednim	odpowiednimi
locative	odpowiednim		odpowiedniej	odpowiednim	odpowiednich

Derived terms

nouns

• odpowiedniczka
• odpowiednik
• odpowiedniość

 

Related terms

adjectives

• odpowiadalny
• odpowiednikowy
• odpowiedniościowy
• odpowiedzialny
• odpowiedziowy

 

adverb

• odpowiedzialnie

 

nouns

• odpowiadacz
• odpowiadaczka
• odpowiadalność
• odpowiedzialna
• odpowiedzialność
• odpowiedzialny
• odpowiedź

 

verbs

• odpowiedzieć pf, odpowiadać impf
• powiedzieć pf, powiadać impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), odpowiedni is one of the most used words in Polish, appearing 54 times in scientific texts, 24 times in news, 54 times in essays, 10 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 150 times, making it the 382nd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• odpowiedni in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• odpowiedni in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “odpowiedni”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “odpowiedny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “odpowiedny”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “odpowiedny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “odpowiedni”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 640