Перайсьці да зьместу

Зьміцер Бартнянскі: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Зьмест выдалены Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 20 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q316505 (translate me)
 
(не паказаныя 5 прамежных вэрсіяў аўтарства 4 удзельнікаў)
Радок 1: Радок 1:
{{Кампазытар
[[Файл:DmytroBortniansky.jpg|thumb|150px|right|Партрэт Бартнянскага]]
| Выява = PGRS_2_009_Bortniansky_-_crop.jpg
'''Зьміцер Сьцяпанавіч Бартнянскі''' ({{мова-uk|Дмитро Степанович Бортнянський}}, [[1751]], [[Глухаў]] — {{Дата ў старым стылі|10 кастрычніка|1825|28 верасьня}} [[1825]], [[Санкт-Пецярбург]]) — кампазытар Украіны і Расеі, заснавальнік расейскай кампазытарскай школы, адзін з першых заснавальнікаў клясычнай расейскай музычнай традыцыі.
| Памер выявы = 150пкс
| Апісаньне выявы = Партрэт Бартнянскага
}}
'''Зьмі́цер Сьцяпа́навіч Бартня́нскі''' ({{мова-uk|Дмитро Степанович Бортнянський}}; 1751, [[Глухаў]] — {{Дата ў старым стылі|10 кастрычніка|1825|28 верасьня}}, [[Санкт-Пецярбург]]) — кампазытар Украіны і Расеі, заснавальнік расейскай кампазытарскай школы, адзін зь першых заснавальнікаў клясычнай расейскай музычнай традыцыі.


== Біяграфія ==
Зь мяшчан. Нарадзіўся ў [[Глухаў|Глухаве]]. У [[1758]] быў вызначаны пеўчым у [[Пецярбург]] у Прыдворную пеўчую капэлу. У [[1769]] адпраўлены ў [[Італія|Італію]] для навучання музыцы. У [[1779]] Бартнянскі вярнуўся ў [[Расея|Расею]]. У [[1780]]—[[1784]] — капэльмайстар Прыдворнай пеўчай капэлы, кіраваў хорамі ў [[Сухапутны шляхецкі корпус|Сухапутным шляхецкім корпусе]] і [[Смольны інстытут|Смольным інстытуце]].
Зь мяшчан. Нарадзіўся ў [[Глухаў|Глухаве]]. У 1758 годзе быў вызначаны пеўчым у [[Пецярбург]] у Прыдворную пеўчую капэлу. У 1769 годзе адпраўлены ў [[Італія|Італію]] для навучаньня музыцы. У 1779 годзе Бартнянскі вярнуўся ў [[Расея|Расею]]. У 1780—1784 гадах — капэльмайстар Прыдворнай пеўчай капэлы, кіраваў хорамі ў [[Сухапутны шляхецкі корпус|Сухапутным шляхецкім корпусе]] і [[Смольны інстытут|Смольным інстытуце]].


У [[1758]] Бартнянскі атрымаў прызначэньне капэльмайстрам пры «малым» двары вялікага князя [[Павел I, імпэратар расейскі|Паўла Пятровіча]]. З [[1796]] Бартнянскі — кіруючы Прыдворнай пеўчай капэлай, галоўным хорам Расейскай дзяржавы, з [[1801]] — дырэктар Прыдворнай пеўчай капэлы. З дзейнасьцю Бартнянскага зьвязаны яе росквіт. У [[1804]] абраны ганаровым членам Акадэміі мастацтваў у Пецярбурзе. У 1791—1814 напісаў шэраг кантат і араторый на вершы [[Гаўрыла Раманавіч Дзяржавін|Г. Р. Дзяржавіна]], Ю. А. Няледзінскага-Мялецкага, П. А. Вяземскага, М. М. Хераскава, а таксама духоўнай музыкі, выконваемай дагэтуль. У [[1816]] Бартнянскі прызначаны цэнзарам усіх нот духоўнай музыкі, якія выдаюцца ў Расеі .
У 1758 годзе Бартнянскі атрымаў прызначэньне капэльмайстрам пры «малым» двары вялікага князя [[Павал I|Паўла Пятровіча]]. З 1796 году Бартнянскі — кіруючы Прыдворнай пеўчай капэлай, галоўным хорам Расейскай дзяржавы, з 1801 году — дырэктар Прыдворнай пеўчай капэлы. Зь дзейнасьцю Бартнянскага зьвязаны яе росквіт. У 1804 годзе абраны ганаровым членам Акадэміі мастацтваў у Пецярбурзе. У 1791—1814 напісаў шэраг кантат і араторыяў на вершы [[Гаўрыіл Дзяржавін|Г. Р. Дзяржавіна]], Ю. А. Няледзінскага-Мялецкага, П. А. Вяземскага, М. М. Хераскава, а таксама духоўнай музыкі, выконваемай дагэтуль. У 1816 годзе Бартнянскі прызначаны цэнзарам усіх нот духоўнай музыкі, якія выдаюцца ў Расеі.


Аўтар опэр «Сокал» ([[1786]]), «Сын-супернік, або Новая Стратоніка» ([[1787]]), фартэпіянных санат, камэрных ансаблей.
Аўтар опэр «Сокал» (1786), «Сын-супернік, або Новая Стратоніка» (1787), фартэпіянных санат, камэрных ансаблей.

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}


== Літаратура ==
== Літаратура ==
* ''Рыцарева М.'' Композитор Бортнянский. Жизнь и творчество. — Лен.,1979
* ''Рыцарева М.'' Композитор Бортнянский. Жизнь и творчество. — Лен.,1979
* ''[[:uk:Іванов Володимир Федорович|Іванов В.]]'' Дмитро Бортнянський. — К., 1980
* ''{{Артыкул у іншым разьдзеле|Уладзімер Іваноў|Іванов В.|uk|Іванов Володимир Федорович}}'' Дмитро Бортнянський. — К., 1980
* Ковалёв К. Бортнянский (Серия ЖЗЛ). — М.: Молодая гвардия, 1989. - 304 с., илл. (2-е изд., дополненное - М.: 1998).
* Ковалёв К. Бортнянский (Серия ЖЗЛ). — М.: Молодая гвардия, 1989. — 304 с, илл. (2-е изд., дополненное — М.: 1998).
* ''Чувашов А. В.'' [http://artcenter.ru/wp-content/uploads/2020/11/Kabinet_rukopisej_7.pdf Автографы Д. С. Бортнянского в КР РИИИ]. С. 21—119. СПб. 2020.
* ''Чувашов А. В.'' [https://artcenter.ru/wp-content/uploads/2021/05/Vremennik_2021_0132.pdf Неизвестная оратория Д. С. Бортнянского на текст П. Метастазио]. (Временник зубовского института. No 1 (32) / 2021. С. 60-67).
* ''Чувашов А. В.'' [https://artcenter.ru/wp-content/uploads/2022/10/Vremennik_2022_0338_c.pdf Д. С. Бортнянский. Духовные концерты с оркестром (кантаты на основе духовных концертов)]. Временник Зубовского института. 2022. № 3 (38). С. 48-74.
* ''Чувашов А. В.'' [https://nv.mosconsv.ru/sites/default/files/issues/JournalMosConsv_2022_4.pdf Нотные копиисты Д. С. Бортнянского в Италии и России]. Научный вестник Московской консерватории. Том 13. Выпуск 4 (декабрь 2022). С. 656—677.
* ''Чувашов А. В.'' [https://nlr.ru/publ/ann1.php?id=430 Бортнянский Д. С. «Песнословие на Прибытие Е. И. В. Павла Первого в Москву 1797-го году». Неизвестные подробности первого исполнения]. История отечественной культуры в архивных документах : сборник статей / сост. и отв. ред. Е. А. Михайлова, ред. Л. Н. Сухоруков. СПб, 2022. Вып. 3. С. 115—122.


=== Выданьні музыкі Бартнянскага ===
* [https://www.m-planet.ru/?id=20&detail=724 Светские произведения]. Редактор-составитель А. В. Чувашов. СПб.: Планета музыки, 2018. 104 с.
* [https://www.m-planet.ru/?id=20&detail=1594 Мотеты]. Публикация, исследования и комментарии А. В. Чувашова. СПб.: Планета музыки, 2023. 248 с.


{{Бібліяінфармацыя}}
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Бартнянскі, Зьміцер Сьцяпанавіч}}
{{Commonscat|Dmitry Bortniansky}}


{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Бартнянскі, Зьміцер Сьцяпанавіч}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1751 годзе]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Глухаве]]
[[Катэгорыя:Кампазытары па альфабэце]]
[[Катэгорыя:Расейскія кампазытары]]
[[Катэгорыя:Расейскія кампазытары]]
[[Катэгорыя:Украінскія кампазытары]]
[[Катэгорыя:Украінскія кампазытары]]
[[Катэгорыя:Духоўныя кампазытары]]
[[Катэгорыя:Духоўныя кампазытары]]
[[Катэгорыя:Опэрныя кампазытары]]
[[Катэгорыя:Опэрныя кампазытары]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1825 годзе]]
[[Катэгорыя:Памерлі 10 кастрычніка]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Санкт-Пецярбургу]]

Цяперашняя вэрсія на 10:00, 19 чэрвеня 2023

Зьміцер Бартнянскі
Партрэт Бартнянскага
Дата нараджэньня 28 кастрычніка 1751(1751-10-28)[1]
Месца нараджэньня
Дата сьмерці 10 кастрычніка 1825(1825-10-10)[2][4][5][…] (73 гады)
Месца сьмерці
Месца пахаваньня
Месца вучобы
  • Кіева-Магілянская акадэмія[d]
Занятак кампазытар, дырыгент, sopranist
Месца працы
Жанры опэра[8], клясычная музыка[8], канцэрт[d][8] і рэлігійная музыка[d][8]
Інструмэнты фартэпіяна[8] і клявэсын[8]

Зьмі́цер Сьцяпа́навіч Бартня́нскі (па-ўкраінску: Дмитро Степанович Бортнянський; 1751, Глухаў — 10 кастрычніка [ст. ст. 28 верасьня] 1825, Санкт-Пецярбург) — кампазытар Украіны і Расеі, заснавальнік расейскай кампазытарскай школы, адзін зь першых заснавальнікаў клясычнай расейскай музычнай традыцыі.

Зь мяшчан. Нарадзіўся ў Глухаве. У 1758 годзе быў вызначаны пеўчым у Пецярбург у Прыдворную пеўчую капэлу. У 1769 годзе адпраўлены ў Італію для навучаньня музыцы. У 1779 годзе Бартнянскі вярнуўся ў Расею. У 1780—1784 гадах — капэльмайстар Прыдворнай пеўчай капэлы, кіраваў хорамі ў Сухапутным шляхецкім корпусе і Смольным інстытуце.

У 1758 годзе Бартнянскі атрымаў прызначэньне капэльмайстрам пры «малым» двары вялікага князя Паўла Пятровіча. З 1796 году Бартнянскі — кіруючы Прыдворнай пеўчай капэлай, галоўным хорам Расейскай дзяржавы, з 1801 году — дырэктар Прыдворнай пеўчай капэлы. Зь дзейнасьцю Бартнянскага зьвязаны яе росквіт. У 1804 годзе абраны ганаровым членам Акадэміі мастацтваў у Пецярбурзе. У 1791—1814 напісаў шэраг кантат і араторыяў на вершы Г. Р. Дзяржавіна, Ю. А. Няледзінскага-Мялецкага, П. А. Вяземскага, М. М. Хераскава, а таксама духоўнай музыкі, выконваемай дагэтуль. У 1816 годзе Бартнянскі прызначаны цэнзарам усіх нот духоўнай музыкі, якія выдаюцца ў Расеі.

Аўтар опэр «Сокал» (1786), «Сын-супернік, або Новая Стратоніка» (1787), фартэпіянных санат, камэрных ансаблей.

Выданьні музыкі Бартнянскага

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Светские произведения. Редактор-составитель А. В. Чувашов. СПб.: Планета музыки, 2018. 104 с.
  • Мотеты. Публикация, исследования и комментарии А. В. Чувашова. СПб.: Планета музыки, 2023. 248 с.