Razlika između verzija stranice "Nadbubrežna žlijezda"

Nadbubrežna žlijezda
Nadbubrežna žlijezda
	Nadbubrežna žlijezda, iznad bubrega
	Endokrini sistem
Detalji
Prekursor	Mezoderm i nervni greben
Sistem	Endokrini
Arterija	Gornja, srednja i donja arterija nadbubrežne žlijezde
Vena	Vene nadbubrežne žlijezde
Živac	Celijakni bubrežni pleksus
Limfa	Slabinski limfni čvorovi
Identifikatori
Latinski	'Glandula suprarenalis'
MeSH	D000311
TA98	A11.5.00.001
TA2	3874
FMA	9604
	Anatomska terminologija [uredi na Wikidata]

Pregled historije

[nepregledana izmjena]

[pregledana izmjena]

← Starija izmjena

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Trenutna verzija na dan 14 april 2023 u 14:18

Nadbubrežna žlijezda je organ kod sisara, uključujući i čovjeka. To je mala parna trouglasta endokrina žlijezda koja se nalazi na vrhu svakog bubrega; Njena glavna odgovornost je regulacija stresnog odgovora putem sinteze kortikosterida i kateholamina, uključujući kortizol i adrenalin.^[1]^[2]

Sastoje se iz dva dijela: kore i srži, koji se međusobno razlikuju i po porijeklu i po funkciji.

Kora luči sljedeće grupe hormona:

mineralokortikoide: aldosteron, kortikosteron, koji regulišu promet minerala (posebno natrijuma i kalijuma) i vode, čime održavaju homeostazu; nazivaju se hormoni koji čuvaju život;
glikokortikoide: među njima je najaktivniji kortizol; regulišu promet ugljenih hidrata, proteina i lipida;
androgene i estrogene hormone koji utiču na razvoj polnih organa u dječijem uzrastu.

Srž nadbubrežne žlijezde luči adrenalin i noradrenalin. Njihovo dejstvo je slično dejstvu simpatičkog nervnog sistema – ubrzavaju rad srca, povećavaju krvni pritisak itd.

Jedan broj endokrinih bolesti uključuje disfunkcije nadbubrežne žlijezde. Prekomjerna proizvodnja kortizola izaziva Cushingovog sindroma, dok je nedovoljna proizvodnja povezana s ]ddisonovom bolešću. Kongenitalna nadbubrežna hiperplazija je nasljedna bolest, nastala poremećajem regulacije endokrinih mehanizama kontrole. Razni tumori mogu nastati iz tkiva nadbubrežne žlijezde, a obično se nalaze u medicinskm snimku kada se traže druge bolesti

Struktura

Nadbubrežne žlijezde nalaze se s obje strane tijela u retroperitoneumu, iznad i lagano medialno do bubrega. Nadbubrežne žlijezde nalaze se s obje strane tijela u retroperitoneum, iznad i lagano medijalno do bubrega. Kod ljudi, desna nadbubrežna žlijezda piramidnog oblika, dok je lijeva polumjesečastog ili srpastog oblika i nešto veća.The adrenal glands measure appr Dimenzije nadbubrežne žjijezde su nevelike: široka je oko 3 cm, a duga oko 5,0 cm i debela oko 1,0 cm.^[3] Their combined weight in an adult human ranges from 7 to 10 grams.^[4] Ove žlijezde su žućkasta nadbubrežna tijela.^[5]

Nadbubrežne žlijezde su okružene adipoznom kapsulom masnog tkiva i leže unutar bubrežne renalne fascije, koja također okružuje bubrege. Slaba pregrada (zid) od vezivnog tkiva odvaja žlijezde od bubrega.^[6] Nadbubrežne žlijezde nalaze se neposredno ispod toraksne dijafragme, a bubrežnom fascijom su pričvršćene na kruru dijafragme

Svaka nadbubrežna žlijezda ima dva različita dijela, svaki s jedinstvenom funkcijom, vanjsku koru i unutrašnji srž ili medula, od kojih oba proizvode hormone.^[7]

Također pogledajte

Reference

^ Santulli G. MD (2015). Adrenal Glands: From Pathophysiology to Clinical Evidence. Nova Science Publishers, New York, NY. ISBN 978-1-63483-570-1.
^ "Adrenal gland". Medline Plus/Merriam-Webster Dictionary. Pristupljeno 11. 2. 2015.
^ Antonio Carlos A. Westphalen and Bonnie N. Joe (2006). "CT and MRI of Adrenal Masses". Appl Radiol. 35 (8): 10–26.
^ O'Hare, A. Munro Neville, Michael J. (1982). The Human Adrenal Cortex Pathology and Biology – An Integrated Approach. Springer London. str. Chapter 4: Structure of the adult cortex. ISBN 9781447113171.
^ Thomas, edited by Paul; Molecular, School of; Australia, Biomedical Science, University of Adelaide, Adelaide, South Australia (2013). Endocrine Gland Development and Disease. Burlington: Elsevier Science. str. 241. ISBN 9780123914545.CS1 održavanje: dodatni tekst: authors list (link)
^ Moore KL, Dalley AF, Agur AM (2013). Clinically Oriented Anatomy, 7th ed. Lippincott Williams & Wilkins. str. 294, 298. ISBN 978-1-4511-8447-1.
^ Kay, Saundra. "Adrenal Glands". Medscape. Pristupljeno 1. 8. 2015.

Vanjski linkovi

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Nadbubrežna žlijezda

[Columbia2015-1] Santulli G. MD (2015). Adrenal Glands: From Pathophysiology to Clinical Evidence. Nova Science Publishers, New York, NY. ISBN 978-1-63483-570-1.

[dictionary-2] "Adrenal gland". Medline Plus/Merriam-Webster Dictionary. Pristupljeno 11. 2. 2015.

[3] Antonio Carlos A. Westphalen and Bonnie N. Joe (2006). "CT and MRI of Adrenal Masses". Appl Radiol. 35 (8): 10–26.

[4] O'Hare, A. Munro Neville, Michael J. (1982). The Human Adrenal Cortex Pathology and Biology – An Integrated Approach. Springer London. str. Chapter 4: Structure of the adult cortex. ISBN 9781447113171.

[Thomas2013-5] Thomas, edited by Paul; Molecular, School of; Australia, Biomedical Science, University of Adelaide, Adelaide, South Australia (2013). Endocrine Gland Development and Disease. Burlington: Elsevier Science. str. 241. ISBN 9780123914545.CS1 održavanje: dodatni tekst: authors list (link)

[Moore-6] Moore KL, Dalley AF, Agur AM (2013). Clinically Oriented Anatomy, 7th ed. Lippincott Williams & Wilkins. str. 294, 298. ISBN 978-1-4511-8447-1.

[Kay2015-7] Kay, Saundra. "Adrenal Glands". Medscape. Pristupljeno 1. 8. 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Red 1: / Red 1: @@
+{{Infokutija anatomija
-[[Slika:Illu adrenal gland.jpg|mini|desno|300px|Nadbubrežne žlijezde kod čovjeka]]
+| Ime        = Nadbubrežna žlijezda
-'''Nadbubrežna žlijezda''' je [[Organ (anatomija)|organ]] kod [[Sisar|sisara]], uključujući i [[Čovjek|čovjeka]]. To je mala parna trouglasta [[endokrina žlijezda]] koja se nalazi na vrhu svakog [[bubreg|bubrega]]; Njena glavna odgovornost je regulacija [[stres|stresnog]] odgovora putem [[sinteza|sinteze]] [[kortikosteroidi|kortikosterida]] i [[kateholamini|kateholamina]], uključujući [[kortizol]] i [[adrenalin]].
+| Latinski       = ''Glandula suprarenalis''
-Sastoje se iz dva dijela: kore i srži, koji se međusobno razlikuju i po porijeklu i po funkciji.
+| Image      = Illu adrenal gland.jpg
+| Caption    = Nadbubrežna žlijezda, iznad bubrega
+| Image2       = 1801 The Endocrine System.jpg
+| Caption2     = [[Endokrini sistem]]
+| System      = [[Endokrini sistem|Endokrini]]
+| Artery      = [[Gotnja arterija nadbubrežne žlijezde|Gornja]], [[srednja arterija nadbubrežne žlijezde|srednja]] i [[donja arterija nadbubrežne žlijezde]]
+| Vein        = [[Vene nadbubrežne žlijezde]]
+| Nerve       = [[Celijakni pleksus|Celijakni]]  [[bubrežni pleksus]]
+| Lymph       = [[Slabinski limfni čvorovi]]
+| Precursor   = [[Mezoderm]] i [[nervni greben]]
+}}
+'''Nadbubrežna žlijezda''' je [[Organ (anatomija)|organ]] kod [[sisar]]a, uključujući i [[čovjek]]a. To je mala parna trouglasta [[endokrina žlijezda]] koja se nalazi na vrhu svakog [[bubreg]]a; Njena glavna odgovornost je regulacija [[stres]]nog odgovora putem [[sinteza|sinteze]] [[kortikosteroidi|kortikosterida]] i [[kateholamini|kateholamina]], uključujući [[kortizol]] i [[adrenalin]].<ref name="Columbia2015">{{cite book|author=Santulli G. MD|title=Adrenal Glands: From Pathophysiology to Clinical Evidence|url=https://books.google.com/books?id=J5pcjwEACAAJ|date=2015|publisher=Nova Science Publishers, New York, NY |isbn=978-1-63483-570-1}}</ref><ref name=dictionary>{{cite web|title=Adrenal gland|url=http://www.merriam-webster.com/medlineplus/adrenal%20gland|website=Medline Plus/Merriam-Webster Dictionary|access-date=11. 2. 2015}}</ref>
+Sastoje se iz dva dijela: [[kora nadbubrežne žlijezde|kore]] i [[srž nadbubrežne žlijezde|srži]], koji se međusobno razlikuju i po porijeklu i po funkciji.
-Kora luči sljedeće grupe [[Hormon|hormona]]:
+Kora luči sljedeće grupe [[hormon]]a:
 * mineralokortikoide: aldosteron, kortikosteron, koji regulišu promet minerala (posebno natrijuma i kalijuma) i vode, čime održavaju homeostazu; nazivaju se hormoni koji čuvaju život;
@@ Red 11: / Red 25: @@
 Srž nadbubrežne žlijezde luči [[adrenalin]] i [[noradrenalin]]. Njihovo dejstvo je slično dejstvu simpatičkog nervnog sistema – ubrzavaju rad [[Srce|srca]], povećavaju krvni pritisak itd.
+Jedan broj [[endokrina bolest|endokrinih bolesti]] uključuje disfunkcije nadbubrežne žlijezde. Prekomjerna proizvodnja kortizola izaziva [[Cushingovog sindroma]], dok je nedovoljna proizvodnja povezana s [[Addisonova bolest|]ddisonovom bolešću]]. [[Kongenitalna nadbubrežna hiperplazija]] je [[genetika|nasljedna]] bolest, nastala poremećajem regulacije endokrinih mehanizama kontrole.  Razni [[neoplazma|tumori]] mogu nastati iz tkiva nadbubrežne žlijezde, a obično se nalaze u [[medicinski snimak|medicinskm snimku]] kada se traže druge bolesti
+==Struktura==
-== Također pogledajte ==
+Nadbubrežne žlijezde nalaze se s obje strane tijela u [[peritoneum|retroperitoneumu]], iznad i lagano medialno do [[bubreg]]a. Nadbubrežne žlijezde nalaze se s obje strane tijela u [[retroperitoneum]], iznad i lagano medijalno do bubrega. Kod ljudi, desna nadbubrežna žlijezda piramidnog oblika, dok je lijeva polumjesečastog ili srpastog oblika i nešto veća.The adrenal glands measure appr Dimenzije nadbubrežne žjijezde su nevelike: široka je oko 3&nbsp;cm, a duga oko 5,0&nbsp;cm i debela oko 1,0&nbsp;cm.<ref>{{cite journal|url=http://www.medscape.com/viewarticle/543510_2|title=CT and MRI of Adrenal Masses|author=Antonio Carlos A. Westphalen and Bonnie N. Joe|journal=Appl Radiol|year=2006|volume=35|issue=8|pages=10–26}}</ref> Their combined  weight in an adult human ranges from 7 to 10&nbsp;grams.<ref>{{cite book|last1=O'Hare|first1=A. Munro Neville, Michael J.|title=The Human Adrenal Cortex Pathology and Biology – An Integrated Approach|date=1982|publisher=Springer London|isbn=9781447113171|pages=Chapter 4: Structure of the adult cortex}}</ref> Ove žlijezde su žućkasta nadbubrežna tijela.<ref name=Thomas2013>{{cite book|last1=Thomas|first1=edited by Paul|last2=Molecular|first2=School of|last3=Australia|first3=Biomedical Science, University of Adelaide, Adelaide, South Australia|title=Endocrine Gland Development and Disease|date=2013|publisher=Elsevier Science|location=Burlington|isbn=9780123914545|pages=241}}</ref>
+Nadbubrežne žlijezde su okružene [[adipozna kapsula masnog tkiva|adipoznom kapsulom masnog tkiva]] i leže unutar bubrežne renalne fascije, koja također okružuje bubrege. Slaba pregrada (zid) od [[vezivno tkivo|vezivnog tkiva]] odvaja žlijezde od bubrega.<ref name=Moore>{{cite book |vauthors=Moore KL, Dalley AF, Agur AM |date=2013 |title=Clinically Oriented Anatomy, 7th ed. |publisher=Lippincott Williams & Wilkins |pages=294, 298|isbn=978-1-4511-8447-1 }}</ref> Nadbubrežne žlijezde nalaze se neposredno ispod [[grudna dijafragma|toraksne dijafragme]], a bubrežnom fascijom su pričvršćene na kruru dijafragme
-*[[Endokrinologija]]
+Svaka nadbubrežna žlijezda ima dva različita dijela, svaki s jedinstvenom funkcijom, vanjsku [[kora nadbubrežne žlijezde|koru]] i unutrašnji [[srž nadbubrežne žlijezde|srž ili medula]], od kojih oba proizvode [[hormon]]e.<ref name=Kay2015>{{cite web|last1=Kay|first1=Saundra|title=Adrenal Glands|url=http://emedicine.medscape.com/article/940347-overview|website=Medscape|access-date=1. 8. 2015}}</ref>
+== Također pogledajte ==
+* [[Endokrinologija]]
+* [[Adisonova bolest]]
+==Reference==
+{{reflist}}
+==Vanjski linkovi==
-[[Kategorija:Endokrine žlijezde]]
+{{Commonscat|Adrenal glands}}
+{{hormoni}}
+[[Kategorija:Endokrini sistem]]
-[[ar:غدة كظرية]]
+[[Kategorija:Adrenalin]]
-[[bg:Надбъбречна жлеза]]
+[[Kategorija:Nadbubrežna žlijezda]]
-[[bn:অ্যাড্রিনাল গ্রন্থি]]
-[[ca:Glàndula adrenal]]
-[[cs:Nadledvina]]
-[[da:Binyre]]
-[[de:Nebenniere]]
-[[dv:އެޑްރީނަލް ގްލޭންޑް]]
-[[en:Adrenal gland]]
-[[eo:Surrena glando]]
-[[es:Glándula suprarrenal]]
-[[fi:Lisämunuainen]]
-[[fr:Glande surrénale]]
-[[he:בלוטת יותרת הכליה]]
-[[hr:Nadbubrežna žlijezda]]
-[[hu:Mellékvese]]
-[[ia:Glandula adrenal]]
-[[id:Kelenjar adrenal]]
-[[it:Surrene]]
-[[ja:副腎]]
-[[jv:Kelenjar adrenal]]
-[[la:Glandula adrenalis]]
-[[lt:Antinkstis]]
-[[mk:Надбубрежна жлезда]]
-[[nl:Bijnier]]
-[[no:Binyre]]
-[[pl:Nadnercze]]
-[[pt:Glândula supra-renal]]
-[[ru:Надпочечники]]
-[[simple:Adrenal gland]]
-[[sl:Nadledvični žlezi]]
-[[sq:Hormonet e gjëndrave mbiveshkore]]
-[[sv:Binjure]]
-[[ta:அண்ணீரகச் சுரப்பி]]
-[[te:అధివృక్క గ్రంధి]]
-[[th:ต่อมหมวกไต]]