Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πανηγυρισμός γκολ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Λιονέλ Μέσι (αριστερά) και ο Κριστιάνο Ρονάλντο (δεξιά) πανηγυρίζουν μετά από επίτευξη γκολ τους.

Στον αθλητισμό, ο πανηγυρισμός γκολ είναι η πρακτική του πανηγυρισμού για την επίτευξη ενός γκολ. Ο πανηγυρισμός πραγματοποιείται συνήθως από τον σκόρερ και μπορεί να περιλαμβάνει τους συμπαίκτες του, τον προπονητή ή το προπονητικό επιτελείο ή τους υποστηρικτές της ομάδας. Ενώ αναφέρεται στον πανηγυρισμό ενός γκολ γενικά, ο όρος μπορεί επίσης να εφαρμοστεί σε συγκεκριμένες ενέργειες, όπως ένας παίκτης να αφαιρεί το σορτς του ή να κάνει τούμπες. Οι πανηγυρισμοί είναι γενικά πιο ουσιαστικοί σε αθλήματα με χαμηλότερα σκορ, όπως το ποδόσφαιρο και το χόκεϊ επί πάγου, όπου το σκορ έχει μεγαλύτερη σημασία.

Πολλοί πανηγυρισμοί γκολ έχουν απαθανατιστεί, όπως σε αγάλματα (Τιερί Ανρί και Μπόμπι Ορ), διαφημίσεις (Ρονάλντο), γραμματόσημα (Πελέ), εξώφυλλα περιοδικών ή σε βιντεοπαιχνίδια, όπου οι Κριστιάνο Ρονάλντο, Γκάρεθ Μπέιλ, Λιονέλ Μέσι, μεταξύ πολλών άλλων, παρουσιάζονται στη σειρά της FIFA.[1][2][3]

Τραγούδι για το γκολ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκτός από το «Jump» που παίζεται, μερικές φορές ανάβουν φωτοβολίδες στο Στάδιο Τζουζέπε Μεάτσα της ΑΚ Μίλαν όταν σημειώνεται ένα γκολ.

Ένα τραγούδι για γκολ ή μουσική πανηγυρισμού γκολ είναι ένα σύντομο μουσικό κομμάτι που παίζεται σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο ή το χόκεϊ επί πάγου μετά το γκολ. Μερικές φορές ακούγεται μια κόρνα γκολ πριν παιχτεί το τραγούδι, ειδικά στο National Hockey League (NHL).

Ένα τέτοιο τραγούδι είναι το «Samba de Janeiro» του του συγκροτήματος Bellini, το οποίο παίζεται μετά από κάθε γκολ της Μπόλτον Γουόντερερς όταν παίζει στην έδρα της και χρησιμοποιήθηκε ως το τραγούδι του γκολ στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2008. Το «Jump» των Van Halen παίζεται κάθε φορά που η ΑΚ Μίλαν σκοράρει ένα γκολ στο Στάδιο Τζουζέπε Μεάτσα.[4] Το «Song 2» των Blur παίζεται σε μερικούς γερμανικούς και αυστριακούς συλλόγους.[4] Στη Βόρεια Αμερική, παίζεται συνήθως το «Rock and Roll (Part Two)» των The Glitter Band. Η Αρένα Ντονμπάς, η έδρα της ουκρανικής ποδοσφαιρικής ομάδας ΦΚ Σαχτάρ Ντονέτσκ, έχει παράδοση να παίζει μουσική κάθε φορά που οι γηπεδούχοι σκοράρουν γκολ, με ένα κομμάτι που αντιστοιχεί στην εθνικότητα ενός σκόρερ. Για παράδειγμα, το «Saber Dance» του Αρμένιου Αράμ Χατσατουριάν παιζόταν όποτε σκόραρε ο συμπατριώτης του, Χενρίχ Μεχιταριάν.[5][6] Όταν η Μπάγερν Μονάχου σκοράρει ένα γκολ στην Allianz Arena, παίζει το Can-can.

Στο χόκεϊ επί πάγου, η χρήση τραγουδιών γκολ είναι πολύ συνηθισμένη. Πριν από το 2012, ένα γκολ των Μόντρεαλ Κανάντιενς του NHL, στο Bell Centre, ακολουθήθηκε από το «Vertigo» των U2.[7] Οι Νιου Γιορκ Ρέιντζερς παίζουν το τραγούδι «Slapshot», το οποίο γράφτηκε από τον Ρέι Καστόλντι, τον μουσικό διευθυντή στο Madison Square Garden. Οι Σικάγο Μπλάκχοκς και Νότιγχαμ Πάνθερς παίζουν το «Chelsea Dagger» των The Fratellis μετά από κάθε γκολ εντός έδρας.

Κοινοί πανηγυρισμοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Νολίτο πανηγυρίζει μετά από γκολ τρέχοντας μακριά από τους συμπαίκτες του.
Οι παίκτες της Ατλέτικο Μαδρίτης πανηγυρίζουν ένα γκολ με ομαδική αγκαλιά.
Οι Νεϊμάρ, Ραμίρες και Αντρέ Σάντος πανηγυρίζουν ένα γκολ με χορό
Αφού κάνει τον σταυτό του, ο Λιονέλ Μέσι συχνά πανηγυρίζει ένα γκολ δείχνοντας ένα δάχτυλο σε κάθε χέρι προς τον ουρανό αφιερωμένο στην αείμνηστη γιαγιά του.[8] Οι παίκτες συχνά δείχνουν προς τον ουρανό για να ευχαριστήσουν τον Θεό ή να αναγνωρίσουν κάποιον που έχει πεθάνει.[9]
Ο Ροναλντίνιο πανηγυρίζει ένα γκολ κουνώντας και τα δύο χέρια
Ο Στίβεν Τζέραρντ πανηγυρίζει προς του οπαδούς. Οι παίκτες συχνά δείχνουν ή χαιρετίζουν τους οπαδούς τους, ενώ κάποιοι προκαλούν τους αντίπαλους οπαδούς
  • Μια ομαδική αγκαλιά των παικτών στο γήπεδο με τον σκόρερ από κάτω ή τους παίκτες να πηδούν ο ένας στους ώμους του άλλου.[10]
  • Ο σκόρερ τρέχει στη σημαία του κόρνερ, στέκεται με το ένα του χέρι να κρατά το κοντάρι της σημαίας ενώ κραυγάζει – ο παρόμοιος πανηγυρισμός του Γκαμπριέλ Μπατιστούτα όταν έπαιζε για τη Φιορεντίνα ενέπνευσε το σχέδιο του χάλκινου αγάλματός του σε φυσικό μέγεθος.[11]
  • Ο σκόρερ βάζει τον δείκτη του στα χείλη του, σαν να λέει στο κοινό (αντιπάλου) ή/και στους επικριτές να ησυχάσουν – ο επιθετικός της Ρεάλ Μαδρίτης, Ραούλ, πανηγύρισε αξέχαστα με αυτόν τον τρόπο όταν σκόραρε εναντίον της Μπαρτσελόνα στο Καμπ Νόου το 1999.[12][13]
  • Ο σκόρερ προσποιείται ότι πυροβολεί με ένα όπλο, όπως έκαναν οι Γκάμπριελ Μπατιστούτα και Έντινσον Καβάνι.[14]
  • Ο σκόρερ γυρίζει τον καρπό του κοντά στο αυτί του, με αυτό να γίνεται συνήθως ενώ τρέχει. Χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές, αν όχι όλες, από τον Λούκα Τόνι.[15]
  • Ο σκόρερ βουτά στο γρασίδι με τα χέρια και τα πόδια τεντωμένα. Αυτό υποτίθεται ότι έγινε για πρώτη φορά από τον Γιούργκεν Κλίνσμαν, λίγο μετά την ένταξή του στην Τότεναμ. Ο Κλίνσμαν έκανε στην πραγματικότητα αυτόν τον πανηγυρισμό για να σατιρίσει τη δική του (κατά την πεποίθησή του αδικαιολόγητη) φήμη ότι βουτάει για να κερδίσει φάουλ και πέναλτι.[16]
  • Ο σκόρερ περπατά ή τρέχει με αδιάφορο ύφος με ένα «αυθόρμητο» χαμόγελο σαν να λέει, «Είμαι ο καλύτερος, αυτό ήταν εύκολο, κ.λπ.». Μια προσαρμογή αυτού περιλαμβάνει τον σκόρερ να στέκεται ακίνητος και να γυρίζει ή να κοιτάζει γύρω του με το εν λόγω βλέμμα. Αυτό έκανε ο επιθετικός της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Ερίκ Καντονά, και αργότερα ο Ζλάταν Ιμπραχίμοβιτς.[17]
  • Ο Ιμπραχίμοβιτς έκανε επίσης δημοφιλή τη διαμόρφωση των δακτύλων και στα δύο χέρια σε σχήμα καρδιάς για τους πανηγυρισμούς γκολ. Αυτό έχει χρησιμοποιηθεί από τότε από τους Γκάρεθ Μπέιλ,[18] Άνχελ Ντι Μαρία και Λορέντσο Ινσίνιε.[19]
  • Ο σκόρερ φιλάει το δαχτυλίδι - όπως έκανε πάντα ο Ραούλ.[20] Οι παντρεμένοι παίκτες χαιρετούν τις συζύγους τους με αυτό τον πανηγυρισμό.[21] Ο Ριβάλντο έκανε επίσης περίφημα αυτόν τον πανηγυρισμό στον προημιτελικό αγώνα εναντίον της Δανίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998. Ο Λουίς Σουάρες έχει διαδώσει έναν παρόμοιο πανηγυρισμό, φιλώντας τον καρπό και τα δάχτυλά του ως φόρο τιμής στη γυναίκα και τα παιδιά του.[22]
  • Ο σκόρερ γλιστράει στα γόνατά του – όπως έγινε από τους Ντιντιέ Ντρογκμπά και Εντέν Αζάρ.[23]
  • Ο σκόρερ απλώνει και τα δύο χέρια και τρέχει αλλάζοντας τη γωνία των χεριών μιμούμενος ένα αεροπλάνο. Αυτό έγινε διάσημο από τον πρώην Βραζιλιάνο επιθετικό Καρέκα και αργότερα απέφερε στον Ιταλό επιθετικό Βιντσέντσο Μοντέλα το ψευδώυμο «μικρό αεροπλάνο» (l'aeroplanino στα ιταλικά).[24]
  • Ο σκόρερ απλώνει και τα δύο χέρια και τρέχει ευθεία. Ο Βραζιλιάνος επιθετικός Ρονάλντο πανηγύριζε συχνά με αυτόν τον τρόπο στην αρχή της καριέρας του – ο πανηγυρισμός του ήταν η βάση για το διαφημιστικό σποτ της Pirelli το 1998, όπου αντικατέστησε τη φιγούρα του Χριστού από το άγαλμα του Χριστού Λυτρωτή ενώ βρισκόταν στην Ίντερ.[25] Ο Ζλάταν Ιμπραχίμοβιτς, του οποίου το είδωλο ήταν ο Ρονάλντο, πανηγύριζει συχνά με τα δύο χέρια τεντωμένα.[26]
  • Ο σκόρερ κουνάει τα χέρια του από τη μία πλευρά στην άλλη, σαν να κουνάει ένα μωρό.[27] Αυτό συνήθως σημαίνει ότι ο σκόρερ έγινε πρόσφατα γονιός, είτε για πρώτη φορά είτε όχι. Έγινε διάσημος πανηγυρισμός από τον Βραζιλιάνο επιθετικό Μπεμπέτο (με τους συμπαίκτες του Ρομάριο και Μαζίνιο) στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994 μετά το γκολ του στον προημιτελικό εναντίον της Ολλανδίας, πανηγρυρίζοντας για τον γιο του, Ματέους, που γεννήθηκε δύο μέρες πριν.
  • Ο σκόρερ βάζει την μπάλα κάτω από τη φανέλα του για να δείξει την εγκυμοσύνη ενός αγαπημένου προσώπου.
  • Ο σκόρερ πιπιλάει τον αντίχειρά του ως φόρο τιμής στα παιδιά του ή για να δηλώσει ότι το να σκοράρει είναι σαν παιδικό παιχνίδι. Με το πέρασμα των χρόνων, αυτό έγινε σήμα κατατεθέν για τον πανηγηρισμό του θρύλου της Ρόμα, Φραντσέσκο Τότι, που του απέκτησε το ψευδώνυμο, er Pupone (ρωμαϊκή διάλεκτος για το «μεγάλο μωρό»).[28] Ο Μπρούνο Φερνάντες τοποθετεί συχνά τα χέρια του πάνω από τα αυτιά του αφού πιπιλάει τον αντίχειρά του.[29]
  • Ο σκόρερ δείχνει προς τον ουρανό, είτε για να εκφράσει ευγνωμοσύνη στον Θεό είτε για να αναφερθεί σε ένα άτομο που έχει πεθάνει – ο Κακά το έκανε χαρακτηριστικά.[9] Με παρόμοιο τρόπο πανηγυρίζει γκολ και ο Λιονέλ Μέσι, αφιερώνοντάς τα στην αείμνηστη γιαγιά του.[8]
  • Ο σκόρερ βάζει τα χέρια πίσω από τα αυτιά του σαν να ακούει περισσότερο την αντίδραση του κόσμου.[30] Αυτό γίνεται συνήθως όταν ένας παίκτης αποδοκιμάζεται κατά τη διάρκεια του αγώνα και στη συνέχεια σκοράρει, ή εάν ένας παίκτης επιστρέψει για να σκοράρει εναντίον της πρώην ομάδας του – όπως έκανε ο επιθετικός της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Ρόμελου Λουκάκου, όταν έβαλε τα αυτιά του για να ακούσει τους οπαδούς της Έβερτον αφού σκόραρε (τον αποδοκίμαζαν σε όλο το παιχνίδι).[30] Σπάνια, αυτή ο πανηγυρισμός απευθύνεται σε προσωπικό συλλόγου, παίκτες ή αξιωματούχους για διάφορους εσωτερικούς λόγους.
  • Ο σκόρερ κάνει κάποιο είδος χορού μετά το γκολ, συνήθως με τους συμπαίκτες του. Ο πρώτος παίκτης που κέρδισε παγκόσμια φήμη για αυτό ήταν πιθανότατα ο Καμερουνέζος βετεράνος Ροζέ Μιλά στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990, ο οποίος πανηγρύρισε και τα 4 γκολ του χορεύοντας στη σημαία του κόρνερ.[31] Ο Πίτερ Κράουτς τράβηξε την προσοχή για τους χορούς του ρομπότ, αφού σημείωνε γκολ για την Αγγλία.[32] Πέντε παίκτες της Νότιας Αφρικής έκαναν έναν αξέχαστο χορό σε στυλ μακαρένα αφού σημείωσαν το εναρκτήριο γκολ στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2010.[33] Ο χορός πανηγυρισμού του γκολ του Αντουάν Γκριεζμάν «Hotline Bling» εμφανίζεται σε διαφήμιση της Puma του 2016.[34]
  • Ο σκόρερ εκτελεί κάποιο είδος ακροβατικής ρουτίνας μετά το γκολ. Ο Μεξικανός επιθετικός του Μεξικού Ούγκο Σάντσες ήταν ο πρώτος αξιοσημείωτος εκφραστής της ανάποδης τούμπας.[35] Οι Νιγηριανοί ποδοσφαιριστές είναι ευρέως γνωστοί για τις ανάποδες τούμπες αφού σκοράρουν ένα γκολ, όπως ο Ομπαφέμι Μάρτινς. Ένας πολύ διάσημο παμηγυρισμός σημειώθηκε από τον Τζούλιους Αγκαχόουα στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002, αφού σημείωσε ένα γκολ εναντίον της Σουηδίας..[27] Στον Λομάνα Λούα Λούα απαγορεύθηκε να κάνει ανάποδες τούμπεςs από την τότε ομάδα του, Πόρτσμουθ, αφού τραυμάτισε το ένα του πόδι κατά τη διάρκεια ενός πανηγυρισμού.[36] Οι Μίροσλαφ Κλόζε και Πιερ-Εμερίκ Ομπαμεγιάνγκ διακρίθηκαν επίσης για τον πανηγυρισμό με αυτόν τον τρόπο, αν και με μπροστινές τούμπες.[37]
  • Ο σκόρερ βγάζει τη φανέλα του. Από το 2004, αυτό θεωρείται υπερβολικός πανηγυρισμός σύμφωνα με τους νόμους του παιχνιδιού της FIFA[38] και επιφέρει κίτρινη κάρτα. Ο Αντρές Ινιέστα τιμωρήθηκε για αυτόν τον πανηγυρισμό του στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2010.[39]
  • Μια κοινή εναλλακτική, αν και πιο συνηθισμένη στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ήταν ο παίκτης που σκοράρει να σηκώσει τη φανέλα του και να δείξει στο κοινό ένα μπλουζάκι με ένα μήνυμα από κάτω. Ο Ρομάριο υιοθέτησε συχνά αυτού του είδους τους πανηγυρισμούς, εμφανιζόμενος με διαφορετικό μήνυμα σε κάθε αγώνα. Ο επιθετικός της Ρόμα, Φραντσέσκο Τότι, πανηγύριζε συχνά με αυτόν τον τρόπο τα γκολ εναντίον της Λάτσιο στο ντέρμπι της Ρώμης, αποκαλύπτοντας μια αξέχαστη μπλούζα που έγραφε το ιταλικό αντίστοιχο της φράσης «Σε έχω ξανακάνει!».[40]
  • Ο σκόρερ μιμείται να πυροβολεί με κάποιο είδος όπλου, είτε στοχεύοντας προς τον ουρανό είτε προς κάποιον άλλο εικονικό στόχο. Ο επιθετικός της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, Ρόμπι Κιν, εκτέλεσε μια μπροστινή κωλοτούμπα και τελείωσε μιμούμενος έναν τοξότη εναντίον της Σαουδικής Αραβίας.[41]
  • Οι συμπαίκτες συγχαίρουν τον σκόρερ γονατίζοντας και προσποιούμενοι ότι γυαλίζουν το παπούτσι του – Οι συμπαίκτες του Ρονάλντο στην Ίντερ του έδιναν συχνά συγχαρητήρια με αυτόν τον τρόπο.[42]
  • Ξαπλωμένοι σε κατάκλιση για να ευχαριστήσουν τον Θεό, που γίνεται κυρίως από Μουσουλμάνους παίκτες – ο Αιγύπτιος επιθετικός Μοχάμεντ Σαλάχ το κάνει μετά από κάθε γκολ.[43]
  • Ο σκόρερ χαιρετίζει το πλήθος - εναλλακτικά ο σκόρερ κοροϊδεύει το κοινό, όπως έκανε δύο φορές ο Κριστιάνο Ρονάλντο αφού σκόραρε εναντίον της Μπαρτσελόνα στο Καμπ Νόου, το 2012 και το 2016, όταν έκανε χειρονομία στο κοινό να «ηρεμήσει» αφού σκόραρε.[12]
  • Ο σκόρερ πηδάει και σηκώνει τη γροθιά του τον αέρα – αυτός ο πανηγυρισμός εμφανίζεται στο γραμματόσημο της Βραζιλίας του 1969 του Πελέ που τιμά το 1.000ο γκολ της καριέρας του.[44]
  • Ο σκόρερ τραβάει τη φανέλα του πάνω από το πρόσωπό του – το έκανε συχνά ο Φαμπρίτσιο Ραβανέλι.[45]
  • Ο σκόρερ πηδάει μέσα στο πλήθος. Αυτό γίνεται συνήθως κάθε φορά που σημειώνεται ένα πολύ σημαντικό γκολ, όπως ένας νικητήριο γκολ στις καθυστερήσεις, όπως ένα παράδειγμα είναι το γκολ της τελευταίας στιγμής του Τρόι Ντίνι για τη Γουότφορντ εναντίον της Λέστερ Σίτι το 2013, που έστειλε τη Γουότφορντ στον τελικό των Play-Off του Γουέμπλεϊ.[46]
  • Ο σκόρερ τρέχει όλο το μήκος του γηπέδου. Η πιο διαβόητη περίπτωση έγινε από τον τότε επιθετικό της Μάντσεστερ Σίτι, Εμανουέλ Αντεμπαγιόρ, εναντίον της πρώην ομάδας του, Άρσεναλ, το 2009.[47]
  • Μερικοί παίκτες που έχουν τατουάζ στους καρπούς ή τους πήχεις τους, τα φιλάνε συχνά για να δείξουν σεβασμό σε όποιον ή ό,τι συμβολίζει το τατουάζ. Ο Ισπανός επιθετικός Άλβαρο Νεγρέδο είναι ένα παράδειγμα,[48] όπως και ο Ουρουγουανός Λουίς Σουάρες.[49]
  • Ο πανηγυρισμός «Τιερί Ανρί» έγινε διάσημος από τον επιθετικό Τιερί Ανρί, ο οποίος πανηγύριζε απλώς στηριζόμενος στο δοκάρι ενώ το άλλο χέρι βρισκόταν στο ισχίο, υπονοώντας ότι ελιχει κουραστεί να σκοράρει και έχει μια αντίδραση τύπου «ήμουν εκεί, το έκανα αυτό»". Αυτό έγινε viral στα κοινωνικά δίκτυα, χρησιμοποιώντας τη πόζα για να φτιάξουν με photoshop τον Ανρί σε κατάλληλες ρυθμίσεις, από την υποστήριξη του Κεκλιμένου Πύργου της Πίζας μέχρι τη βοήθεια του Μοχάμεντ Άλι με τον σάκο του μποξ.[50]
  • Ο σκόρερ χτυπά ή κλωτσάει τη σημαία του κόρνερ. Ο Ολλανδός επιθετικός Κλας-Γιαν Χούντελααρ κλώτσησε τη σημαία του κόρνερ αφού σκόραρε το νικητήριο πέναλτι εναντίον του Μεξικού στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014.[51][52] Ο Αυστραλός μέσος Τιμ Κέιχιλ ήταν γνωστίς για τον τακτικό πανηγυρισμό του μποξ με τη σκιά του γύρω από τη σημαία του κόρνερ.[53][54] Ο επιθετικός της Γουέστ Χαμ Γιουνάιτεντ Πάολο Ντι Κάνιο έσπασε μια φορά ένα σημαιάκι του κόρνερ στη μέση αφού το κλώτσησε για να πανηγυρίσει ένα γκολ εναντίον του Λέστερ Σίτι,[55] που πίστευαν εκείνη την εποχή ότι ήταν το τελικό γκολ του Ιταλού για τον σύλλογο πριν από μια φημολογούμενη μεταγραφή στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Η μεταγραφή δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
  • Ο σκόρερ αντιδρά με το στόμα του όσο το δυνατόν πιο ανοιχτό – το αριστουργιματικό γκολ με το αριστερό πόδι του Ζινεντίν Ζιντάν στον τελικό του ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ 2001-02, τον είδε να κάνει έναν από τους πιο συναισθηματικούς πανηγυρισμούς καθώς έτρεχε προς την τελική γραμμή με το στόμα ορθάνοιχτο, ουρλιάζοντας με χαρά.[56] Ο Λιβεριανός σταρ Τζορτζ Γουεά είχε παρόμοια έκφραση με ανοιχτό το στόμα έχοντας τρέξει σχεδόν σε όλο το μήκος του γηπέδου όταν σκόραρε για τη Μίλαν το 1996.[57]
  • Ο σκόρερ στέλνει ένα φιλί στο πλήθος (αυτό μπορεί να γίνει με μια χλευαστική χειρονομία). Εναλλακτικά, ο σκόρερ που προκαλεί το πλήθος φιλώντας το σήμα της ομάδας του ή στην περίπτωση του αρχηγού της Μπαρτσελόνα, Κάρλες Πουγιόλ, το 2009, φιλώντας το καταλανικό περιβραχιόνιο μπροστά σε οπαδούς της Ρεάλ Μαδρίτης.[12]
  • Ο σκόρερ δείχνει/κουνάει το χέρι του στους δικούς του οπαδούς – εναλλακτικά, κουνάει το χέρι με προκλητικό τρόπο στους οπαδούς της αντίπαλης ομάδας. Αφού σκόραρε εναντίον της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στο Ολντ Τράφορντ το 2009, ο επιθετικός της Λίβερπουλ, Φερνάντο Τόρες, έδειξε το χέρι του στον αέρα στους οπαδούς της Γιουνάιτεντ, με τη χειρονομία του «πέντε φορές» (άνοιξε πέντε δάχτυλα) που σήμαινε τους πέντε τίτλους Τσάμπιονς Λιγκ της Λίβερπουλ (έναντι τριών της Γιουνάιτεντ).[58]
  • Ο σκόρερ κουνάει ένα χέρι – Ο Μικ Τσάνον πανηγύρισε με το σήμα κατατεθέν του ανεμόμυλο (κάνει ένα χέρι γύρω-γύρω). Ο Νοτιοκορεάτης Παρκ Τζι-σουνγκ έκανε ανεμόμυλους με τα δύο χέρια αφού σκόραρε εναντίον της Ελλάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2010.[59]
  • Ο σκόρερ φιλάει το σήμα του συλλόγου/έθνους στη φανέλα του, για να δείξει την αγάπη και την πίστη του για τον σύλλογο/χώρα. Μερικοί παίκτες το έχουν κάνει ακόμα να φιλήσουν το σήμα της νέας τους ομάδας όταν σκοράρουν εναντίον της πρώην ομάδας τους, με ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα να είναι ο Γουέιν Ρούνεϊ, ο οποίος φίλησε το σήμα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ όταν σκόραρε εναντίον της ομάδας των παιδικών του χρόνων, Έβερτον.[60]
Στον Γιώργο Κατίδη επιβλήθηκε πρόστιμο 50.000 ευρώ και ισόβιος αποκλεισμός από την εκπροσώπηση της Εθνικής Ελλάδας, αφού πανηγύρισε το γκολ με ναζιστικό χαιρετισμό.
Ο Πάολο Ντι Κάνιο τιμωρήθηκε με αποκλεισμό και πρόστιμο αφού πανηγύρισε ένα γκολ με φασιστικό χαιρετισμό ενώ έπαιζε για την ΣΣ Λάτσιο.
Ο Σερντάν Σακίρι πανηγύρισε ένα γκολ του στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018 κάνοντας με τα χέρια του τον αλβανικό αετό, σύμβολο των Αλβανών, προς τους Σέρβους οπαδούς.

Σύμφωνα με τους κανόνες των αγώνων (Νόμος 12):

Αν και επιτρέπεται σε έναν παίκτη να επιδεικνύει τη χαρά του όταν σημειώνεται ένα γκολ, ο πανηγυρισμός δεν πρέπει να είναι υπερβολικός.[61]

Πρόσφατα, η FIFA προσπάθησε να καταστείλει μερικούς από τους πιο ενθουσιώδεις πανηγυρισμούς. Εάν ένας παίκτης ξεσηκώσει το πλήθος και/ή βγάλει τη φανέλα του ή βάλει την μπάλα κάτω από τη μπλούζα του για να υποδείξει μια εγκυμοσύνη αφού σημειώσει ένα γκολ, είναι πιθανό να τιμωρηθεί από τον διαιτητή. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τεράστια διαμάχη εάν ο παίκτης είχει ήδη δεχτεί κίτρινη κάρτα, αφού θα αποβληθεί. Ωστόσο, ορισμένοι παίκτες παρακάμπτουν αυτόν τον κανόνα τραβώντας το στρίφωμα της φανέλας τους πάνω από το κεφάλι, χωρίς να βγάλουν εντελώς τη φανέλα, αλλά αυτό δεν παραβλέπεται πάντα από τους διαιτητές. Ορισμένοι παίκτες έχουν δεχτεί κάρτα επειδή κατέβασαν το σορτσάκι τους μετά το γκολ.

Το άλμα στο πλήθος είναι επίσης αδίκημα που μπορεί να τιμωρηθεί («σκόπιμη έξοδος από τον αγωνιστικό χώρο χωρίς την άδεια του διαιτητή», όπως προσδιορίζεται στον Νόμο 12).[61]

Οι παίκτες μπορεί επίσης να τιμωρηθούν για αποκάλυψη μπλουζών που περιέχουν κάποιο είδος μηνύματος που απευθύνεται στους θεατές. Αξιοσημείωτα παραδείγματα περιλαμβάνουν τον Ρόμπι Φάουλερ, ο οποίος δέχτηκε κάρτα επειδή έδειξε ένα μπλουζάκι που σχεδιάστηκε για να υποστηρίξει την απεργία των λιμενεργατών του Λίβερπουλ, ενσωματώνοντας το Κάλβιν Κλάιν "CK" στη λέξη doCKer[62] και τον Τιερί Ανρί, στον οποίο επιβλήθηκε πρόστιμο από την UEFA αφού αφαίρεσε τη φανέλα του της Άρσεναλ για να αποκαλύψει ένα μπλουζάκι που έγραφε «For the new-born Kyd», το οποίο απευθυνόταν στην φίλο του, τραγουδίστρια του συγκροτήματος Texas, Σαρλίν Σπιτέρι, που μόλις είχε γεννήσει. Το 1999, στον Ρόμπι Φάουλερ επιβλήθηκε επίσης πρόστιμο 60.000 λιρών από την ομάδα του και την Πρέμιερ Λιγκ επειδή πανηγύρισε το γκολ του με πέναλτι εναντίον της Έβερτον πέφτοντας στα τέσσερα και μιμούμενος το ρουθούνισμα κοκαΐνης από τη λευκή γραμμή. Αν και θεωρήθηκε ως η απάντηση του Φάουλερ στις κατηγορίες για κατάχρηση ναρκωτικών στον ταμπλόιντ Τύπο, ο τότε προπονητής Ζεράρ Ουγιέ, ισχυρίστηκε περίφημα ότι απλώς μιμούνταν «μια αγελάδα που έτρωγε γρασίδι».[54]

Τον Ιανουάριο του 1998, ο μέσος της Ρέιντζερς, Πολ Γκασκόιν, προκάλεσε σοβαρή διαμάχη κατά τη διάρκεια ενός πανηγυρισμού γκολ, όπου μιμήθηκε να παίζει φλάουτο (συμβολισμός του παιξίματος φλάουτου των διαδηλωτών του Τάγματος της Οράγγης) κατά τη διάρκεια ενός αγώνα εναντίον της Σέλτικ στο Σέλτικ Παρκ.[63][64] Η χειρονομία εξόργισε τους οπαδούς της Σέλτικ που τον γιούχαραν και στον Γκασκόιν επιβλήθηκε πρόστιμο 20.000 λιρών από τη Ρέιντζερς μετά το περιστατικό.[65] Δέχτηκε επίσης απειλή θανάτου από ένα μέλος του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA) μετά το περιστατικό.[65]

Ο επιθετικός της Μπόκα Τζούνιορς Κάρλος Τέβες αποβλήθηκε επειδή μιμήθηκε το κοτόπουλο όταν πανηγύρισε ένα γκολ εναντίον της Ρίβερ Πλέιτ κατά τη διάρκεια του Κόπα Λιμπερταδόρες 2004, κοροϊδεύοντας ξεκάθαρα το αντίπαλο πλήθος, με τη Ρίβερ να αποκαλείται «Γκαλίνας» («κοτόπουλα») από άλλους οπαδούς.[66]

Ο Πάολο Ντι Κάνιο άφησε το στίγμα του το 2005, όταν κατά τη διάρκεια της περιόδου του στη Λάτσιο, έκανε ένα φασιστικό χαιρετισμό στους δεξιούς οπαδούς. Ως αποτέλεσμα, του επιβλήθηκε πρόστιμο και τιμωρία.[67]

Ο παίκτης της Ίπσουιτς Τάουν, Ντέιβιντ Νόρις έλαβε πρόστιμο αφού χρησιμοποίησε χειροπέδες για να πανηγυρίσει το γκολ εναντίον της Μπλάκπουλ τον Νοέμβριο του 2008, αφιερώνοντας το γκολ στον πρώην συμπαίκτη Λουκ ΜακΚόρμικ, ο οποίος φυλακίστηκε για θάνατο από επικίνδυνη οδήγηση.[68][69][70][71] Ο μέσος της Έβερτον Τιμ Κέιχιλ έλαβε παρόμοιο πρόστιμο για μια παρόμοια χειρονομία σε έναν αγώνα στις 2 Μαρτίου 2008.[72][73][74][75] Παρόμοιο περιστατικό έλαβε χώρα σε αγώνα της Τσέλσι εναντίον της Μίντλεσμπρο, όταν ο Σαλομόν Καλού της Τσέλσι σκόραρε δύο γκολ και στη συνέχεια σταύρωσε τα χέρια με τον Ιβοριανό συμπαίκτη του, Ντιντιέ Ντρογκμπά. Αργότερα, ωστόσο, αποκαλύφθηκε ότι ισχυρίστηκε ότι ήθελε να δοκιμάσει ένα νέο πανηγυρισμό και δεν υποστήριζε έναν Ιβοριανό κατάδικο.[76]

Σε έναν αγώνα της Πρέμιερ Λιγκ μεταξύ Μάντσεστερ Σίτι και Άρσεναλ το 2009, ο επιθετικός της Μάντσεστερ Σίτι, Εμανουέλ Αντεμπαγιόρ, έλαβε κίτρινη κάρτα επειδή έτρεξε σε όλο το μήκος του γηπέδου για να πανηγυρίσει το γκολ του μπροστά στους οπαδούς της Άρσεναλ. Αυτό θεωρήθηκε αμφιλεγόμενο επειδή ο Αντεμπαγιόρ υπέγραψε στη Μάντσεστερ Σίτι εκείνο το καλοκαίρι από την Άρσεναλ.[47]

Τον Μάρτιο του 2013, ο μέσος της ΑΕΚ, Γιώργος Κατίδης, έκανε ναζιστικό χαιρετισμό προς το πλήθος, αφού σημείωσε το νικητήριο γκολ εναντίον της Βέροιας. Αν και αργότερα είπε ότι δεν είχε συνειδητοποιήσει το νόημα της χειρονομίας, του επιβλήθηκε πρόστιμο 50.000 ευρώ, του απαγόρευσαν να παίξει στην ΑΕΚ για το υπόλοιπο της σεζόν και του απαγόρευσαν ισόβια να εκπροσωπήσει την Εθνικής Ελλάδας σε διεθνές επίπεδο.[77][78]

Ο επιθετικός της Γουέστ Μπρόμιτς, Νικολά Ανελκά, τιμωρήθηκε με αποκλεισμό για πέντε αγώνες και πρόστιμο επειδή πανηγύρισε ένα γκολ που σημείωσε τον Δεκέμβριο του 2013 με χειρονομία κενέλ. Ενώ υπήρχε διαμάχη σχετικά με τη σύνδεση της χειρονομίας με τον αντισημιτισμό, ο Ανελκά απαλλάχθηκε από το ότι ήταν αντισημιτικός ή ότι ενέκρινε τον αντισημιτισμό.[79][80][81][82]

Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018 στη Ρωσία, ο Σερντάν Σακίρι και ο επίσης Ελβετός σκόρερ Γκρανίτ Τζάκα, ο οποίος είναι επίσης κοσοβάρικης καταγωγής, πανηγύρισαν τα γκολ τους κάνοντας μια χειρονομία αετού, σύμβολο των Αλβανών, προς τους Σέρβους φιλάθλους.[83][84][85][86] Η FIFA επέβαλε πρόστιμο 10.000 ελβετικών φράγκων στους Τζάκα και Σακίρι «για αντιαθλητική συμπεριφορά που αντίκειται στις αρχές του fair-play».[87][88]

Μη πανηγυρισμός γκολ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η άρνηση του πανηγυρισμού ενός γκολ ή η ανάληψη σιωπηρών πανηγυρισμών γκολ δεν είναι άγνωστο και όχι ασυνήθιστο στο ποδόσφαιρο. Στην περίπτωση του πρώτου, παρατηρείται συχνά όταν ένας παίκτης σκοράρει εναντίον ενός πρώην συλλόγου, ειδικά εκείνου όπου ο παίκτης ξεκίνησε την καριέρα του και/ή είχε τη μεγαλύτερη περίοδο επιτυχίας του ή όπου έκανε το όνομά του για πρώτη φορά.[89] Ωστόσο, ο μη πανηγυρισμός ενάντια σε πρώην συλλόγους φαίνεται να είναι μια αρκετά πρόσφατη τάση. Υπάρχουν αρκετά καταγεγραμμένα παραδείγματα παικτών που πανηγύριζαν ενάντια στην παλιά τους ομάδα πριν από τη δεκαετία του 2000, όταν αυτή η πρακτική άρχισε να θεωρείται ασέβεια. Αντίθετα, το να μην πανηγυριστεί ένα γκολ για την τρέχουσα ομάδα θα μπορούσε να θεωρηθεί κάπως περίεργο. Τερματοφύλακες που σκοράρουν γκολ με ένα μακρινό λάκτισμα που μπορεί να βοηθηθεί από τον άνεμο ή ξεπερνάει τον αντίπαλο τερματοφύλακα όταν αναπηδήσει στον αγωνιστικό χώρο, δεν μπορούν να πανηγυρίσουν, ως ένδειξη σεβασμού προς τον αντίπαλο τερματοφύλακα.

Ο σιωπηλός πανηγυρισμός εμφανίζεται συνήθως όταν σημειώνεται ένα γκολ παρηγοριάς σε έναν αγώνα που κατά τα άλλα είναι ήδη χαμένος. Ο πανηγυρισμός μπορεί να παραλειφθεί εντελώς εάν δεν υπάρχει αρκετός χρόνος στο ρολόι και η ηττημένη ομάδα θέλει να συνεχιστεί ο αγώνας το συντομότερο δυνατό. Συμβαίνει επίσης όταν ένας μεγάλος αριθμός γκολ έχει σημειωθεί από μία ομάδα σε έναν αγώνα και το αποτέλεσμα έχει ήδη κριθεί πέρα από κάθε αμφιβολία. Για μεταγενέστερα γκολ, οι πανηγυρισμοί μπορεί να μειωθούν ή να μην υπάρχουν. Αρκετοί (αν και όχι όλοι) από τους πανηγυρισμούς γκολ του μέσου της Σαουθάμπτον, Ματ Λε Τισιέ, ήταν ιδιαίτερα υποτιμημένοι παρά το γεγονός ότι σημείωσε μια σειρά από θεαματικά ή τεχνικά δύσκολα γκολ κατά τη διάρκεια της καριέρας του. Ένα παράδειγμα αυτού είναι η έλλειψη πανηγυρισμού του αφού σημείωσε ένα γκολ από 30 γιάρδες εναντίον της Μπλάκμπερν Ρόβερς τη σεζόν 1994–95 που αργότερα ψηφίστηκε ως Γκολ της Σεζόν. Ο Λε Τισιέ δήλωσε από τότε ότι δεν πανηγύρισε από σεβασμό για τον πρώην συμπαίκτη και φίλο του Τιμ Φλάουερς, ο οποίος ήταν ο τερματοφύλακας της Μπλάκμπερν.

Στο χόκεϊ επί πάγου, θεωρείται καλή εθιμοτυπία να μην πανηγυρίζεται ένα γκολ που γίνεται σε άδειο τέρμα όπου έχει τραβηχτεί ο τερματοφύλακας, λόγω της ευαλωτότητας της αντίπαλης ομάδας και της έλλειψης πρόκλησης.

Αν και ασυνήθιστο και κάπως ειρωνικό, διάφοροι ποδοσφαιριστές έχουν τραυματιστεί κατά τη διάρκεια του πανηγυρισμού: παραδείγματα περιλαμβάνουν τον Πάουλο Ντιόγκο (που έκοψε το δάχτυλό του αφού πιάστηκε σε φράχτη), τον Τιερί Ανρί, τον Ζλάταν Ιμπραχίμοβιτς, τον Φαμπιάν Εσπίντολα,[90] (που πανηγύρισε ένα γκολ που αργότερα ακυρώθηκε λόγω οφσάιντ) και τον Μισί Μπατσουαγί.[91] Ένας Ινδός ποδοσφαιριστής, ο Πίτερ Μπιακσανγκουάλα, πέθανε από τραυματισμό στη σπονδυλική στήλη το 2014 μετά από μια αποτυχημένη τούμπα.[92]

Ο Νικολάι Μύλερ τραυματίστηκε κάποτε ενώ πανηγύριζε ένα γκολ εναντίον της ΦΚ Άουγκσμπουργκ, όταν στριφογύριζε επανειλημμένα σε στυλ «ελικοπτέρου» που μέχρι εκείνο το σημείο ήταν ο πανηγυρισμός σήμα κατατεθέν του. Η ιατρική εξέταση επιβεβαίωσε ότι ο επιθετικός είχε υποστεί ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου στο δεξί του γόνατο. Έμεινε εκτός δράσης για 10 μήνες και μετά τον υποβιβασμό της ομάδας του αποχώρησε από τον σύλλογο.[93]

Πανηγυρισμοί προπονητών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι προπονητές (και το προπονητικό επιτελείο) είναι γνωστοί για τους πληθωρικούς πανηγυρισμούς των γκολ τους. Μερικοί αξιοσημείωτοί πανηγυρισμοί περιλαμβάνουν:

  • Στις 10 Απριλίου 1993, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του Άλεξ Φέργκιουσον έχανε από τη Σέφιλντ Γουένσντεϊ στην Πρέμιερ Λιγκ με 4 λεπτά να μένουν στον αγώνα, πριν ισοφαρίσει ο Στιβ Μπρους. Μετά από 7 λεπτά καθυστερήσεων – που ονομάστηκε ««Χρόνος Φέργκι», παραπέμποντας σε επιπλέον λεπτά που δήθεν δίνονταν στις ομάδες του Φέργκιουσον για να πετύχουν ένα γκολ – ο Μπρους σημείωσε τον νικητήριο γκολ στο 97ο λεπτό, με τον Φέργκιουσον να τρέχει από τον πάγκο στη γραμμή αφής, ενώ ο βοηθός Μπράιαν Κιντ έτρεξε και μπήκε στο γήπεδο.[94]
  • Στο παιχνίδι της Φάσης των 16 του Τσάμπιονς Λιγκ 2004 μεταξύ Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Πόρτο, η Πόρτο του Ζοζέ Μουρίνιο ήταν στα πρόθυρα της ήττας όταν ο Κοστίνια σημείωσε ένα γκολ με 30 δευτερόλεπτα να απομένουν στην κανονική διάρκεια για να κερδίσει την ισοπαλία. Ο Μουρίνιο πήδηξε από τον πάγκο, χτυπώντας γροθιές στον αέρα καθώς έτρεχε στο πλάι κοντά στους πανηγυρίζοντες παίκτες του – αυτός ο δραματικός πανηγυρισμός θεωρείται ως η στιγμή που ο Μουρίνιο ανακοίνωσε τον εαυτό του στον αγώνα.[95]
  • Στον ημιτελικό του Τσάμπιονς Λιγκ του 2009, η Μπαρτσελόνα του Πεπ Γκουαρδιόλα έχανε από την Τσέλσι με λίγα λεπτά να απομένουν, πριν ο Αντρές Ινιέστα σκοράρει από τα 18 μέτρα για να κερδίσει τη σειρά στα εκτός έδρας γκολ. Ένας εκστατικός Γκουαρδιόλα έτρεξε αχαρακτήριστα στη γραμμή κοντά στο σημείο όπου πανηγύριζαν οι παίκτες του.[96]
  • Στο τέλος ενός αγώνα της Πρέμιερ Λιγκ του 2018 μεταξύ της Τσέλσι και της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ο πρώην προπονητής της Τσέλσι και της Γιουνάιτεντ, Ζοζέ Μουρίνιο, ενεπλάκη σε ένα περιστατικό στο τούνελ. Με τον Ρος Μπάρκλεϊ της Τσέλσι να σκοράρει το γκολ της ισοφάρισης στο 96ο λεπτό, ο προπονητής της Τσέλσι, Μάρκο Ιάνι, πανηγύρισε τρέχοντας μπροστά από τον πάγκο της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και σφίγγοντας τις γροθιές του κοντά στο πρόσωπο του Μουρίνιο.[97] Ένας εξοργισμένος Μουρίνιο πήδηξε και προσπάθησε να διώξει τον Ιάνι στο τούνελ, με την ασφάλεια να παρεμβαίνει. Καθώς επέστρεφε πίσω, οι οπαδοί της Τσέλσι φώναζαν επανειλημμένα (και δυνατά) «άντε γαμήσου Μουρίνιο».[98] Στο τέλος του αγώνα, ο Μουρίνιο πήγε στους οπαδούς της Γιουνάιτεντ και χειροκρότησε, και στο δρόμο της επιστροφής προς το τούνελ σήκωσε τρία δάχτυλα προς τους οπαδούς της Τσέλσι, υπενθυμίζοντάς τους ότι κέρδισε τρεις τίτλους Πρέμιερ Λιγκ με τον σύλλογο.[97][98]
  • Κατά τη διάρκεια ενός ντέρμπι του Μέρσεϊσαϊντ στην Πρέμιερ Λιγκ 2018-19, ο προπονητής της Λίβερπουλ, Γιούργκεν Κλοπ, προκάλεσε διαμάχη με τους πανηγυρισμούς του κοντά στο τέλος του αγώνα. Καθώς ο Ντιβόκ Όριτζι σημείωσε το νικητήριο γκολ στο 96ο λεπτό εναντίον της Έβερτον, ο Κλοπ έτρεξε στον αγωνιστικό χώρο για να αγκαλιάσει τον τερματοφύλακα Άλισον Μπέκερ. Ο Κλοπ αργότερα ζήτησε συγγνώμη για τις ενέργειές του, αλλά του επιβλήθηκε πρόστιμο 8.000 λιρών από την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία Αγγλίας.
  1. "Fifa 14 celebrations: How to do Gareth Bale, Ronaldo, and Lionel Messi's signature moves". The Mirror. Retrieved 6 September 2014
  2. «The Evolution of EA Sport's FIFA 14 Video Game». ABC News. https://abcnews.go.com/ABC_Univision/ABC_Univision/evolution-ea-sports-fifa-14-video-game/story?id=20028621. Ανακτήθηκε στις 29 September 2018. 
  3. «8 new celebrations we'd love to see in FIFA 18». FourFourTwo. https://www.fourfourtwo.com/features/8-new-celebrations-wed-love-see-fifa-18. Ανακτήθηκε στις 5 November 2018. 
  4. 4,0 4,1 «The songs of soccer, from stadium anthems to Ronaldo's solo». DW.com. https://www.dw.com/en/the-songs-of-soccer-from-stadium-anthems-to-ronaldos-solo/a-19313958. Ανακτήθηκε στις 8 October 2018. 
  5. «Sabre Dance by Henrikh Mkhitaryan». Ukrainian Football 1894. 16 Αυγούστου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2012. 
  6. Wilson, Jonathan (22 October 2012). «Henrik Mkhitaryan orchestrates Shakhtar Donetsk's great leap forward». The Guardian. https://www.theguardian.com/football/blog/2012/oct/22/henrik-mkhitaryan-shakhtar-donetsk. Ανακτήθηκε στις 9 June 2013. 
  7. «Habs Goal Song». Montreal Canadiens. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2011. 
  8. 8,0 8,1 Matchett, Karl (25 April 2017). «The Story Behind Lionel Messi's 5 Most Iconic Barcelona Celebrations». Bleacher Report. http://bleacherreport.com/articles/2705366-the-story-behind-lionel-messis-5-most-iconic-barcelona-celebrations. Ανακτήθηκε στις 18 December 2017. 
  9. 9,0 9,1 «Kaka profile». Sky Sports. https://www.skysports.com/football/news/12027/2374557/kaka-profile. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  10. «Mario Balotelli Goal: Brazil, Italy Draw 2-2 (VIDEO)». Huffington Post. https://www.huffingtonpost.com/2013/03/22/mario-balotelli-goal-brazil-italy_n_2933450.html?guccounter=1. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  11. Ghosh, Bobby. «Splitting a Pair». Time magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-03-22. https://web.archive.org/web/20190322104426/http://content.time.com/time/arts/article/0,8599,257149-2,00.html. Ανακτήθηκε στις 8 September 2018. 
  12. 12,0 12,1 12,2 «Real Madrid-Barcelona: Celebrations in enemy territory». Marca. http://www.marca.com/en/football/barcelona/2017/04/24/58fe5ed8ca47413f548b461c.html. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  13. «When Raul ended Madrid's humiliation, silenced Nou Camp». Egypt Today. http://www.egypttoday.com/Article/8/39224/When-Raul-ended-Madrid's-humiliation-silenced-Nou-Camp. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  14. «Golden Goal: Gabriel Batistuta for Fiorentina v Arsenal (1999)». The Guardian. https://www.theguardian.com/football/blog/2015/dec/04/golden-goal-gabriel-batistuta-for-fiorentina-v-arsenal-1999. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  15. Paolo Menicucci (9 Σεπτεμβρίου 2005). «La mano di Toni sul Mondiale» [Toni's hand on the World Cup] (στα Ιταλικά). UEFA.com. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2016. 
  16. Hunt, Chris (1 August 2004). «Jürgen Klinsmann: One-on-One». FourFourTwo (Haymarket Media Group). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-11-29. https://web.archive.org/web/20141129040300/http://www.fourfourtwo.com/features/j%C3%BCrgen-klinsmann-one-one. Ανακτήθηκε στις 22 November 2014. 
  17. Scott Murray (14 December 2007). «The Joy of Six: goal celebrations». The Guardian. https://www.theguardian.com/football/2007/dec/14/newsstory. 
  18. Trotman, Andrew (7 May 2013). «Gareth Bale plans to put 'heart' goal celebration on clothing after filing trademark». The Daily Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/finance/newsbysector/retailandconsumer/10042652/Gareth-Bale-plans-to-put-heart-goal-celebration-on-clothing-after-filing-trademark.html. Ανακτήθηκε στις 9 May 2013. 
  19. «Napoli, Insigne: "I dedicate this goal to my wife. Manchester City?..."». www.calciomercato.com. 14 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2018. 
  20. «How to do the 12 new FIFA 18 celebrations – plus more of our favourites». FourFourTwo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-10-12. https://web.archive.org/web/20181012014455/https://www.fourfourtwo.com/features/how-do-12-new-fifa-18-celebrations-plus-more-our-favourites?page=0%2C1. Ανακτήθηκε στις 14 October 2018. 
  21. «12 Trademark goal celebrations of footballers». Yahoo.com. https://in.news.yahoo.com/11-trademark-goal-celebrations-footballers-063602638.html. Ανακτήθηκε στις 10 October 2018. 
  22. «Why does Luis Suarez kiss his wrist when he celebrates a goal? Atletico Madrid star in action against Chelsea tonight». talkSPORT (στα Αγγλικά). 23 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2021. 
  23. «Didier Drogba smashes in ridiculous free-kick for Phoenix Rising». FourFourTwo. https://www.fourfourtwo.com/features/didier-drogba-smashes-ridiculous-free-kick-phoenix-rising. Ανακτήθηκε στις 15 October 2018. 
  24. «European football's best nicknames». UEFA. 27 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  25. «Pirelli e le metamorfosi della pubblicità». Corriere Della Sera. https://www.corriere.it/cultura/17_giugno_21/pubblicita-con-la-maiuscola-fondazione-pirelli-corraini-5efebe1c-569c-11e7-a35b-7a875278503a.shtml. Ανακτήθηκε στις 19 September 2018. 
  26. «Ibrahimovic scores two headers and celebrates in customary fashion». Marca. http://www.marca.com/en/football/international-football/2018/06/10/5b1d531e22601d2f1d8b45ba.html. Ανακτήθηκε στις 8 October 2018. 
  27. 27,0 27,1 Clive Gifford (2010), «Goal Celebrations», The Kingfisher Football Encyclopedia, Pan Macmillan, σελ. 29, ISBN 978-0-7534-1961-8, https://archive.org/details/kingfisherfootba0000giff/page/29 
  28. «Totti's Goal Celebration Is For Wife Blasi». Football Italiano. 5 Ιανουαρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2011. 
  29. «Bruno Fernandes explains goal celebration after scoring in Manchester derby». Metro (στα Αγγλικά). 7 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2021. 
  30. 30,0 30,1 «Everton fans unhappy with Romelu Lukaku's goal celebration». Liverpool Echo. https://www.liverpoolecho.co.uk/sport/football/football-news/everton-fans-unhappy-romelu-lukakus-13634711. Ανακτήθηκε στις 13 October 2018. 
  31. Jon Carter (26 May 2010). «First XI: World Cup celebrations». ESPN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 June 2010. https://web.archive.org/web/20100603233147/http://soccernet.espn.go.com/world-cup/columns/story?id=790168&cc=5739&ver=global. 
  32. Wilson, Steve (2 April 2009). «Peter Crouch's robot dance and the 10 funniest goal celebrations». The Guardian (London). https://www.telegraph.co.uk/sport/football/5094114/Peter-Crouchs-robot-dance-and-the-10-funniest-goal-celebrations.html. Ανακτήθηκε στις 8 October 2018. 
  33. «World Cup 2018: Dazzling goals, memorable celebrations and the dance of joy». India Today. https://www.indiatoday.in/sports/fifa-world-cup-2018/story/world-cup-2018-dazzling-goals-memorable-celebrations-and-the-dance-of-joy-1278096-2018-07-05. Ανακτήθηκε στις 17 October 2018. 
  34. «Matchmaker Griezmann's hilarious ad». SBS. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-12-20. https://web.archive.org/web/20191220211346/https://www.sbs.com.au/ondemand/video/818177091739/matchmaker-griezmanns-hilarious-ad. Ανακτήθηκε στις 16 July 2018. 
  35. «Bravo Bernardo, from duffer to dubber». The Guardian. https://www.theguardian.com/sport/2006/nov/22/comment.gdnsport3. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  36. «LuaLua faces scan on foot injury». BBC News. 23 April 2006. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/p/portsmouth/4936354.stm. 
  37. «Pierre-Emerick Aubameyang aware of Dortmund somersault celebration risk». London. http://www.espn.co.uk/soccer/borussia-dortmund/story/2794995/pierre-emerick-aubameyang-bvb-somersault-celebration-risk. Ανακτήθηκε στις 7 January 2019. 
  38. «Clarification of Law 12: Yellow Card for removal of jersey». 22 Ιουνίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2016. 
  39. «World Cup final: Spain goal scorer Andres Iniesta pays tribute to Dani Jarque with t-shirt». The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/spain/7884548/World-Cup-final-Spain-goal-scorer-Andres-Iniesta-pays-tribute-to-Dani-Jarque-with-t-shirt.html. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  40. «The A-to-Z of Francesco Totti». www.asroma.com. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2019. 
  41. «10. Robbie Keane». FootballFancast.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2013. 
  42. Collie, Ashley Jude (2003). World of Soccer: A Complete Guide to the World's Most Popular Sport. The Rosen Publishing Group. σελ. 9. 
  43. «Champions League final: Liverpool star Mohamed Salah's unapologetic Muslim faith sends extraordinary message». NBC News. https://www.nbcnews.com/think/opinion/champions-league-final-liverpool-star-mohamed-salah-s-unapologetic-muslim-ncna877736. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  44. «Pele 1000 Goals First Day Cover». National Football Collection. http://www.thenationalfootballcollection.org.uk/pele-1000-goals-first-day-cover/. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  45. «Football fan recreates goal celebrations with Subbuteo players». The Telegraph. 20 February 2009. https://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/howaboutthat/4734042/Football-fan-recreates-goal-celebrations-with-Subbuteo-players.html. Ανακτήθηκε στις 17 May 2016. 
  46. Prentki, Tom (12 May 2013). «Watford 3 Leicester City 1 (agg 3–2): match report». The Daily Telegraph (London). https://www.telegraph.co.uk/sport/football/competitions/championship/10052075/Watford-3-Leicester-City-1-agg-3-2-match-report.html. Ανακτήθηκε στις 2 September 2014. 
  47. 47,0 47,1 «Adebayor says sorry for goal celebration». BBC Sport. 12 September 2009. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/m/man_city/8252649.stm. Ανακτήθηκε στις 12 September 2009. 
  48. Burt, Jason (26 October 2013). «Alvaro Negredo on why the Premier League is the perfect stage to showcase his talents». The Daily Telegraph (London). https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-city/10406537/Alvaro-Negredo-on-why-the-Premier-League-is-the-perfect-stage-to-showcase-his-talents.html. 
  49. «Luis Suarez reveals double meaning of trademark goal celebration». The Independent (London). 18 January 2013. https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/luis-suarez-reveals-double-meaning-of-trademark-goal-celebration-8457435.html. 
  50. Gallagher, Paul (24 September 2013). «Thierry Henry goal celebration for New York Red Bulls sparks #henrying trend on Twitter». The Independent (London). https://www.independent.co.uk/sport/football/news-and-comment/thierry-henry-goal-celebration-for-new-york-red-bulls-sparks-henrying-trend-on-twitter-8836545.html. 
  51. «World Cup 2014: Netherlands fightback stuns Mexico». The Sydney Morning Herald. 29 Ιουνίου 2014. 
  52. White, Jim (29 June 2014). «Holland v Mexico: Klaas-Jan Huntelaar puts Netherlands into last eight after Arjen Robben wins late penalty». Telegraph.co.uk. https://www.telegraph.co.uk/sport/football/world-cup/10934442/Holland-v-Mexico-Klaas-Jan-Huntelaar-puts-Netherlands-into-last-eight-after-Arjen-Robben-wins-late-penalty.html. 
  53. «Tim Cahill fights corner flag». ABC. http://www.abc.net.au/news/2018-05-15/tim-cahill-fights-corner-flag/9762458. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  54. 54,0 54,1 «Football's best and worst goal celebrations». The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/sport/football/competitions/premier-league/6250946/Football-goal-celebrations-best-and-worst.html. Ανακτήθηκε στις 10 October 2018. 
  55. West Ham United (12 Ιανουαρίου 2017). «RIP corner flag. Paolo Di Canio's celebrations went a bit overboard in our win over Leicester City #OnThisDay in 2002 #COYIpic.twitter.com/cTKuWMEwrx». @westhamutd. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2019. 
  56. «Zinedine Zidane's perfect volley: An oral history of his 2002 UCL final goal». ESPN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-10-19. https://web.archive.org/web/20201019161703/https://www.espn.co.uk/football/uefa-champions-league/2/blog/post/3136868/zinedine-zidanes-perfect-volley-an-oral-history-of-his-2002-ucl-final-goal. Ανακτήθηκε στις 10 October 2018. 
  57. «A forensic analysis of George Weah's wonderful solo goal against Verona». Planetfootball.com.. https://www.planetfootball.com/nostalgia/forensic-analysis-george-weahs-solo-goal-verona-21-years/. Ανακτήθηκε στις 16 October 2018. 
  58. «Pictured: The moment Wilson copied Torres to mock Man United». 26 Σεπτεμβρίου 2018. 
  59. «World Cup 2010: goal celebrations – in pictures». The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/sport/football/world-cup/pictures/7823242/World-Cup-2010-goal-celebrations-in-pictures.html?image=1. Ανακτήθηκε στις 19 October 2018. 
  60. «Celebrating in style: We look at players who have revelled in goals against their former clubs». Sky Sports. https://www.skysports.com/football/news/11662/9684619/celebrating-in-style-we-look-at-players-who-have-revelled-in-goals-against-their-former-clubs. Ανακτήθηκε στις 10 October 2018. 
  61. 61,0 61,1 Laws of the Game, 2010/2011, FIFA
  62. «Football: Fowler fined for show of support». The Independent. https://www.independent.co.uk/sport/football-fowler-fined-for-show-of-support-1275535.html. Ανακτήθηκε στις 10 October 2018. 
  63. «SFA probes piper Gascoigne». BBC. 3 January 1998. http://news.bbc.co.uk/1/hi/sport/football/44396.stm. Ανακτήθηκε στις 7 August 2014. 
  64. «Gazza faces flute fine». BBC. 5 January 1998. http://news.bbc.co.uk/1/hi/sport/44813.stm. Ανακτήθηκε στις 7 August 2014. 
  65. 65,0 65,1 Gascoigne, Paul; Davies, Hunter (2004). Gazza: My Story. p. 234. London: Headline Publishing.
  66. «The most bookable acts of sarcasm ever». The Guardian. https://www.theguardian.com/football/2005/oct/19/theknowledge.sport. Ανακτήθηκε στις 11 October 2018. 
  67. «I'm a fascist, not a racist, says Paolo di Canio». The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/news/1506262/Im-a-fascist-not-a-racist-says-Paolo-di-Canio.html. Ανακτήθηκε στις 9 October 2018. 
  68. Matthew Moore (10 Νοεμβρίου 2008). «David Norris fined by Ipswich Town over 'handcuff' gesture to jailed footballer». Telegraph.co.uk. 
  69. Telegraph staff (10 November 2008). «Ipswich fine midfielder David Norris over 'handcuffs' goal celebration». Telegraph.co.uk. https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/ipswich-town/3415915/Ipswich-fine-midfielder-David-Norris-over-handcuffs-goal-celebration-Football.html. 
  70. Mark Bulstrode and Brian Farmer, PA (11 Νοεμβρίου 2008). «Norris explains handcuffs celebration». The Independent. 
  71. «Anger Over 'Handcuff' Celebration». Sky News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2015. 
  72. Jeremy Wilson (5 Μαρτίου 2008). «Tim Cahill says sorry for 'handcuff' gesture». Telegraph.co.uk. 
  73. Telegraph staff and agencies (4 March 2008). «Tim Cahill apologises for handcuffs gesture». Telegraph.co.uk. https://www.telegraph.co.uk/sport/football/2293482/Tim-Cahill-apologises-for-handcuffs-gesture.html. 
  74. Les Roopanarine (3 Μαρτίου 2008). «Football: Everton defend Cahill goal celebration». The Guardian. 
  75. Helen Pidd (5 Μαρτίου 2008). «Cahill regrets goal salute to jailed brother». The Guardian. 
  76. «Kalou denies making political gesture after goals». The Guardian. https://www.theguardian.com/football/2009/jan/29/kalou-chelsea-politics-goal-celebration. Ανακτήθηκε στις 15 October 2018. 
  77. «Greek footballer Giorgos Katidis banned for Nazi salute». BBC News. 17 March 2013. https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-21822165. 
  78. «Greek soccer player gets life ban for Nazi salute». CBS News. http://www.cbsnews.com/8301-202_162-57574753/greek-soccer-player-gets-life-ban-for-nazi-salute/. 
  79. «Nicolas Anelka banned and fined £80,000 for 'quenelle' gesture». BBC Sport. https://www.bbc.com/sport/0/football/26326484. 
  80. «'I'm no racist': Nicolas Anelka defends his quenelle goal celebration». The Guardian. 4 Απριλίου 2014. 
  81. John Lichfield (27 Φεβρουαρίου 2014). «What is the 'quenelle'? Nicolas Anelka banned for five-matches for». The Independent. 
  82. «Nicolas Anelka's 'quenelle' gesture in support of 'racist' friend Dieudonné causes outrage in France». Telegraph.co.uk. 29 Δεκεμβρίου 2013. 
  83. Lowe, Sid (22 June 2018). «Switzerland's Xherdan Shaqiri stuns Serbia with late breakaway». The Guardian. https://www.theguardian.com/football/2018/jun/22/serbia-switzerland-xherdan-shaqiri-world-cup-group-e-match-report. Ανακτήθηκε στις 22 June 2018. «As he turned and screamed, he took his shirt off, flexed his muscles and performed a double-eagle celebration, a recreation of the Albanian flag. Alongside him, Granit Xhaka did the same – for the second time.» 
  84. Sinnott, John (25 June 2018). «Swiss duo's 'provocative' black eagle goal celebration 'mixes sport and politics'». CNN. https://edition.cnn.com/2018/06/23/football/xherdan-shaqiri-granit-xhaka-eagle-goal-celebration-serbia-switzerland-world-cup-spt-intl/index.html. Ανακτήθηκε στις 25 June 2018. 
  85. Lowe, Sid (23 June 2018). «Switzerland's Xhaka and Shaqiri charged by Fifa over Serbia goal celebrations». The Guardian. https://www.theguardian.com/football/2018/jun/23/xhaka-and-shaqiri-goal-celebrations-bring-balkan-politics-to-world-cup. Ανακτήθηκε στις 24 June 2018. 
  86. Watson, Jack (23 June 2018). «World Cup 2018: Xherdan Shaqiri and Granit Xhaka's controversial goal celebrations criticised by Swiss media». The Independent. https://www.independent.co.uk/sport/football/world-cup/world-cup-2018-switzerland-serbia-granit-xhaka-xherdan-shaqiri-goal-celebrations-why-controversial-a8413426.html. Ανακτήθηκε στις 25 June 2018. 
  87. «World Cup 2018: Switzerland trio avoid bans for 'eagle gesture' goal celebrations». BBC Sport. 25 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2018. 
  88. Lovett, Samuel (25 June 2018). «World Cup 2018: Granit Xhaka and Xherdan Shaqiri avoid bans after political goal celebrations». The Independent. https://www.independent.co.uk/sport/football/world-cup/world-cup-2018-granit-xhaka-xherdan-shaqiri-goal-celebrations-albania-kosovo-serbia-fine-a8416466.html. Ανακτήθηκε στις 25 June 2018. 
  89. «Muted celebrations: Why Van Persie's code of conduct sets the standard». FourFourTwo. 2 Οκτωβρίου 2014. 
  90. «Sports News & latest headlines from AOL». AOL.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2023. 
  91. «World Cup: Belgium striker Michy Batshuayi's celebration kick blows up in his face». ABC News. 29 June 2018. http://www.abc.net.au/news/2018-06-29/world-cup-celebration-kick-hits-belgium-batshuayi-in-the-face/9923324. Ανακτήθηκε στις 10 July 2018. 
  92. Tom Sheen (20 Οκτωβρίου 2014). «Indian footballer Peter Biaksangzuala dies from spine injury after doing somersault celebration». The Independent. 
  93. «Rückkehr perfekt! Eintracht verstärkt sich mit "Fan" Müller» (στα γερμανικά). Hessenschau. 12 June 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 August 2018. https://web.archive.org/web/20180829142432/https://www.hessenschau.de/sport/fussball/eintracht-frankfurt/rueckkehr-perfekt-eintracht-verstaerkt-sich-mit-fan-mueller,nico-mueller-rueckkehr-100.html. Ανακτήθηκε στις 29 August 2018. 
  94. «From the Vault: Manchester United, 'Fergie Time' and Steve Bruce's headers». The Guardian. https://www.theguardian.com/football/2013/apr/10/vault-steve-bruce-headers-manchester-united. Ανακτήθηκε στις 15 October 2018. 
  95. «José Mourinho on his Porto touchline run at Old Trafford». UEFA.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-03-02. https://web.archive.org/web/20170302221525/https://www.youtube.com/watch?v=gOBLwejwPZ8. Ανακτήθηκε στις 15 October 2018. 
  96. Fleming, Mark (7 May 2009). «Drogba rages as Chelsea crash out in blaze of fury». The Independent (London). https://www.independent.co.uk/sport/football/european/drogba-rages-as-chelsea-crash-out-in-blaze-of-fury-1680489.html. Ανακτήθηκε στις 18 October 2018. 
  97. 97,0 97,1 «Jose Mourinho: Manchester United manager says he is not to blame for Chelsea scuffle». BBC. https://www.bbc.co.uk/sport/football/45928442. Ανακτήθηκε στις 21 October 2018. 
  98. 98,0 98,1 «Jose Mourinho Reveals Aftermath of Astonishing Touchline Fracas». Balls.ie.. https://www.balls.ie/football/jose-mourinho-touchline-fracas-399205. Ανακτήθηκε στις 21 October 2018.