Gansu (Chinees: 甘肃, ) is 'n provinsie van die Volksrepubliek China. In 2017 het die provinsie 'n bevolking van sowat 26 miljoen gehad. Die hoofstad en grootste stad is Lanzhou.

Gansu

甘肃省 (Chinees)
Die Labrang-klooster in Gansu
Die Labrang-klooster in Gansu
Ligging van Gansu in die Volksrepubliek China
Ligging van Gansu in die Volksrepubliek China
Koördinate: 38°0′0″N 102°0′0″O / 38.00000°N 102.00000°O / 38.00000; 102.00000
LandVlag van Volksrepubliek China Volksrepubliek China
HoofstadLanzhou
Grootste stadLanzhou
Regering
 • TipeRegering van Gansu
 • SekretarisLin Duo
 • GoewerneurRen Zhenhe
Oppervlak
 • Totaal453 700 km2 (175 200 vk. myl)
Bevolking
 • Totaal26 260 000
 • Digtheid58/km2 (150/vk. myl)
 • Rang
22ste
TydsoneUTC+08:00 (SST)
Etniese groepeHan (91%), Hui (5%), Dongxiang (2%), Tibettane (2%)
Webwerfwww.gansu.gov.cn
Die woord "Gansu" in Chinese karakters

Gansu is tussen die Tibettanse en die Huangtu-platos geleë en grens aan Mongolië, Binne-Mongolië en Ningxia in die noorde, Xinjiang en Qinghai in die weste, Sichuan in die suide en Shaanxi in die ooste. Die Geelrivier vloei deur die suidelike deel van die provinsie.

Han-Chinese vorm met 91% die grootste etniese groep, gevolg deur Hui-Chinese met 5%, Dongxiang en Tibettane met 2% elk.

Geskiedenis

wysig

Die provinsie Gansu bestaan net sedert die Song-dinastie, toe dit gevorm is uit twee prefekture van die Sui en Tang-dynastieë. Gan (in die omgewing rondom Zhangyi) en Su (naby Jiuquan). As gevolg van sy ligging aan die Syroete, was Gansu 'n provinsie van groot ekonomiese belang, en dit was ook die plek vir kulturele verspreiding. Die westelike einde van die Groot Muur van China is in die provinsie by Jiayuguan.

In die Qin-dinastie was die gebied rondom Tianshui (天水) in die suidooste deel van die destydse Chinese Ryk.

Die provinsie is in 2010 deur groot vloede en grondverskuiwings getref, waar meer as 1 500 mense gesterf het.

Geografie

wysig

Die provinsie Gansu beslaan 'n oppervlakte van 454,000 km² en die grootste deel van die land lê op meer as 1000 meter bo seespieël. Dit lê tussen die Hoogland van Tibet, Binne-Mongolië en die Loess-plato. In die uiterste noordweste grens dit aan Mongolië. Die Geelrivier (Huang He) vloei deur die suidelike deel van die provinsie. Die geografiese sentrum van China is in die provinsie, aangedui deur 'n monument op die koördinate 35.33 ° N en 103.23 ° E. Die provinsie is aangrensend aan 6 ander provinsies: Shaanxi, Ningxia, Binne Mongolië, Xinjiang, Qinghai en Sichuan.

Die meeste van die water in die Geelrivier kom ook van die provinsie af en vloei ook deur Lanzhou, die provinsiale hoofstad. Die landskap in Gansu is baie bergagtig in die suide en plat in die noorde. Die berge in die suide van die provinsie is deel van die Qilian Shan berge. Die hoogste punt in die provinsie lê op 5,547 meter en is die top van die Qilian Shan (Qilian berg).

Demografie

wysig

Gansu was oorspronklik die mees westelike Chinese provinsie van China. As gevolg van sy ligging aan die grense van die ryk woon daar baie ander volke en minderhede. Dit word weerspieël in die outonome prefekture wat nou in die provinsie is. In die uiterste suidweste lê die outonome Tibettaanse prefektuur Gannan en noord van dit is die outonome Hui-prefektuur Linxia. Na die Han met 91% die Hui (5%), Tibettane (2%) en Dongxiang (2%) vorm die grootste bevolkingsgroepe. Daar is ook Salar, 'n gemengde Turks-Mongoolse volk wat 'n Ogoesies-taal praat, wat baie meer verwant is aan Turks uit Turkye as die taal van die Oeigoere, wat meer in China voorkom.

Ekonomie

wysig

Landbouproduksie in Gansu sluit in katoen, lynolie, mielies, spanspekke (soos die heuningwatlemoen, wat plaaslik bekend staan as die Bailan-spanspek of "Wallace" as gevolg van sy bekendstelling deur die Amerikaanse vise-president Henry A. Wallace), millet en koring. Gansu is bekend as 'n bron vir wilde medisinale kruie wat in Chinese medisyne gebruik word. Besoedeling deur swaar metale, soos kadmium in besproeiingswater, het egter tot gevolg gehad dat baie akkers landbougrond vergiftig is. Die omvang en aard van die swaarmetale besoedeling word beskou as 'n staatsgeheim.

Die meeste van Gansu se ekonomie is egter gegrond op mynbou en die onttrekking van minerale, veral seldsame aardelemente. Die provinsie het beduidende neerslae van onder andere antimoon, chroom, steenkool, kobalt, koper, fluoriet, gips, iridium, yster, lood, kalksteen, kwik, mirabiliet, nikkel, ru-olie, platinum, troiliet, wolfram en sink. Die olievelde by Yumen en Changqing word as beduidend beskou.

Gansu het China se grootste nikkelafsettings, wat verantwoordelik is vir meer as 90% van China se totale nikkelreserwes.

Ander nywerhede as mynbou sluit in elektrisiteitsopwekking, petrochemikalieë, olie-eksplorasie masjinerie en boumateriaal.

Bestuursindeling

wysig

Gansu bestaan uit twaalf stadprefekture en twee outonome prefekture:

Kaart Nr. Naam Hanzi Hanyu Pinyin
 
Stadprefekture
1 Jiuquan 酒泉市 Jiǔquán Shì
2 Jiayuguan 嘉峪关市 Jiāyùguān Shì
3 Zhangye 张掖市 Zhāngyè Shì
4 Jinchang 金昌市 Jiǔquán Shì
5 Wuwei 武威市 Wǔwēi Shì
6 Baiyin 白银市 Báiyín Shì
7 Lanzhou 兰州市 Lánzhōu Shì
10 Dingxi 定西市 Dìngxī Shì
11 Longnan 陇南市 Lǒngnán Shì
12 Tianshui 天水市 Tiānshuǐ Shì
13 Pingliang 平凉市 Píngliàng Shì
14 Qingyang 庆阳市 Qìngyáng Shì
Outonome prefekture
8 Linxia (Hui) 临夏回族自治州 Línxià Huízú Zìzhìzhōu
9 Gannan (Tibettaans) 甘南藏族自治州 Gānnán Zāngzú Zìzhìzhōu

Stede in Gansu

wysig
  • Baiyin
  • Dunhuang
  • Jiayuguan
  • Jinchang
  • Lanzhou (hoofstad)
  • Wuwei

Verwysings

wysig
  1. (en) "Communiqué of the National Bureau of Statistics of People's Republic of China on Major Figures of the 2010 Population Census [1] (No. 2)". National Bureau of Statistics of China. 29 April 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Julie 2013. Besoek op 4 Augustus 2013.

Eksterne skakels

wysig