Zum Inhalt springen

Győr-Moson-Sopron

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Győr-Moson-Sopron
Komitatssitz Győr
Flächi 4088,70 km² (13. Platz)
Ywohnerzahl 444'834 Ywohner (2008, 6. Platz)
Bevölkerigsdichti 182 Ywohner pro km²
Dialekt Transdanubisch (Dunántúli)
ISO-3166-2-Abchürzig HU-GS

Győr-Moson-Sopron (IPA: ['ɟøːr,moʃon,ʃopron], ungarndütsche Name: Raab-Ödenburg-Wieselburg) isch e Komitat im üsserschte Nordweste vo Ungarn. S litt an de slowakische und östrychische Gränze, usserdem gränzt's an Komárom-Esztergom, Veszprém und Vas. De Komitatssitz heißt Győr.

Győr-Moson-Sopron setzt sich uss drei Gebiet zämme: uss em Ungarische Mittelgebirge, em Alpeostrand und de Chleine Ungarische Diefebeni (Kisalföld). De höchst Punkt isch z Bakony uff em Kőris-Berg (709 Meter). Er isch au de höchst Punkt vo Veszprém, wyl er an de Gränze litt.

Geology

Im Komitat hät s wenig Minerale.

Gwässer

Durch Győr-Moson-Sopron fließe d Raab, d Donau und d Rábca.

Győr-Moson-Sopron isch 1950 uss de beide Komitat Győr-Moson und Sopron gründet worre. D Gränze, wo im Johr 1950 bi-n-re Reform festglegt worre sin, chömme von re friehnere Uffdeilig vo Ungarn. 1921 sin d Komitat Moson und Sopron zweideilt worre, ihri westlige Deil sin zum nördlige Deil vom östrychische Burgeland worre. 1921 bis 1945 sin Győr und Moson Deil vom vorläufig und administrativ vereinte Komitat Győr-Moson-Pozsony; säll isch 1945 numme no Győr-Moson gnännt worre. D Gränze hän sich 1947 gändert, wyl sällemols de Ungarisch Frydesvertrag underzeichnet worre isch. Lut sällem hät Ungarn drei Dörfer im Norde vo Győr-Moson an Tschechie verlore. Zwar isch Győr d Hauptstadt vom Komitat, kulturäll gseh isch aber au Sopron e wichtigi Stadt. Im Komitatsgebiet litt Hegyeshalom, de wichtigst Gränzübergang vo Ungarn.

Bis 1990 isch s Komitat numme Győr-Sopron gnännt worre.

Di wichtigste Touristeattraktione sin di zahlryche Dänkmöler, d'Altstädt vo Győr und Sopron, d'Barockchirche und d'Schlösser in de Chleistädt und di draditionsrychi Wykultur. S Esterházy-Schloss z Fertőd wird als „Perle“ under de barocke Bauwerk bezeichnet. S Szécheny-Schloss z Nagycenk isch eine vo de Pilgerort vo Ungarn.

Di meiste Seheswürdigkeite vom Komitat findet mer in de Städt oder in de Nöchi vo sälle, es git aber au abgschydeni Dörfer, wo d'Touriste chönne bsüeche. Bsunders bekannt isch under sälle s Dorf Ravazd, am uff em Wäg vo Győr an de Blattesee litt. De Legänd noch soll e Quelle z Ravazd dört entsprunge sy, wo de Chönig Béla IV. im Johr 1241 uff de Flucht vor de Tatare grujjt und sy Schwert in de Bode gstoche hät. Über säller Quelle isch im Johr 1792 e Dänkmol uss Marmor errichtet worre. Nit wit devo isch e Museum.

Nit numme d'Gschicht, sondern au d'Chuchi vo Győr-Moson-Sopron isch bekannt. Bsunders de Abau vo Wy hät e langi Dradition; er hät scho immer e wichtigi Rolle in de Wirtschaft vo de Region gspylt. Im Johr 1297 hät de Chönig András III. de Stadt Sopron s Patänt für de Wyhandel gee. Hütt spylt de Wy au in de Tourismus-Branche immer meh e wichtigi Rolle; jöhrlig git's Verastaltige und Usstellige rund um de Wy.

Au unberiehrti Natur isch im Komitat Győr-Moson-Sopron z finde. D'Naturschutzgebiet Fertő und Hánság umfasse e Gebiet vo öbbe 1200 bzw. 400 Quadratkilometer. Anderi Naturschutzgebiet wie d'Schlossparks sin au vo Mänsche gmacht worre. Di eine sin wit eweg vo de Städt, anderi werre vo-n-re Gmeind umschlosse.

Gröschti Städt

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Stadt Ywohnerzahl
Győr 127'594
Sopron 057'895
Mosonmagyaróvár 030'424
Csorna 010'848
Kapuvár 010'684
Jánossomorja 005'998

Ungarndütschi Ortsnämme

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ungarndütschi Ortsnämme im Komitat Gyõr-Moson-Sopron

  • Ágfalva - Agendorf
  • Balf - Wolfs, Sankt-Wolfs
  • Bánfalva - Wandorf
  • Bezenye - Pallersdorf
  • Fertőrákos - Kroisbach
  • Fertőboz - Holling
  • Győr - Raab
  • Hegyeshalom - Straßsommerein
  • Jánossomorja/Mosonszentjános - Sankt-Johann
  • Kimle - Kimling
  • Kópháza - Kohlnhof
  • Lébénymiklós - Leiden
  • Levél - Kaltenstein
  • Magyarfalva - Harkau
  • Máriakálnok - Gahling
  • Mosonszentpéter - Sankt-Peter
  • Mosonmagyaróvár - Moson Wieselburg
  • Magyaróvár - Ungarisch-Altenburg
  • Mosonszolnok - Zanegg, Zanig
  • Pannonhalma - Martinsberg
  • Pusztasomorja - Wüstsommerein
  • Rajka - Ragendorf
  • Sopron - Ödenburg
 Commons: Komitat Győr-Moson-Sopron – Sammlig vo Multimediadateie


Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Győr-Moson-Sopron_megye“ vu de ungarische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.