Operación binaria

Operación binaria
	función binaria (es) y partial binary operation (en)

Defínese como operación binaria (o llei de composición) aquella operación matemática, que precisa de l'operador y dos operandos (argumentos) por el que calculese un valor.^[1]^[2]

Formalmente, daos trés conxuntos A, B y C una operación binaria productu, representando la operación pol signu ∘ , ye una aplicación qu'asigna a cada par de valores a de A y b de B un solu valor c de C, que podemos representar:

${\begin{array}{rccl}\circ :&A\times B&\longrightarrow &C\\&(a,b)&\longmapsto &c\end{array}}$

En particular, A, B y C podríen ser el mesmu conxuntu, que denotamos A. Polo tanto, una operación binaria nel conxuntu A ye una aplicación d'elementos del productu cartesianu A×A na A.

Esisten dos tipos d'operaciones binaries, les operaciones binaries internes y les operaciones binaries esternes.

Notación

Una operación binaria ∘ ente dos elementos, a y b, de dos conxuntos, A y B, puede denotase por:

$a\circ b=c\;,\quad \circ (a,b)=c\;,\quad (a,b)\xrightarrow {\circ } c$

siendo la primera la más común.

Exemplu d'operación binaria

La suma (+) de númberos naturales ye un exemplu d'operación binaria interna nel conxunto $N$ .

${\begin{array}{rccl}+:&N\times N&\longrightarrow &N\\&(a,b)&\longmapsto &c=a+b\end{array}}$

y tenemos que:

$2+3=5\;,\quad +(2,3)=5\;,\quad (2,3)\xrightarrow {+} 5$

Tipos

Según los conxuntos A, B y C podemos estremar dos tipos d'operaciones, les internes nes qu'A = B = C, y les esternes que son toles demás. Denomínase Llei de Composición a un subtipo d'operación binaria.

Operación binaria interna

Si a cada par de valores (a, b) de $A$ la operación correspuéndelu a un valor c de A:

{\begin{array}{rccl}\circledast :&A\times A&\longrightarrow &A\\&(a,b)&\longmapsto &c=a\circledast b\end{array}}

dizse qu'esta operación ye interna, tamién se llama llei de composición interna.

Operación binaria esterna

Si la operación nun ye interna entós ye esterna, pudiéndose presentar los siguientes casos:

Si a cada par de valores a de A y b de B, asígnase-y un valor c de A,

${\begin{array}{rccl}\star :&A\times B&\longrightarrow &A\\&(a,b)&\longmapsto &c=a\star b\end{array}}$

a esta operación tamién se denomina llei de composición esterna.

Si la operación ye de la forma:

${\begin{array}{rccl}\star :&A\times A&\longrightarrow &B\\&(a,b)&\longmapsto &c=a\star b\end{array}}$

na qu'a cada par de valores a, b de A asígnase-y un c de B, esta operación nun se denomina llei de composición.

Si la operación asigna a cada par de valores a de A y b de B un c de C, siendo A, B y C conxuntos distintos:

${\begin{array}{rccl}\star :&A\times B&\longrightarrow &C\\&(a,b)&\longmapsto &c=a\star b\end{array}}$

ye'l casu más xeneral, y tampoco se denomina llei de composición.

Propiedaes d'una operación binaria

Dáu un conxuntu A non vacíu y definida una aplicación de $A\times A$ sobre A, onde a cada par ordenáu (a,b) asígnase-y un valor c de A, que representamos: $(A,\odot )$

{\begin{array}{rccl}\odot :&A\times A&\longrightarrow &A\\&(a,b)&\longmapsto &c=a\odot b\end{array}}

Puede tener les siguientes propiedaes:

Conmutatividá

Dizse que $\odot$ tien la propiedá conmutativa na A si cumplese:

\forall a,b\in A\;:\quad a\odot b=b\odot a

Para tou a, b de A, cumplese que la resultancia d'operar a con b ye igual al d'operar b con a.

De la mesma podemos dicir que la llei de composición interna $\odot$ , nun ye conmutativa na A si:

\exists a,b\in A\;:\quad a\odot b\neq b\odot a

Si esiste dalgún a, b na A, que cumple que la resultancia d'operar a con b ye distintu d'operar b con a.

Anticonmutatividá

La operación $\odot$ en A ye anticonmutativa si:

\forall a,b\in A\;:\quad a\odot b=-(b\odot a)

Para tou a, b de A, cúmplese que la resultancia d'operar a con b ye igual al opuestu d'operar b con a.

Asociatividá

Dizse que $(A,\odot )$ ye asociativa si, solu si:

\forall a,b,c\in A\;:\quad (a\odot b)\odot c=a\odot (b\odot c)

Para tou a, b, c de A cumplese qu'operando a con b y la resultancia con c ye igual a operar a cola resultancia d'operar b con c.

Tamién puede dicise que la operación $\odot$ nun ye asociativa si cumplese:

\exists a,b,c\in A\;:\quad (a\odot b)\odot c\neq a\odot (b\odot c)

Esisten a, b, c na A que cumplen qu'operando a con b y la resultancia con c ye distintu d'operar a cola resultancia d'operar b con c.

Propiedaes de dos operaciones binaries

Dáu un conxuntu A non vacíu y definíes dos aplicación d'A por A sobre A, onde a cada par ordenáu (a,b) asígnase-y cola operación $\odot$ un valor c de A y con la operación $\circledcirc$ el valor d de A que representamos: $(A,\odot ,\circledcirc )$ .

{\begin{array}{rccl}\odot :&A\times A&\longrightarrow &A\\&(a,b)&\longmapsto &c=a\odot b\end{array}}\quad \quad {\begin{array}{rccl}\circledcirc :&A\times A&\longrightarrow &A\\&(a,b)&\longmapsto &d=a\circledcirc b\end{array}}

Pueden tener les siguientes propiedaes:

Distributividá

Dizse qu'una operación binaria ye distributiva si y solu si ye distributiva pela esquierda y pela derecha.

Distributividá pela esquierda

Dizse que la operación $\odot$ ye distributiva pela esquierda de $\circledcirc$ si cumplese:

\forall a,b,c\in A\;:\quad a\odot (b\circledcirc c)=(a\odot b)\circledcirc (a\odot c)

Distributividá pela derecha

Dizse que la operación $\odot$ ye distributiva pela derecha de $\circ$ si cumplse:

\forall a,b,c\in A\;:\quad (a\circledcirc b)\odot c=(a\odot c)\circledcirc (b\odot c)

Elementos distinguidos

Elementu neutru

Un elemento e ye elementu neutru en $(A,\odot )$ si ye elementu neutru pela derecha y pela esquierda.

\forall a\in A\;,\quad \exists e\in A\;:\quad e\odot a=a\odot e=a

Elementu neutru pela derecha

Vamos dicir que l'elementu e, ye l'elementu neutru pela derecha si:

\forall a\in A\;,\quad \exists e\in A\;:\quad e\odot a=a

Elementu neutru pela esquierda

Vamos dicir que l'elementu e, ye l'elementu neutru pela esquierda si:

$\forall a\in A\;,\quad \exists e\in A\;:\quad a\odot e=a$

Unicidá del elementu neutru

El elementu neutru ye únicu. Demuestrase por reducción al absurdo. Vamos suponer que esisten dos elementos neutros, e y e'.

Por ser e l'elementu neutro, pa to tou a cumplese que e $\odot$ a=a.
Por ser e' l'elemtu neutru, pa tou a cumplese que e' $\odot$ a=a.

Polo tanto, e $\odot$ a=e' $\odot$ a y ye claru que e=e'.

Elementu simétricu

Dizse que ${\overline {a}}$ ye simétricu de $a$ si:

{\overline {a}}\odot a=a\odot {\overline {a}}=e

onde e ye l'elementu neutru.

Elementu involutivu

Dizse que $d\in A$ ye elementu involutivu si:

d\odot d=d

Elementu absorbente

Dizse que $s\in A$ ye elementu absorbente si:

\forall a\in A\;:\quad s\odot a=a\odot s=s

Operación inversa

Sía A un conxuntu con una operación binaria $(a,\odot )$ :

{\begin{array}{rccl}\odot :&A\times A&\longrightarrow &A\\&(a,b)&\longmapsto &c=a\odot b\end{array}}

polo que quepe la ecuación:

\forall a,b\in A\,,\;\exists c\in A\;:\quad a\odot b=c

Si:

a\odot b=c

Si A almite elementos simétricos, defínese:

a\odot b\odot {\overline {b}}=c\odot {\overline {b}}

Arrexuntando:

a\odot (b\odot {\overline {b}})=c\odot {\overline {b}}

onde e ye l'elementu neutru:

a\odot e=c\odot {\overline {b}}

simplificando:

a=c\odot {\overline {b}}

La operación inversa seria ${\overline {\odot }}$

a=c\,{\overline {\odot }}\,b

Otres propiedaes

Simplificación o cancelativa

Sía A cola operación si ab =ac implica que b=c, dizse que se simplificó a pela esquierda. Y si de ba =ca deduzse b=c y dizse que se simplificó pela derecha. Si puede simplificase per dambos llaos falase de simplificación o cancelación.

Divisores del cero

Sía'l conxuntu A y l'operación * , siendo a ≠ 0, b≠ 0 deduzse qu'ab = 0 , dizse qu'a y b son divisores del 0.

Ver tamién

Otres operaciones:

Referencies

↑ Brainard Braimah. Definitions of Some Mathematical Terms for 11-18 Year Olds. Xulon Press, novembre 2007, p. 23–. ISBN 978-1-60477-357-6.
↑ A Text Book of Mathematics XII Vol. 1. Rastogi Publications, p. 3–. ISBN 978-81-7133-897-9.

Enllaces esternos

Operaciones binarias por Jose Ignacio Farran Martin (Universidá de Valladolid)
Estructuras Algebraicas por Aldo Jiménez Arteaga (Universidá Veracruzana)

[1] Brainard Braimah. Definitions of Some Mathematical Terms for 11-18 Year Olds. Xulon Press, novembre 2007, p. 23–. ISBN 978-1-60477-357-6.

[2] A Text Book of Mathematics XII Vol. 1. Rastogi Publications, p. 3–. ISBN 978-81-7133-897-9.

[1]

[2]