Boursite å virûsse des poyes
Li boursite å virûsse des poyes ou maladeye di Gumboro ou pus biesmint Gumboro, c' est ene maladeye des poyes ki l' cåze, c' est on virûsse k' abaxhe les disfinses do coir (a môde do virûsse do sida åzès djins).
Minêyolodjince
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li virûsse est spårdou totavå.
Cwand il atake ene poytreye ås polets, ene pårtêye des oujheas si vont retrôcler, et dmorer rasta, avou les plomes ki rdulèt, come s' il årént l' pepeye.
Li morance deure troes djoûs, avou a pô près l' minme nombe d' oujheas crevés tchaeke djoû. Les polets k' on mete a pårt do côs k' on lzès voet mostrèt padecôp on houzaedje do croupion.
Les malådes polèt rweri après deus troes djoûs.
Li morance so les troes djoûs est sovint foirt basse, asteure ki totes les poytreyes sont-st eploctêyes comifåt. Davance, gn aveut 2 a 3 åcint d' polet ki crevént; dins le anêyes 1980, cwand gn a yeu on rascandjaedje di virûsse, on a conté disca 30 åcint d' moirts. Mins on a-st adon ricandjî les vaccins, et ndè fé des pus foirts (lomés «tchôds stoks»).
Damadjes å discôpeçaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li damadje li pus ricnoxhåve, a l' otopseye, c' est l' houzaedje del boûsse Fabriciusse. L' organe pout esse djaenåsse, u cråndimint rodje, s' i gn a do sonnaedje divins.
Cwand on l' côpe, on pout troves so glairiant sûna (cogne simpes), del matire froumadjrece, u minme do sonk.
Mins gn a eto des ôtes senes d' otopseye:
- grandès blankès taetches so les musses, aprume del pwetrene.
- hoûzaedje des rnos ki n' boutèt pus comifåt, çou ki pout elver li livea des urates dins l' coir; ces urates la si vont voltî rashir sol saetch do cour, çou ki dene tos ptits blancs grins so cisse toele la.
- taetche di sonnaedje å radjondaedje do stoumak et do djezî; foirt rålmint, do mayta dins l' djezî (çou k' est pus tipicmint on damaedje del fåsse pesse.
-
houzaedje del boûsse Fabriciusse djaenåsse (a droete) et plinne di sonk (a hintche) -
matire fourmaedjrece el boûsse Fabriciusse -
damadjes azès rnos -
rashiyaedje d' urate sol saetch do cour -
sonk e djezî ey e stoumak
