Zuud-Afrika

Republiek Zuud-Afrika Republiek van Suid-Afrika (af) Republic of South Africa (en)
Liggienge van Zuud-Afrika
Officiële toale	Afrikoans, Iengels, Zoeloe, Xhosa, Swazi, Ndebele, Nôord-en Zuud-Sotho, Tswana, Venda, Tsonga
Hoofdstad	Koapstad (wetgevend) Pretoria (administratief) Bloemfontein (gerechtelik)
Stoatsvorm	Republiek
Stoatshoofd	Cyril Ramaphosa
Êerste minister	vicepresident: Kgalema Motlanthe
Ippervlak	1.221.037 km²
Inweuners Bevolkiengsdichtheid	60.603.862 (2022) 49 inw./km²
Munte	Rand (ZAR)
Tydzone	UTC+2
Landcode	ZA, ZAF
Telefongcode	(+) 27
Internet-TLD	.za
Nationale fêestdag	27 april

Zuud-Afrika, officieel de Republiek Zuud-Afrika (Afrikoans: Republiek van Suid-Afrika, Iengels: Republic of South Africa) is e land dat in 't uterste zuudn van Afrika ligt. 't Land grenst in 't nôordn an Namibië, Botswana en Zimbabwe, in 't ôostn an Mozambique en Eswatini. Den ounofhankelikke stoat Lesotho wordt hêlegans deur Zuud-Afrika omslootn.

Koarte van Zuud-Afrika

Geografie

Provinsjes

Achter de Twidde Weireldoorloge bestound Zuud-Afrika uut vuuf provinsjes. Achter de Zuud-Afrikoansche grensoorloge (1966 tout 1989) kwam Zuudwest-Afrika (nu Namibië) ounofhankelik en bleevn der nog viere over: Transvaal, Vrystoat, Natal en Koapprovinsje. Sins 1994 is 't land verdêeld in neegn provinsjes:

No.	Provinsje	Hoofdstad	Ipp. (km²)	Inw. (2006)	Koarte
1	West-Koap	Koapstad	129.370	4.745.500
2	Nôord-Koap	Kimberley	361.830	910.500
3	Ôost-Koap	Bisho	169.580	7.051.500
4	KwaZoeloe-Natal	Pietermaritzburg	92.100	9.731.800
5	Vrystoat	Bloemfontein	129.480	2.958.800
6	Nôordwest	Mafikeng	116.320	3.858.200
7	Gauteng	Johannesburg	17.010	9.211.200
8	Mpumalanga	Nelspruit	79.490	3.252.500
9	Limpopo	Polokwane	123.910	5.670.800

Steedn

De drie hoofdsteedn van Zuud-Afrika zyn:

• Pretoria (administratief)
• Koapstad (wetgevende macht)
• Bloemfontein (gerechtelik)

Ênigte andere plekkn:

• Durban, belangrykstn hoavestad in Zuud-Afrika
• Johannesburg, belangrykstn economische stad
• Kimberley, mynbouw, ounder andere diamantn
• Nelspruit, landbouw
• Pietermaritzburg, vôorzitter van de provinsje KwaZulu-Natal
• Polokwane, vodien Pietersburg
• Port Elizabeth, hoavestad
• Soweto, grotste township dichte by Johannesburg
• Ulundi

Bevolkienge

Zuud-Afrika is e multi-etnisch en multicultureel land met de grotste van ôorsproung Europeesche en Indische bevolkienge van Afrika. By de volkstellienge van 2011 was 79% van de bevolkienge zwart, 9% blank, 9% kleurlieng en 3% woarn Indisch of Aziatisch.

Toaln

In Zuud-Afrika wordn vele verschillige toaln geklapt. Elve doavan zyn officieel: Zoeloe 22%, Xhosa 16%, Afrikoans 13%, Nôord-Sotho 9%, Iengels 9%, Tswana 8%, Zuud-Sotho 7%, Tsonga 4%, Swazi 3%, Venda 2%, Zuud-Ndebele 2%. De lingua franca, ounder andere in 't ounderwys, de media, de bedryfsweireld en overheidsinstelliengn, is 't Iengels da sins 't ende van de apartheid de rolle van 't Afrikoans het overgenoomn.

't Afrikoans het hem ountwikkeld uut 't Nederlands en is ter an verwant. 't Nederlands was van 1910 tout 1983 êen van d' officiële toaln van Zuud-Afrika.

Cultuur

Beziensweirdigheedn

• Kruger Nationaal Park
• Koapstad met de Toafelberg en Koap de Goeie Hoop
• De Koapsche wynlandn by Stellenbosch, Franschhoek en Paarl
• Johannesburg en Witwoatersrand
• De Tuunroute
• Zandstrandn an den Indischn Oceoan by Durban
• De Drakensbergn
• De Blyderivierspôorte
• Sun City met doa dichte by 't Pilanesberg National Park
• Robbneiland

• 
  Olifantn in 't Kruger Nationaal Park
• 
  De Toafelberg
• 
  Koapstad gezien van Robbneiland
• 
  De Drakensbergn

Bekende menschn

• Breyten Breytenbach, schryver en schilder
• J.M. Coetzee, schryver, Nobelprys vo literateure 2003
• Frederik Willem de Klerk, president, Nobelprys vo de Vrede in 1993
• Nadine Gordimer, schryfster, Nobelprys vo literateure 1991
• Nelson Mandela, êeste zwarte president van Zuud-Afrika, Nobelprys vo de Vrede in 1993
• Manfred Mann, pop- en rockmuzikant
• Oscar Pistorius, atleet, bynoame "Blade runner"
• Desmond Tutu, êeste zwartn eirtsbisschop van d' Anglicoansche Kerke

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie South Africa van Wikimedia Commons.

{{{ofb_links}}}	Landn in Afrika	{{{ofb_rechts}}}	{{{ofb_groot}}}
Algereye • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Centraal-Afrikoansche Republiek • Comoorn • Congo-Brazzaville • Congo-Kinshasa • Djibouti • Egypte • Equatorioal-Guinea • Eritrea • Eswatini • Ethiopië • Gabon • Gambia • Ghana • Guinee • Guinee-Bissau • Ivôorkust • Kameroen • Kenia • Koapverdië • Lesotho • Liberië • Libië • Madagaskar • Malawi • Mali • Marokko • Mauritanië • Mauritius • Mozambique • Namibië • Niger • Nigeria • Oeganda • Rwanda • Sao Tomé en Principe • Senegal • Seychelln • Sierra Leone • Soedan • Somalië • Tanzania • Togo • Tsjad • Tunesië • Zambia • Zimbabwe • Zuud-Afrika • Zuud-Soedan Frans overzees departement: Mayotte • Réunion Andere gebiedn: Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha • Westelikke Sahara