Wikipedia

Jacob Zuma

4de president van Suid-Afrika

Jacob Gedleyihlekisa Zuma (GCB) (gebore 12 April 1942, Nkandla, Natal (Suid-Afrika)) was die vierde President van Suid-Afrika, voormalige president van die regerende politieke party, die African National Congress sowel as 'n voormalige Adjunkpresident van Suid-Afrika. Hy is leier van die 2023 gestigte party Umkhonto we Sizwe.

Jacob Zuma
Jacob Zuma
Jacob Zuma in 2017
Ampstermyn
9 Mei 2009 – 14 Februarie 2018
Vise Cyril Ramaphosa
Kgalema Motlanthe
Voorafgegaan deur Kgalema Motlanthe
Opgevolg deur Cyril Ramaphosa
President van die African National Congress
Ampstermyn
18 Desember 2007 – 18 Desember 2017
Vise Kgalema Motlanthe
Cyril Ramaphosa
Voorafgegaan deur Thabo Mbeki
Opgevolg deur Cyril Ramaphosa
Ampstermyn
14 Junie 1999 – 14 Junie 2005
President Thabo Mbeki
Voorafgegaan deur Thabo Mbeki
Opgevolg deur Phumzile Mlambo-Ngcuka
Persoonlike besonderhede
Gebore 12 April 1942 (1942-04-12) (82 jaar oud)
Nkandla, Natal, Suid-Afrika
Politieke party African National Congress
Eggenoot/-note Gertrude Sizakele Khumalo (1973–hede)
Kate Zuma (1976–2000)[1]
Nkosazana Dlamini (1982–1998)
Nompumelelo Ntuli (2008–hede)
Thobeka Mabhija (2010–hede)[2]
Gloria Bongekile Ngema (2012–hede)[3]
Kind(ers) 20 (geskat)[4]
Religie Protestantisme

Hy is 'n gewilde figuur, selfs oor politieke grense heen, maar word as omstrede gesien sedert sy finansiële adviseur, Schabir Shaik, skuldig bevind en veroordeel is weens korrupsie en bedrog. Hierdie gebeure het in Junie 2005 tot Zuma se afdanking as Adjunkpresident van Suid-Afrika gelei.[5] Nadat die leierskap van die African National Congress hom amptelik op 13 Februarie 2018 herroep het as president (dus gevra het om te bedank), het hy eers geweier, maar die volgende dag sy uittrede aangekondig.[6]

Op 29 Junie 2021 het Zuma die eerste president sedert die einde van witminderheidsregering in 1994 geword om tronkstraf opgelê te word. Die Konstitusionele Hof van Suid-Afrika het hom vir 15 maande gevonnis vir minagting van die hof nadat hy 'n vroeëre hofbevel verontagsaam het om na die Hof terug te keer om te getuig voor die Zondo-kommissie.[7] Zuma word op mediese parool uit die tronk vrygelaat volgens 'n aankondiging op 5 September 2021.[8]

Zuma word in Julie 2024 formeel uit die ANC geskors vir die stigting van sy eie party, uMkhonto weSizwe.[9]

Inleiding en agtergrond

Zuma is kort na sy afdanking as adjunkpresident van Suid-Afrika formeel aangekla van korrupsie. Die saak is egter van die hofrol geskrap nadat die staatsaanklaer se aansoek om uitstel van die hand gewys is.[5]

In Desember 2005 is Zuma ook in die Johannesburgse hooggeregshof van verkragting aangekla. Die beweerde slagoffer, die dogter van 'n ontslape vriend van Zuma uit die struggle-era, is MIV-positief, 'n feit wat aan Zuma bekend was. Op 8 Mei 2006 het die hof die aanklagte van die hand gewys in 'n beslissing waarin die regter met die verdediging saamgestem het dat die betrokke seksuele daad toestemmend van aard was. Gedurende die verhoor het Zuma erken dat hy onbeskermde seks met sy aanklaer gehad het maar dat hy na die tyd gaan stort het, om die risiko om MIV op te doen te verminder. Die stelling is deur die regter, gesondheidskundiges en VIGS-aktiviste vooroordeel. Spotprenttekenaars soos Zapiro het ook in die dagblaaie daarmee die spot gedryf, deur permanent 'n stortkop bokant Zuma se kop uit te beeld.

As moontlik die mees prominente Zoeloe-ANC-politikus, en 'n leier onder linksgesinde ondersteuningsgroepe binne die ANC, kon hy steeds staatmaak op aansienlike ondersteuning selfs na sy afdanking as adjunkpresident van die land. Sy wye ondersteuningsbasis het meegebring dat hy sy rol as adjunkpresident van die ANC kon behou. Op 18 Desember 2007 het hy by die ANC se 2007 nasionale kongres in Polokwane die president van Suid-Afrika en vorige leier van die ANC met 2 329 teen 1 505 stemme geklop om die nuwe president van die ANC te word.[10]

Dit was hierdie sukses in Zuma se veldtog wat daartoe gely het dat hy die volgende president van Suid-Afrika kon word.

Vroeë jare en familie

Zuma is op 12 April 1942 in Nkandla, (nou in die KwaZulu-Natalprovinsie), gebore. Zuma het sy kinderjare tussen Zoeloeland en die voorstede van Durban deurgebring. Sy vader was 'n polisieman, wat teen die einde van die Tweede Wêreldoorlog gesterf het toe Zuma nog 'n jong seun was. Hy het as jong seun beeste opgepas en het geen formele onderwys ontvang nie. Sy stamnaam is Msholozi wat deur sy ondersteuners gebruik word om na hom te verwys.[11]

Hy het op 'n vroeë ouderdom by politiek betrokke geraak en in 1959 by die ANC aangesluit. Hy het in 1962, na die verbanning van die ANC in 1960, 'n aktiewe lid van Umkhonto we Sizwe geword.[12]

Zuma het sy eerste vrou, met wie hy steeds getroud is, Gertrude Sizakele Khumalo, in 1959 ontmoet. Hy het geen kinders by sy eerste vrou wat as "MaKhumalo" of "MaShobane" bekend staan en by Zuma se huis in Nkandla woon. Zuma het later nog twee vroue geneem terwyl hy in ballingskap in buurlande van Suid-Afrika was. Sy tweede vrou was Me. Kate Mantsho, ’n lugwaardin van die Mosambiekse lugdiens met wie hy vier kinders gehad het. Mantsho het in 2000 selfmoord gepleeg ná ’n huwelik van 24 jaar. In die 1980’s het hy sy volgende vrou, me. Nkosazana Dlamini, voormalige Minister van Buitelandse Sake, in Swaziland ontmoet terwyl sy by die Mbabane-staatshospitaal gewerk het. Hulle het vier kinders saam en is in 1998 geskei.[13]

In 2002 is Zuma weer getroud met Mantuli Zuma, by wie hy twee kinders het. Sy jongste vrou, die vyfde, is Thobeka Stacy Mabhija, vir wie hy onlangs lobolo betaal het en by wie hy reeds twee kinders het. Verder het Zuma 'n kind by Minah Shongwe, suster van Regter Jeremiah Shongwe, wat hom van Zuma se verkragtingsaak onttrek het.[14]

Deelname aan die stryd teen Apartheid

Gevangenis en bannelingskap

 
Robbeneiland soos vanaf Tafelberg gesien

In 1963 is hy saam met 'n groep van 45 rekrute naby Zeerust in die Wes-Transvaal in hegtenis geneem. Hy is skuldig bevind aan sameswering om die regering omver te werp en tot 10 jaar gevangenisstraf gevonnis wat hy op Robbeneiland saam met Nelson Mandela, wat terselfdertyd weens 'n ander insident in die gevangenis was, uitgedien het.

Na sy vrylating was hy instrumenteel in die hervestiging van die ANC ondergrondse strukture in die Natalprovinsie. Hy het Suid-Afrika in 1975 verlaat en was eers in Swaziland en toe in Mosambiek gebaseer waar hy na die Soweto-opstand met duisende uitgewekenes gewerk het.

Hy het in 1977 lid geword van die ANC se Nasionale Uitvoerende Komitee. Hy het ook as adjunkhoofafgevaardigde van die ANC in Mosambiek gedien, 'n pos wat hy beklee het tot die ondertekening van die Nkomati-ooreenkoms tussen die Mosambiekse en Suid-Afrikaanse regerings in 1984. Na die ondertekening van die ooreenkoms is hy as hoofafgevaardigde van die ANC aangestel. Zuma is gedwing om Mosambiek in Januarie 1987 te verlaat na aansienlike druk op die Mosambiekse regering deur die P.W. Botha-regime. Hy het na die ANC-hoofkantoor in Lusaka, Zambië, geskuif waar hy aangestel is as Hoof van Ondergrondse Strukture en kort daarna as Hoof van die Intelligensie-afdeling.

Hy het in die ANC se politieke en militêre raad gedien toe dit teen die middel-1980's gevorm is.

Terugkeer na Suid-Afrika

Ná die ontbanning van die ANC in Februarie 1990 was hy een van die eerste ANC-leiers wat na Suid-Afrika teruggekeer het om met die onderhandelingsproses te begin. In 1990 is hy verkies tot voorsitter van die ANC in die Suid-Natal-gebied, en het hy 'n leidende rol gespeel in die bekamping van politieke geweld in die gebied tussen lede van die ANC en die Inkatha-Vryheidsparty. Die IVP, gelei deur Mangosuthu Buthelezi, het in daardie stadium heelwat klem gelê op Zoeloetrots en politieke mag. In dié konteks was Zuma se Zoeloe-erfenis deurslaggewend in ANC-pogings om die geweld te beëindig. Die ANC se strategie was om politieke- eerder as stamverband te beklemtoon as die oorsaak van die geweld en om ondersteuning onder Zoeloes in die gebied te werf.

Hy is in 1991 verkies tot Adjunksekretarisgeneraal van die ANC en in Januarie 1994 is hy genomineer as die ANC-kandidaat vir die premierskap van KwaZulu-Natal.

Politieke loopbaan

Opkoms as nasionale leier

Ná die eerste veelrassige verkiesing in Suid-Afrika in 1994 is Zuma aangestel as 'n Lid van die Uitvoerende Komitee vir ekonomiese aangeleenthede en toerisme vir die KZN provinsiale regering nadat sy kandidaatskap vir adjunkpresident van die ANC terug getrek het om Thabo Mbeki toe te laat om onbestrede tot die amp verkies te word. In Desember 1994 is hy verkies tot Nasionale Voorsitter van die ANC en voorsitter van die ANC in KwaZulu-Natal, en is later herverkies tot die amp in 1996. Hy is in Desember 1997 by die ANC se Nasionale Kongres in Mafikeng tot adjunkpresident van die ANC verkies.

Termyn as adjunkpresident van Suid-Afrika

Zuma is in Junie 1999 deur die nuutaangestelde President Mbeki aangestel as Adjunkpresident van Suid-Afrika. Hy is algemeen gesien as die natuurlike opvolger tot die presidensie wanneer Thabo Mbeki uit die pos aftree.

As adjunkpresident was hy betrokke by verskeie buitelandse sake-aangeleenthede soos bilaterale verhoudinge met onder meer Swede, Nigerië, Duitsland, Australië en China. Verder was hy betrokke by Nepad en die Afrika-uniesake en die bemiddeling van vredespogings in die groot-merestate. In die verband het hy in Kampala saam met President Yoweri Museveni van Uganda opgetree as bemiddelaar in die Burundi-vredesproses.[15][16]

Sy pligte in die amp het ook die voorsitterskap van die Suid-Afrikaanse Nasionale Vigsraad ingesluit. Die Vigsraad is 'n hoëvlak multisektorale liggaam wat die doelstelling het om 'n leierskapsrol te speel in die bou van konsensus oor vigsbeleid en -strategie.[17]

Op 18 April 2002 is die Morele Heropboubeweging (Engels: Moral Regeneration Movement) by die Lugmagbasis Waterkloof in Pretoria geloods. Die organisasie is gestig na 'n aantal skokkende misdade gepleeg is, soos die verkragting van babas. Zuma is in sy hoedanigheid as adjunkpresident die verantwoordelikheid vir die inisiatief gegee. In dié rol het hy verskeie toesprake oor die onderwerp gelewer. In die toesprake het hy gepleit dat die boodskap dat morele hernuwing die verantwoordelikheid van elke Suid-Afrikaner is, en nie net dié van die beweging se leierskap of die regering nie. Hy het ook gesê dat "Elke Suid-Afrikaner moet 'n agent vir morele heropbou wees".[18][19] Op 10 Februarie 2003 het die parlementslid Raenette Taljaard, wat die amptelike opposisie, die Demokratiese Alliansie, se woordvoerder oor Suid-Afrika se wapentransaksie, in 'n brief aan President Mbeki gevra of of hy dit as gepas beskou dat daar 'n wolk van agterdog oor die adjunkpresident hang wat belas is met die veldtog vir morele hernuwing en heropbou.[20] Mbeki het in 'n geskrewe antwoord bevestig dat Zuma steeds die veldtog sou lei, waarop Taljaard gereageer het dat as dit die soort morele leiding is, dit 'n mens nie verbaas as die aantal Yengeni's sou vermenigvuldig nie.[21]

Tydens sy amp as adjunkpresident, het hy in Junie 1998 van Dr. Nkosazana Dlamini-Zuma, op daardie stadium Minister van Buitelandse Sake van Suid-Afrika, geskei.

ANC-leierskapstryd

 
President Zuma en een van sy vroue saam met die President van Amerika, Barack Obama en Michelle Obama in New York, 2009
 
Die Argentynse president Cristina Fernández de Kirchner en die Suid-Afrikaanse president Zuma tydens 'n bespreking in 2010

Terwyl Zuma as adjunkpresident gedien het, het hy aansienlike steun geniet uit die linkervleuel van die ANC, insluitend baie in die ANC-jeugliga, die Suid-Afrikaanse Kommunistiese Party en COSATU. Terwyl Zuma korrupsie-aanklagte in die gesig gestaar het, het die organisasies Zuma aanhou ondersteun. Ondersteuning van die half-outonome strukture binne die party het Zuma gehelp om ondersteuning te behou selfs nadat hy die adjunkpresidentskap verloor het. Hy is byvoorbeeld heraangestel as ANC adjunkpresident nadat hy kort na Schaik se skuldigbevinding uit die pos bedank het. Hy het ook 'n salaris van die party ontvang vir die pos – 'n voorreg wat nie te vore deur bekleërs van die pos geniet is nie.

Zuma se afdanking is op twee maniere geïnterpreteer. Baie Suid-Afrikaanse en buitelandse waarnemers het dit geloof as 'n duidelike teken dat die Suid-Afrikaanse regering toegewyd is tot die uitroei van korrupsie binne sy eie geledere. Aan die ander kant het sommige mense in Suid-Afrika klem geplaas op die feit dat Zuma en Mbeki verskillende ondersteuningbasisse binne die ANC verteenwoordig. Sommige linksgesindes het sy afdanking gesien as 'n geleentheid vir Mbeki se meer markgerigte vleuel in die party om hulle opgang verder te verstewig, en samesweringsteorieë oor Zuma se uit-die-weg-ruiming doen in sommige kringe die rondte.[22]

Zuma het by elkeen van sy korrupsieverwante hofverskynings in 2005 groot skares ondersteuners ter ondersteuning van sy saak getrek. Tydens een van die hofverskynings het Zuma-ondersteuners T-hemde met Mbeki se beeld op verbrand. Dit is deur die ANC veroordeel en Zuma en sy bondgenote het gepleit vir 'n terugkeer na partydissipline vir komende byeenkomste. By die volgende hofverskyning in November 2005 het duisende Zuma-ondersteuners vergader om hom te ondersteun; hy het die skare in Durban in Zoeloe toegespreek en partyeenheid bepleit. Hy het by die geleentheid die apartheid-era struggle-lied Leth' umshini wam gesing met lirieke wat, as dit letterlik vertaal word, beteken "bring my my masjiengeweer". Tydens 'n Oktobertoer vir die ANC-jeugliga elders in die land is Zuma ook deur groot skares toegejuig. Hoewel sy volgehoue gewildheid ten minste gedeeltelik gegrond was op intra-party politiek word daar gemeen dat die Zoeloebenadering tot lojaliteit en behulpsaamheid ook 'n faktor was.[23]

As gevolg van ondersteuning deur elemente binne die party bly Zuma 'n kredietwaardige politiese figuur; baie het geglo dat al wat tussen hom en die presidentskap staan 'n geloofwaardige verdediging is teen die korrupsie-aanklagte wat teen hom gemaak is. Dit is 'n taak wat bemoeilik is maar geensins onmoontlik gemaak is deur die onomwonde oordeel teen Shaik nie. Politieke kommentators het dit nogtans betwyfel of Zuma linksgesindes sal kan bevredig, aangesien dieselfde globale en nasionale ekonomiese beperkinge wat Mbeki se presidentskap gevorm het, ook in latere presidensiële termyne van toepassing sou wees.

Presidentskap

Op 9 Mei 2009 word Zuma as die vierde demokraties-verkose President van die Republiek van Suid-Afrika in sy amp ingehuldig.

Terwyl hy op 'n amptelike besoek aan China was om politieke en ekonomiese bande tussen die twee lande te versterk, ontvang hy op 5 Desember 2014 'n ereprofessoraat van die Tsinghua Universiteit in Beijing.

Omstredenheid

Korrupsie-aanklagte

 
Jacob Zuma se eiendom in Nkandla

Bulelani Ngcuka, op daardie tydstip Nasionale Direkteur van Openbare Vervolging, het aantygings van magsmisbruik teen beide Zuma en die hoofsweep van die ANC, Tony Yengeni ondersoek. Dit het gegaan oor die onbehoorlike beïnvloeding in Suid-Afrika se omstrede wapentransaksie, en die vraag of finansiële voordeel daaruit voortgespruit het. Terwyl Yengeni skuldig bevind is, is die saak teen Zuma laat vaar. Ngcuka het gestel dat "…that there was prima facie evidence of corruption, but insufficient to win the case in court". Ngcuka het die staatsdiens na die insident verlaat om 'n loopbaan in privaat praktyk te volg.

In 2004 het Zuma 'n sleutelfiguur in die Schabir Shaik-verhoor geword. Schabir Shaik, 'n Durbanse sakeman en ook Zuma se finansiële adviseur, is ondervra oor die aankoop van Valour-klas patrolliekorvets deur Suid-Afrika, 'n voorgestelde waterfrontontwikkeling in Durban, en rojale spandering op Zuma se woning in Nkandla. Op 2 Junie 2005 is Shaik skuldig bevind en gevonnis tot 15 jaar tronkstraf. Die regter, Hillary Squires het die verhouding tussen Zuma en Shaik as algemeen korrup beskryf.

Na twaalf dae van intense mediagissing oor Zuma se toekoms het President Thabo Mbeki hom op 14 Junie 2005 van al sy pligte as Adjunkpresident onthef. Mbeki het in 'n gesamentlike sitting van die parlement verklaar: "in die belang van die agbare Adjunkpresident, die regering, ons jong demokratiese stelsel en ons land, sal dit die beste wees om die agbare Jacob Zuma van sy verantwoordelikhede as Adjunkresident van die republiek en lid van die kabinet te onthef." (Engels: "in the interest of the honourable deputy president, the government, our young democratic system and our country, it would be best to release the honourable Jacob Zuma from his responsibilities as deputy president of the republic and member of the cabinet.")

Kort daarna het die Nasionale Vervolgingsowerheid aangekondig dat dit Zuma op twee klagte van korrupsie sou aankla. Die verhoordatum is geskeduleer vir 31 Julie 2006.[24]

Op 20 September 2006 het regter Herbert Msimang Zuma se korrupsieverhoor egter van die Durbanse Hooggeregshofrol geskrap.[25] Die Staat se swak hantering van die Zuma-saak het dit vir Msimang onmoontlik gemaak om die saak verder uit te stel. Daarna het die Nasionale Vervolgingsgesag, soos uit politieke oorde verwag, weer vir Zuma aangekla.

Regter Chris Nicholson het op 12 September 2008 die saak teen Zuma in die Pietermaritzburgse hooggeregshof ongeldig verklaar. Die regter het gesê die uitspraak het niks met Zuma se skuld of onskuld te doen nie, maar met die onbillike administrasie van geregtigheid. Hy het ook die regering gekritiseer vir hulle politisering van die saak.[26]

Verkragtingsaak

 
'n Skare ondersteuners en nuuskieriges buite die Johannesburgse hooggeregshof tydens die regter se uitspraak op 8 Mei 2006.

In November 2005 is 'n ondersoek na klagtes dat Zuma 'n 31 jaar oue familievriend by sy woning in Forest Town, Johannesburg verkrag het begin. Reeds voor die klagte aanhangig gemaak is het die media verslag gedoen dat die beweerde slagoffer 'n lid van 'n prominente ANC-familie was en ook 'n VIGS-aktivis is; en dat Zuma toegegee het dat hy 'n konsensuele seksuele verhouding met die vrou gehad het.

Op die oggend van 6 Desember 2005 is 'n formele verkragtingsaanklag teen Zuma gemaak. Zuma het die klagtes heftig ontken en sy politiese verbintenis tot die bekamping van seksuele geweld bevestig. Voor die klagtes formeel gelê is, het gerugte oor die verkragtingbeskuldigings in November die rondte begin doen. Dit het begin lyk of Zuma se politiese vooruitsigte begin versleg het. Voormalige bondgenote het begin stellings maak wat lyk of hulle hulle van Zuma distansieer. Verslae het verskyn wat beweer het dat hy waarskynlik uit sy partypos sou bedank.[27]

Dit het aanvanklik gelyk of die verkragtingaanklagte Zuma se ondersteuners se vaart gestuit het. Maar in 'n verhoor voor sy verkragtingsaak het duisende Zuma ondersteuners weer by die hof vergader, terwyl 'n kleiner groep antiverkragtinggroepe namens die beweerde verkragtingslagoffer betoog het.[28] Zuma het die omstrede "Mshini" strydlied vir die skare gesing, en woordvoerders van die ANC-jeugliga en Kommunistiese Party Jeugliga het hulle steun vir Zuma uitgespreek.[29] Gedurende die verloop van Zuma se verkragtingsaak het berigte opgeduik dat die Suid-Afrikaanse Kommunistiese Party (SAKP) diep verdeeld is oor hoe die Zuma-aangeleentheid en die SAKP se verhouding met hom aangespreek moet word. Baie lede van die party se jeugvleuel het Zuma ondersteun terwyl ander mense in die SAKP skepties gestaan het oor die waarde daarvan om hulle by 'n spesifieke persoon te skaar eerder as om op die beginsels van regering te fokus.[30][31][32]

Ondanks die wegbreek van voormalige ondersteuners het Zuma-staatmakers aangehou om by die hof byeen te kom. In 'n voorval wat later deur die Vriende van Jacob Zuma veroordeel is, het 'n groep van meestal vroulike Zumaondersteuners onderklere en foto's van die beweerde slagoffer verbrand terwyl hulle die slagspreuk "Burn this bitch" geskree het. Antiverkragtingsgroepe het die gereelde aanvalle op die integriteit en morele stand van Zuma se beskuldiger, beledigings wat op 'n goeie vriend van die klaer geskree is en klippe wat na vrouelede van die skare gegooi is nadat hulle vir die klaer aangesien is gekritiseer.[33] Zuma se verdedigingspan het getuienis oor die vrou se seksuele geskiedenis aangebied en gestel dat die seks wat plaasgevind het konsensueel was; die aanklaers het beweer dat haar gebrek aan weerstand as gevolg van skok was.[34][35] Die verhoor het ook tot omstredenheid gelei toe Zuma erken dat hy nie 'n kondoom gebruik het toe hy seks gehad het met die vrou nie, ten spyte daarvan dat hy bewus was dat sy MIV-positief is. Hy het in die hof aangevoer dat hy gestort het om sy aansteekrisiko te verminder. Dit het MIV-opvoeders ontstig wat beklemtoon dat dit niks sou doen om MIV oordrag te verhinder nie.[36]

Zuma is op 8 Mei 2006 deur regter Willem van der Merwe onskuldig bevind op die aanklag van verkragting. Die regter het die bevinding gebaseer op die sy analise van die getuienis wat op die volgende punte gefokus was: Ongeloofwaardige getuienis en verklarings deur SAPD-getuies omtrent die verskil in die klaagster en die beskuldigde se weergawes van die toneel van die beweerde verkragting. Die verskil en ontleding van die sielkundige verslae en getuienis wat vir die staat en die klaagster voor die hof geplaas is. Die regter se gevolgtrekking dat die klaagster 'n geneigdheid het om valse verkragtingsaantygings te maak.

Vroueregte

 
Soweto Pride in 2012

In 2004 toe Zuma nog Adjunkpresident was het hy hom uitgespreek ten gunste van tradisionele maagdelikheidstoetse wat in die Zoeloe en Swazi gemeenskappe uitgevoer word. Hy het jong meisies aangemoedig om maagdelikheidstoetse te ondergaan om die verspreiding van MIV/VIGS en tienerswangerskap te bekamp. Menseregtegroepe het beswaar gemaak dat die gebruik van maagdelikheidstoetse 'n menseregteskending is.[37]

Kritiek teen homoseksualiteit en selfdegeslaghuwelike

In September 2006 het Zuma na bewering tydens sy Erfenisdagtoespraak in KwaDukuza gesê dat 'n ungqingili (homoseksuele persoon) in sy jonger dae nooit voor hom gestaan het nie, want hy sou hom “platgeslaan het”. Hy het na bewering ook gesê dat huwelike tussen mense van dieselfde geslag ’n skande teen die nasie en teen God is. Zuma het later "onvoorwaardelik" verskoning gevra vir die "pyn en woede" wat sy uitlatings kon veroorsaak het.[38][39] Hy het terselfdertyd gesê dat hy "die verdienstelike bydrae wat baie gay en lesbiese landgenote gemaak het in die vryheidstryd en die rol wat hulle steeds speel in die bou van 'n suksesvolle nie-rassige, nie-diskriminêre Suid-Afrika, respekteer, erken en prys".[40]

Zuma se verskoning het gemengde reaksie uitgelok aangesien sommige organisasies gevoel het dat hy slegs verskoning gevra het vir die gevoelens wat sy stellings ontlont het en nie vir die stellings self nie.[41]

"Skiet die Boer"-liedjie

Op 8 Januarie 2012, na afloop van sy politieke toespraak by die ANC se 2012-eeufeesvieringe in Bloemfontein, sing Jacob Zuma die opruiende lirieke van die "Skiet die Boer"-liedjie.[42][43] Dit is dieselfde liedjie waarvoor Julius Malema van haatspraak aangekla is.[44][45]

Sien ook

Verwysings

  1. ↑ Berger, Sebastien (5 Januarie 2009). "ANC's Jacob Zuma to marry for fifth time". The Daily Telegraph (in Engels). London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Junie 2019. Besoek op 5 Mei 2010.
  2. ↑ "SA's Zuma marries his third wife" (in Engels). BBC News. 4 Januarie 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 November 2019. Besoek op 5 Mei 2010.
  3. ↑ "South Africa's polygamous president marries fourth wife" (in Engels). BNO News. 20 April 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Augustus 2013. Besoek op 20 April 2012.
  4. ↑ Laing, Aislinn (20 Junie 2012). "Jacob Zuma faces losing £1.2 million support for four wives". The Daily Telegraph (in Engels). London. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Januarie 2019. Besoek op 20 Junie 2012.
  5. ↑ 5,0 5,1 "Zuma corruption trial struck off the roll" (in Engels). SABC news. 20 September 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 September 2007.
  6. ↑ "Pres. Jacob Zuma bedank". Maroela Media. 14 Februarie 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 April 2019. Besoek op 14 Februarie 2018.
  7. ↑ "South Africa's top court sentences ex-President Jacob Zuma". BBC News (in Engels (VK)). 29 Junie 2021. Besoek op 29 Junie 2021.
  8. ↑ https://www.timeslive.co.za/politics/2021-09-05-former-president-jacob-zuma-released-on-medical-parole/
  9. ↑ "Former South Africa president Zuma is expelled by his former ANC party after forming a challenger". Associated Press. 29 Julie 2024.
  10. ↑ Die Burger, Die Zuma-era breek aan, besoek op 19 Desember 2007
  11. ↑ Gordin, Jeremy (31 Augustus 2008). "So what are Msholozi's options?". Sunday Tribune. Besoek op 14 September 2008.
  12. ↑ ANC Biografie van Jacob Zuma Geargiveer 14 Julie 2005 op Wayback Machine, besoek op 29 April 2006.
  13. ↑ News24, Zuma-herinneringe[dooie skakel], besoek op 19 Desember 2007
  14. ↑ TIMESONLINE, Profile: Zuma charmed wives and a nation, Besoek 19 Desember
  15. ↑ Departement Buitelandse Sake, Addresses and Speeches by Deputy President of South Africa Mr Jacob Zuma, besoek op 20 Desember 2007
  16. ↑ South African Government Information Geargiveer 6 Junie 2005 op Wayback Machine, The South African National AIDS Council (SANAC) Geargiveer 27 Oktober 2007 op Wayback Machine, besoek op 20 Desember 2007
  17. ↑ Departement Gesondheid Geargiveer 21 Desember 2015 op Wayback Machine, The restructuring of the South African National AIDS Council (SANAC): Record of Agreement Geargiveer 7 Januarie 2009 op Wayback Machine, besoek op 20 Desember 2007
  18. ↑ Institute for Security Studies, LINKING CRIME AND MORALITY – Reviewing the Moral Regeneration Movement, Janine Rauch, gepubliseer in Crime Quarterly No 11 2005, besoek op 20 Desember 2007
  19. ↑ Polity.org.za, Zuma: National Conference of the Moral Regeneration Movement (30/11/2004), besoek op 20 Desember 2007
  20. ↑ The Arms Deal Virtual Press Office, DA to Question Zuma on Alleged Thetard Meeting(s) and Corruption, besoek op 20 Desember 2007
  21. ↑ iafrica.com, Zuma still to lead moral regeneration Geargiveer 14 Augustus 2007 op Wayback Machine, besoek op 20 Desember 2007
  22. ↑ BBC Nuus [1] Analysis: SA's Zuma in the dock, besoek op 29 April 2006.
  23. ↑ Mail & Guardian, Zuma had been particularly successful in rallying Zulu supporters Geargiveer 30 September 2007 op Wayback Machine, besoek op 19 Desember 2007.
  24. ↑ BBC Nuus [2] SA's Zuma to stand trial in 2006, besoek op 29 April 2006.
  25. ↑ Beeld[3] Geargiveer 19 Februarie 2007 op Wayback Machine Zuma weer vas? Besoek 20 September 2006
  26. ↑ Zuma is 'n vry man Geargiveer 16 Oktober 2008 op Wayback Machine, Beeld, besoek op 12 September 2008
  27. ↑ BBC Nuus [4] SA's Zuma silent on rape claims, besoek op 29 April 2006.
  28. ↑ BBC Nuus Zuma rape case judge stands down, besoek op 29 April 2006.
  29. ↑ Mail & Guardian Zuma had not entirely lost his base Geargiveer 14 Maart 2006 op Wayback Machine, besoek op 29 April.
  30. ↑ Mail & Guardian [5] Geargiveer 21 Junie 2007 op Wayback Machine Comment & Analysis – The trouble with JZ, besoek op 29 April.
  31. ↑ Mail & Guardian Young communists plan move against Mazibuko Jara Geargiveer 21 Junie 2007 op Wayback Machine, besoek op 29 April.
  32. ↑ Mail & Guardian SACP divided on Zuma Geargiveer 4 Maart 2016 op Wayback Machine, besoek op 29 April.
  33. ↑ IOL Accuser insulted as Zuma hailed at court Geargiveer 25 Februarie 2006 op Wayback Machine, besoek op 29 April
  34. ↑ BBC Nuus Zuma's rape accuser questioned, besoek op 29 April 2006
  35. ↑ Boston.com S. African denies rape allegation at trial, besoek op 29 April
  36. ↑ BBC Nuus SA's Zuma 'showered to avoid HIV', besoek op 29 April
  37. ↑ BBC Nuus SA leader urges virginity tests, besoek op 19 Desember 2007
  38. ↑ Beeld, Gay-organisasie moet sê of klag teen Zuma staan[dooie skakel], besoek op 19 Desember 2007
  39. ↑ NewsfromAfrica, Zuma slammed for views on homosexuality, same-sex marriage Geargiveer 3 Augustus 2007 op Wayback Machine, besoek op 19 Desember 2007
  40. ↑ Mail & Guardian, Zuma sorry for 'gay' remarks Geargiveer 16 November 2007 op Wayback Machine, besoek op 20 Desember 2007
  41. ↑ Mail & Guardian, Mixed reaction to Zuma apology Geargiveer 5 Maart 2016 op Wayback Machine, besoek op 19 Desember 2007
  42. ↑ http://www.iol.co.za/news/special-features/the-zuma-era/complaint-laid-against-zuma-1.1242416
  43. ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Julie 2013. Besoek op 24 Junie 2012.
  44. ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8567727.stm
  45. ↑ http://www.guardian.co.uk/world/2010/mar/15/anc-julius-malema-guilty-hate-speech

Verdere leesstof

  • (en) Foster, Douglas (Junie 2009). "Jacob's Ladder". The Atlantic. 303 (5): 72–80. Besoek op 8 Julie 2013.
  • (en) Russell, Alec (2009). After Mandela: the Battle for the Soul of South Africa. London: Hutchinson. ISBN 978-0-09-192601-4.

Eksterne skakels

Voorafgegaan deur
Kgalema Motlanthe 		President van Suid-Afrika
2009–2018 		Opgevolg deur
Cyril Ramaphosa
Voorafgegaan deur
Thabo Mbeki 		Adjunkpresident van Suid-Afrika
1999–2005 		Opgevolg deur
Phumzile Mlambo-Ngcuka
Voorafgegaan deur
Thabo Mbeki 		President van die African National Congress
2007–2017 		Opgevolg deur
Cyril Ramaphosa
Presidente van Suid-Afrika
 1961–1994  seremonieel: Charles Robberts Swart | Jozua François Naudé (waarnemend) | Jacobus Johannes Fouché | Nicolaas Johannes Diederichs | Marais Viljoen (waarnemend) | John Vorster | Marais Viljoen | uitvoerend: Pieter Willem Botha | Frederik Willem de Klerk
 
 1994–  Nelson Mandela | Thabo Mbeki | Kgalema Motlanthe | Jacob Zuma | Cyril Ramaphosa
 
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Jacob_Zuma&oldid=2689492"