Чарлз Букоўскі

Чарлз Букоўскі
англ.: Charles Bukowski
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Генрых Карл Букоўскі
Дата нараджэння	16 жніўня 1920(1920-08-16)[…]
Месца нараджэння	Андэрнах, Германія
Дата смерці	9 сакавіка 1994(1994-03-09)[…] (73 гады)
Месца смерці	San Pedro[d], Лос-Анджэлес, акруга Лос-Анджэлес, Каліфорнія, ЗША
Пахаванне	Green Hills Memorial Park[d]
Грамадзянства	Германія  ЗША
Альма-матар	Гарадскі каледж Лос-Анджэлеса[d] Лос-Анджэлеская вышэйшая школа[d] Susan Miller Dorsey High School[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	акцёр, пісьменнік, сцэнарыст, паэт, раманіст, журналіст, аўтар, калумніст, аўтабіёграф, аўтар дзённіка
Гады творчасці	з 1940
Кірунак	брудны рэалізм[d], transgressive fiction[d], Разбітае пакаленне і Anti-poetry[d]
Мова твораў	англійская
Дэбют	Flower, Fist and Bestial Wail (1960)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Чарлз Букоўскі, сапр.: Генрых Карл Букоўскі (англ.: Charles Bukowski; 16 жніўня 1920, г. Андэрнах, Германія — 9 сакавіка 1994) — амерыканскі паэт і празаік.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і амерыканскага вайскоўца польскага паходжання Генрыха Букоўскі і немкі Катарыны Фэт. У 1922 годзе сям’я з маленькім Генры, як пазней на амерыканскі манер пачалі яго называць бацькі, пераязджае ў ЗША і з 1926 года пасяляецца ў Лос-Анджэлесе, дзе Букоўскі пражыве амаль усё жыццё.

Пасля заканчэння сярэдняй школы Букоўскі год правучыўся ў гарадскім каледжы Лос-Анджэлеса на факультэце англійскай мовы і журналістыкі, спадзеючыся стаць пісьменнікам. У 1941 годзе Чарлз сыходзіць з дому, пасля таго, як бацька, прачытаўшы яго апавяданні, літаральна выкідвае рэчы сына на двор.

Першае апавяданне Букоўскі было надрукаванае ў 1944, праз два гады наступнае. Але Букоўскі расчароўваецца ў пісьменніцкай дзейнасці і амаль дзесяць гадоў нічога не піша. У 1955 Букоўскі трапляе ў клініку з дыягназам крываточная язва, прычына якой — празмернае ўжыванне алкаголю. Яго выратоўваюць ад смерці, але забараняюць піць. Забарону Букоўскі ігнаруе.

Пасля выпіскі з клінікі ён зноў пачынае пісаць, у асноўным вершы. Яго першы паэтычны зборнік «Кветка, кулак і пажадлівае выццё», накладам 200 асобнікаў, пабачыў свет у 1960 годзе, затым «Вершы на доўгую дыстанцыю для гульцоў, што прайграліся» — у 1962 г. Першы зборнік апавяданняў «Усе сракі ў свеце і мая» з’явіўся ў 1966 годзе.

Асноўныя паэтычныя зборнікі Букоўскі, якія зацікавілі яго крытыкаў і чытачоў, былі надрукаваныя ў выдавецтве Loujon Press. У пачатку 1960-х Loujon Press таксама выдаваў літаратурны часопіс The Outsider, дзе друкаваліся творы Джэка Керуака, Алена Гінзберга, Генры Мілера, Уільяма Бероуза і іншых. У першым нумары часопіса з’яўляецца падборка вершаў і Чарлза Букоўскі. У 1966 па выніках апытання часопіса «Бук» прызнаны «Аўтсайдарам года».

З 1967 года Букоўскі вядзе калонку «Нататкі старога распусніка» (Notes of A Dirty Old Man) у газеце Open Air, а затым у Los Angeles Free Press. Гэтыя тэксты былі выдадзеныя асобнай кнігай у 1969 годзе. У 1960-1970-х Чарлз Букоўскі робіцца надзвычай папулярным, асабліва ў Еўропе. Гэтым поспехам ён у вялікай ступені абавязаны свайму прыхільніку і выдаўцу Джону Марціну, які ў 1969 годзе прапануе выплочваць пісьменніку 100 долараў штомесяц, каб той мог увесь час прысвячаць творчасці. Букоўскі пагаджаецца і кідае працу на пошце. Менш чым праз месяц пасля звальнення ён піша свой першы раман «Пошта», які пабачыў свет у выдавецтве Марціна Black Sparrow Press.

Усе раманы Чарлза Букоўскі ў многім аўтабіяграфічныя. Яго альтэр эга, Генры Чынаскі, — алкаголік, валацуга і бабнік, які жыве сярод злачынцаў і адкідаў грамадства, але часам трапляе з дапамогай жанчынаў і ў высокія колы. Упершыню Чынаскі з’яўляецца ў аповесці «Прызнанні чалавека, звар’яцелага настолькі, каб жыць са звярамі», потым у раманах: вышэйзгаданая «Пошта», «Фактотум», «Жанчыны», «Хлеб з вяндлінай».

Апошні зборнік вершаў, які выходзіць пры жыцці паэта, — «Вершы апошняй ночы на Зямлі».

Чарлз Букоўскі памёр 9 сакавіка 1994 года ад лейкеміі, у хуткім часе пасля таго, як скончыў свой апошні раман «Макулатура». Цырымонію пахавання ажыццявілі будысцкія манахі. На яго магільнай пліце напісана «Не спрабуй» (Don’t try).

Творы

Паэзія

• Кветка, кулак і пажадлівае выццё (Flower, Fist and Bestial Wail), 1960
• Вершы на доўгую дыстанцыю для гульцоў, што прайграліся (Longshot Poems for Broke Players), 1962
• Вершы апошняй ночы на Зямлі (The Last Night of the Earth Poems)

Проза

Зборнікі апавяданняў

• Усе сракі ў свеце і мая (All Assholes In The World And Mine), 1966
• Найпрыгажэйшая жанчына ў горадзе (The Most Beautiful Woman in Town), 1978

Раманы

• Пошта (Post Office), 1971
• Фактотум (Factotum), 1975
• Жанчыны (Women), 1978
• Хлеб з вяндлінай (Ham on Rye), 1982
• Галівуд (Hollywood), 1989
• Макулатура (Pulp), 1994

Беларускія пераклады

Творы Ч. Букоўскі на беларускую пераклалі Н. Бінкевіч, Н. Гвоздзева, Г. Комар, І. Кулікоў, Ю. Цімафеева, М. Шчур, А. Явар.

• Чарльз Букоўскі. Святло, і паветра, і месца, і час / Укл. і перакл. з англ. Ю. Цімафеева, Н. Бінкевіч, Г. Комар. — Мн.: Харвест, 2017.

Літаратура

• Букоўскі, Чарлз (Bukowski, Charles)(недаступная спасылка) // Часопіс «ПрайдзіСвет»: Асоба: Аўтары — Эл.рэсурс prajdzisvet.org
• Sounes, Howard. Charles Bukowski: Locked in the Arms of a Crazy Life: The Biography. — Groove Press, 1999. — 309 p. — ISBN 0-8021-3697-4.
• Cherkovski, Neeli. Hank: The Life of Charles Bukowski. — Random House, 1991. — 337 p. — ISBN 0-394-57526-1.
• Hemmingson, Michael. The Dirty Realism Duo: Charles Bukowski & Raymond Carver. — Wildside Press LLC, 2008. — 184 p. — ISBN 9781434402578.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Чарлз Букоўскі
• «Чытво». Пачатак рамана
• Апавяданне «Самая прыгожая жанчына ў горадзе» па-беларуску Архівавана 26 лістапада 2020.
• «Ты, тваё піва і твая крутасць». Апавяданне Архівавана 2 студзеня 2021.
• Дзве Архівавана 2 студзеня 2021. падборкі Архівавана 24 лістапада 2020. вершаў па-беларуску
• З усёй адкрытасцю: інтэрв’ю з Чарлзам Букоўскі
• Літаратурныя чытанні «ПрайдзіСвета», прысвечаныя Букоўскі(недаступная спасылка)
• Чарлз Букоўскі ў перакладзе Макса Шчура