Aller au contenu

avatchi

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

Bodje « vatche », avou l’ betchete « a- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes (imådje del pote kel vatche leye cwand ele si coûtche dins del grande yebe); mot cité dins l’ FEW 14, 103b-104a.

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) avatchi / avatchixh
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) avatchixhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) avatchixhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) avatchixhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) avatchirè / avatchixhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) avatchixheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) avatchixhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av) avatchi
Ôtes codjowaedjes come prusti

avatchi (viebe å coplemint) (å prono : s’ avatchi)

  1. rabaxhî.
    • Cwand k' on-z aplanit, on-z avatchi d' on costé et on-z implit d' l' ôte. Motî d’ Faimonveye (fråze rifondowe).
  2. toumer.
  3. flaxhî (tot cåzant di l' air, del plouve so les dinrêyes.
  4. distrure.
    • Les manifestants ont avatchi tot l' magazin.

Sinonimeye

[candjî]

Parintaedje

[candjî]

avatchixhaedje, avatchixhmint

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
rabaxhî
fé toumer
fé flaxhî
distrure

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin avatchi avatchis
femrin padrî avatcheye avatcheyes
femrin padvant avatcheye avatcheyès

avatchi come addjectif djondrece, metou purade divant l' no

  1. rabaxhî, flaxhî.
    • Les avoennes sont tot {~|avatcheyes}}.
    • Cwand l’ moye di four est avatcheye, on-z î mete on budea. (ramexhné pa J. Boulard)
  2. sins coraedje, sins alant, clawé so plaece.
    • Li gamene esteut dmorowe avatcheye divant l’ machine a cafè k' ele vineut di spiyî.

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]

Ratournaedjes

[candjî]
rabaxhî, flaxhî
sins coraedje, sins alant, clawé so plaece

Sourdants

[candjî]