Μετάβαση στο περιεχόμενο

Φίλιππος Μελάγχθων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φίλιππος Μελάγχθων
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Philipp Melanchton (Γερμανικά)
Γέννηση16  Φεβρουαρίου 1497[1][2]
Μπρέτεν[3][4]
Θάνατος19  Απριλίου 1560[1][2]
Βίτενμπεργκ[5][4]
Τόπος ταφήςναός των Αγίων Πάντων στο Βίτενμπεργκ[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία[7]
ΘρησκείαΛουθηρανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα[1]
Γερμανικά[8]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης (1509–1512)
Πανεπιστήμιο του Τύμπιγκεν (1512–1514)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααστρονόμος
θεολόγος
διδάσκων πανεπιστημίου
αστρολόγος
φιλόσοφος[9]
κλασικός φιλόλογος[10]
προτεστάντης μεταρρυθμιστής
συγγραφέας[11]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης
Πανεπιστήμιο του Βίτενμπεργκ[12]
Πανεπιστήμιο Μαρτίνου Λούθηρου του Χάλλε-Βιτεμβέργης[13]
Οικογένεια
ΣύζυγοςKatharina Melanchthon (από 1520)[14]
ΤέκναAnna Melanchthon
Philipp Melanchthon
Magdalena Melanchthon[15]
ΓονείςGeorg Schwarzerdt[15] και Barbara Reuter[15]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Φίλιππος Μελάγχθων (Philipp Melanchthon, πραγματικό όνομα: Φίλιππ Σβάρτσερδτ - Philipp Schwartzerdt, 16 Φεβρουαρίου 1497 - 19 Απριλίου 1560) ήταν Γερμανός λόγιος, καθηγητής ελληνικών, θεολογίας, ηγέτης της Λουθηρανικής εκκλησιαστικής Μεταρρύθμισης, φίλος και συνεργάτης του Μαρτίνου Λούθηρου.

Πρώιμα χρόνια κι εκπαίδευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε το 1497 στη γερμανική πόλη Μπρέτεν (Bretten) στην Βάδη-Βυρτεμβέργη από εύπορη οικογένεια. Σε ηλικία 11 χρονών (1508) πέθανε ο πατέρας του κι η μητέρα του τον έφερε με τον αδερφό του στο σπίτι της γιαγιάς του στο Πφόρτσχαϊμ. Η γιαγιά του ήταν αδερφή του Γιόχαν Ρόιχλιν (Ιωάννης Ρώυχλιν ή Καπνίων, γερμ. Johann Reuchlin, 1455-1522) σημαντικού λόγιου του Αναγεννησιακού ουμανισμού και άριστου γνώστη της αρχαίας ελληνικής. Απ' αυτόν έμαθε τα πρώτα ελληνικά, που τότε διδάσκονταν μόνο σε πολύ ταλαντούχους μαθητές. Ως βιβλίο γραμματικής χρησιμοποίησε αυτό του Κωνσταντίνου Λάσκαρι, του έδειξε κείμενα του Αριστοτέλη και σύντομα του έδωσε το εξελληνισμένο προσωνύμιο Μελάγχθων (μέλας=schwarz και χθών (χώμα)=Erde), όπως συνηθιζόταν από τους ουμανιστές της εποχής (εκείνος μικρός είχε λάβει το εξελληνισμένο προσωνύμιο Καπνίων, αφού rauch=καπνός). Διασώζεται το βιβλίο με την αφιέρωση του δασκάλου του και με ημερομηνία 15 Μαρτίου 1509.

Τον Οκτώβριο του 1509 σε ηλικία μόλις 12 ετών έγινε δεκτός στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, όπου παρακολούθησε μαθήματα θεολογίας, φιλοσοφίας, ρητορικής και λατινικών για τρία χρόνια. Τον Σεπτέμβρη του 1512 συνέχισε στο πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν κι εντυπωσίασε με την εξυπνάδα και την ταχύτητα αφομοίωσης νέας γνώσης. Αν και ψεύδιζε ελαφρώς, είχε χάρισμα στην ρητορική τέχνη.

Ήδη από το 1514 δίδασκε ελληνικά κατ' ιδίαν σε δυο γιους ενός πλούσιου άρχοντα στο Τύμπινγκεν. Στις 26 Απριλίου 1518 επισκέφτηκε την Βιτεμβέργη για να παρακολουθήσει μια δημόσια αντιπαράθεση με πρωταγωνιστή τον πάστορα Μαρτίνο Λούθηρο, που τον προηγούμενο χρόνο είχε δημοσιεύσει σε αυτή την πόλη τις περίφημες αμφιλεγόμενες 95 θέσεις του. Δεν έχασε την ευκαιρία να τον γνωρίσει από κοντά, αρχίζοντας μια μακρόχρονη φιλία.

Καθηγητής ελληνικών στο πανεπιστήμιο Βιτεμβέργης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Αύγουστο του 1518, μετά από σύσταση του Ρόιχλιν, διορίστηκε στην έδρα ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Βιτεμβέργης. Με τον Λούθηρο συνδέθηκε όχι μόνο με βάση την κοινή αγάπη τους για την αρχαία γραμματεία, αλλά και την πεποίθηση ότι με βάση αυτήν θα αναμόρφωναν την συντηρητική παιδεία που υπαγόρευε η ρωμαιοκαθολική εκκλησία. Ο Λούθηρος τον αποκαλούσε χαϊδευτικά "graeculus"(=ελληνάκος), γιατί ήταν μικρόσωμος στο ύψος (1 μέτρο και 50 εκατοστά)[16].

Οι διαλέξεις του ήταν πολύ επιτυχημένες, με πλούτο πηγών και παραδειγμάτων και προσείλκυαν εκατοντάδες φοιτητές, που πολλαπλασίασαν την φήμη του. Από το 1525 δίδασκε και θεολογία και σε συνδυασμό με το ενδιαφέρον που προκάλεσαν οι μεταρρυθμιστικές ιδέες του Λούθηρου, μετέτρεψε το πανεπιστήμιο της Βιτεμβέργης σε ένα από τα σημαντικότερα της εποχής του. Ένας από τους μαθητές του το 1537-1539 ήταν ο ταλαντούχος νεαρός Ιερώνυμος Βολφ από τη Βαυαρία, που έμελλε να εισάγει τον όρο "βυζαντινή Ιστορία" και "Βυζάντιο".

Το 1520 παντρεύτηκε (πιθανώς με διαμεσολάβηση του Λούθηρου, που ήθελε να τον κρατήσει στην πόλη) την Καταρίνα Κραπ, κόρη του δημάρχου της πόλης και απέκτησαν τέσσερα παιδιά, απ' τα οποία τρία έφτασαν στην εφηβεία. Το 1557 πέθανε η αγαπημένη του σύζυγος και τον Απρίλιο του 1560 κι ο ίδιος, σε ηλικία 63 ετών.

Ο Μελάγχθων καλλιέργησε και διέδωσε καθοριστικά τις ιδέες του Λούθηρου που επέφεραν την εκκλησιαστική Μεταρρύθμιση, χωρίς όμως να προκαλεί εχθρότητες με ανούσιες διαμάχες. Ακόμα κι όταν ο Λούθηρος το 1521 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Βιτεμβέργη και να κρυφτεί, διατήρησε κρυφά αλληλογραφία μαζί του και προώθησε τις αντιλήψεις τους χωρίς εριστικό τρόπο[17].

Είχε μεγάλο ζήλο για μάθηση και διδασκαλία. Δίδασκε κι έγραφε στα λατινικά. Οι ευρείες γνώσεις του τού επέτρεπαν να συνδυάζει στις διαλέξεις του γνώσεις από διάφορες επιστήμες με πολλά παραδείγματα, πείθοντας το ακροατήριό του. Συνέγραψε γραμματική για τα μαθήματα ελληνικών και λατινικών που αργότερα αντιγράφηκαν για πολλά άλλα σχολεία στην Γερμανία και σε άλλες χώρες. Εκτός από σχόλια και περιλήψεις για αρχαίους συγγραφείς, συνέγραψε βιβλία διδασκαλίας για

Τον 16ο αιώνα η φήμη του είχε τόσο διαδοθεί και τα βιβλία του είχαν τόσο ευρεία χρήση που ήδη όσο ζούσε αποκαλούνταν από κάποιους „Praeceptor Germaniae“ (Δάσκαλος της Γερμανίας). Έδινε μεγάλη σημασία στην ακριβή γνώση των λέξεων, την ετυμολογία και την καθαρή χρήση της γλώσσας στην ρητορική. Γι' αυτό και στην Θεολογία έδινε μεγάλη αξία στην γνώση των τριών αρχαίων γλωσσών λατινικών, εβραϊκών και αρχαίων ελληνικών.

Το 1519 εξέδωσε την Ρητορική του Αριστοτέλη και το 1520 την Διαλεκτική του.

Ίδρυσε σχολεία το 1524 στο Μαγδεμβούργο, το 1525 στο Άισλεμπεν (την γενέτειρα του Λούθηρου) και το 1526 στην Νυρεμβέργη, ορίζοντας επίσης τον τρόπο λειτουργίας τους.

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 119154816. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Педагоги и психологи мира» (Ρωσικά)
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  4. 4,0 4,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  6. 6,0 6,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 8386425.
  7. LIBRIS. Εθνική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας. 2  Οκτωβρίου 2012. xv8bcn1g5sklkb2. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  8. CONOR.SI. 47095651.
  9. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  10. Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  11. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  12. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  13. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2019.
  14. 118580485.
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  16. Stupperich, Robert (31 Δεκεμβρίου 1960). Melanchthon. Berlin, Boston: De Gruyter. ISBN 9783110865905. 
  17. Robertson, A. T. (1910-04). «Book Review: III. Biblical Literature: I. General: The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge». Review & Expositor 7 (2): 274–274. doi:10.1177/003463731000700245. ISSN 0034-6373. http://dx.doi.org/10.1177/003463731000700245. 

Πηγές - Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]