bras

Gwelet ivez : Bras, braz

Brezhoneg

Etimologiezh

(1499)^[1] E krennvrezhoneg e oa bras^[2], a gaver e kerneveureg, evel e kembraeg hag en heniwerzhoneg bras, a vefe deveret eus ur ger keltiek *brassos kevatal d'ar ger latin grossus (en deus roet ar ger gallek gros, n'en deus kevatal anavezet all ebet (hep liamm ebet evel-just gant orin ar ger alamanek groß na gant e gevatal saoznek great).^[3]

Anv-gwan

Derez	Furm
Derez-plaen	bras
Derez-uheloc'h	brasoc'h
Derez-uhelañ	brasañ
Derez-estlammiñ	brasat

bras /ˈbrɑːs/ derez kevatal : ken bras / kement.

1. Muioc'h a hed, a uhelder, a devder dezhañ eget boas.
   • Bezañ bras a-walc'h da ober un dra bennak.
   • Mar d'eo bet trec'het Breiz er brezelliou braz.
     He iez a zo bepred ken beo ha biskoaz. — (Taldir, Bro Goz ma Zadou, in Dihunamb!, 15^vet niverenn, miz Gwengolo 1906, p. 248-249.)
   • Marc'h, roue Poulmarc'h, a veze laouen bras e galon pa c'helle mont da redek ar moc'h gouez e koadou bras e rouantelez. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 39.)
   • — [...], ha ken bras e benn hag ur girin da lakaat dienn. — (Troude ha Milin, Labous ar Wirionez ha Marvailhoù all, Skridoù Breizh, 1950, p. 69.)
   • Lan ar C'hor a lard rod vras an dornerez. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 37.)
   • Me am-eus diou fillorez ha n'eo ket braz a-walh o genou d'ober « ma faeron » diouzin (ahanon). — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 175.)
   • unan bras/ unan vras
2. Bras ha bihan.
3. lorc'hus:
   • Mari-se a zo ur plac'h vras. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 289.). Gwelout : ober e vraz.
   • Arc'hant bras : kalz arc'hant. Tud an arc'hant bras': ar re binvidik.
   • Ur beg bras.
   • An dud vras.
   • Ar mor bras.
   • Ar pennoù-bras.
4. Tennañ da vras.

Gerioù heñvelster

• lorc'hus

Gerioù enepster

• bihan

Gerioù kevrennek

• bras-bras
• bras-dispar
• bras-divent
• bras-iskis
• bras-kenañ
• bras-mat

Deveradoù

• brasaat
• brasoni
• brasonius

• brasted
• braster
• braz

• brazentez
• brazez
• brazezañ

• brazezet
• brazik
• divrazañ
• souezhet-bras
• brav-bras

Troioù-lavar

• ober an traoù war an ton bras

Krennlavarioù

• Ar re vraz na reont ket toud al labour. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 303.)
• N'eus ket ezomm da gemer un den bihan evid espern boued nag unan braz evid ober muioc'h a labour. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 303.)
• Ne vo ket braz lod pep hini :
  hemañ a zo evel ur grampouezenn etre naw c'hi. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 309.)

Troidigezhioù

• alamaneg : groß ^(de)
• esperanteg : granda ^(eo)
• galleg : grand ^(fr)
• italianeg : grande ^(it)
• iwerzhoneg : mór ^(ga)

• katalaneg : gran ^(ca) , gros ^(ca)
• kembraeg : mawr ^(cy) , bras ^(cy)
• kerneveureg : meur ^(kw) , bras ^(kw)
• saozneg : big ^(en) , great ^(en)
• turkeg : büyük ^(tr)

Daveoù

Roll an daveoù :

• ^[1] : Geriadur istorel ar brezhoneg
• ^[2] : Ar c'hCatholicon
• ^[3] : Lexique Étymologique des termes les plus usuels du Breton Moderne

Adverb

1. Lakaet war-lerc'h un anv-gwan da greñvaat:

Deveradoù

• ankeniet-bras
• bras-bras
• brav-bras
• don-bras

• klañv-bras
• nec'het-bras
• pell-bras

• skuizh-bras
• tomm-bras

Galleg

Etimologiezh

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ)

Anv-kadarn

bras /bʁa/ gourel

1. Brec'h.
2. (traezenn) Brec'henn.
3. (ardivink) Angell.

Kembraeg

Anv-gwan

bras /Distagadur ?/

1. Bras.

Kerneveureg

Anv-gwan

bras /Distagadur ?/

1. Bras.