Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ρόμπερτ Κάπα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ρόμπερτ Κάπα
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Endre Friedmann (Αγγλικά)
ΨευδώνυμοRobert Capa
Γέννηση22  Οκτωβρίου 1913[1][2][3]
Βουδαπέστη[4][5][6]
Θάνατος25  Μαΐου 1954[4][5][3]
Τάι Μπινχ[6][7][8]
Αιτία θανάτουέκρηξη
Συνθήκες θανάτουθανατηφόρο δυστύχημα
Τόπος ταφήςAmawalk Hill Cemetery
ΕθνικότηταΕβραίοι
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Ουγγαρία
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (από 1946)[9]
Ιδιότηταπολεμικός ανταποκριτής, φωτογράφος[10][11][12], πολεμικός φωτογράφος[12], φωτορεπόρτερ[12], δημοσιογράφος, συγγραφέας και professional photographer
ΣύντροφοςΓκέρντα Τάρο[4]
ΓονείςDezsö Friedmann[13] και Júlia[13]
ΑδέλφιαCornell Capa[14]
ΚίνημαΡεαλισμός[15]
Είδος τέχνηςfigurative art[15]
Καλλιτεχνικά ρεύματαΡεαλισμός[15]
Σημαντικά έργαThe Falling Soldier[16] και The farmer and the soldier (Robert Capa)
ΒραβεύσειςΠολεμικός Σταυρός Εξωτερικών Θεάτρων Επιχειρήσεων (1954), Béla Balázs Award (1976), Medal of Freedom (1947) και International Photography Hall of Fame and Museum (1976)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ρόμπερτ Κάπα (Robert Capa, πραγματικό όνομα: Endre Ernő Friedmann[17], 22 Οκτωβρίου 191325 Μαΐου 1954) ήταν Ούγγρος πολεμικός φωτογράφος και φωτορεπόρτερ που κάλυψε πέντε διαφορετικούς πολέμους: τον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, τον Β΄ Σινοϊαπωνικό πόλεμο, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε όλη την Ευρώπη, τον Αραβο-Ισραηλινό πόλεμο του 1948, και τον Πρώτο Πόλεμο της Ινδοκίνας. Κατέγραψε την πορεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο Λονδίνο, την Βόρειο Αφρική, την Ιταλία, την Απόβαση της Νορμανδίας στην παραλία Όμαχα (Omaha Beach) και την απελευθέρωση του Παρισιού. Οι εν δράσει φωτογραφίες του, όπως εκείνες που ελήφθησαν κατά την απόβαση στη Νορμανδία το 1944, απεικονίζουν τη βία του πολέμου με μοναδικό τρόπο. Το 1947, ο Κάπα υπήρξε ο συνιδρυτής του Magnum Photos με, ανάμεσα σε άλλους, τον Γάλλο φωτογράφο Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν. Ο οργανισμός αυτός υπήρξε το πρώτο συνεργατικό πρακτορείο για ανεξάρτητους φωτογράφους σε παγκόσμια κλίμακα.

Γεννήθηκε ως Endre Friedmann από τους Dezső και Júlia Friedmann στις 22 Οκτωβρίου, 1913 στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας. Αποφασίζοντας ότι δεν θα είχε λαμπρό μέλλον υπό το καθεστώς της Ουγγαρίας, εγκατέλειψε την πατρίδα του σε ηλικία 18 ετών.

Ο Κάπα αρχικά επιθυμούσε να γίνει συγγραφέας, εντούτοις, βρήκε εργασία ως φωτογράφος στο Βερολίνο και σταδιακά αγάπησε αυτήν την τέχνη. Το 1933, μετακόμισε από τη Γερμανία στη Γαλλία λόγω της ανόδου του Ναζισμού, αλλά ήταν δύσκολο να βρει δουλειά εκεί ως ένας ανεξάρτητος δημοσιογράφος. Υιοθέτησε το όνομα "Ρόμπερτ Κάπα" περίπου εκείνη την περίοδο - ενώ στην πραγματικότητα capa («καρχαρίας») ήταν το παρατσούκλι του στο σχολείο και παράλληλα σκέφτηκε ότι θα είναι πιο αναγνωρίσιμο στο κοινό της Αμερικής, δεδομένου ότι ήταν παρόμοιο με εκείνο του σκηνοθέτη Φρανκ Κάπρα.

Του ήταν ευκολότερο να πουλάει τις φωτογραφίες του υπό το πρόσφατα υιοθετημένο αμερικάνικο όνομα και μετά από ένα χρονικό διάστημα ασπάστηκε την περσόνα του Ρόμπερτ Κάπα (με τη βοήθεια της τότε φίλης του, που μεσολαβούσε ανάμεσα σε αυτόν και όσους ενδιαφέρονταν για τις φωτογραφίες που τραβούσε ο «μεγάλος Αμερικανός φωτογράφος, Ρόμπερτ Κάπα»). Η πρώτη δημοσιευμένη φωτογραφία του Κάπα ήταν αυτή του Λέων Τρότσκι την ώρα που έβγαζε έναν λόγο στην Κοπεγχάγη για «Το νόημα της Ρωσικής Επανάστασης» το 1932.[18]

Ισπανικός εμφύλιος πόλεμος και Κινεζική αντίσταση στην Ιαπωνία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1936 έως το 1939, ήταν στην Ισπανία, φωτογραφίζοντας τις φρικωδίες του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, μαζί με την Gerda Taro, τη σύντροφό του και επαγγαλεματία συνεργάτη του, και τον David Seymour.[19] Το 1938, ταξίδεψε στην Κινεζική πόλη της Hankow, που σήμερα ονομάζεται Wuhan, για να καταγράψει την αντίσταση των Κινέζων στην Ιαπωνική εισβολή.[20]

Το 1936 έγινε γνωστός σε όλον τον κόσμο για μια φωτογραφία (γνωστή ως η φωτογραφία του "Στρατιώτη που πέφτει") που για καιρό θεωρούνταν λανθασμένα ότι είχε ληφθεί στο Cerro Muriano στο μέτωπο της Κόρδοβα του Workers' Party of Marxist Unification (POUM) Militiaman[18] που είχε μόλις πυροβοληθεί και ήταν στην διάρκεια της πτώσης του προς το θάνατο. Για μεγάλο διάστημα υπήρξε μακρά αντιπαράθεση σχετικά με την αυθεντικότητα αυτής της φωτογραφίας. Ένας Ισπανός ιστορικός ταυτοποίησε τον νεκρό στρατιώτη με τον Federico Borrell García, από το Alcoi (Alicante). Η ταυτοποίηση αυτή αμφισβητήθηκε.[21][22] Το 2003, η Ισπανική εφημερίδα El Periodico ισχυρίστηκε ότι η φωτογραφία είχε ληφθεί κοντά στην πόλη Εσπέγιο, 10 χλμ. από το Cerro Muriano, και ότι ήταν προϊόν σκηνοθεσίας.[23][24] Το 2009, ένας Ισπανός καθηγητής δημοσίευσε ένα βιβλίο με τον τίτλο Shadows of Photography, στο οποίο απέδειξε ότι αυτή η φωτογραφία δεν θα μπορούσε να έχει τραβηχτεί στον τόπο, το χρόνο και με τον τρόπο που ο Κάπα και οι υποστηρικτές του είχαν ισχυριστεί.[25]

Πολλές από τις φωτογραφίες του Κάπα του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου θεωρούνταν, για πολλές δεκαετίες, χαμένες, αλλά βγήκαν στην επιφάνεια στην Πόλη του Μεξικού στα τέλη της δεκαετίας του 1990.[26] Καθώς έφευγε από την Ευρώπη το 1939, ο Κάπα έχασε την συλλογή, η οποία μετά από χρόνια έτυχε της ονομασίας η "Μεξικανική βαλίτσα".[26] Η ιδιοκτησία της συλλογής μεταβιβάστηκε στο Ίδρυμα Κάπα, και τον Δεκέμβριο του 2007 μετακινήθηκε στο Διεθνές Κέντρο Φωτογραφίας, ένα μουσείο που ιδρύθηκε από τον νεότερο αδερφό του Κάπα, τον Κορνέλλ στο Μανχάταν.[26][27]

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11895059d. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 «Robert Capa» (Ολλανδικά) 226821.
  4. 4,0 4,1 4,2 «L'Humanité». (Γαλλικά) L'Humanité. Γαλλία. 27  Μαρτίου 1999.
  5. 5,0 5,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118666983. Ανακτήθηκε στις 21  Ιουλίου 2015.
  6. 6,0 6,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11895059d.
  7. 1411-robert-capa. Ανακτήθηκε στις 8  Σεπτεμβρίου 2021.
  8. (Ολλανδικά) RKDartists. 226821.
  9. (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 956. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  10. 46684. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  11. online image library Nederlands Fotomuseum. collectie.nederlandsfotomuseum.nl/fotografen/detail/2ff45697-3337-048e-1e7e-28707007c702/media/?mode=detail&view=list&rows=1&page=1425&sort=order_s_belang+asc. Ανακτήθηκε στις 20  Ιανουαρίου 2020.
  12. 12,0 12,1 12,2 www.magnumphotos.com/photographer/robert-capa/.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  14. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 7  Αυγούστου 2021. 500063842. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2024.
  15. 15,0 15,1 15,2 robert-capa?all/all/all/all/0.
  16. www.slate.fr/story/196390/trois-femmes-oubliees-cimetiere-pere-lachaise-rosa-bonheur-gerda-taro-sophie-blanchard. Ανακτήθηκε στις 31  Οκτωβρίου 2020.
  17. «Capa, Robert». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2009. 
  18. 18,0 18,1 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2012. 
  19. "New Works by Photography’s Old Masters," New York Times, April 30, 2009
  20. Stephen R. MacKinnon includes photographs by Robert Capa, Wuhan, 1938: War, Refugees, and the Making of Modern China (Berkeley: University of California Press, 2008).
  21. «Proving that Robert Capa's Falling Soldier is Genuine: a Detective Story, Richard Whelan, American Masters, PBS Website». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2012.  More than one of |archiveurl= και |archive-url= specified (βοήθεια); More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια)
  22. «Iconic Capa war photo was staged: newspaper, AFP». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2012. 
  23. (In spanish) Las fotos expuestas en el MNAC desvelan que la imagen mítica de Robert Capa fue tomada lejos del frente de batalla[νεκρός σύνδεσμος]
  24. Faking Soldier: The photographic evidence that Capa's camera DOES lie... and that his iconic 'Falling Soldier' was staged
  25. "New Doubts Raised Over Capa’s ‘Falling Soldier’," New York Times, August 17, 2009
  26. 26,0 26,1 26,2 But they do not include negatives of the famous photograph. Randy Kennedy, "The Capa Cache", New York Times, Jan. 27, 2008.
  27. Kennedy, Randy (January 27, 2008). «The Capa Cache». The New York Times. http://www.nytimes.com/2008/01/27/arts/design/27kenn.html?ref=arts. Ανακτήθηκε στις January 27, 2008.