Карл XIV Юхан

Карл XIV Юхан
Карл XIV Юхан
	Karl XIV Johan
	5 лютага 1818 — 8 сакавіка 1844
Каранацыя	11 мая 1818
Папярэднік	Карл XIII
Пераемнік	Оскар I
	5 лютага 1818 — 8 сакавіка 1844; (пад імем Карл III)
Каранацыя	7 верасня 1818
Папярэднік	Карл II
Пераемнік	Оскар I
Нараджэнне	26 студзеня 1763[…]; По, Каралеўства Францыя;
Смерць	8 сакавіка 1844[…] (81 год); Стакгольмскі каралеўскі палац, Швецыя;
Месца пахавання	Bernadotte crypt[d];
Род	Бернадоты
Імя пры нараджэнні	Жан Батыст Жуль Бернадот
Бацька	Жан Анры Бернадот[d]
Маці	Жанна дэ Сен-Венсан[d]
Жонка	Дэзірэ Клары
Дзеці	Оскар I
Веравызнанне	лютэранства і каталіцтва
Член у	Шведская каралеўская акадэмія навук;
Аўтограф
Манаграма
Род войскаў	French Armed Forces[d]
Званне	Маршал Імперыі[d], сяржант, малодшы лейтэнант, палкоўнік, брыгадны генерал, Q19918506? і генералісімус
Бітвы	Напалеонаўскія войны; War in the Vendée[d]; Battle of Fleurus[d]; Італьянскі паход Банапарта, 1796-1797; Вайна другой кааліцыі; Вайна 3-й кааліцыі з Францыяй; Бітва пад Аўстэрліцам; бітва пад Енай і Аўэрштэтам[d]; Battle of Halle[d]; Battle of Mohrungen[d]; Battle of Wagram[d]; Walcheren Campaign[d]; бітва пад Дэневіцам[d]; Бітва народаў[d]; Шведска-нарвежская вайна;
Узнагароды	ордэн Палярнай зоркі (21 жніўня 1810) Маршал Імперыі[d] (19 мая 1804) маршал Францыі[d] Імёны, выбітыя пад Трыумфальнай аркай[d]
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жан Батыст Жуль Бернадот (фр.: Jean-Baptiste Jules Bernadotte, пасля Карл XIV Юхан, шведск.: Karl XIV Johan; 26 студзеня 1763, По, Гасконь, Францыя — 8 сакавіка 1844, Стакгольм) — маршал Францыі (1804), удзельнік рэвалюцыйных і напалеонаўскіх войн, князь Понтэ-Корве (з 1806), пасля кароль Швецыі і Нарвегіі (з 1818), заснавальнік дынастыі Бернадотаў.

Шведскі прастол

Гуманнае абыходжанне яго з палоннымі шведамі, захопленымі ў Траве, зрабіла імя Бернадота настолькі папулярным у Швецыі, што дзяржаўны савет, сазваны шведскім каралём Карлам XIII для абрання яму пераемніка, аднагалосна вырашыў прапанаваць карону Бернадоту, калі той прыме лютэранства. За рашэннем таксама стаяла імкненне савета дагадзіць Напалеону. Бернадот пагадзіўся, і ў 1810 г. ён быў звольнены Напалеонам са службы.

21 жніўня 1810 года рыксдаг абраў Бернадота кронпрынцам Швецыі, 20 кастрычніка Бернадот прыняў лютэранства, 31 кастрычніка Бернадот быў прадстаўлены сходу дзяржаўных чыноў у Стакгольме, а 5 лістапада ўсыноўлены каралём. З гэтага часу Бернадот стаў рэгентам, а фактычна — кіраўніком Швецыі, на прастол якой афіцыйна ўступіў толькі ў 1818 г. пад імем Карла XIV Юхана. Такім чынам, ён стаў заснавальнікам дынастыі Бернадотаў у Швецыі. У 1812 г. Бернадот парваў адносіны з Францыяй і заключыў саюз з Расіяй. У 1813—1814 гг. на чале шведскіх войскаў ваяваў супраць сваіх суайчыннікаў на боку шостай антынапалеонаўскай кааліцыі.

Памёр Жан-Батыст Бернадот 8 сакавіка 1844 года. Пры падрыхтоўцы да бальзамавання на яго руцэ выявілі татуіроўку на французскай мове: «Смерць каралям!»^[6].

Гл. таксама

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Karl XIV Johan — 1917.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q379406"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1724971"></a>
↑ Sten C.O. Carlsson Charles XIV John // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ Hovförsamlingens kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/SSA/0007/F I/1 (1766-1853), bildid: C0054458_00283
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q64166606"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10478639"></a>
↑ Olsson M. Riddarholmskyrkan - inventories and graves — 1937. — С. 459. Праверана 21 лютага 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61765464"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61723518"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6027483"></a>
↑ (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
↑ Тарле Е. В., «Нашествие Наполеона на Россию», Гл. 1.7

Літаратура

Карл XIV Иоанн // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) — СПб., 1890—1907.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Карл XIV Юхан

[_5df7e6fd9c448218-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Karl XIV Johan — 1917.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q379406"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1724971"></a>

[_185f44f674b758cd-2] Sten C.O. Carlsson Charles XIV John // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[_24b5192676639453-3] Hovförsamlingens kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/SSA/0007/F I/1 (1766-1853), bildid: C0054458_00283
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q64166606"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10478639"></a>

[_0c2c05f90e27a89e-4] Olsson M. Riddarholmskyrkan - inventories and graves — 1937. — С. 459. Праверана 21 лютага 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61765464"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61723518"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6027483"></a>

[_795575f5d3c2cc3f-5] (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.

[6] Тарле Е. В., «Нашествие Наполеона на Россию», Гл. 1.7

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Манархі Швецыі
дынастыя Мунсё	Б’ёрн Жалезнабокі Эрык Б’ёрнсан Эрык Рэфілсан Анунд Упсальскі Б’ёрн з Хогі Эрык Анундсан (да 882) Б’ёрн Эрыксан (882—932) Олаф Б’ёрнсан (970—975) Эрык VI Сегерсель (Пераможны) (970—995) Олаф Шатконунг (995—1022) Анунд Якаб (1022—1050) Эмунд Стары (1050—1060)
дынастыя Стэнкіляў	Стэнкіль (1060—1066) Хальстэн (1066 — 1080-я) Інгэ I Старэйшы (1080-я — 1110-я) Блот-Свен (1084—1087) Філіп Хальстэнсан/Інгэ II Малодшы (1118 — 1120-я) Рагнвальд Дурны (1125—1126) Магнус I Моцны (1126—1130) Магнус II Хенрыксен (1160—1161)
Кіраванне Сверкераў і Эрыкаў	Сверкер Старэйшы (1130—1156) Эрык Святы (1156—1160) Карл Сверкерсан (1160—1167) Кнут I Эрыксан (1167—1196) Сверкер Малодшы Карлсан (1196—1208) Эрык X Кнутсан (1208—1216) Юхан I Сверкерсан (1216—1222) Эрык Эрыксан Шапялявы (ці Кульгавы) (1222—1229) Кнут II Хольмгерсан Доўгі (1229—1234) Эрык Эрыксан Шапялявы (ці Кульгавы) (1234—1249)
дынастыя Фолькунгаў	Біргер Ярль, рэгент (1248—1266) Вальдэмар I Біргерсан (1250—1275) Магнус I Ладулас (1275—1290) Біргер Магнусан (1290—1319) Магнус Эрыксан (1319—1363) Эрык XII (1356—1359)
дынастыя Мекленбургаў	Альбрэхт Мекленбургскі (1363—1389)
Каралі і намеснікі Кальмарскай уніі	Маргарыта I Дацкая (1389—1412) Эрык Памеранскі (1412—1439) Энгельбрэкт Энгельбрэктсан, рэгент (1435—1436) Карл VIII Кнутсан, рэгент (1438—1440) Крыстафер III Баварскі (1440—1448) Карл VIII Кнутсан (1448—1457, 1464—1465, 1467—1470) Крысціян I Дацкі (1457—1464) Стэн Стурэ Старэйшы, рэгент (1470—1497) Ганс (Юхан II) (1497—1501) Стэн Стурэ Старэйшы, другі раз рэгент (1501—1503) Свантэ Нільсан, рэгент (1504—1511) Стэн Стурэ Малодшы, рэгент (1512—1520) Крысціян II (1520—1523)
дынастыя Васа	Густаў I Ваза (1523—1560) Эрык XIV (1560—1568) Юхан III (1568—1592) Жыгімонт (1592—1599) Карл IX (1599—1611; рэгент да 1604) Густаў II Адольф (1611—1632) Крысціна (1632—1654; рэгенцтва, 1632—1644)
Пфальц-Цвейбрукенская дынастыя	Карл X Густаў (1654—1660) Карл XI (1660—1697; рэгенцтва, 1660—1672) Карл XII (1697—1718) Ульрыка Элеанора (1719—1720)
Гесэнская дынастыя	Фрэдрык I (1720—1751)
Гольштэйн-Готарпская дынастыя	Адольф Фрэдрык (1751—1771) Густаў III (1771—1792) Густаў IV Адольф (1792—1809; рэгенцтва, 1792—1796) Карл XIII (1809—1818)
дынастыя Бернадотаў	Карл XIV Юхан (1818—1844) Оскар I (1844—1859) Карл XV (1859—1872) Оскар II (1872—1907) Густаў V (1907—1950) Густаў VI (1950—1973) Карл XVI Густаў (з 1973)