Βασίλειο του Πόντου

	Βασίλειο του Πόντου
	Τοποθεσία {{{κοινό_όνομα}}} Το Βασίλειο του Πόντου (κίτρινο) κατά τη διάρκεια του Πρώτου Μιθριδατικού Πολέμου
Πρωτεύουσα	Αμάσεια, Σινώπη
Γλώσσες	Ελληνιστική Κοινή (επίσημη) ; Αρχαία περσική (ιθαγενής) ; Ποντιακή διάλεκτος (τοπικά)
Θρησκεία	Αρχαία ελληνική θρησκεία
Πολίτευμα	Μοναρχία
Βασιλεύς
Ιστορία
Σήμερα	Γεωργία ; Ρωσία ; Τουρκία ; Ουκρανία

Το Βασίλειο του Πόντου, γνωστό και ως Ποντιακή Αυτοκρατορία, ήταν ελληνιστικό βασίλειο με κέντρο την ιστορική περιοχή του Πόντου και κυβερνήθηκε από τη δυναστεία των Μιθριδατιδών,^[1]^[2]^[3]^[4] η οποία πιθανόν να σχετίζεται άμεσα με τον Δαρείο Γ' της δυναστείας των Αχαιμενιδών.^[5] Το βασίλειο ανακηρύχθηκε από τον Μιθριδάτη Α ́ το 281 π. Χ. και διήρκεσε μέχρι την κατάκτησή του από τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία το 63 π.Χ.^[6] Το Βασίλειο του Πόντου έφτασε στη μεγαλύτερη έκτασή του υπό τον Μιθριδάτη ΣΤ ́ Ευπάτωρ, ο οποίος κατέκτησε την Κολχίδα, την Καππαδοκία, τη Βιθυνία, τις ελληνικές αποικίες της Ταυρικής Χερσονήσου και για ένα σύντομο χρονικό διάστημα τη ρωμαϊκή επαρχία της Ασίας. Μετά από μακρά μάχη με τη Ρώμη στους Μιθριδατικούς Πολέμους, ο Πόντος ηττήθηκε.^[7] Το δυτικό τμήμα της ενσωματώθηκε στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία ως επαρχία Βιθυνίας και Πόντου. Το ανατολικό μισό επέζησε ως εξαρτημένο βασίλειο μέχρι το 62 μ.Χ.

Καθώς το μεγαλύτερο μέρος του βασιλείου βρισκόταν στην περιοχή της Καππαδοκίας, η οποία σε πρώιμους χρόνους εκτεινόταν από τα σύνορα της Κιλικίας μέχρι τον Εύξεινο Πόντο, το βασίλειο στο σύνολό του ονομαζόταν αρχικά «Καππαδοκία από τον Πόντο» ή «Καππαδοκία από τον Εύξεινο», αλλά στη συνέχεια απλώς «Πόντος», το όνομα Καππαδοκία χρησιμοποιείται πλέον για να αναφερθεί στο νότιο μισό της περιοχής που προηγουμένως περιλαμβανόταν με αυτό το όνομα.

Το βασίλειο είχε τρία πολιτιστικά σκέλη, τα οποία συχνά συγχωνεύονταν: τα ελληνικά (κυρίως στην ακτή), τα περσικά και τα ανατολικά,^[5]^[8] με τα ελληνικά να γίνονται η επίσημη γλώσσα τον 3ο αιώνα π. Χ.^[9]

Χαρακτηριστικά του Πόντου

Το Βασίλειο του Πόντου ήταν χωρισμένο σε δύο διακριτές περιοχές: την παράκτια περιοχή και το εσωτερικό του Πόντου. Η παράκτια περιοχή που βρέχεται από τη Μαύρη Θάλασσα χωρίζεται από την ορεινή ενδοχώρα από τις Ποντιακές Άλπεις, οι οποίες εκτείνονται παράλληλα με την ακτή. Οι κοιλάδες των ποταμών του Πόντου έτρεχαν επίσης παράλληλα με την ακτή και ήταν αρκετά εύφορες, υποστηρίζοντας κοπάδια βοοειδών, κεχρί και οπωροφόρα δέντρα, συμπεριλαμβανομένων κερασιών, μήλων και αχλαδιών. (Το κεράσι και η Κερασούς είναι πιθανώς συγγενικές έννοιες.) Στην παράκτια περιοχή κυριαρχούσαν οι ελληνικές πόλεις όπως η Άμαστρις (σημερινή Αμάσρα) και η Σινώπη, η οποία έγινε πρωτεύουσα του βασιλείου μετά την κατάληψή του. Η ακτή ήταν πλούσια σε ξυλεία, αλιεία και ελιές. Ο Πόντος ήταν επίσης πλούσιος σε σίδηρο και ασήμι, τα οποία εξορύσσονταν κοντά στην ακτή νότια της Φαρνακίας. Ο χάλυβας από τα Χαλιβιακά βουνά έγινε αρκετά διάσημος στην τότε Ελλάδα. Υπήρχαν επίσης χαλκός, μόλυβδος, ψευδάργυρος και αρσενικό. Το εσωτερικό του Πόντου είχε επίσης εύφορες κοιλάδες ποταμών όπως ο ποταμός Λύκος και η Ίριδα. Η μεγαλύτερη πόλη του εσωτερικού ήταν η Αμάσεια, η πρώιμη πρωτεύουσα του Πόντου, όπου οι βασιλιάδες του κράτους είχαν το παλάτι και τους βασιλικούς τάφους τους. Εκτός από την Αμάσεια και μερικές άλλες πόλεις, στο εσωτερικό κυριαρχούσαν κυρίως μικρά χωριά. Το βασίλειο του Πόντου διαιρέθηκε σε επαρχίες που ονομάζονταν με τον ίδιο τρόπο.^[10]

Ο διαχωρισμός μεταξύ ακτής και εσωτερικού ήταν επίσης πολιτιστικός. Οι ακτές ήταν κυρίως ελληνικές και επικεντρώνονταν στο θαλάσσιο εμπόριο. Το εσωτερικό καταλήφθηκε από τους Καππαδόκες της Μικράς Ασίας και τους Παφλαγόνες που κυβερνήθηκαν από μια περσική αριστοκρατία. Το εσωτερικό είχε επίσης επιβλητικούς ναούς με μεγάλα κτήματα. Οι θεοί του βασιλείου ήταν ως επί το πλείστον συγκρητιστικοί, με χαρακτηριστικά τοπικών θεών μαζί με περσικές και ελληνικές θεότητες. Σημαντικοί θεοί ήταν ο περσικ΄πος θεός Αχουραμάσδα, ο οποίος ονομαζόταν Ζευς Στράτιος, η θεά του φεγγαριού Μήνη (η Σελήνη) (αρσενικό Μηνός) και Μα (ερμηνεύεται ως Κυβέλη).^[11]

Οι θεοί του ήλιου ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς, με τον βασιλικό οίκο να ταυτίζεται με τον περσικό θεό Αχουραμάσδα της δυναστείας των Αχαιμενιδών, τόσο ο Απόλλωνας όσο και ο Μίθρας λατρεύονταν από τους βασιλιάδες. Πράγματι, το όνομα που χρησιμοποιούσε η πλειοψηφία των βασιλέων ήταν Μιθριδάτης, που σημαίνει «δόθηκε από τον Μίθρα».^[12] Ο ποντιακός πολιτισμός αντιπροσώπευε μια σύνθεση μεταξύ ελληνικών, περσικών και τοπικών στοιχείων με το πρώτο να συνδέεται κυρίως με την παράκτια περιοχή. Μέχρι την εποχή του Μιθριδάτη ΣΤ ́ Ευπάτωρ, τα ελληνικά ήταν η επίσημη γλώσσα του βασιλείου, αν και οι τοπικές γλώσσες συνέχισαν να ομιλούνται στο εσωτερικό.^[13]^[4]

Παραπομπές

↑ The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus, by B. C. McGing, p. 11
↑ Children of Achilles: The Greeks in Asia Minor Since the Days of Troy, by John Freely, p. 69–70
↑ Strabo of Amasia: A Greek Man of Letters in Augustan Rome, by Daniela Dueck, p. 3.
↑ ^4,0 ^4,1 McGing, Brian (2004). «Pontus». Encyclopaedia Iranica, online edition. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2019.
↑ ^5,0 ^5,1 Bosworth, A. B.; Wheatley, P. V. (November 1998). «The origins of the Pontic house» (στα αγγλικά). The Journal of Hellenic Studies 118: 155–164. doi:10.2307/632236. ISSN 2041-4099.
↑ Östenberg, Ida (December 2013). «Veni Vidi Vici and Caesar's Triumph». Classical Quarterly 63 (2): 819. doi:10.1017/S0009838813000281. ISSN 0009-8388. https://archive.org/details/sim_classical-quarterly_2013-12_63_2/page/819.
↑ Kantor, Georgy (2012), «Mithradatic wars», Blackwell Publishing, doi:10.1002/9781444338386.wbeah09172, ISBN 9781444338386
↑ Children of Achilles: The Greeks in Asia Minor Since the Days of Troy, by John Freely, p. 69–70
↑ The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus, by B. C. McGing, p. 11
↑ Crook, Lintott & Rawson, The Cambridge Ancient History. Volume IX. The Last Age of the Roman Republic, 146–43 B.C., p. 133–136.
↑ Cambridge Ancient v. 9, p. 137.
↑ David Ulansey, The Origins of the Mithraic Mysteries, p. 89.
↑ B. C. McGing, The foreign policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus, p. 10–11.

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Βασίλειο του Πόντου

Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα ιστορικό θέμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus, by B. C. McGing, p. 11

[2] Children of Achilles: The Greeks in Asia Minor Since the Days of Troy, by John Freely, p. 69–70

[3] Strabo of Amasia: A Greek Man of Letters in Augustan Rome, by Daniela Dueck, p. 3.

[:0-4] 4,0 ^4,1 McGing, Brian (2004). «Pontus». Encyclopaedia Iranica, online edition. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2019.

[:1-5] 5,0 ^5,1 Bosworth, A. B.; Wheatley, P. V. (November 1998). «The origins of the Pontic house» (στα αγγλικά). The Journal of Hellenic Studies 118: 155–164. doi:10.2307/632236. ISSN 2041-4099.

[6] Östenberg, Ida (December 2013). «Veni Vidi Vici and Caesar's Triumph». Classical Quarterly 63 (2): 819. doi:10.1017/S0009838813000281. ISSN 0009-8388. https://archive.org/details/sim_classical-quarterly_2013-12_63_2/page/819.

[7] Kantor, Georgy (2012), «Mithradatic wars», Blackwell Publishing, doi:10.1002/9781444338386.wbeah09172, ISBN 9781444338386

[8] Children of Achilles: The Greeks in Asia Minor Since the Days of Troy, by John Freely, p. 69–70

[9] The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus, by B. C. McGing, p. 11

[Cambridge_Ancient_v._9-10] Crook, Lintott & Rawson, The Cambridge Ancient History. Volume IX. The Last Age of the Roman Republic, 146–43 B.C., p. 133–136.

[11] Cambridge Ancient v. 9, p. 137.

[12] David Ulansey, The Origins of the Mithraic Mysteries, p. 89.

[McGing-13] B. C. McGing, The foreign policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus, p. 10–11.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]