Eritrea

(tigr.) Hagärä Ertra (trans.) إيريتريا (arab.) al-Dawla al-Iritriyya (trans.) Schtaat Eritrea
{{{ARTIKEL-FLAGGE}}} {{{ARTIKEL-WAPPEN}}}
Amtsspraach	Tigrinya un Arabisch; Englisch, Tigre, Afar, Saho, Kunama, Bedscha, Blin un Nara de jure glychberächtigti Nationalsproche
Hauptstadt	Asmara (Asmera)
Staatsoberhaupt	Isayas Afewerki
Regierigschef	Isayas Afewerki
Flächi	121.144 km²
Iiwohnerzahl	4.786.994 (Quelle: CIA 2006)
Bevölkerigsdichti	39,5 Iiwohner pro km²
Brutto­inlands­produkt pro Iiwohner	132 US-Dollar (2004)
Währig	Nakfa (Nfa) = 100 Cents
Unabhängigkeit	24. Mai 1993 (Unabhängigkeitserklärig)
Nationalhimne	Ertra, Ertra, Ertra
Zitzone	MEZ + 2 (UTC+3)
Kfz-Kennzeiche	ER
Internet-TLD	.er
Vorwahl	+291

Eritrea ([eriˈtreːa]; Tigrinya: ኤርትራ Ertra, arabisch إيريتريا Iritriyya) isch ä Schtaat im nordöschtlige Afrika und gränzt an Äthiopie, dr Sudan und Dschibuti und au im Rote Meer an Jemen. Dr Name Eritrea leitet sich vo ἐρυθρά θάλασσα erythrá thálassa – "Rots Meer" ab (vom griech. ᾿Ερυθραία Erythräa). D Eigebezeichnig Ertra us Ge’ez bahïrä ertra – „Rots Meer“ – bezieht sich au uf die alti griechischi Bezeichnig vom Rote Meer.

Geografy

Di fascht wieschtenartig Druckesavanne am Rote Meer isch seli haiß un drucke. Im Hochland vum Landesinnere dergege het s all Johr bis zue 600 Millimeter Rääge, vor allem in dr Zyt vu Juni bis Septämber. Di maischte große Stedt vu Eritrea liige im Hochland, uf iber 1600 Meter iber em Meer. Im sidlige Hochland het s di wenige fruchtbare Regione vum Land, wie d Gegnig vu Mendefera, s Umland vu Badme un s Gränzdreieck mit Ethiopie un em Sudan in dr Region Gash-Barka. Au di hegscht Hebig vum Land, dr Soira mit 3018 Meter, sideschtli vu Asmara, lyt im Hochland vu Abessinie.

Eritrea het im Weschte au Aadail an dr Sahara: weschtli vum Fluss Barka un nerdli vum Fluss Gash goot di eschtli Sahara vum Sudan här fwyter un hert uf mit em Aastiig zum Hochland vu Abessinie. Di eschtli Sahara chunnt au im Nordoschte bis uf Eritrea un ziet si an dr Kischte lang, bis si bi Massaua ufhert. Z Massaua het s, vergliche mit andere Kischtestedte vu dr Region wie Port Sudan un Assab, e weng mee Niderschleg.

Im Gränzbiet mit Dschibuti het Eritrea Aadail an ere andere Wieschti: An dr sidlige Kischte, in der Gegnig vu Assab, lyt d Danakil-Wieschti, aini vu dr haißeschte un druckeschte Wieschtine uf dr Wäl. Im Danakilsank lytmit 110 Meter unter em Meeresspiegel dr diefscht Punkt vum Land.

Di greschte Stedt sin (Rächnig 2012): Asmara 665.000 Yywohner, Assab 99.000 Yywohner, Keren 80.000 Yywohner, Massaua 52.000 Yywohner, Mendefera 25.000 Yywohner un Barentu 19.000 Yywohner.

Bevelkerig

Volksgruppe

Z Eritrea git s nyyn greßeri ethnischi Gruppe. S grescht Volk vum Land sin d Tigrinya (55 Brozänt, no andere Aagabe 50 Brozänt). Si lääbe au z Ethiopie in dr Region Tigray un di tigrinisch Sproch isch näb em Arabisch d Amtssproch vum Land. D Volksgruppe, wu z Eritrea Tigrinya gnännt wird, ghert sprochli un kulturäll zue dr Tigray z Ethiopie. Dur di lang drännt bolitisch Gschicht hän si si aber scho usseander entwicklet. Friejer hän si si sälber Habescha gnännt. Scho in dr Vergangehait vor dr Kolonialzyt sin d Tigrinisch-Sprächer in e Hufe autonomi Provinze ufdailt gsii.

S zwaitgreescht Volk sin d Tigre (30 Brozänt). Zue dr greßere Volksgruppe zelle no d Saho (4 Brozänt), d Bilen (2 Brozänt) un d Rashaida (2 Brozänt). Au d Kunama mache zwee Brozänt vu dr Yywohner uus. Di chlaainere ethnische Gruppe z Sokodas un z Iliit an dr sudanesische Gränze sään si sälber as Kunama aa, sin aber geografisch un linguistisch drännt (si schwätze Dialäkt vum Ilit-Sokodas, au Wescht-Kunama gnännt).

Di Minderhait vu dr Bedscha wird offiziäll Hedareb gnännt, wu au as Name vun ere Untergruppe bruucht wird. Anderi Minderhaite sin d Nara un d Afar. Derzue git s no chlaineri Gruppe mit weschtafrikanischem Ursprung (zmaischt Haussa-Sprächer), wu z Eritrea Tokharir gnännt wäre.

Derzue lääbe in dr Zwischezyt 500.000 bis ai Million Eritreer, zmaischt orthodoxi Tigrinya, im Uusland, des entsüricht rund eme Fimftel vu dr Bevelkerig. Syt 2015 zellt Eritrea näbe Nigeria un Somalia as Haupthärchumftsland vu afrikanische Flichtling z Europa. E Hufe bolitischi Flichlignsin mittlerwyli wider in s Land retuur chuu. Europäischstämmigi Eritreer sin e ganz e chlani Minderhait, in dr Hauptsach im 19. Johrhundert yygwandereti Italiener.

Sproche

Di nyyn Sproche vu dr nyyn greschte Ethnie gälte formäll as glychberächtigti Nationalsproche. Des sin Tigrinisch (2,3 Millione Sprächer), Tigre (800.000), Afar (300.000), Saho, Kunama, Bedscha, Blin, Nara (je rund 100.000) un Arabisch, wu vu dr Rashaida as Muetersproch un vu vyl andere Eritreer as Zwootsproch gschwätzt wird. Dr Staat ferderet s, ass die Sproche in dr Schuele bi dr jewylige Volksgruppe un in Sändige vum nationale Radiosender bruucht wäre.

S git kai offiziäll feschtglaiti Amtssproch. De facto diene aber in dr Hauptsach Tigrinisch un Arabisch – wu au as Verchehrssproche wyt verbraitet sin – un au Änglisch as Arbetssproche vu dr Regierig. Elteri Lyt verstehn zum Dail a no Italienisch as Erb us dr Kolonialzyt. Vyl Schilder un Läde z Asmara sin a no uf Italienisch gschribe. Tigrinisch un Italienisch wäre in dr Wirtschaft, im Handel un im Gwäärb am maischte bruucht. S het au e Schuel z Asmara, wu uf Italienisch glehrt wird – d Scuola Italiana di Asmara. S Italienisch wird aber all weniger bruucht, derwylscht d Verbraitig vum Änglisch zuenimmt.

D Sproche vu Eritrea gheere zue zwoo vu dr große Sprochfamilie z Afrika Tigrinisch, Tigre und Arabisch sin semitischi Sproche, Saho, Bilen, Afar un Bedscha sin kuschitischi Sproche – boodi sin Näscht vu dr afroasiatische Sprochfamilie. Nara (Baria) un Kunama/Baza gheere dergege zue dr Familie vu dr Nilosaharanische Sproche.

S Dahalik, wu uf dr Insle vum Dahlak-Archipel vu ne baar Döusert Lyt gschwätzt wird, isch friejer as Dialäkt vum Tigre aagsääne word, giltet hite aber as aigeni semitischi Sproch.

Religione

E Hochzyt z Eritrea

D Bevelkerig vu Eritrea dailt si offiziäll zue fascht glyche Dail in Muslim (Sunniten) un Chrischte (Eritreisch-Orthodoxi Tewahedo-Chilche, Proteschtante, Kadolike). Dr International Religious Freedom Report vum US State Department isch fir s Johr 2007 vu 50 Brozänt Muslim un 48 Brozänt Aahänger vum Chrischtedum uusgange, fir s Johr 2006 no vu 60 Brozänt Muslim un 37 Brozänt Chrischte. D Association of Religion Data Archives git 50,15 Brozänt Muslim un 47,91 Brozänt Chrischte aa. Drotz dr unterschidlige Religione bildet d Bevelkerig e nationali Ainhait. D Chrischte lääbe vor allem in dr Hochebeni um Asmara un d Muslim in dr Hauptsach im Diefland in dr Nechi vu dr Kischte.

Verwaltigsgliderig

Charte vu dr Verwaltigsregione vu Eritrea

Bis anne 1996 isch Eritrea in zee Regione (Zoba) glideret gsii. Die sin no us dr italienische Kolonialzyt gsii, d Regione un ihri Hauptstedt sin Akkele Guzay (Adi Keyh), Asmara (Asmara), Barka (Agordat), Denkalia (Assab), Gash Setit (Barentu), Hamasien (Asmara), Sahel (Nakfa), Semhar (Massaua), Senhit (Keren) und Seraye (Mendefera) gsii.

Mit dr Verwaltigsreform vum 15. Juli 1996 isch d Zahl vu dr Regione uf sechs reduziert wore:

• Maekel (Zäntral-Region) (Asmara)
• Debub (Sid-Region) (Mendefera)
• Gash-Barka (Barentu)
• Anseba (Keren)
• Semienawi Kayih Bahri (Region vum nerdlige Rote Meer) (Massaua)
• Debubawi Kayih Bahri (Region vum sidlige Rote Meer) (Assab)

Literatur

• Wolfgang Fengler: Politische Reformhemmnisse und ökonomische Blockierung in Afrika – Die Zentralafrikanische Republik und Eritrea im Vergleich. Baden-Baden, Nomos Verlagsgesellschaft 2001, ISBN 3-7890-7064-5.
• Eyassu Gayim: The Eritrean Question: The conflict between the right to self-determination and the interests of State. Iustus Verlag, Uppsala 1993.
• Aklilu Ghirmai: Eritrea zwischen Einparteienstaat und Demokratie. Die Bedeutung der Opposition im Demokratisierungsprozess. Tectum, Marburg 2005, ISBN 978-3-8288-8922-4.
• Ruth Iyob: The Eritrean Struggle for Independence – Domination, Resistance, Nationalism 1941–1993, Cambridge University Press, Cambridge 1995.
• S. Klingebiel, H. Ogbamichael: Eritrea. In: Michael Neu, Wolfgang Gieler, Jürgen Bellers (Hrsg.): Handbuch der Außenwirtschaftspolitiken: Staaten und Organisationen. LIT-Verlag, Münster 2004, S. 66–67
• Dieter H. Kollmer, Andreas Mückusch (Hrsg.): Wegweiser zur Geschichte: Horn von Afrika. (Herausgegeben im Auftrag des Militärgeschichtlichen Forschungsamtes) Ferdinand Schöningh, Paderborn u. a. 2007, ISBN 978-3-506-76397-6.
• Tanja R. Müller: Bare life and the developmental State: the Militarization of Higher Education in Eritrea. In: Journal of Modern African Studies, Vol. 46 (2008), Nr. 1, S. 1–21.
• Bocresion Haile Gebre Mussie: The Collusion on Eritrea. 2. Aufl. Asmara 2007.
• David O’Kane, Tricia Redeker Hepner (Hrsg.): Biopolitics, militarism, and development: Eritrea in the twenty-first century. Berghahn Books, Oxford/New York 2009, ISBN 978-1-84545-567-5.
• Martin Zimmermann: Eritrea – Aufbruch in die Freiheit. Verlag Neuer Weg, 2. Auflage, Essen 1991, ISBN 3-88021-198-1.
• Martin Zimmermann, Wolbert Smidt: Dokumentation des Grenzkonfliktes zwischen Äthiopien und Eritrea. Köln 1998.
• Michela Wrong: I Didn’t Do It for You. How the World Betrayed a Small African Nation. HarperCollins, New York 2005, ISBN 978-0-06-078092-0.

Weblink

 Commons: Eritrea – Sammlig vo Multimediadateie

• Offiziälli Websyte vum Informationsminischterium
• Websyte vu dr Botschaft vu Eritrea in dr Bundesrepublik Dytschland
• Länderibersicht Eritrea uf dr Websyte vum dytsche Uuswärtige Amt
• Datebank vu Literatur zue dr gsellschaftliche, politische un wirtschaftliche Situation z Eritrea