may
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « maius » (minme sinse), Dataedje do mot : 1100.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /maj/ /maːj/ /mɛːj/ /mɛː/ /me/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 3.112
- prononçaedje zero-cnoxheu : /maj/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]may omrin
- cénkinme moes d’ l’ anêye, k’ a 31 djoûs.
- Si dj’ esteu li bele pitite rôze,
K’ e moes d’ may vos loukîz flori,
Dj’ vôreu so vosse coirsulet rôze,
Mori — Martin Lejeune, "Djône amour" imité d’Adolphe Hardy, guitare (fråze rifondowe). - I gn aveut lontins, bén lontins,
Ki l’ moes d’ may lyi rôléve el tiesse. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.77, “Li p’tit Pît’lé” (fråze rifondowe). - Gn a sacwants ans, gn aveut cobén shijh set viyès femes ki s’ raploujhént a l’ eglijhe tos les djoûs do moes d’ may. — Émile Gilliard (fråze rifondowe).
- Si dj’ esteu li bele pitite rôze,
- côpé åbe k’ on plante å moes d’ may, copurade :
- sol plaece do viyaedje, sorlon ene dujhance metowe so pî al Revolucion francesse.
- Les djonnes omes plantront des mays tot l’ lon des tchmins ewou çki li rwè des rwès va passer. — Émile Gilliard (fråze rifondowe).
- li long des porcessions (fiesse-Diè) ; li sôre d’ åbe eployî come may n’ est nén l’ minme d’ ene plaece a ene ôte : ene bôle e-n Årdene ; on ptit plope a Nameur, e Hinnot).
- divant l’ måjhone des djonnès cmeres, la kel sôre d’ åbe vout dire ene sacwè.
- sol plaece do viyaedje, sorlon ene dujhance metowe so pî al Revolucion francesse.
Ratourneures
[candjî](cénkinme moes d’ l’ anêye)
- mariaedje di may, måy ni va : on n’ fijheut nén voltî des mariaedjes e moes d’ may, peu d' aveur si prumî efant å cwarmea.
- mweteye di may, cawe di nivaye : i pout co niver e moes d’ may.
- may fwait l’ four, et l’ fenåmoes l’ mete a pont : dijhêye di cinsî : li four va crexhe pår e moes d’ may ; on l’ fåtchrè e moes d’ djun.
(côpé åbe k’ on plante å moes d’ may)
- li sinifiance des mays plantés dvant les ouxhs des djonnès feyes si rtént avou les shuvantes ratourneures : may di côre, dji t’ adôre ; may di tchinne, dji t’ arinne ; may di spene, ki t’ es fene ; may di fetchire, ki t’ es fire ; may d’ ônea, dji t’ dilai (pol rimaedje on-z eploye li disfondowe ônê) ; may di faw, ki t’ es nawe ; may di plope, ki t’ es salope ; may di hous, dji n’ ti vou ; may di sawou, î va kî vout ; may di tchårnale, ki t’ es macrale.
Mots vijhéns
[candjî]Les moes d’ l’ anêye e walon | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1î trimesse | 2inme trimesse | 3inme trimesse | 4inme trimesse | ||||||||
1. djanvî | 4. avri | 7. djulete | 10. octôbe | ||||||||
2. fevrî | 5. may | 8. awousse | 11. nôvimbe | ||||||||
3. måss | 6. djun | 9. setimbe | 12. decimbe |
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]Omofoneye possibe
[candjî]Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike May so Wikipedia