Зьміцер Бартнянскі: розьніца паміж вэрсіямі
д Bot: Migrating 20 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q316505 (translate me) |
|||
(не паказаныя 5 прамежных вэрсіяў аўтарства 4 удзельнікаў) | |||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{Кампазытар |
|||
[[Файл:DmytroBortniansky.jpg|thumb|150px|right|Партрэт Бартнянскага]] |
|||
| Выява = PGRS_2_009_Bortniansky_-_crop.jpg |
|||
⚫ | ''' |
||
| Памер выявы = 150пкс |
|||
| Апісаньне выявы = Партрэт Бартнянскага |
|||
}} |
|||
⚫ | '''Зьмі́цер Сьцяпа́навіч Бартня́нскі''' ({{мова-uk|Дмитро Степанович Бортнянський}}; 1751, [[Глухаў]] — {{Дата ў старым стылі|10 кастрычніка|1825|28 верасьня}}, [[Санкт-Пецярбург]]) — кампазытар Украіны і Расеі, заснавальнік расейскай кампазытарскай школы, адзін зь першых заснавальнікаў клясычнай расейскай музычнай традыцыі. |
||
== Біяграфія == |
|||
Зь мяшчан. Нарадзіўся ў [[Глухаў|Глухаве]]. У |
Зь мяшчан. Нарадзіўся ў [[Глухаў|Глухаве]]. У 1758 годзе быў вызначаны пеўчым у [[Пецярбург]] у Прыдворную пеўчую капэлу. У 1769 годзе адпраўлены ў [[Італія|Італію]] для навучаньня музыцы. У 1779 годзе Бартнянскі вярнуўся ў [[Расея|Расею]]. У 1780—1784 гадах — капэльмайстар Прыдворнай пеўчай капэлы, кіраваў хорамі ў [[Сухапутны шляхецкі корпус|Сухапутным шляхецкім корпусе]] і [[Смольны інстытут|Смольным інстытуце]]. |
||
У |
У 1758 годзе Бартнянскі атрымаў прызначэньне капэльмайстрам пры «малым» двары вялікага князя [[Павал I|Паўла Пятровіча]]. З 1796 году Бартнянскі — кіруючы Прыдворнай пеўчай капэлай, галоўным хорам Расейскай дзяржавы, з 1801 году — дырэктар Прыдворнай пеўчай капэлы. Зь дзейнасьцю Бартнянскага зьвязаны яе росквіт. У 1804 годзе абраны ганаровым членам Акадэміі мастацтваў у Пецярбурзе. У 1791—1814 напісаў шэраг кантат і араторыяў на вершы [[Гаўрыіл Дзяржавін|Г. Р. Дзяржавіна]], Ю. А. Няледзінскага-Мялецкага, П. А. Вяземскага, М. М. Хераскава, а таксама духоўнай музыкі, выконваемай дагэтуль. У 1816 годзе Бартнянскі прызначаны цэнзарам усіх нот духоўнай музыкі, якія выдаюцца ў Расеі. |
||
Аўтар опэр «Сокал» ( |
Аўтар опэр «Сокал» (1786), «Сын-супернік, або Новая Стратоніка» (1787), фартэпіянных санат, камэрных ансаблей. |
||
== Крыніцы == |
|||
{{Крыніцы}} |
|||
== Літаратура == |
== Літаратура == |
||
* ''Рыцарева М.'' Композитор Бортнянский. Жизнь и творчество. — Лен.,1979 |
* ''Рыцарева М.'' Композитор Бортнянский. Жизнь и творчество. — Лен.,1979 |
||
* '' |
* ''{{Артыкул у іншым разьдзеле|Уладзімер Іваноў|Іванов В.|uk|Іванов Володимир Федорович}}'' Дмитро Бортнянський. — К., 1980 |
||
* Ковалёв К. Бортнянский (Серия ЖЗЛ). |
* Ковалёв К. Бортнянский (Серия ЖЗЛ). — М.: Молодая гвардия, 1989. — 304 с, илл. (2-е изд., дополненное — М.: 1998). |
||
* ''Чувашов А. В.'' [http://artcenter.ru/wp-content/uploads/2020/11/Kabinet_rukopisej_7.pdf Автографы Д. С. Бортнянского в КР РИИИ]. С. 21—119. СПб. 2020. |
|||
* ''Чувашов А. В.'' [https://artcenter.ru/wp-content/uploads/2021/05/Vremennik_2021_0132.pdf Неизвестная оратория Д. С. Бортнянского на текст П. Метастазио]. (Временник зубовского института. No 1 (32) / 2021. С. 60-67). |
|||
* ''Чувашов А. В.'' [https://artcenter.ru/wp-content/uploads/2022/10/Vremennik_2022_0338_c.pdf Д. С. Бортнянский. Духовные концерты с оркестром (кантаты на основе духовных концертов)]. Временник Зубовского института. 2022. № 3 (38). С. 48-74. |
|||
* ''Чувашов А. В.'' [https://nv.mosconsv.ru/sites/default/files/issues/JournalMosConsv_2022_4.pdf Нотные копиисты Д. С. Бортнянского в Италии и России]. Научный вестник Московской консерватории. Том 13. Выпуск 4 (декабрь 2022). С. 656—677. |
|||
* ''Чувашов А. В.'' [https://nlr.ru/publ/ann1.php?id=430 Бортнянский Д. С. «Песнословие на Прибытие Е. И. В. Павла Первого в Москву 1797-го году». Неизвестные подробности первого исполнения]. История отечественной культуры в архивных документах : сборник статей / сост. и отв. ред. Е. А. Михайлова, ред. Л. Н. Сухоруков. СПб, 2022. Вып. 3. С. 115—122. |
|||
=== Выданьні музыкі Бартнянскага === |
|||
* [https://www.m-planet.ru/?id=20&detail=724 Светские произведения]. Редактор-составитель А. В. Чувашов. СПб.: Планета музыки, 2018. 104 с. |
|||
* [https://www.m-planet.ru/?id=20&detail=1594 Мотеты]. Публикация, исследования и комментарии А. В. Чувашова. СПб.: Планета музыки, 2023. 248 с. |
|||
{{Бібліяінфармацыя}} |
|||
⚫ | |||
{{Commonscat|Dmitry Bortniansky}} |
|||
⚫ | |||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1751 годзе]] |
|||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Глухаве]] |
|||
[[Катэгорыя:Кампазытары па альфабэце]] |
|||
[[Катэгорыя:Расейскія кампазытары]] |
[[Катэгорыя:Расейскія кампазытары]] |
||
[[Катэгорыя:Украінскія кампазытары]] |
[[Катэгорыя:Украінскія кампазытары]] |
||
[[Катэгорыя:Духоўныя кампазытары]] |
[[Катэгорыя:Духоўныя кампазытары]] |
||
[[Катэгорыя:Опэрныя кампазытары]] |
[[Катэгорыя:Опэрныя кампазытары]] |
||
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1825 годзе]] |
|||
[[Катэгорыя:Памерлі 10 кастрычніка]] |
|||
[[Катэгорыя:Памерлі ў Санкт-Пецярбургу]] |
Цяперашняя вэрсія на 10:00, 19 чэрвеня 2023
Зьміцер Бартнянскі | |
Партрэт Бартнянскага | |
Дата нараджэньня | 28 кастрычніка 1751[1] |
---|---|
Месца нараджэньня | |
Дата сьмерці | 10 кастрычніка 1825[2][4][5][…] (73 гады) |
Месца сьмерці | |
Месца пахаваньня | |
Месца вучобы |
|
Занятак | кампазытар, дырыгент, sopranist |
Месца працы | |
Жанры | опэра[8], клясычная музыка[8], канцэрт[d][8] і рэлігійная музыка[d][8] |
Інструмэнты | фартэпіяна[8] і клявэсын[8] |
Зьмі́цер Сьцяпа́навіч Бартня́нскі (па-ўкраінску: Дмитро Степанович Бортнянський; 1751, Глухаў — 10 кастрычніка [ст. ст. 28 верасьня] 1825, Санкт-Пецярбург) — кампазытар Украіны і Расеі, заснавальнік расейскай кампазытарскай школы, адзін зь першых заснавальнікаў клясычнай расейскай музычнай традыцыі.
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Зь мяшчан. Нарадзіўся ў Глухаве. У 1758 годзе быў вызначаны пеўчым у Пецярбург у Прыдворную пеўчую капэлу. У 1769 годзе адпраўлены ў Італію для навучаньня музыцы. У 1779 годзе Бартнянскі вярнуўся ў Расею. У 1780—1784 гадах — капэльмайстар Прыдворнай пеўчай капэлы, кіраваў хорамі ў Сухапутным шляхецкім корпусе і Смольным інстытуце.
У 1758 годзе Бартнянскі атрымаў прызначэньне капэльмайстрам пры «малым» двары вялікага князя Паўла Пятровіча. З 1796 году Бартнянскі — кіруючы Прыдворнай пеўчай капэлай, галоўным хорам Расейскай дзяржавы, з 1801 году — дырэктар Прыдворнай пеўчай капэлы. Зь дзейнасьцю Бартнянскага зьвязаны яе росквіт. У 1804 годзе абраны ганаровым членам Акадэміі мастацтваў у Пецярбурзе. У 1791—1814 напісаў шэраг кантат і араторыяў на вершы Г. Р. Дзяржавіна, Ю. А. Няледзінскага-Мялецкага, П. А. Вяземскага, М. М. Хераскава, а таксама духоўнай музыкі, выконваемай дагэтуль. У 1816 годзе Бартнянскі прызначаны цэнзарам усіх нот духоўнай музыкі, якія выдаюцца ў Расеі.
Аўтар опэр «Сокал» (1786), «Сын-супернік, або Новая Стратоніка» (1787), фартэпіянных санат, камэрных ансаблей.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Deutsche Nationalbibliothek Record #119121999 // Gemeinsame Normdatei (ням.) — 2012—2016.
- ^ а б Грушке Н. Бортнянский, Дмитрий Степанович (рас.) // Русский биографический словарь — СПб: 1908. — Т. 3. — С. 285—289.
- ^ а б П. Бортнянский (рас.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель, пер. Б. П. Юргенсон — Москва: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 1. — С. 146—147.
- ^ а б в Соловьев Н. Бортнянский, Дмитрий Степанович (рас.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IV. — С. 449—450.
- ^ Архіў гістарычных запісаў — 1808.
- ^ Бортнянский Дмитрий Степанович // Большая советская энциклопедия (рас.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ^ Find a Grave (анг.) — 1996.
- ^ а б в г д е ё ж https://doi.org/10.1093/gmo/9781561592630.article.03638
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Рыцарева М. Композитор Бортнянский. Жизнь и творчество. — Лен.,1979
- Іванов В.(uk) Дмитро Бортнянський. — К., 1980
- Ковалёв К. Бортнянский (Серия ЖЗЛ). — М.: Молодая гвардия, 1989. — 304 с, илл. (2-е изд., дополненное — М.: 1998).
- Чувашов А. В. Автографы Д. С. Бортнянского в КР РИИИ. С. 21—119. СПб. 2020.
- Чувашов А. В. Неизвестная оратория Д. С. Бортнянского на текст П. Метастазио. (Временник зубовского института. No 1 (32) / 2021. С. 60-67).
- Чувашов А. В. Д. С. Бортнянский. Духовные концерты с оркестром (кантаты на основе духовных концертов). Временник Зубовского института. 2022. № 3 (38). С. 48-74.
- Чувашов А. В. Нотные копиисты Д. С. Бортнянского в Италии и России. Научный вестник Московской консерватории. Том 13. Выпуск 4 (декабрь 2022). С. 656—677.
- Чувашов А. В. Бортнянский Д. С. «Песнословие на Прибытие Е. И. В. Павла Первого в Москву 1797-го году». Неизвестные подробности первого исполнения. История отечественной культуры в архивных документах : сборник статей / сост. и отв. ред. Е. А. Михайлова, ред. Л. Н. Сухоруков. СПб, 2022. Вып. 3. С. 115—122.
Выданьні музыкі Бартнянскага
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Светские произведения. Редактор-составитель А. В. Чувашов. СПб.: Планета музыки, 2018. 104 с.
- Мотеты. Публикация, исследования и комментарии А. В. Чувашова. СПб.: Планета музыки, 2023. 248 с.