Neidio i'r cynnwys

Petro Poroshenko

Oddi ar Wicipedia
Petro Poroshenko
LlaisPetro Poroshenko voice.ogg Edit this on Wikidata
GanwydПетро Олексійович Порошенко Edit this on Wikidata
26 Medi 1965 Edit this on Wikidata
Bolhrad Edit this on Wikidata
Man preswylKyiv Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Wcráin Wcráin
AddysgPhD yn y Gyfraith Edit this on Wikidata
Alma mater
  • Institute of International Relations of Taras Ševčenko National University of Kjiv Edit this on Wikidata
Galwedigaethperson busnes, gwleidydd, diplomydd, economegydd, entrepreneur Edit this on Wikidata
SwyddDirprwy Pobl Wcrain, Dirprwy Pobl Wcrain, Dirprwy Aelod Cynulliad Seneddol Cyngor Ewrop, Secretary of National Security and Defense Council of Ukraine, Dirprwy Pobl Wcrain, Ukrainian Minister of Foreign Affairs, Dirprwy Pobl Wcrain, Arlywydd Wcráin, Dirprwy Pobl Wcrain, arweinydd yr wrthblaid Edit this on Wikidata
Plaid WleidyddolOur Ukraine, Social Democratic Party of Ukraine (united), Party of Regions, European Solidarity Edit this on Wikidata
TadOleksij Porošenko Edit this on Wikidata
MamJevhenijija Porošenko Edit this on Wikidata
PriodMaryna Poroshenko Edit this on Wikidata
PlantOleksiy Poroshenko Edit this on Wikidata
Gwobr/auGwobr stad Wcráin am gwyddoniaeth a technoleg, Economegydd Anrhydeddus Iwcrain, Urdd y Weriniaeth, Gran Cruz de la Orden del Mérito Civil, Urdd Teilyngdod, Dosbarth lll, Urdd Teilyngdod, Dosbarth II, Urdd yr Eryr Gwyn, Urdd Stara Planina, Urdd Abdulaziz al Saud, Urdd Arfau Milwrol Cofrestredig, Order of Vytautas the Great, Urdd am Deilyngdod Eithriadol, Urdd Teilyngdod Dinesig, National Maltese Order of Merit, Global Citizen Awards, Order of Merit Edit this on Wikidata
Gwefanhttps://www.poroshenko.com.ua/ Edit this on Wikidata
llofnod

Gŵr busnes a gwleidydd o Wcráin yw Petro Oleksovich Poroshenko (Wcreineg: Петро Олексійович Порошенко ; trawslythreniad rhyngwladol: Petro Poroshenko) (ganwyd 26 Medi 1965). Bu'n Weinidog Materion Tramor rhwng 2009 a 2010 ac yna'n 5ed Arlywydd yr Wcráin sef, rhwng 7 Mehefin 2014 a 20 Mai 2019.

Bywgraffiad

[golygu | golygu cod]

Ganed Petro Poroshenko yn 1965 yn Bolhrad, Oblast Odesa, adeg yr Undeb Sofietaidd ac sydd nawr yn rhan o Wcráin annibynnol. Roedd ei dad, Oleksy Poroshenko, yn beiriannydd a ddaeth yn ddiweddarach yn swyddog llywodraeth a rhedeg nifer o ffatrïoedd yn ystod y cyfnod Sofietaidd, ac mae'n debyg bod ei fam, Yevgeny Sergeyevna Grigorchuk (1937–2004,) yn gyfrifydd. Treuliodd Petro lawer o'i blentyndod a'i ieuenctid yn nhref Bendery ym Moldofa lle roedd ei dad yn gweithio ac sy'n gyfrifol am y ffaith bod y mab, yn siarad Rwmaneg. Yn 1989, graddiodd Poroshenko gyda gradd mewn economeg o'r Gyfadran Cysylltiadau Rhyngwladol a Chyfraith Ryngwladol ym Mhrifysgol Gwladwriaeth Kyiv.

Byd busnes

[golygu | golygu cod]

Ar ôl ei ffurfio, sefydlodd Poroshenko gwmni masnachu ffa coco. Yn y 1990au , cymerodd reolaeth ar nifer o gwmnïau melysion , a unodd nhw i mewn i'r Grŵp Roshen , gan ei wneud yn y cynhyrchydd melysion mwyaf yn yr Wcrain. Rhoddodd ei lwyddiant yn y diwydiant siocled yr enw "King of Chocolate" iddo.

Arallgyfeiriodd Poroshenko ei fusnes i sectorau eraill, megis y byd ceir a bysiau, yr adeiladwr llongau Leninska Kuznia, sianel deledu 5 Kanal a'r cylchgrawn Korrespondent.

Ymerodraeth Busnes

[golygu | golygu cod]

Ar ôl ad-drefnu cwmnïau Poroshenko yn 2006, ffurfiwyd cwmni daliannol, "Прайм Ессетс Кепітал" ( tr. Prajm Jessets Kepital ; Daneg : ~ Prime Aktiv Kapital ), 100% sy'n eiddo i Poroshenko, mae'r cwmni'n berchen ar y grŵp "Ukrpromin".[1]

Mae'r grŵp hwn yn rheoli mwy na 50 o gwmnïau o fewn meysydd craidd y diwydiant bwyd a'r diwydiant modurol.

Leninska kuznja
Leninska kuznja 
Bogdan Corporation
Bogdan Corporation 
Roshen-gruppen
Roshen-gruppen 
5. Kanal
5. Kanal 

Gyrfa wleidyddol

[golygu | golygu cod]
Petro Poroschenko yng Nghynhadledd Diogelwch München, 2010

Daeth Petro Poroshenko yn aelod o'r Verkhovna Rada yn 1998 . I ddechrau roedd yn aelod o Blaid Ddemocrataidd Gymdeithasol Wcráin ( Unedig ) , yna yn un o'r pleidiau mwyaf teyrngar i'r Arlywydd Leonid Kuchma . Yn 2000 gadawodd y blaid hon i greu mudiad canol-chwith annibynnol, Solidariaeth. Yn 2001 cymerodd ran yn sefydlu Plaid y Rhanbarthau , hefyd yn deyrngar i Kuchma ( ac ymunodd y Blaid Undod â Phlaid y Rhanbarthau ).[2]

Ym mis Rhagfyr 2001 , tynnodd Poroshenko ei gefnogaeth i Kuchma i ddod yn arweinydd ymgyrch Viktor Yushchenko , yn y glymblaid gwrthblaid Ein Wcráin , a enillodd yr etholiadau deddfwriaethol 2002 , ac enillodd Poroshenko sedd yn y Senedd . Ef oedd cadeirydd y pwyllgor cyllideb seneddol.

Roedd yn gynghorydd agos i Yushchenko , ac yn un o arianwyr mwyaf blaenllaw Ein Wcráin a'r Chwyldro Oren .

Ar ôl ethol Viktor Yushchenko yn arlywydd, penodir Poroshenko yn ysgrifennydd Cyngor Diogelwch ac Amddiffyn Cenedlaethol yr Wcrain. Ym mis Medi 2005 , yn dilyn yr argyfwng o hyder yn dilyn yr amheuon o lygredd yn y byd gwleidyddol Wcreineg , cafodd ei ddiswyddo , a roddwyd i'r Llywydd Yushchenko. Roedd yn rhaid i lywodraeth Yulia Tymoshenko , wrthwynebydd Poroshenko , ymddiswyddo hefyd.[3]

Ym mis Mawrth 2006, ail-etholwyd Petro Poroshenko i'r senedd yng nghlymblaid Ein Wcráin . Ef oedd cadeirydd y Pwyllgor Cyllid a Bancio. Penderfynodd beidio â rhedeg yn etholiadau deddfwriaethol 2007.

Ers mis Chwefror 2007 , mae wedi cadeirio Bwrdd y Banc Cenedlaethol Wcráin.[4][5]

Ar 7 Hydref 2009 , cafodd ei enwebu ar gyfer swydd y Gweinidog Materion Tramor gan yr Arlywydd Yushchenko,[6] a chafodd ei benodi'n swyddogol gan y Senedd ddeuddydd yn ddiweddarach. Ar Hydref 12 y flwyddyn honno, ailsefydlodd yr arlywydd ef yn y Cyngor Diogelwch ac Amddiffyn Cenedlaethol. Mae Poroshenko yn cefnogi ymgeisyddiaeth Wcráin ar gyfer NATO.

Er bod ei bortffolio gweinidogol ei dynnu oddi wrtho gan yr Arlywydd Viktor Yanukovych ar 11 Mawrth 2010 , dywedodd y llywydd ei fod am gydweithio â Poroshenko yn y dyfodol. Dyma sut y cafodd ei benodi’n Weinidog Masnach a Datblygu Economaidd, swydd a ddaliodd rhwng mis Mawrth a mis Tachwedd 2012.[7]

Ym mis Mawrth 2014 , hyd yn oed cyn iddo wneud ei ymgeisyddiaeth yn gyhoeddus yn swyddogol, ymddangosodd yn y canrannau fel ffefryn ar gyfer etholiad arlywyddol Mai 25, 2014.[7]

Ar ôl ennill yr etholiad gyda 54.70% o'r bleidlais, y 7 Mehefin canlynol cymerodd swydd fel Arlywydd Wcráin.

Arlywyddiaeth

[golygu | golygu cod]
Cynhadledd Ddiogelwch München 2014 – Petro Poroschenko gyda Gweinidog Tramor UDA, John Kerry a chwith Vitali Klitschko, de Arsenij Jazenjuk

Cafodd Poroshenko ei urddo'n Arlywydd y wlad ar 7 Mehefin. Ar ôl ei dderbyn, fe addawodd gonsesiynau gwleidyddol i bobl dwyrain Wcráin. Ynglŷn â Crimea, fodd bynnag , ceryddodd gorystyngiad anghyfreithlon Rwsia gan ddatgan y byddai Crimea "wastad yn Wcreineg".[8] Ym mis Mehefin, fodd bynnag, caniataodd i fyddin yr Wcráin barhau i ymladd i adennill tiriogaeth Oblastau Donetsk a Luhansk a gollwyd dros y blynyddoedd i ymwahanwyr o blaid Rwseg yn y ddwy weriniaeth ymwahanu. Galwodd etholiad byr-rybudd yn Hydref 2014 lle bu iddo ennill.

Ar ddiwedd y mis, cyhoeddwyd cadoediad deng niwrnod yn yr ymladd yn erbyn y ymwahanwyr yn y dwyrain. Am ychydig dros wythnos, ymwelodd Poroshenko â Brwsel i lofnodi cytundeb cydweithredu Wcráin gyda'r UE. Yna cynhaliwyd cynhadledd ffôn dwy awr gyda Poroshenko, Vladimir Putin a'r ddau gyfryngwr François Hollande ac Angela Merkel (arweinwyr Ffrainc a'r Almaen yn y drefn honno), heb unrhyw ganlyniadau pendant. Daeth y cadoediad a gyhoeddwyd gan Poroshenko i ben ar 30 Mehefin a chafodd ei ddisodli gan ymladd o'r newydd yn rhanbarthau Donetsk a Luhansk.[9]

Ar 26 Mehefin, cyflwynodd Poroshenko gynnig ar gyfer gwelliannau cyfansoddiadol, a oedd yn anelu at ddatganoli pŵer penodol ar lefel leol a rhanbarthol. Roedd y cynnig yn golygu, ymhlith pethau eraill, y byddai awdurdodau lleol yn cael cadw mwy o’r refeniw treth. Wcreineg fyddai unig iaith swyddogol yr Wcráin o hyd, ond (ymhlith pethau eraill) byddai gan Rwsieg statws gwarantedig fel iaith ranbarthol. Byddai'r wlad hefyd yn dal i fod yn wladwriaeth unedol, gan fod Poroshenko yn ofni y gallai trawsnewid i ffederaliaeth yn ymarferol ganatáu i Ffederasiwn Rwsia reoli (rhannau o) dwyrain Wcráin . Bydd y mesur yn cael ei ystyried gan y Senedd yn ddiweddarach y mis hwn, ac wedi hynny bydd etholiadau newydd yn cael eu galw i gynulliadau gwleidyddol lleol.[10]

Yn 2017, llwyddodd Wcráin i deithio heb fisa gyda'r UE[11] - sef, un o'r gofynion a'r achosion bu'n flaen gan ymladdwyr yn y Chwyldro Oren.

Yn 2018, penderfynodd archddyfarniad cyfraith milwrol mewn mewn sawl rhan o'r wlad, a nodwyd gan gyfryngau'r Gorllewin fel ymgais i wella ei ddisgwyliadau yn yr etholiadau arlywyddol a thynnu sylw'r cyhoedd oddi wrth lygredd a'i gydbwysedd economaidd gwael.[12]

Economi

[golygu | golygu cod]

Yn ystod ei dechrau ei lywodraeth, bu i ddiwydiant bron â dymchwel, a gorfodwyd miliynau o Wkreiniaid i weithio dramor, a bu hefyd problemau iechyd difrifol yn y wlad gyda polio, twbercwlosis, diptheria a'r y frech goch.[13] Ym mis Hydref 2013, syrthiodd economi Wcráin i ddirwasgiad arall, yn ystod gwanwyn 2014 cafodd economi Wcráin ei difrodi’n ddifrifol, a effeithiodd yn ddifrifol ar ddau o’r oblastau mwyaf diwydiannol. Yn 2013 profodd Wcráin ddim twf mewn CMC. Ciliodd economi Wcráin 6.8% yn 2014, a pharhaodd hyn gyda gostyngiad o 12% mewn CMC yn 2015, a gostyngiad arall o 5 y cant yn 2016, yr argyfwng economaidd mwyaf yn hanes y wlad.[14] Ciliodd economi Wcráin 6.8% yn 2014,[15]Plymiodd mesurau Poroshenko y wladwriaeth i argyfwng, gostyngodd cronfeydd cyfnewid tramor yn sydyn, gostyngodd CMC 17% a chyrhaeddodd chwyddiant 60%,[16] Cyhuddwyd arweinwyr busnes yn agos at Poroshenko o dderbyn benthyciadau di-log , cymorthdaliadau (ar gyfer "cynhyrchu achub"), a chymorthdaliadau ar gyfer cyflawni gorchmynion y llywodraeth, a wasanaethodd fel ffynhonnell cyfoethogi personol.

Etholiad Arlywyddol 2019

[golygu | golygu cod]

Yn etholiad arlywyddol 2019 , rhedodd Poroshenko gyda slogan yr ymgyrch wladgarol “Army! Iaith! Credwch!”, triawd sydd â’r nod o foderneiddio’r lluoedd arfog, breintio’r iaith Wcreineg mewn gofod cyhoeddus a chydnabod Eglwys Uniongred Wcrain. Enillodd Volodymyr Zelensky etholiad arlywyddol 2019. Roedd ganddo gefnogaeth o ychydig dros 73 y cant ac roedd gan yr Arlywydd presennol Petro Poroshenko gefnogaeth o ychydig llai na 25 y cant. Daeth Zelensky yn arlywydd newydd yr Wcrain. Etholwyd Zelensky mewn etholiad heb dwyllo systematig ac mewn hwyliau o edrych ymlaen yn eiddgar. Yn ystod ei lywyddiaeth, methodd Petro Poroshenko yn llwyr â chysylltu â'i bobl ei hun. Nid oedd gan Volodymyr Zelensky blaid, er bod ei ymgyrch etholiadol " Gwas y Bobl " wedi dod yn un.[17]

Rhyfel Rwsia ar Wcráin 2022

[golygu | golygu cod]

Yn ystod Rhyfel Rwsia ar Wcráin yn 2022, fel wirfoddolodd y cyn-Arywydd ar y linell frwydro yn ninas Kyiv. Mewn cyweliad fyw yn Saesneg ar Sky News ar 26 Chwefror 2022, dywedodd Poroshenko "Putin will meet hell" wrth ymosod ar Wcráin. "We want to be free and democratic" a hefyd "is not about Ukraine" ond am dan y "free world". [18]

Personol

[golygu | golygu cod]

Mae Poroshenko wedi bod yn briod â Maryna Poroshenko ers 1984.[19] Mae gan y cwpl bedwar o blant.

Mae Poroshenko yn rhugl mewn pedair iaith; Wcreineg, Rwsieg, Saesneg a Rwmaneg.[20]

Mae'n dioddef o glefyd y siwgr.[21]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Финансы (30. maj 2014): Чем владеет Порошенко: полный список Archifwyd 2016-07-04 yn y Peiriant Wayback Nodyn:Ru sprog
    (Nodyn:Lang-da) hentet 27. juni 2016
  2. ↑ "New «region» formed in Ukrainian Parliament" (PDF). Policy Department Center. 26 Mawrth 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2016-03-04. Cyrchwyd 2022-03-22.
  3. ↑ University of Ottawa - Ukrainian Studies, gol. (8 Medi 2014). "Ukrainian Experts on Tymoshenko's Dismissal". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-12-09. Cyrchwyd 2022-03-22.
  4. ↑ Kyiv Post, gol. (8 Hydref 2009). "Regions Party not to vote for Poroshenko's appointment Ukraine's foreign minister".
  5. ↑ "Petro POROSHENKO: The factors of foreign threats and domestic crisis will help to reveal and unite the responsible politicians". 2 Medi 2011.
  6. ↑ Interfax-Ukraine, gol. (7 Hydref 2009). "Ukrainian president proposes Petro Poroshenko for foreign minister" (yn Saesneg).
  7. ↑ 7.0 7.1 "L'oligarque Porochenko favori de la présidentielle ukrainienne". La Presse. 26 Mawrth 2014. Cite journal requires |journal= (help) (Ffrangeg)
  8. ↑ "Ukraine's Poroshenko sworn in and sets out peace plan". Bbc.com |date=2014-06-07
  9. ↑ Nodyn:Tidningsref
  10. ↑ Sjöström, Sten (2014-06-26): "Porosjenko lovar ökat självstyre i öst". Sverigesradio.se. Läst 2 Gorffennaf 2014.
  11. ↑ "EU signs pacts with Ukraine, Georgia and Moldova". BBC News (yn Saesneg). 27 Mehefin 2014. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 27 Mehefin 2014. Cyrchwyd 27 Mehefin 2014.
  12. ↑ "The 2019 Presidential Election in Ukraine" (pdf) (yn Saesneg). Medi 2018.
  13. ↑ "Rusia expone la corrupción del círculo empresarial ucraniano vinculado a Poroshenko". mundo.sputniknews.com.
  14. ↑ "Amid staggering destruction, eastern Ukraine looks to rebuild". Al Jazeera. 28 Medi 2014.
  15. ↑ "Ukraine economy expected to shrink 8%" (yn Saesneg). Yahoo. 2 Hydref 2014.
    Ukraine's Economy Contracted By 6.8 Percent In 2014, RFE/RL (20 Mawrth 2015)
  16. ↑ World Bank keeps its forecast for Ukraine's economy growth at 1 per cent, Ukraine Today (Jan. 11, 2016)
  17. ↑ "Analys: Valresultatet är inget att skämta om - Ukraina får en oerfaren president och ingen vet vad som händer härnäst". svenska.yle.fi. 30 Medi 2021.
  18. ↑ "Ukraine Invasion: 'Putin will meet hell' says former president Petro Poroshenko" (yn Saesneg). Sky News. 26 Chwefror 2022.
  19. ↑ {{cite web|author1=Tadeusz A. Olszański|author2=Agata Wierzbowska-Miazga|url=http://www.osw.waw.pl/en/publikacje/analyses/2014-05-28/poroshenko-president-ukraine%7Ctitle=Poroshenko[dolen farw], President of Ukraine|publisher=OSW, Poland|date=28 May 2014|access-date=10 Mawrth 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160308061143/http://www.osw.waw.pl/en/publikacje/analyses/2014-05-28/poroshenko-president-ukraine%7Carchive-date%3D8 Mawrth 2016|language=en}
  20. ↑ "Petro Poroshenko, discurs în limba română la Cernăuți". HotNews (yn Rwmaneg). 26 Hydref 2014.
  21. ↑ "Who Does Putin Want as Ukrainian President?" (yn Saesneg). Cyrchwyd 26 Tachwedd 2018.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]
Eginyn erthygl sydd uchod am Wcráin. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Petro_Poroshenko&oldid=13102650"