Aller au contenu

mouvter

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Do viebe «mouver» (vî mot po « bodjî »[1]), avou l’ dobe cawete « -ter » des viebes.

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) mouvtêye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) mouvtez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) mouvtans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) mouvtêynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) mouvtêyrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) mouvtéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) mouvtêye
pårt. erirece (dj’ a, vos av) mouvté
Ôtes codjowaedjes come tchicter

mouvter (v. sins coplemint) (eployî fok u å pus sovint dins des fråzes di noyaedje) (èn nén mouvter, sins mouvter)

  1. èn nén rmouwer, minme doûçmint, nén fé li mwinde pitit mouvmint, èn nén bodjî.
    • Ossu rade, li cofe a rtcheyou å fond do trô e bouxhant come ene tchambe al dicåce, et gn a ene grosse noere hoûlote k' a moussî foû et s' aler mete a djoke al copete di l' åbe ; nosse Djan a dmoré troes djoûs sins mouvter Anatole Marchal (fråze rifondowe).
    • Après tot, il a bén l' droet d' s' amuzer ene betcheye, èm-n ome, après ene djournêye sitampé sins mouvter. Christian Quinet (fråze rifondowe).
    • Adon, sins pus mouvter, dj' a dmoré la po vey çou ki s' aléve passer Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
    • Come on djindåre, i ratind asteure sins mouvter Pol Bossart (fråze rifondowe).
  2. èn rén dire, èn pont fé d’ brut.
    • Il a bizé sins mouvter Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
    • La, sins mouvter, nos omes ont apougnî tchaeconk leu saetch po les vudî låvå djondant l' ri d' Inson Georges Pècheur (fråze rifondowe).
    • Sins mouvter, i rote, nén trop rade, mins sins tårdjî non pus Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
    • Come on sait bén k' i n' fåt pont moenner d' brut, on stind les lives et les ardwezes dissu l' tåve, pu, sins mouvter, on fwait ses dvwers do mî k' on pout Joseph Calozet (fråze rifondowe).
  3. èn nén responde, èn nén rclamer.
    • On n' pout nén sins mouvter dmorer come on pavé cwand l' påpe, i prind s' pape a panse petêye Julos Beaucarne (fråze rifondowe).
    • Li mwaisse siervant moennéve li tropea des meskenes, des djårdinîs, des vårlets, des coujhnîs, des gosteus d' vén, et vos nd åroz... kel schoûtént sins mouvter Lorint Hendschel, So l’ Anuti.
    • Merci d' m' awè schoûté sins mouvter José Schoovaerts (fråze rifondowe).
  4. si leyî fé, èn nén rbouter ene sakî (ki vos sogne et k’ vos avoz må, ki vos fwait des avances).
    • Li leu, ki n' a pupont d' foice, si lait maltôter sins Joseph Calozet (fråze rifondowe).
    • Vos avoz des pîs come des grognons d’ tchén, Vera Aminievna, leyîz mu vos les reschandi ; Vera n’ a nén mouvté Lucyin Mahin, Vera.

Notule d’ uzaedje

[candjî]

Ci viebe cial est siervou å pus sovint dins ene fråze di noyaedje.

Ratourneures

[candjî]
  1. mouvter mot (S0), mouvter on mot (S117)

Sinonimeye

[candjî]

Omofoneye possibe

[candjî]

moufter (brognî) (pout rascovri les sinses 3 & 4 di "mouvter")

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E1

Ratournaedjes

[candjî]

(sovint li tradujhaedje del tourneure "sins mouvter")

sins bodjî
sins cåzer, sins pont fé d' brut
sins rclamer
èn nén dire non

Sourdants

[candjî]