Historija Njemačke

Historija Njemačke kao posebne regije Srednje Evrope može se pratiti još od doba rimskog komandanta Julija Cezara, koji je želio osvojiti, za Rimljane neosvojivo područje istočno od Rajne, poznato kao Germanija a koje se nalazilo nasuprot Galije (dijelom današnja Francuska) koju je ranije osvojio. Pobjeda germanskih plemena u bici kod Teutoburške šume 9. n. e. spriječila je pripajanje njihove teritorije od strane Rimskog carstva. Nakon pada Rimskog carstva, Franci su osvojili zapadna germanska plemena. Kada je Franačko carstvo bilo podijeljeno između nasljednika Karla Velikog 843. n. e., istočni dio je postao Istočna Franačka. Oton I je 962. n. e. postao prvi car Svetog rimskog carstva, srednjovjekovne njemačke države.

Tokom razvijenog srednjeg vijeka regionalne vojvode, knezovi i biskupi su došli na vlast umanjujući vlast careva. Martin Luther je 1517. godine vodio protestantsku reformaciju protiv Katoličke crkve i time je sjeverni dio zemlje postao protestantski, dok je južni dio ostao katolički. Dva dijela Svetog rimskog carstva sukobili su se tokom Tridesetogodišnjem ratu (1618. – 1648.), koji je bio poguban za 20.000.000 civila. 1648. godina je označila kraj Svetog rimskog carstva i početak modernih nacija-država, sa Njemačkom podijeljenom u brojne nezavisne države, kao što je Pruska, Bavarska i Saksonija.

Nakon Francuske revolucije i Napoleonovih ratova (1803. – 1815.), dolazi do pada feudalizma, a pripadnici političke filozofije liberalizma i ideologije nacionalizma dolaze u sukob sa pripadnicima konzervativizma. Njemačka revolucija 1848-1849 godine nije uspjela. Industrijska revolucija je modernizirala njemačku privredu, što je dovelo do brzog rasta gradova i do pojave Socijalističkog pokreta u Njemačkoj. Pruska, čiji je glavni grad bio Berlin, je postala još jača. Njemački univerziteti su postali svjetski centri za nauku i humanističke nauke, a muzika i umjetnost su doživjele procvat. Ujedinjenje je ostvareno osnivanjem njemačkog carstva 1871. godine pod vodstvom pruskog kancelara Otta von Bismarcka. Novi Reichstag, sa izabranim članovima parlamenta imao je ograničenu ulogu u carskoj vlasti. Njemačka se pridružila drugim silama u kolonijalnom širenju u Africi i na Tihom okeanu.

Njemačka je bila najjača sila na evropskom kontinentu. Do 1900. godine, njen ubrzan razvoj industrijskaeekonomije je nadmašio britansku, omogućavajući pomorsku trku i agresivnu vanjsku politiku. Njemačka je vodila Centralne sile u Prvom svjetskom ratu (1914. – 1918.) protiv Francuske, Velike Britanije Rusije i SAD-a. Poražena i djelimično okupirana, Njemačka je bila primorana platiti ratnu odštetu prema Versajskom sporazumu. Također, bila je lišena svih svojih kolonija, kao i dijelova zapadne Poljske i oblasti Alzasa i Lorene. Njemačkom revolucijom (1918. – 1919.) svrgnut je car, što dovodi do uspostavljanja Vajmarske republike, koju je karakterisala nestabilna parlamentarna demokratija.

Ranih 1930-ih, svijet je pogodila velika depresija koja je imala teške posljedice po Njemačku praćene velikim porastom nezaposlenosti i izgubljenim povjerenjem Nijemaca u njihovu vladu. Nacisti pod vodstvom Adolfa Hitlera su 1933. godine došli na vlast i uspostavili totalitarni režim. Politički protivnici su ubijani ili zatvarani. Nacistička Njemačka je agresivnom vanjskom politikom preuzela kontrolu nad Austrijom i dijelovima Čehoslovačke, a njena invazija na Poljsku je pokrenula Drugi svjetski rat. Nakon potpisivanja sporazuma sa Sovjetskim savezom 1939. godine, Hitler i Staljin su podijelili Istočnu Evropu. Nakon toga u proljeće 1940. godine nacistička Njemačka pokreće blitzkrieg koji je zahvatio Skandinaviju, zemlje Beneluksa i Francusku. Na ovaj način bila je ostvarena kontrola nad gotovo svim državama Zapadne Evrope osim Velike Britanije. Hitler je napao Sovjetski savez u junu 1941. godine. U Njemačkoj i okupiranim područjima vršio se sistematski program genocida poznat kao Holokaust u kojem je ubijeno šest miliona Jevreja, kao i pet miliona Poljaka, Roma, Rusa i drugih. Godine 1942. njemačka invazija na Sovjetski savez je posrnula, a nakon što su Sjedinjene Američke Države ušle u rat, Britanija je postala osnova za masivno anglo-američko bombardovanje njemačkih gradova. Njemačka se borila na više frontova između 1942. i 1944. godine, međutim, nakon savezničke invazije na Normandiju (u junu 1944. godine), njemačka vojska je gurnuta nazad do konačnog kolapsa u maju 1945. godine.

Pod okupacijom od strane saveznika, njemačke teritorije su bile odvojene, a Hladni rat je rezultirao podjelom zemlje na demokratsku Zapadnu Njemačku i komunističku Istočnu Njemačku. Milioni nijemaca pobjegli su iz komunističke u Zapadnu Njemačku, koja je doživjela brzu ekonomsku ekspanziju i postala dominantna ekonomija u zapadnoj Evropi. Zapadna Njemačka je ušla u NATO 1950. godine ali bez pristupa nuklearnom oružju. Francusko-njemačko prijateljstvo postalo je osnova za političku integraciju Zapadne Evrope u Evropsku uniju. Berlinski zid je uništen 1989. godine, Sovjetski savez je propao a Istočna Njemačka se ponovo ujedinila sa Zapadnom Njemačkom 1990. godine. Njemačka je 1998. godine bila jedna od zemalja osnivača eurozone. Njemačka postaje jedna od ekonomski najmoćnijih zemalja Evrope, doprinoseći oko jedne četvrtine godišnjeg bruto domaćeg proizvoda eurozone. Njemačka je 2010. godine odigrala ključnu ulogu u pokušaju rješavanja eksalacije krize eura, a posebno u vezi Grčke i drugih južnoevropskih naroda.

Prahistorija

Otkriće Mauer 1 mandibule 1907. godine pokazuje da su drevni ljudi bili prisutni u Njemačkoj prije najmanje 600.000 godina. Najstarije kompletno lovačko oružje u svijetu je otkriveno u rudniku uglja u Schoningenu u Njemačkoj 1995. godine. Dolina Neander u Njemačkoj je mjesto gdje je 1856. godine otkriven i prepoznat prvi ikada ne-moderni ljudski fosil nove vrste ljudi nazvan Neandertalac. Prvi fosil neandertalca je star 40.000 godina. Također, dokaz modernih ljudi je pronađen u pećinama Jura kod Ulma. Nalazi uključuju kosti starih ptica, bjelokosti mamuta i flaute koje su stare 42.000 godina i spadaju u najstarije muzičke instrumente ikada pronađene.

Germanska plemena (750. p.n.e. - 768.)

Migracije i osvajanja

Glavni članci: Germani i Germanija

Pretpostavlja se da se etnogeneza germanskih plemena dogodila u vrijeme Nordijskog bronzanog doba, ili najkasnije u vrijeme predrimskog željeznog doba. Iz južne Skandinavije i sjeverne Njemačke, plemena su se počela širiti na jug, istok i zapad u 1. stoljeću p.n.e. te dolaze u kontakt sa keltskim plemenima Galije, kao i iranskim, baltičkim i slavenskim plemenima u Srednjoj Evropi. Malo se zna o ranoj germanskoj historiji, osim kroz knjigovodstvene interakcije Rimskog carstva, etimoloških istraživanja i arheoloških nalaza.

U prvim godinama 1. stoljeća, rimske legije su sprovodile dugu kampanju u Njemačkoj, na području sjeverno od gornjeg Dunava i istočno od Rajne, u pokušaju da se prošire granice carstva i skrati njihova granična linija. Oni su pokorili nekoliko germanskih plemena, kao što su Cherusci. Plemena postaju upoznata sa rimskom taktikom ratovanja zadržavajući svoj plemenski identitet. U 9. godini, Cheruscki poglavica po imenu Arminius je porazio rimsku vojsku u bici kod Teutoburg Foresta. Tom pobjedom je zaustavljeno rimsko prodiranje u germanski teritorij i rođena je njemačka historija. Moderna Njemačka, istok Rajne, ostala je izvan rimskog carstva. Germanska plemena su se 100. godine naselila pored rimske granice na Rajni i Dunavu, zauzimajući većinu područja moderne Njemačke.

U 3. stoljeću brojna germanska plemena (Alemani, Franci, Bavari, Chati, Saksonci, Frisi, Sikambri i Turingi) su probili rimsku granicu na Dunavu. Sedam velikih njemačkih plemena (Vizigoti, Ostrogoti, Vandali, Burgundi, Langobardi, Sasi i Franci) su se preselili na zapad i učestvovali u padu Rimskog carstva i transformaciji starog Zapadnog Rimskog carstva. U nenaseljene dijelove današnje Njemačke invazija Huna dovela je do početka perioda migracije. Hunska hegemonija Njemačke trajala je do 469. godine.

Plemenska vojvodstva

Plemenska vojvodstva u Njemačkoj su uglavnom područja starih njemačkih plemena u regionu, posebno na istoku. U 5. stoljeću je germanska migracija dovela niz barbarskih plemena iz Rimskog carstva. Plemena koja su postala stabilna plemenska vojvodstva su Alemani, Turinzi, Saksonci, Franci. Burgundi i Rugi. Oni su stvorili rana vojvodstva koja nisu bila definisana strogom administrativnom granicom, nego na području naselja velikih germanskih plemena. U narednih nekoliko vijekova, neka plemena su ratovala, migrirala i spajala sa drugim plemenima. Sva ova plemena u Germaniji su na kraju potčinili Franci. Međutim, ostaci nekoliko matičnih vojvodstava su danas preživjele kao države ili regije modernih zemalja zapadne Evrope: njemačke regije Švabija, Bavarija i Saksonija; i francuske regije Burgundija i Lorena. Njemačka plemena na istoku su osnovala vojvodstva kao što je Brandeburg i Pruska, a na jugu Kranjska, Štajerska i Austrija koja će postati država Austrija.

Franačko carstvo

Glavni članak: Franačka država

Nakon pada Zapadnog Rimskog carstva, Franci su stvorili carstvo sa kraljevima iz dinastije Merovinga i pokorili druga germanska plemena. Franački kraljevi su osvojili sjevernu Galiju 486. godine, Švabija je postala vojvodstvo u okviru Franačkog carstva 496. godine nakon bitke kod Tolbiaca, a 530. godine Saksonci i Franci su uništili kraljevinu Tiringiju. U 5. i 6. stoljeću Franački kraljevi su osvojili nekoliko drugih germanskih plemena i kraljevina. Kralj Klotar I (558. - 561.) vladao je većim dijelom teritorija koje je danas Njemačka i pravio je pohode u Saksoniji, dok je jugoistočna današnja Njemačka i dalje bila pod utjecajem Ostrogota. Saksonci su naseljavali područje do rijeke Unstrut.

Regioni Franačkog carstva su mogli da budu kneževine samo ako njihovi domaći kneževi budu u krvnom srodstvu sa Merovingskom dinastijom. Franački kolonisti su bili ohrabreni da se nasele u novoosvojene teritorije. Lokalnim germanskim plemenima je bilo dopušteno da sačuvaju svoje zakone samo ako pređu na kršćanstvo.

Njemačke teritorije su postale dio regiona Austrazija (Istočna zemlja) u sjeveroistočnom dijelu Franačkog carstva. U cjelini, Austrazija je činila dijelove današnje Francuske, Njemačke, Belgije, Luksemburga i Holandije. Nakon smrti Franačkog kralja Klovisa I 511. godine, njegova četiri sina su podijelila carstvo. Austrazija je prvo bila nezavisno vojvodstvo u Franačkom carstvu, a zatim vojvodstvo u okviru Franačkog carstva, i na kraju uništena i podijeljena na nekoliko vojvodstava.

Franački kralj Karloman je 743. godine pokrenuo rat protiv saksonaca, jer su se saksonci ujedinili sa Bavarima kako bi dobili nezavisnost. Kralj Pipin III je 751. godine bio pomazan od strane Crkve. Sada su Franački kraljevi bili postavljeni kao zaštitnici pape. Kralj Karlo Veliki je pokrenuo višedecenijsku vojnu kampanju protiv svojih bezbožnih rivala Saksonaca i Avara. Ustanak u Saksoniji i ratovi su trajali od 772. do 804. godine. Saksonci i Avari su na kraju poraženi, narod je nasilno prešao na hrišćanstvo, a zemlja je pripojena Karolinškom carstvu.

Srednji vijek

Glavni članci: Istočna Franačka, Sveto rimsko carstvo i Kraljevina Njemačka

Karlo Veliki

Glavni članak: Karlo Veliki

Nakon smrti Franačkog kralja Pipina Malog 768. godine, njegov sin Karlo konsolduje komandu nad svojim carstvom i postaje poznat kao "Karlo Veliki" ili "Karlo". Karlo Veliki je od 771. do svoje smrti 814. godine proširio Karolinško carstvo na sjevernu Italiju i teritorij svih zapadno germanskih naroda, uključujući i Saksonce i Bavarce. Karlova vlast je potvrđena njegovim krunisanjem za cara Svetog Rimskog carstva 800. godine od strane pape za Božić u Rimu. Od tada je carska palata (Kaiserpfalzen), koja se nalazi u Aachenu, postala ekonomski i kulturni centar.

Borba između Karlovih unuka prouzrokovala je da se Karolinško carstvo podijeli na nekoliko dijelova Ugovorom u Verdunu (843. godine), Ugovorom u Mersenu (870. godine) i Ugovorom u Ribemontu.  Njemačke regije su došle pod vlast Istočne Frankije. Od 919. do 936. godine germanski narodi (Franci, Saksonci, Švabije i Bavarci) su bili ujedinjeni pod vlašću Henrija Faulera, vojvode od Saksonije, koji je uzeo titulu kralja.

Oton Veliki

Glavni članak: Oton I, car Svetog Rimskog Carstva

Oton I Veliki je krunisan za kralja u Aachenu 936. godine, a njegova krunidba kao cara od strane pape u Rimu 962. godine stvorilo je Sveto Rimsko carstvo. Oton je ojačao kraljevsku vlast ponovnim davanjem starih Karolinških prava nad crkvenim imenovanjima. Oton je oteo od plemića ovlasti imenovanja biskupa i igumana, koji su bili pod njihovom kontrolom. Pored toga, Oton je oživio stari Karolinški program imenovanja misionara u pograničnim zemljama. Oton je nastavio da podržava celibat za sveštenike, pa crkvena imenovanja nikada nisu postala nasljedna. On je davao zemljišta za izgradnju crkve i imenovao biskupe. Na ovaj način, Oton je bio u stanju da uspostavi nacionalnu crkvu. Vanjska prijetnja kraljevini su bili Ugari koje je porazio u bici kod Lehfelda 955. godine. Također je porazio i slavene između rijeke Elbe i Odre. Oton je umarširao i u Rim i skinuo papu Ivana XII sa trona i godinama varao izbor pape, postavljajući čvrsti presedan carske kontrole pape u godinama koje dolaze.

Za vrijeme vladavine sina cara Konrada II, Henrika III (1039. - 1056.), carstvo je podržalo reformu crkve - mir Božiji, zabrana simonije (kupovina svešteničkih kancelarija) i celibat sveštenika, carska nadležnost nad papom je dostigla vrhunac. U polemici koja je počela između Henrika IV i pape Grgura VII oko imenovanja u crkvenim uredima, car je bio primoran, nakon izopštenja, da prizna papu 1077. godine u Kanosu. Privremeno pomirenje je postignuto 1122. godine između Henrika V i pape. Posljedice ovog spora su bile slabljenje Otonove crkve (Reichskirche), kao i jačanje carskih sekularnih kneževa.

Vrijeme između 1096. i 1291. godine je bilo doba krstaških ratova. Viteške vjerske naredbe su uspostavljene, uključujući i vitezove templare, vitezove sv. Ivana (gostoljubivi vitezovi) i Teutonski red. Izraz sacrum imperium (Sveto carstvo) je prvi put korišten za vrijeme vladavine Fridriha I, a prvi put je dokumentovano 1157. godine.

Hanza liga

Glavni članak: Hanza

Hanza liga je bila trgovački i odbrambeni savez trgovačkih gradova u sjevernoj i srednjoj Europi radi odbrane trgovačkih luka na Baltičkom i Sjevernom moru koji su povezani plovnim rijekama tokom kasnog srednjeg vijeka (12. do 15. stoljeća). Svaki pridruženi grad je zadržao svoj pravni sistem i, sa izuzetkom slobodnih carskih gradova, imao ograničen stepen političke autonomije. Osnivanjem lige između gradova Lübeck i Hamburg, trgovci su surađivali u cilju jačanja i kombiniranja svoje ekonomske imovine, poput osiguranja trgovačkih pravaca i poreznih povlastica, radi kontrole cijena i bolje zaštite i stavljanja na tržište svojih roba. Važni trgovinski centri unutar carstva, poput Kelna na rijeci Rajni i Bremena na Sjevernom moru, su se pridružili savezu što je rezultiralo većim diplomatskim poštovanjem. Hanza liga je tokom svog vrhunca održavala trgovinu sa gotovo svim gradovima od Londona i Edinburga na zapadu do Novgoroda i Bergena na istoku. Do kraja 14. stoljeća moćna liga je svoje potrebe nametala i vojnim putem što je kulminiralo ratom sa Kraljevinom Danskom (1361. - 1370.). Hanza liga je uništena nizom faktora kao što su kriza 15. stoljeća, prebacivanje komercijalne kontrole teritorijalnim vladarima, srebrna kriza i marginalizacija euroazijske trgovačke mreže.

Proširenje na istok

Njemačka kolonizacija i stvaranje novih gradova i sela započela je u velikoj mjeri naseljavanje teritorija istočno od rijeke Elbe, kao što su Bohemija, Šlezija, Pomeranija i Livonija. Počevši od 1226. godine, Teutonski vitezovi su počeli osvajanje Pruske. Oni su pruse porazili i pokrstili. Tada su osnovali mnoge njemačke gradove na istočnoj obali Baltičkog mora.

Crkva i država

Henrik V (1086. - 1125.), praunuk cara Konrada II, postao je car Svetog Rimskog carstva u jeku građanskog rata. U nadi da će dobiti potpunu kontrolu nad crkvom unutar carstva, Henrik V je imenovao Adalberta od Sarbuckena za moćnog nadbiskupa Mainza 1111. godine. Adalbert je počeo odvajati ovlasti Crkve od sekularne vlasti, to jest cara. Ovo je ubrzalo krizu 1111. godine, kao dio dugoročne kontroverze. Tada dolazi do rata između dva vojvodstva - Bavarske i Saksonije – koje su bile podijeljene u dvije frakcije. Prva frakcija je sebe nazivala Welfs ili Guelphs, a druga frakcija je bila poznata kao waiblings. U ovom ranom periodu Welfs su uglavnom predstavljali crkvenu nezavisnost pod papinim rukovodstvom plus partikularizam (jačanje lokalnih vojvodstava). Waiblings, s druge strane, su bili za kontrolu Crkve od strane jake centralne carske vlade.

Između 1152. i 1190. godine, za vrijeme vladavine Fridrika I Barbarose, uspostavljen je dogovor između Bavarske i Saksonije. Austrija je postala posebno vojvodstvo na osnovu Privilegije Minus 1156. godine a Barbarosa je pokušao da ponovo uspostavi kontrolu nad Italijom. Konačno pomirenje je postignuto 1177. godine između cara i pape u Veneciji. Od 1184. do 1186. godine Sveto Rimsko carstvo pod vođstvom Fridrika I Barbarose je dostiglo svoj vrhunac carskom proslavom održanom u Mainzu i vjenčanjem njegovog sina Henrika i normanske princeze Sicilije Konstanse u Milanu. Moć feudalaca je potkopana izborom ministerials (neslobodnih carskih sluga) i zvaničnika. Viteštvo i sudovi su cvjetali, što je dovelo do razvoja njemačke kulture i književnosti. Između 1212. i 1250. godine, Fridrik II je uspostavio modernu, stručno uređenu državu koju je vodio iz svoje baze na Siciliji. On je nastavio osvajanje Italije, što dovodi do novih sukoba sa papom. U carstvu, data su velika ovlašćenja crkvi i sekularnim knezovima, što je dovelo do uspona mnogih vojvodstava. Borba sa papom je potkopala snagu carstva, jer je Fridrik II bio izopšten tri puta. Nakon njegove smrti, dinastija Hohenstaufen je pala.

Neuspjeh pregovora između cara Luisa IV i pape je vodila do deklaracije 1338. godine u kojoj se dodjeljuje kraljevski naslov i vladavina nad carstvom, bez papine potvrde. Kao rezultat toga, vladar više nije bio predmet papinog odobravanja. Između 1346. i 1378. godine car Karlo IV, kralj Bohemije, je tražio da se povrate carske ovlasti. Zlatnom bulom 1356. godine je propisano da će se u budućnosti car birati od četiri sekularna birača i tri duhovna birača. Sekularni birači su bili kralj Bohemije, grof Palatinske Rajne, vojvoda Saksonije i grof Brandeburga, a tri duhovna birača su bila nadbiskupi Mainza, Triera i Kelna. Oko 1350. godine Njemačku i gotovo cijelu Evropu je zahvatila kuga. Jevreji su bili proganjani po vjerskim i ekonomskim osnovama, i mnogi su pobjegli u Poljsku. Procjenjuje se da je od Crne smrti u 14. stoljeću umrlo 30-60 posto stanovništva u Evropi.

Promjene i reforme

Nakon katastrofe u 14. stoljeću - rat, kuga i raskol - postepeno je nastalo rano moderno evropsko društvo kao rezultat ekonomske, vjerske i političke promjene. Nastali kapitalizam je izazvao nezadovoljstvo vitezova i seljaka. Postepeno, ovaj sistem je evoluirao od feudalizma. Porodica Fuger je stekla veliki ugled preko svojih poslovnih i financijskih aktivnosti i postali su finansijeri crkvenih i sekularnih vladara. Viteška klasa je stekla monopol nad naoružanjem i vojnom vještinom stvarajući tako plaćeničku vojsku. Tako su nastali razbojnički vitezovi koji su postali uobičajeni.

Habsburgovci, koji su kontrolirali veći dio jugoistoka carstva (današnja Austrija, Slovenija i Češka), su od 1438. do 1806. godine bili u stalnoj svađi sa carevima Svetog Rimskog carstva. Ova situacija, međutim, dovela je do pojačanog nejedinstva među teritorijalnim vladarima Svetog Rimskog carstva i spriječila je da se formira nacija kao kod Francuske ili Engleske. Za vrijeme svoje vladavine car Maksimilijan I (1493. - 1519.) je pokušao reformirati carstvo. Osnovao je Carski vrhovni sud (Reichskammergericht) i uvedeni su porezi. Reforme su, međutim, bile frustrirane zbog kontinuirane teritorijalne rascjepkanosti carstva.

Gradovi i sela

Sveto Rimsko carstvo je imalo populaciju od oko 5 do 6 miliona ljudi. Veliku većinu su činili poljoprivrednici, obično kao kmetovi pod kontrolom plemića i manastira. Od 1100. godine izgradilo se nekoliko gradova. Novi gradovi su osnovani oko Carskih uporišta, dvoraca, palata biskupa i manastira. Gradovi su počeli da uspostavljaju općinska prava i slobode (vidi Njemački gradski zakon). Nekoliko gradova kao što su Keln su postali Carski gradovi, koji su bili u nadležnosti cara. Gradovima su vladali plemići: trgovci su obavljali trgovinu, zanatlije su formirali saveze, vladala su stroga pravila i znalo se ko može da dobije kontrolu nad gradom. Društvo je bilo podijeljeno na oštro razgraničene klase: sveštenstvo, ljekari, trgovci, razni savezi zanatlija i seljaci. Politička napetost nastala je oko pitanja oporezivanja, javne potrošnje, regulacije poslovanja, nadzora tržišta, kao i ograničenja korporativne autonomije.

Centralna lokacija na rijeci Rajni i križanje glavnih trgovačkih puteva između istoka i zapada bila je osnova za rast i razvoj Kelna. Ekonomska struktura srednjovjekovnog i rano-modernog Kelna je karakterizirala status grada kao glavne luke i transportnog čvorišta na rijeci Rajni. Tu je bilo i sjedište nadbiskupa (1248. - 1880.), a i izgrađena je velika katedrala, sa svetim relikvijama koje su ga učinile odredištem mnogih vjernika.

Nauka i kultura

U 12. stoljeću, njemačka benediktinska opatica Hildegard von Bingen (1098. - 1179.) je napisala nekoliko uticajnih teoloških, botaničkih i medicinskih tekstova, kao i pisama i liturgijskih pjesama. 100 godina kasnije, Valter von der Vogelveid  (1170. - 1230.)  je postao najslavniji njemački lirski pjesnik.

Oko 1439. godine, Johanes Gutenberg, stanovnik Mainza, napravio je prvu evropsku mašinu za štampanje koja je koristila pokretna slova za štampanje i postao je globalni izumitelj štamparije, čime je pokrenuo printanu revoluciju. Gutenbergovi izumi i djela (kao što je Gutenbergova Biblija) su imali ključnu ulogu u razvoju reformacije i naučne revolucije.

Za vrijeme tranzicije od 15. do 16. stoljeća, Albrecht Durer iz Nuremberga je izgradio svoju reputaciju širom Evrope kao slikar, grafičar, matematičar, graver i teoretičar dok je još bio u svojim dvadesetim godinama i osigurao je svoj ugled kao jedan od najvažnijih figura renesanse.

Dodavanje nationis Germanicae (germanska nacija) u carevu titulu prvi put se pojavila u 15. stoljeću: 1486. godine uredbu je donio car Frederik III a zakonom je proglasio car Maksimilijan I. Do tada, carevi su izgubili svoj utjecaj u Italiji i Burgundiji.

Rano-moderna Njemačka

Glavni članak: Spisak država Svetog rimskog carstva

Reformacija

U ranom 16. stoljeću je bilo mnogo nezadovoljstva zbog zloupotreba, kao što su indulgencije u Katoličkoj crkvi, kao i opšte želje za reformama. Reformacija je započela 1517. godine kada je Martin Luther objavio 95 teza. On ih je objavio na gradskom trgu, mnoge kopije je dao njemačkom plemstvu, ali se raspravlja da li ih je zakucao na vrata crkve u Wittenbergu kao što je rekao. Na listi 95 teza Luther detaljno navodi korupciju i pogrešno savjetovanje od strane Katoličke crkve. Jedan od često navedenih primjera, iako možda i nije glavna briga Luthera, je osuda prodaje indulgencije. Sa navedenim tezama se Luther ne slaže, kao i sa samim načinom na koji su se viši sveštenici, a posebno papa, koristili i zloupotrijebili ovlasti.

Reformacija se 1521. godine brzo širila, a pomogli su joj i ratovi koje je car Karlo V vodio protiv Francuske i Osmanlijskog carstva. Luther je, skrivajući se u dvorcu Wartburg, preveo Bibliju sa latinskog na njemački jezik uspostavljajući temelje njemačkog jezika. Zanimljiva je činjenica da je Luther govorio dijalektom koji se tada vrlo malo govorio. Nakon objavljivanja svoje Biblije, njegov dijalekat je potisnuo ostale i evoluirao u ono što je danas moderni njemački jezik.

Rat njemačkih seljaka protiv vladajućih prinčeva i gospodara je izbio 1524. godine u Švabiji, Frankoniji i Tiringiji. Pobunu su uz pomoć iskusnih plemića, kao što su Gotz von Berlichingen i Florian Geyer (u Frankoniji) i teologa Thomasa Munzena (u Tiringiji), ubrzo potisnuli teritorijalni prinčevi. Čak je 100.000 njemačkih seljaka bilo ubijeno u toku pobune. Protestom luteranskih prinčeva 1529. godine i odbacivanjem ispovjedanja 1530. godine pojavila se Luteranska crkva.

Od 1545. godine počela je kontra-reformacija u Njemačkoj. Glavne snage su stvorile jezuitski red, koje je osnovao španac Ignacije Loyola. Centralna i sjeveroistočna Njemačka su bile u to vrijeme gotovo u potpunosti protestantske, dok su zapadna i južna Njemačka ostale pretežno katoličke. Car Svetog Rimskog carstva Karlo V je 1547. godine porazio Smalkaldic ligu, savez protestantskih vladara. Mir koji je postignut u Augsburgu 1555. godine donio je priznanje Luteranske crkve. Ugovorom je također predviđeno da religija države bude ona kojoj pripada njezin vladar (cuius regio, eius religio). 1608. godine formirana je Protestantska unija i Katolička liga.

Tridesetogodišnji rat (1618. - 1648.)

Tridesetogodišnji rat (1618. - 1648.) je opustošio Sveto Rimsko carstvo. Uzroci su bili sukobi između katolika i protestanata, napori od strane različitih država u okviru carstva da povećaju svoju moć i katoličkog cara koji je pokušavao da postigne vjersko i političko jedinstvo Carstva. Neposredni povod za rat bio je ustanak protestantskog plemstva u Bohemiji protiv cara, ali je sukob proširen u evropski rat intervencijom kralja Danske Kristijana IV (1625. - 1629.), kralja Švedske Gustava Adolfusa (1630. - 1648.) i Francuske sa kardinalom Racheliuem. Njemačka je postala glavno ratište i scena konačnog sukoba između Francuske i Habsburgovaca za prevlast u Evropi.

Borbe su često bile van kontrole, a pljačkanjem hiljade gladnih vojnika su širili kugu, pljačku i ubistva. Mnoge armije su ubirale teške poreze od gradova, a seljacima su oduzimali životinje i zalihe hrane bez plaćanja. Ogroman društveni poremećaj koji je trajao tri desetljeća izazvao je dramatičan pad broja stanovnika zbog ubistava, bolesti, neuspjeha usjeva, smanjenja broja nataliteta, slučajnog razaranja i iseljavanja ljudi. Jedna procjena iz 1618. godine pokazuje da je u ovom ratu stradalo 16 miliona ljudi, druga iz 1650. godine 10 miliona ljudi, dok treća procjena smatra da je stradalo 16 - 18 miliona ljudi. Regije Altmark i Wurttemberg su bile teško pogođene. Bilo je potrebno mnogo generacija da se Njemačka u potpunosti oporavi. Rat je završen mirom u Vestfaliji. Alzas je trajno izgubljen i pripojen Francuskoj, Pomeranija je privremeno izgubljena i pripojena Švedskoj a Holandija je zvanično napustila carstvo. Carska snaga je dodatno opala a povećana je moć država.

Kultura i pismenost

Njemačko stanovništvo dostiglo je cifru oko dvadeset miliona ljudi, a velika većina njih su bili seljaci poljoprivrednici. Reformacija je bila trijumf pismenosti i novih štamparija. Luterov prevod Biblije na njemački jezik je bio odlučujući trenutak u širenju pismenosti, stimulisanju štamparija i distribuciji vjerskih knjiga i pamfleta. Od 1517. godine pa nadalje vjerski pamfleti su preplavili Njemačku i Evropu. Do 1530. godine nastalo je više od 10.000 publikacija sa ukupno deset miliona primjeraka. Reformacija je tako postala medijska revolucija. Luter je ojačao svoje napade na Rim opisujući dobro i loše. Tada je postalo jasno da se ispis može koristiti za propagandu u reformaciji i za određene ciljeve. Pisci su koristili pre-reformisane stilove, klišee i stereotipe kako bi promijenili stavke potrebne za vlastite potrebe. Posebno je bio efikasan mali katehizam, za potrebu roditelja za učenje svoje djece, i veći katehizam, za pastore. Ilustracija je mnogo popularizirala Luterove ideje. Lucas Cranach (1472. - 1553.), veliki slikar iz Witenmerga, je bio blizak prijatelj Lutera i ilustrirao je Luterovu teologiju za publiku. On je dramatizirao Luterove stavove o odnosu između Starog i Novog zavjeta, dok je pažljivo stvarao stav o pravilnom i nepravilnom korištenju vizuelnih slika.

Luterov prevod Biblije na njemački jezik bio je spas za njemački jezik i započeo je njegovu evoluciju od ranog njemačkog na moderni njemački jezik. Njegova Biblija je promovirala njemački jezik i popularizirala ga i izvan njemačkog govornog područja.

Nauka

Značajna naučna dostignuća su se desila tokom 16. i 17. stoljeća, posebno u oblasti astronomije, matematike i fizike. Astronom Nikola Kopernik je 1543. godine objavio svoj rad De revolutionibus orbium coelestium i postao prva osoba koja je formulisala sveobuhvatnu heliocentričnu kosmologiju da je Zemlja centar svemira. Gotovo 70 godina nakon smrti Kopernika i njegove teorije, astronom Johannes Kepler iz Stutgarta je postao lider naučne revolucije 17. stoljeća. On je najpoznatiji po svojim zakonima planetarnih kretanja. Njegovi radovi Astronomia nova i Harmonices Mundi su dodatno kodificirali kasniju astronomiju. Ovi radovi su utjecali na savremenog italijanskog naučnika Galilea Galileja i pružili su jednu od osnova za Isaaca Newtona i njegovu teoriju univerzalne gravitacije.

Njemačka (1648. - 1815.)

Pruska je od 1640. godine počela da raste i jača velikom brzinom, a posebno zahvaljujući Vestfalskom miru 1648. godine i dobivanju Istočne Pomeranije. Od 1713. do 1740. godine, kralj Fridrik Vilijam I, također poznat kao "kralj vojnik", uspostavlja visoko centralizovanu, militarizovanu državu sa jako ruralnim stanovništvom od oko 3.000.000 ljudi.

Što se stanovništva tiče, Njemačka je 1700. godine imala populaciju od 16 miliona stanovnika, blago povećanje od 17 miliona 1750. godine, i najbrži rast od 24 miliona stanovnika 1800. godine. Ratovi su nastavljeni, ali oni nisu više bili tako razorni po civilno stanovništvo; glad i epidemije se nisu dogodile, a povećana poljoprivredna produktivnost je dovela do veće stope nataliteta, a niže stope smrtnosti.

Ratovi

Francuski kralj Luj XIV je osvojio dijelove Alzasa i Lorena (1678. - 1681.), ali je i dalje napadao i devastirao Porajniju (1688. - 1697.) u ratu za Palatinsku sukcesiju. Luj XIV je koristio probleme carstva sa Osmanlijama, koji su zaprijetili Austriji. Luj XIV je izašao iz ovog rata poražen i izgubio je Porajniju. Nakon toga, Mađarsku ponovo zauzimaju Osmanlije, a Austrija, pod Habsburgovcima, postaje velika sila.

Kralj Frederik II je bio najpoznatiji po svojoj vojnoj genijalnosti, reorganizaciji pruske vojske i uspjeha na bojnom polju, što je stvorilo Prusku u jednu od velikih sila Evrope. On je kasnije postao uzor u agresivnom širenju Njemačke, pa čak i danas zadržava svoju herojsku sliku u Njemačkoj.

U Austrijsko-pruskom ratu (1740. - 1748.) Marija Terezija se uspješno borila, ali je morala da ustupi 95 posto Šlezije Frederiku Velikom. Nakon mira u Hubertsburgu 1763. godine između Austrije, Pruske i Saksonije, Pruska je dobila priznanje da je velika sila, čime je pokrenuto rivalstvo s Austrijom oko liderstva nad njemačkim narodom.

Uprkos otporu plemstva i građanstva, 1763. godine osnovan je "prosvećeni apsolutizam" u Pruskoj i Austriji, prema kojem je vladar upravljao u skladu sa najboljim pravilima filozofa. Razvila se ekonomija a zakonodavne reforme su promijenjene, uključujući ukidanje mučenja i poboljšanje statusa jevreja. Emancipacija seljaka je polako počela i pokrenuto je obavezno školovanje.

Pruska je zajedno sa Austrijom i Rusijom podijelila Poljsku 1795. godine. Pruska je okupirala zapadne teritorije bivšeg Poljsko-litvanskog komonvelta koje su zaokružile postojeća pruska imanja. Ova okupacija je dovela do višestoljetnog poljskog otpora, sve dok Poljska ponovo nije postala država 1918. godine.

Male države

Potpuno u sjeni Pruske i Austrije, manje njemačke države su uglavnom karakterizirale političku letargiju i administrativnu neefikasnost, sa vladarima koji su bili više zabrinuti za svoje ljubavnice i lovačke pse nego na državne poslove. Bavarska je posebno bila nesretna u tom pogledu; to je bila ruralna država s vrlo visokim dugovima i sa nekoliko gradova. Saksonija je bila ekonomski u dobrom stanju, iako je njena vlada bila ozbiljno zloupotrebljena, a brojni ratovi su uzeli svoj danak. U vrijeme naglog pruskog rasta, Saksonija je bila ometena u vanjskim poslovima. Kuća Wettin se koncentrirala na sticanje poljskog prijestolja koji je na kraju dobila. Vojvoda Wuttemberga je trošio bogatstvo na palate, ljubavnice, velika slavlja i lovačke pohode. Mnogim gradovima-državama Njemačke su vladali biskupi, koji su bili iz moćnih plemićkih porodica i pokazivali su interes za oskudnu religiju. Nijedni nisu razvili reputaciju dobrih vladara.

U Hesse-Kasselu, pokrajinski grof Frederik II (1760. - 1785.) je kao prosvijetljeni despot zarađivao novac iznamljivanjem vojnika (pod nazivom "Hesijanci") Velikoj Britaniji kao pomoć u borbi protiv američke revolucije. On je u kombinaciji s idejama prosvjetiteljstva hrišćanske vrijednosti, sam upravljao privredom i imao je militaristički pristup prema diplomatiji.

Hanover nije ni imao vladara, jer su njegovi vladari bili kraljevi Velike Britanije i boravili su u Londonu. Kralj Velike Britanije George III (1760. - 1820.) nijednom nije posjetio Hanover. Lokalno plemstvo koje je vodilo zemlju je otvorilo univerzitet u Gottingenu 1737. godine koji je ubrzo postao intelektualni centra svjetskog nivoa. Baden je od manjih država imao najbolju vladu. Karl Fridrih (1738. - 1811.)  je bio entuzijazista za prosvjetiteljstvo, i ukinuo je kmetstvo 1783. godine.

Manje države nisu formirale međusobno koaliciju, i na kraju su bile pripojene Pruskoj. Između 1807. i 1871. godine Pruska je zauzela mnoge manje države, uz minimalne proteste, a zatim je osnovala Njemačko carstvo. U tom procesu, Pruska je postala previše heterogena i izgubila je svoj identitet, a do 1930. godine je postala administracija koja je imala mali značaj.

Plemstvo

U jako agrarnom društvu, vlasništvo nad zemljom je igralo centralnu ulogu. Njemački plemići, posebno oni na istoku (pod nazivom junkeri) dominirali su ne samo naseljem, već i pruskim sudom, a naročito pruskom vojskom. Sve više je nakon 1815. godine, centralizovana pruska vlada sa sjedištem u Berlinu, preuzimala ovlašćenja plemićima čija je kontrola nad seljacima bila gotovo apsolutna. Da bi se pomoglo plemstvu da izbjegne zaduženost, Berlin je uspostavio 1809. godine kreditne institucije koje su davale kredite i proširile kreditnu mrežu na seljake 1849. godine. Kada je osnovano Njemačko carstvo 1871. godine junkeri su imali pod kontrolom vojsku, mornaricu i birokratiju, a na kraljevskom dvoru su uglavnom provodili vladinu politiku.

Seljaci i ruralni život

Seljaci su živjeli na selu gdje su bili članovi korporativnog tijela gdje su pomagali u upravljanju resursima zajednice. Na istoku, oni su bili kmetovi koji su trajno bili vezani za zemljišne parcele. U većini Njemačke, oni su se bavili poljoprivredom i plaćali rentu ili bili sluge iznamljivači plemićima. Seljačke vođe su nadzirale polja i jarke, pravo na ispašu, održavali javni red i mir, i uz podršku seoskog suda kažnjavali prekršaje. Unutar obitelji otac je donosio sve odluke i dogovarao brakove za svoju djecu. Život na selu je bio centriran na radu na zemlji i posjećivanju crkve. U Pruskoj, mnogi seljaci su umjesto rente mogli da se priključe vojsci. Plemići su upravljali vanjskom politikom, ali nisu bili uključeni u donošenju svakodnevnih aktivnosti ili odluka u selu.

Emancipacija kmetova je vršena od 1770. do 1830. godine. Seljaci su postali kmetovi i mogli su posjedovati svoju zemlju, kupiti je ili prodati. Plemićima je odobreno da mogu kupiti zemljište u vlasništvu seljaka. Glavni reformator je Baron von Stein (1757. - 1831.), koji je bio pod uticajem prosvjetitelja, posebno ideje Adama Smitha. Na kraju je kmetstvo podiglo pravni status seljacima. Nastala je banka tako da su zemljoposjednici mogli posuditi novac od vlade da kupe zemlju od seljaka (seljacima nije bilo dozvoljeno da posude novac za kupovinu zemlje do 1850. godine). Rezultat je bio da su veliki zemljoposjednici dobili veća imanja, a mnogi seljaci su ostali bez zemlje ili su se preselili u gradove ili Ameriku. Njemačke države su oponašale Prusku nakon 1815. godine. Dok je u Francuskoj zbog zemljišne reforme došlo do nasilja i Francuske revolucije, u Njemačkoj je zemljišna reforma prošla mirno. Seljaci iz Šlezviga, koji su bili pod uticajem prosvjetiteljstva, su igrali aktivnu ulogu; dok su drugi uglavnom bili pasivni. Zapravo, za većinu seljaka, običaji i tradicije su bili uglavnom nepromijenjeni, uključujući i stare navike poštovanja plemića čiji je pravni autoritet ostao dosta jak u odnosima sa seljacima. Iako seljaci nisu više bili vezani za istu zemlju, stari paternalistički odnos u Istočnoj Pruskoj je trajao do 20. stoljeća.

Agrarna reforma u sjeverozapadnoj Njemačkoj (1770. - 1870.) je vođena od strane progresivne vlade i lokalne elite. Oni su ukinuli feudalne obaveze i podijelili kolektivnu zemljišnu svojinu u privatne parcele i na taj način stvorili efikasniju tržišno orijentisanu ruralnu ekonomiju. To je dovelo do rasta produktivnosti i broja stanovnika. Ojačan je tradicionalni društveni poredak, jer su bogati seljaci dobili većinu bivše zajedničke zemlje, dok je ruralni proletarijat ostao bez zemlje; mnogi su otišli u gradove ili Ameriku. U međuvremenu, podjela zajedničkog zemljišta služila je kao tampon za očuvanje socijalnog mira između plemića i seljaka. Na istoku su kmetovi emancipovani a junkeri su zadržali svoja velika imanja i političku vlast. Oko 1.800 katoličkih samostana, koji su imali velika imanja, su nacionalizovani i prodati od strane vlade. Samo je Bavarska imala pod kontrolom 56 posto zemljišta.

Prosvjetiteljstvo

Prije 1750. godine njemačka viša klasa je gledala na francuze kao intelektualno, kulturno i arhitektonsko liderstvo. Francuski jezik je bio jezik visokog društva. Do sredine 18. stoljeća "Aufklarung" (prosvjetiteljstvo) je preobrazilo njemačku kulturu u muzici, filozofiji, nauci i književnosti. Christian Wolff (1679. - 1754.) je bio pisac koji je objašnjavao prosvjetiteljstvo njemačkim čitaocima; on je legitimizirao njemački jezik kao filozofski jezik.

Johann Gottfried von Herder (1744. - 1803.) je probijao novi put u filozofiji i poeziji kao vođa Sturm und Drang pokreta u proto-romantizmu. Vajmarski klasicizam (Weimarer klassik), kulturni i književni pokret sa sjedištem u Weimaru, je tražio da se uspostavi novi humanizam objedinjavanjem romantizma, klasičnih i prosvjetiteljskih ideja. Najistaknutiji članovi ovog pokreta su bili Herder, Johann Wolfgang von Goethe (1749. - 1832.) i Friedrich Schiller (1759. - 1805.). Herder je tvrdio da svaki narod ima svoj identitet, koji je izražen u svom jeziku i kulturi. Ovaj legitimitet promoviše njemački jezik i kulturu i pomaže razvoju njemačkog nacionalizma. Schillerove predstave su izražavale nemirni duh njegove generacije, prikazujući borbu heroja protiv socijalnih pritisaka i sudbine.

Njemačka muzika, pod pokroviteljstvom više klase, je procvala zahvaljujući kompozitorima Johannu Sebastianu Bachu (1685. - 1750.), Josephu Haydnu (1732. - 1809.) i Wolfgangu Amadeusu Mozartu (1756. - 1791.). Filozof Imannuel Kant (1724. - 1804.) je pokušao da pomiri racionalizam, vjerska uvjerenja, individualne slobode i politički autoritet. Kantov rad sadrži osnovne tenzije koje će nastaviti oblikovati njemačku misao - i sve evropske filozofe - u 20. stoljeću. Njemačko prosvjetiteljstvo je dobilo podršku knezova, aristokrata i srednje klase i trajno je preoblikovala kulturu.

Francuska revolucija

Njemačka reakcija na Francusku revoluciju je bila izmješana u početku. Njemački intelektualci su proslavili izbijanje, nadajući se da će vidjeti trijumf razuma i prosvjetiteljstva. Kraljevski sudovi u Beču i Berlinu su osudili svrgavanje kralja i zaprijetili širenjem ideje slobode, jednakosti i bratstva. Do 1793. godine ubijanjem francuskog kralja i početkom terora dovelo je do iluzije o obrazovanoj srednjoj klasi. Reformatori su pronašli rješenje u želji nijemaca da mijenjaju svoje zakonodavstvo i institucije mirnim putem.

Evropa je upala u dva desetljeća rata zbog nastojanja Francuske da proširi svoje revolucionarne ideale i reakcionira opoziciono plemstvo. Rat je izbio 1792. godine tako što su Austrija i Pruska napale Francusku, ali su poražene u bici kod Valmija 1792. godine. Njemačke države su bile najviše izložene ovom ratu, koji im je donio razaranja (daleko manja nego u Tridesetogodišnjem ratu) i nove ideje slobode i građanskih prava za sve građane. Pruska i Austrija su izgubile rat od Francuske, ali su s Rusijom podijelili Poljsku između sebe 1795. godine. Francuzi su preuzeli kontrolu nad Porajnijom, nametnuli reforme, ukinuli feudalizam, uspostavili ustav, unaprijedili slobodu vjeroispovijesti, emancipovali jevreje, otvorili birokratiju običnim građanima i prisilili plemstvo da dijeli vlast sa rastućom srednjom klasom. Napoleon je stvorio kraljevinu Vestfaliju (1807. - 1813.) kao model državu. Ove reforme su za stalno modernizirale zapadne dijelove Njemačke. Kada su francuzi pokušali nametnuti francuski jezik, njemačka opozicija je porasla u intenzitetu. Druga koalicija (Britanija, Rusija i Austrija) su napale Francusku, ali nisu uspjeli da je pobijede. Napoleon je imao direktnu ili indirektnu kontrolu nad većim dijelom Zapadne Evrope, uključujući i njemačke države osim Pruske i Austrije. Staro Sveto Rimsko carstvo je bilo samo farsa. Napoleon ga je jednostavno ukinuo 1806. godine prilikom formiranja nove zemlje pod njegovom kontrolom. Umjesto nje, Napoleon je stvorio "Rajnsku konfederaciju", koju su činile sve njemačke države osim Pruske i Austrije.

Pruska je pokušala da ostane neutralna, ali njena čvrsta kontrola je dovela do nezadovoljstva sa porastom njemačkog nacionalizma. Njena ekonomija je počela slabiti, narod je postao siromašniji, a nekada moćna pruska vojska je postala šuplja ljuska. Napoleon ih je lako slomio u bici kod Jena 1806. godine. Napoleon je okupirao Berlin, a Pruska je to skupo platila. Pruska je izgubila svu svoju teritoriju u zapadnoj Njemačkoj, njena vojska je smanjena na 42.000 vojnika, trgovina sa Britanijom nije bila dozvoljena, a Berlin je morao platiti Parizu tešku reparaciju. Saksonija je promijenila stranu, podržala je Napoleona i pridružila se njegovoj konfederaciji.

Nakon Napoleonovog debakla u Rusiji 1812. godine, uključujući i pogibiju mnogih njemačkih vojnika, Pruska se udružila sa Rusijom. Uslijedila je velika bitka, a kada se i Austrija priključila i suprostavila Napoleonu doživio je poraz. Bio je poražen u velikoj bici kod Leipziga krajem 1813. godine i Napoleonovo carstvo se počelo raspadati. Jedna za drugom, njemačke države su se suprostavljale Napoleonu odbijajući mirovne uslove. Savezničke vojske su napale Francusku početkom 1814. godine; Pariz je pao, a u aprilu se Napoleon predao. Vratio se poslije 100 dana 1815. godine, ali je na kraju poražen od britanske i njemačke vojske na Vaterlou. Pruska je bila veliki pobjednik na mirovnoj konferenciji u Beču gdje je dobila veliku teritoriju.

Njemačka konfederacija (1815. - 1867.)

Glavni članci: Njemačka konfederacija i Ujedinjenje Njemačke

Njemačka konfederacija (njemački: Deutscher Bund) bila je labavi savez 39 država nastalih 1815. godine kako bi koordinirali ekonomiju zemalja njemačkog govornog područja. Ona je djelovala kao tampon zona između moćnih država Austrije i Pruske. Nju je odobrila Velika Britanija jer je smatrala da postoji potreba za stabilnom i mirnom državom u centralnoj Evropi koja bi obeshrabrila agresivne poteze Francuske ili Rusije. Prema Leeu (1985. godine), većina historičara je smatrala konfederaciju slabom i neefikasnom, kao i preprekom njemačkoj nacionalnoj težnji. Ona je propala zbog rivalstva Austrije i Pruske (poznat kao njemački dualizam), rata, revolucije 1848. godine i nesposobnosti na kompromis. Zamijenila ju je Sjevernonjemačka konfederacija 1866. godine.

Društvo i ekonomija

Stanovništvo

Stanovništvo Njemačke konfederacije je poraslo 60 posto od 1815. do 1865. godine, sa 21.000.000 stanovnika na 34.000.000 stanovnika. To je bilo doba demografske tranzicije u Njemačkoj. To je bio prelazak iz visoke stope nataliteta i visoke stope smrtnosti na nisku stopu nataliteta i mortaliteta. Kao zemlja razvila je modernu poljoprivredu i postala brzorastući industrijalizirani urbani ekonomski sistem. Nakon 1815. godine, povećana poljoprivredna produktivnost značila je veće zalihe hrane, pad gladi, epidemije i pohranjenosti. To je omogućilo da parovi imaju više djece. Ugovoreni brakovi su postali neuobičajeni zato što je mladim ljudima dopušteno da biraju svog bračnog druga. Visoki natalitet je kompenzovan vrlo visokom stopom smrtnosti novorođenčadi i iseljavanjem, pogotovo nakon 1840. godine, u njemačka naselja u Sjedinjenim Američkim Državama, uz periodičnu epidemiju i neuspjeh žetve. Gornja i srednja klasa su započeli kontrolu rađanja, a malo kasnije su isto to učinili i seljaci.

Industrijalizacija

Njemačka je prije 1850. godine daleko zaostajala iza lidera u industrijskom razvoju - Velike Britanije, Francuske i Belgije. Njemačka socijalna struktura je 1800. godine bila slabo pogodna za poduzetništvo i ekonomski razvoj. Dominacija Francuske u doba Francuske revolucije (1790. - 1815.) je dala bitne institucionalne reforme. Reforme uključuju ukidanje feudalnih ograničenja o prodaji velikih imanja, smanjenje moći gradovima, kao i uvođenje novog, efikasnijeg privrednog prava. Ipak, tradicionalizam je ostao jak u većini Njemačke. Do sredine stoljeća, vlast i birokratija je uvela toliko propisa, da je ograničeno poduzetništvo održala na niskom nivou i nije mu dala da se razvija. Pruska, Saksonija i druge države su 1830.-ih i 1840-ih godina reorganizovale poljoprivredu. Veća sadnja šećerne vune, repe i krompira donijela je veći nivo proizvodnje hrane, što je omogućilo da se višak ruralnog stanovništva preseli u industrijska područja. Početak industrijske revolucije je došao izgradnjom tekstilne industrije, što je olakšano ukidanjem carinskih barijera. Do sredine stoljeća, Njemačke države sustižu najrazvijenije države Evrope. Do 1900. godine Njemačka postaje svjetski lider u industrijalizaciji, zajedno sa Velikom Britanijom i SAD-om.

Urbanizacija

Industrijalizacija je dovela ruralne Nijemce u fabrike, rudnike i željeznicu. Stanovništvo je 1800. godine bilo u velikoj mjeri ruralno, sa samo 10 posto stanovništva koje je živjelo u manjim gradovima i 2 posto stanovništva koji su živjeli u većim gradovima. Nakon 1815. godine, gradske populacije su ubrzano rasle, prvenstveno zbog priliva mladih ljudi iz ruralnih područja. Berlin je porastao sa 172.000 stanovnika 1800. godine na 826.000 stanovnika 1870. godine; Hamburg je porastao sa 130.000 na 290.000, Minhen sa 40.000 na 269.000, i Dresden sa 60.000 na 177.000 stanovnika. Osim naseljavanja gradova, mnogi stanovnici su iselili u Sjedinjenje Američke Države. Emigracija je iznosila 480.000 stanovnika 1840-ih, 1.200.000 stanovnika 1850-ih i 780.000 stanovnika 1860-ih.

Željeznice

Glavni članak: Historija željeznice u Njemačkoj

Faza ubrzanog ekonomskog razvoja je došla sa prugom 1840-ih, koja je otvorila nova tržišta za lokalne proizvode, povećala potražnju za inžinjerima, arhitektama, i kvalifikovanim bravarima i stimulisala ulaganje u ugalj i željezo. Političko nejedinstvo i prisutni konzervatizam je otežao izgradnju željeznica 1830-ih godina. Međutim, od 1840-ih godina vozovi su povezivali velike gradove; svaka njemačka država je bila odgovorna za linije unutar svojih granica. Ekonomist Friedrich List je sažeo prednosti koje proizlaze iz razvoja željezničkog sistema 1841. godine:

1. Kao sredstvo za odbranu zemlje, olakšava koncentraciju, distribuciju i pravac vojske
2. To je sredstvo za poboljšanje kulture nacije. Donosi talente, znanje i vještinu koja je odmah spremna za tržište
3. Osigurava zajednicu od nestašice i gladi, a i smanjuje prekomjernu fluktuaciju cijena proizvoda neophodnih za život
4. Promoviše duh nacije, jer ima tendenciju da uništi Filistinski duh koji proizlazi iz izolacije, pokrajinskih predrasuda i taštine. Povezuje naciju i promoviše razmjenu hrane i dobara, čime se dobija osjećaj povezanosti. Željezne šine postaju nervni sistem koji, s jedne strane, jača javno mnijenje a, s druge strane, jača moć države

Zbog nedostatka tehnološke baze, Nijemci u početku uvoze svoje mašine iz Velike Britanije, ali su brzo naučili vještine potrebne za upravljanje i proširivanje željeznice. U mnogim gradovima, nove čeličane bili su centri tehnološke svijesti i obuke, tako da je do 1850. godine Njemačka sama izgrađivala pruge, a željeznica je bila veliki podstrek za rast nove industrije čelika. Tek od 1890. godine njemačko inžinjerstvo je postalo inferiorno u odnosu na britansko. Međutim, ujedinjenjem Njemačke 1870. godine stimuliše se konsolidacija, nacionalizacija u državno vlasništvo i dalji ubrzani razvoj. Za razliku od situacije u Francuskoj, cilj je bio podrška u industrijalizaciji Rurske oblasti i drugih industrijskih okruga, koji su imali dobru povezanost sa velikim lukama u Hamburgu i Bremenu. Do 1880. godine, Njemačka je imala 9.400 lokomotiva koje su vukle 43.000 putnika i 30.000 tona tereta dnevno.

Novine i časopisi

Glavni članak: Historija novina i časopisa u Njemačkoj

Veliki broj novina i časopisa je procvjetao. Tipični mali grad je imao jedne ili dvoje novine. Berlin i Leipzig su imali desetine. Njih su uzimali oko 5 posto odraslih muškaraca, uglavnom iz aristokratske i srednje klase. Vlade su imale veliki uticaj na novine i autore, tako da je cenzura bila stroga, a vlada izdavala političke vijesti koje su oni trebali da pišu. Nakon 1871. godine ovaj uticaj je koristio Bizmarku da zatvori socijaliste, koji su prijetili otvaranjem neprijateljskih novina. Nacionalne novine nisu postojale. Urednici su bili fokusirani na političke komentare, a bile su i uključene nepolitičke kulturne stranice koje su se fokusirale na umjetnost i kulturu. Posebno je bio popularan serijalizovani roman, s novim poglavljem koji je izlazio svake nedjelje. Časopisi su bili pod sve većim utjecaj politike, a privukli su vodeće intelektualce kao autore.

Nauka i kultura

Njemački umjetnici i intelektualci su bili pod velikim utjecajem Francuske revolucije, a veliki njemački pjesnik i pisac Johann Wolfgang von Goethe (1749. - 1832.) se okrenuo romantizmu nakon perioda prosvjetiteljstva. Filozofske misli su presudno oblikovale Immanuela Kanta (1724. - 1804.) i Ludwiga van Beethovena (1770. - 1827.) koji je bio vodeći kompozitor romantičke muzike. Njegova upotreba tonske arhitekture je omogućila značajno proširenje muzičkih formi i struktura, da je odmah bila prepoznata dovodeći novu dimenziju muzike. Njegova kasnija djela su imala veliki uticaj na Franza Schuberta (1797. - 1828.) i Roberta Schumanna (1810. - 1856.). U operi, nova romantička atmosfera je kombinirana sa natprirodnim terorom i melodramatičnim zelenilom uz prizvuk folklora, a prvi put su je uspješno usavršili Carl Maria von Weber (1786. - 1826.) i Richard Wagner (1813. - 1883.) u svom djelu Ciklična zvona. Braća Grimm su bili lingvisti i prikupljali su narodne priče za Grimove bajke. Oni su započeli Deutsches Worterbuch (Njemački riječnik) koji je i danas najobuhvatniji riječnik na njemačkom jeziku.

Na univerzitetima su profesori razvili međunarodnu reputaciju, posebno u humanističkim naukama na čelu sa historijom i filologijom, koja je donijela novu historijsku perspektivu za proučavanje političke historije, teologije, filozofije, jezika i književnosti. Sa Georgom Wilhelmom Friedrichom Hegelom (1770. - 1831.), Friedrichom Schleiermacherom (1768. - 1834.) i Leopoldom von Rankeom (1795. - 1886.) univerzitet u Berlinu, koji je osnovan 1810. godine, je postao vodeći svjetski univerzitet. Von Ranke je, naprimjer, profesionalizirao historiju i postavio svjetske standarde za historiografiju. Do 1830. godine zahvaljujući Alexanderu von Humboldtu (1769. - 1859.) i Carlu Friedrichu Gaussu (1777. - 1855.) pojavili su se predmeti kao što su matematika, fizika, hemija i biologija. Mladi intelektualci su se sve više okretali politici, ali je revolucija 1848. godine mnoge prisilila u egzil.

Religija

Glavni članak: Pruska kršćanska unija

Dva glavna razloga su preoblikovala religiju u Njemačkoj. Širom zemlje, nastao je pokret koji je zagovarao ujedinjenje veće luteranske i manje reformatorske protestantske crkve. Ove crkve u Badenu, Nassau i Bavarskoj su se same ujedinile. Međutim, u Pruskoj kralj Frederick William III je želio ujedinjenje crkvi pod njegovim uslovima, bez konsultacija. Njegov cilj je bio da se ujedine protestantske crkve, koje će izricati jedinstvenu standardiziranu liturgiju, imati istu organizaciju, pa čak i arhitekturu. Dugoročni cilj je bio da se uspostavi centralizirana kraljevska kontrola nad svim protestantskim crkvama. U seriji proklamacija tokom više decenija, formirana je crkva Pruske unije, koja je okupila luterane i protestante. Pruska vlada je imala potpunu kontrolu nad crkvenim poslovima, a sam kralj je postao vodeći biskup. "Stari luterani" iz Šlezije su se usprotivili ujedinjenju, i čvrsto su se držali teološke i liturgijske forme koju su slijedili još od vremena Luthera. Vlada ih je pokušala da razbije, pa su sišli u podzemlje. Desetine hiljada ih je migriralo u Australiju i SAD, gdje su formirali Missouri Sinod, koji je još uvijek u funkciji kao konzervativna denominacija. Novi kralj Frederick William IV im je 1845. godine ponudio opštu amnestiju i dozvolio Starim luteranima da formiraju posebnu crkvu koja je imala samo nominalnu vladinu kontrolu.

Sa religijskog ugla tipičnog katolika ili protestanta, velike promjene su bile u smislu lične religioznosti koje su se fokusirale više na pojedinca nego na crkvu ili ceremoniju. Racionalizam s kraja 19. stoljeća je izblijedio, a nastao je novi osvrt na psihologiju i osjećanja pojedinca, posebno u smislu razmišljanja, iskupljenja, misterije i otkrivanja hrišćanstva. Pijetsko oživljavanje je bilo uobičajeno među protestantima. Među katolicima je došlo do naglog povećanja hodočašća. Samo 1844. godine pola miliona hodočasnika je hodočastilo grad Trier kako bi vidjeli bešavni ogrtač Isusa koji je nosio na putu do svog raspeća. Katolički biskupi u Njemačkoj su u prošlosti u velikoj mjeri bili nezavisni od Rima, ali sada je Vatikan vršio veću kontrolu, a novi "ultramontanizam" katolika je bio veoma odan Rimu.

Politika obnove i revolucija

Glavni članak: Njemačka konfederacija

Nakon Napoleona

Nakon pada Napoleona, evropski državnici su pozvani na kongres u Beču 1815. godine kako bi dogovorili reorganizaciju evropskih poslova, pod vodstvom austrijskog princa Metternicha. Dogovorena politička načela na ovom kongresu u Beču uključuju obnovu, legitimitet i solidarnost vladara u repreciji revolucionarnih i nacionalističkih ideja.

Osnovana je Njemačka konfederacija (njemački: Deutscher Bund), labava unija od 39 država (35 država i 4 slobodna grada) pod austrijskim rukovodstvom i federalnim režimom (njemački: Bundestag) u glavnom gradu Frankfurtu na Majni. To je bila labava koalicija koja nije zadovoljila većinu nacionalista. Države članice su u velikoj mjeri željeli ići svojim putem, ali je Austrija imala najveći interes.

Studenti su ubili 1819. godine radikalnog reakcionarnog dramskog pisca Augusta von Kotzebuea, koji se rugao liberalnim studentskim organizacijama. Na jednoj od nekoliko velikih akcija Njemačke konfederacije, princ Metternich je sazvao konferenciju koja je izdala represivni Carlsbadov dekret, dizajniran da suzbije liberalnu agitaciju protiv konzervativne njemačke vlade. Dekret brzo ukida blijeda nacionalistička bratstva (njemački: Burschenschaften), uklanja liberalne univerzitetske profesore i širi cenzuru štampe. Dekret započinje "progon demagoga" koji je usmjeren protiv osoba koji su bili optuženi za širenje revolucionarnih i nacionalističkih ideja. Među proganjanima su bili pjesnik Ernst Moritz Arndt, izdavač Johann Gorres i "otac gimnastike" Ludwig Jahn.

1834. godine je osnovan Zollverein, carinska unija između Pruske i većine drugih njemačkih država, osim Austrije. Kako se industrijalizacija razvila, potreba za jedinstvenom njemačkom valutom, pravnim sistemom i vladom je postala sve više i više očigledna.

Njemačka 1848. godine

Glavni članak: Njemačka revolucija 1848. godine

Rast nezadovoljstva političkim i društvenim poretkom koji je nametnuo Bečki kongres je doveo do izbijanja revolucije u njemačkim državama u martu 1848. godine. U maju se sastala Njemačka Narodna skupština (parlament u Frankfurtu) kako bi donijeli nacionalni njemački ustav.

Ispostavilo se da je revolucija 1848. godine bila neuspješna: Pruski kralj Frederick William IV je odbio carsku krunu, parlament u Frankfurtu je raspušten, vladajući knezovi su potisnuli pobunu vojnom silom a njemačka konfederacija je ponovo uspostavljena 1850. godine. Mnogi lideri su otišli u egzil, uključujući i jedan broj ljudi koji su otišli u SAD i postali veliki političari.

Njemačka 1850.-ih

1850.-te su bile godine ekstremnih političkih reakcija. Neslaganje je žestoko potisnuto, a mnogi Nijemci su emigrirali u Ameriku nakon kolapsa ustanka 1848. godine. Frederick William IV je postao izuzetno depresivan i melanholičan u ovom periodu, jer je bio okružen ljudima koji su zalagali klerikalizam i apsolutnu Božansku monarhiju. Prusi su ponovo izgubili interes za politiku. Pruska nije samo počela širiti svoju teritoriju, već je i počela i ubrzanu industrijalizaciju zemlje, zadržavajući snažnu poljoprivrednu bazu.

Bismarck preuzima odgovornost (1862. - 1866.)

1857. godine Pruski kralj je doživio moždani udar i njegov brat William postaje regent, a zatim kralj William I 1861. godine. Iako konzervativan, William je bio daleko pragmatičniji. Njegovo najznačajnije postignuće je imenovanje Otta von Bismarcka za kancelara 1862. godine. Kombinacijom Bismarcka, ministra odbrane Albrechta von Roona i feldmaršala Helmuta von Moltkea postavio je teren za pobjedu nad Danskom, Austrijom i Francuskom što je dovelo do ujedinjenja Njemačke. Prepreka njemačkom ujedinjenju je bila Austrija, a Bismarck je riješio problem nizom ratova koji su ujedinili njemačke države sjeverno od Austrije.

Sukob između Pruske i Danske (1863. - 1864.) je porastao zbog Schleswiga, koji nije bio dio njemačke konfederacije, a koji su danski nacionalisti željeli pripojiti Danskom kraljevstvu. Sukob je doveo do Drugog Schlesviškog rata 1864. godine. Pruskoj se pridružila Austrija čije su snage lako porazile Dansku i okupirale Jutland. Danci su bili prisiljeni da ustupe vojvodstvo Schleswig i vojvodstvo Holstein Austriji i Pruskoj. Odmah nakon toga, dva vojvodstva su izazvala eskalirajuće tenzije između Austrije i Pruske. Austrija je željela da vojvodstva postanu dio Njemačke konfederacije, a Pruska ih je željela pripojiti. Zbog tih nesuglasica izbio je sedmosedmični rat između Austrije i Pruske u junu 1866. godine. U julu, dvije vojske su se sukobile u Sadowa-Koniggratzu (Bohemija) u ogromnoj bici koja je uključivala pola miliona ljudi. Pruska vojska je porazila Austriju, koja je izgubila četvrtinu svoje vojske u borbi. Austrija je ustupila Veneciju Italiji, a Bismarck je namjerno ublažio gubitak kako bi održao u životu dugoročni savez sa Austrijom u podređenoj ulozi. Sada se Francuska suočavala sa sve jačom Pruskom.

Sjevernonjemačka konfederacija (1866. - 1871.)

Glavni članak: Sjevernonjemačka konfederacija

Njemačka konfederacija je raspuštena 1866. godine. Umjesto nje je osnovana Sjevernonjemačka konfederacija (njemački: Norddeutscher Bund) pod vodstvom Pruske. Austrija je bila isključena, i austrijskom uticaju u Njemačkoj, koji je počeo u 15. stoljeću, konačno je došao kraj. Sjevernonjemačka konfederacija je bila prelazna organizacija koja je postojala od 1867. do 1871. godine, između raspada Njemačke konfederacije i osnivanja Njemačkog carstva.

Nacistička Njemačka

Na dvaput održanim izborima 1932. godine, nacisti su dobili 37,2% glasova u julu, a 33% u novembru. 30. januara 1933. Adolf Hitler je imenovan za kancelara Njemačke, a 23. marta 1933. njemački parlament je ukinuo ustav Weimarske Republike. Treći Rajh je trajao od 1933. do 1945. godine i bio je utemeljen na nacional-socijalizmu, odnosno nacizmu. 1934. Hitler je preuzeo apsolutnu kontrolu nad vladom, kada je de facto postao i predsjednik Njemačke. Nakon aneksije Austrije (1938), politika anektiranja susjednih teritorija, dovela je do Drugog svjetskog rata, koji je u Evropi otpočeo 1. septembra 1939. kada je Njemačka okupirala Poljsku. Njemačka i njeni saveznici su imali veliku i dobro kontrolisanu vojsku koja je preuzela kontrolu nad gotovo cijelom teritorijom Evrope.

Poslije operacije Barbarosa (napada na Sovjetski Savez) 22. juna 1941. otvoren je drugi front na istoku, kao i napada na Sjedinjene Države, kada je prekršen dogovor o nenapadanju Njemačke na SAD, od strane Hitlera (11. decembra 1941). Od 1941. do 1945. nacistička Njemačka, uz pomoć susjednih kolaboracionista, sistematski je ubila 6 miliona Jevreja u Holokaustu. Režim je isto tako ubijao Slavene, Rome, homoseksualce i mentalno retardirane osobe i druge nesposobne ljude, ali i politički nepodobne građane (naročito komuniste i socijaliste, ali i religiozne vođe). 8. maja 1945. Njemačka je kapitulirala nakon okupacije Berlina od strane ruske Crvene Armije. Prije ulaska ruskih trupa u Berlin Hitler je izvršio samoubistvo.

Poslijeratna Njemačka

Rat je rezultirao velikim gubitkom teritorije, etnički je očišćeno 15 miliona Nijemaca sa tih prostora, 45-ogodišnju okupaciju tokom koje je nekadašnja teritorija Rajha podeljena u Austriju, Zapadnu Njemačku i Istočnu Njemačku. 1948. i 1949. tokom Berlinske blokade, saveznička vojska dopremala je hranu i sirovine u Zapadni Berlin, koji je tokom Hladnog rata posao enklava okružena ruskom gvozdenom zavjesom.

Građani Zapadnog Berlina su postali proamerički orjentisani. To je bio rezultat mnogih činjenica, uključujući i jak njemački antikomunizam, američki Maršalov plan za rekonstrukciju Evrope poslije rata, osnivanje Evropske unije, i generalno podržavanje prisustva zapadne vojske u Zapadnom Berlinu. Rekonstruisana Zapadna Njemačka je ponovo postala svjetska ekonomska sila.

Sovjeti su kontrolisali Njemačku Demokratsku Republiku, koja je bila jedna u nizu socijalističkih satelita Sovjetskog Saveza i članica Varšavskog pakta, sa kontrolom slobodnog kretanja njenih stanovnika. Iznenadno, 13. august. Istočna Njemačka je postavila Berlinski zid između Istočnog i Zapadnog Berlina, i potpuno zatvorila granicu prema Zapadnoj Njemačkoj što je onemogućilo normalno cirkulisanje ljudi. Willy Brandt, zapadnoberlinski gradonačelnik i zapadnonjemački kancelar, su pokušali da smire tenzije, ali njegovo praktično priznavanje gubitka historijske Istočne Njemačke je dovelo do kontroverzi, neki Nijemci su smatrali da je izdajnik, dok su mnogi drugi (naročito mladi ljudi) mislili da je heroj.

Nakon pada komunizma u Evropi, Njemačka se ponovo ujedinila (1990), što je dovelo do ekonomskih problema koji se osjećaju i danas. Berlin je ponovo postao glavni grad. Porodice, koje su bile dugi niz godina rastavljene, ponovo su se spojile. Kao dio postkomunističkog procesa, otvoreni su dosijei tajne policije.

Zajedno s Francuskom, nova Njemačka igra glavnu ulogu u Evropskoj uniji. Njemačka je država koja se zalaže za zajedničku evropsku politiku, odbranu i sigurnost. Kancelar se konstantno poziva na sastanke Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija.

Također pogledajte

• Historija Austrije
• Spisak njemačkih careva