Перайсці да зместу

Ліндская храмавая хроніка

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ліндская храмавая хроніка. 99 да н.э.

Ліндская храмавая хроніка — гэта мармуровая стэла, узведзеная ў 99 годзе да н. э. на акропалі Лінда (в. Родас) з вялікім надпісам, які змяшчае пералік дароў, паднесеных у найстаражытны храм Афіны Ліндыі. Стэла знойдзена дацкімі археолагамі ў пачатку XX ст. і ўпершыню апублікаваная ў 1912 годзе К. Блінкенбергам[1].

Агульная характарыстыка помніка

[правіць | правіць зыходнік]

Тэкст уяўляе сабой адзін з самых доўгіх надпісаў, якія дайшлі да нас з эліністычнай эпохі. Пераважная частка тэксту захавалася.

Надпіс складаецца з трох частак. У першай утрымліваюцца некаторыя дэталі пастановы народнага сходу аб усталяванні стэлы.

Другая, самая доўгая, прадстаўляе сабой пералік прыблізна 40 дароў, паднесеных Афіне Ліндыі як героямі міфічных часоў (уключаючы эпаміна Лінда, Геракла, Алену, Менелая), гэтак і дзеячамі гістарычнай мінуўшчыны (уключаючы Аляксандра Вялікага, Піра, Філіпа V  (руск.)).

Апісанне гэтых паднашэнняў зроблена больш ці менш фармалізаванай мовай: пазначана імя ахвяравальніка, сам дар (часам са згадваннем матэрыялу, з якога ён зроблены), цытуецца надпіс на паднашэнні (калі такі маецца) і, нарэшце, падаюцца «крыніцы», якія згадваюць ці апісваюць паднашэнне, якія не захаваліся да часу ўсталявання стэлы, каб ні ў кога не засталося сумненняў, што такія дары сапраўды былі калісь паднесеныя багіні. Усё такія сведчанні носяць літаратурны характар, большасць з іх — гэта мясцовыя радоскія хронікі (паведамляюцца аўтары і назвы твораў, прычым з вядомых пісьменнікаў фігурыруе толькі Герадот і толькі аднойчы), а таксама лісты жрацоў да гарадскога Савету.

У трэцяй частцы надпісу распавядаецца аб трох эпіфаніях (багаяўленнях) Афіны, тым, што здарылася, у гэтым храме ў тыя часы, калі народ Лінда востра меў патрэбу ў яе дапамозе. Першая такая эпіфанія здарылася ў эпоху грэка-персідскіх войнаў.

Месца захоўвання надпісу

[правіць | правіць зыходнік]

Ліндская храмавая хроніка захоўваецца ў Нацыянальным музеі Даніі (Капенгаген)[2].

Зноскі

  1. Кембриджская история древнего мира. т. IV, с. 562, прим. 10
  2. Изображение верхней части стелы см. на сайте Датского национального музея [1]
  • Кембрыджская гісторыя старажытнага свету. Том 4. Персія, Грэцыя і заходняе Міжземнамор'е. Каля 525-479 гг. да н. э./ Зав. з англ., падрыхтоўка тэксту, прадмова і заўвагі А. В. Зайкова. М.: Ладомир, 2011. 1112 c. ISBN 978-5-86218-496-9.