Kokujin

Kokujin (chữ Hán: 国人, cách đọc Hán Việt: quốc nhân) là từ chủ yếu dùng để chỉ tầng lớp Địa đầu (Jitō) từ thời đại Kamakura và tầng lớp võ sĩ đi khai phá các xứ từ thời Nam Bắc Triều (Nambokuchō) cho đến thời Muromachi. Về thực chất, đây là các lãnh chúa phong kiến ở địa phương và còn được gọi chung là "quốc chúng" (国衆, Kunishū) hoặc "quốc nhân chúng" (国人衆, Kokujinshū).

Khái yếu

Quốc nhân là danh từ chung chỉ tầng lớp cai quản các trang viện, đất công trong thể chế Vương triều quốc gia (Ōchō kokka) được thành lập vào giữa thời Heian và các lãnh chúa địa phương (Địa đầu) phát sinh nhiều từ thời Kamakura trở đi. Từ này còn là một thuật ngữ trong các tư liệu cùng thời, mang hàm ý chỉ các thế lực bản địa chống đối lại với các thế lực cai trị từ bên ngoài địa phương như Mạc phủ, các thủ hộ (Shugo) hay lãnh chúa trang viện và nhắm đến việc cai trị lãnh địa của mình.

Người ta bắt gặp từ này thỉnh thoảng xuất hiện từ thời Kamakura được sử dụng để chỉ các võ sĩ có thế lực độc lập ngụ cư ở địa phương. Nguồn gốc của các võ sĩ này bắt nguồn trực tiếp từ chức Địa đầu thời Kamakura. Các võ sĩ này sau đó định cư tại địa phương và trở thành các lãnh chúa cai quản địa phương đó. Vào thời Kamakura, vì có ý chống đối với giai cấp cai trị bên trên mà tầng lớp này còn được gọi bằng từ "Ác đảng" (Akutō, băng đảng kẻ xấu).

Vai trò của tầng lớp võ sĩ này chỉ thực sự trở nên quan trọng khi Mạc phủ Kamakura suy tàn cho đến thời Nam Bắc Triều, nhất là trong thời loạn Kannō. Các lãnh chúa địa phương này đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến nền chính trị, quân sự của các xứ trong thời Nam Bắc Triều. Mặt khác, các quốc nhân này cũng rất nhạy cảm với các động thái chính trị ở trung ương.

Lực lượng quốc nhân ngày càng mạnh mẽ hơn và bắt đầu tác động tới hành động của Mạc phủ Muromachi, các Shugo Daimyō và các lãnh chúa trang viện. Trong bối cảnh này, tầng lớp quân nhân dần thắt chặt quản lý của họ đối với tầng lớp nông dân, phản kháng lại sự cai trị và can thiệp của Mạc phủ Muromachi và các Đại danh Thủ hộ (Shugo Daimyō), góp phần tăng trưởng nền kinh tế địa phương, kinh tế lưu thông cùng với sự phát đạt của các hình thức kinh doanh vận chuyển, chuyên chở hàng hóa.

Các lãnh chúa địa phương này còn bước thêm một bước nữa so với kiểu cai trị mang tính tảng mác ở các địa phương của tầng lớp lãnh chúa Địa đầu kiểu cũ bằng việc cai trị vùng kinh tế tập trung trong lãnh địa của họ. Các quốc nhân còn can thiệp vào xung đột giữa các lãnh chúa trang viện và tầng lớp quý tộc hạ cấp, có được quan tước và bắt đầu đảm nhận chánh vụ hành chánh. Cách cai quản của Kokujin đối với đất đai và nông dân được đánh giá là chặt chẽ hơn so với cách cai quản kiểu cũ thông qua việc điều tra diện tích ruộng đất và hoàn trả di dân. Quốc nhân ở các địa phương còn có mối liên kết với nhau để phòng việc di dân từ lãnh địa này sang lãnh địa khác mà theo đó, người dân nào chuyển đổi nơi sinh sống, nếu bị phát hiện sẽ bị bắt trả về nơi cũ.

Đối với tầng lớp cai trị từ bên ngoài như các thủ hộ (shugo) hay các lãnh chúa trang viện thì các Kokujin vừa chịu sự chi phối một phần, vừa tăng cường sức mạnh quân sự của mình bằng việc quan chức hóa tầng lớp Jisamurai trong lãnh địa của mình và liên hợp với các Kokujin khác để chống lại. Từ thời Nam Bắc Triều cho đến Muromachi đã xảy ra nhiều vụ nổi loạn ở các địa phương. Những vụ này mang nhiều hình thái khác nhau nhưng đều có thể xem là sự liên kết của các Kokujin.

Đến thời Chiến Quốc, khi sự cai trị của các Đại danh Thủ hộ (Shugo Daimyō) suy yếu thì tầng lớp Quốc nhân trở thành lãnh chúa độc lập cát cứ tại các địa phương. Phần lớn các Quốc nhân trong thời kỳ này đều trở thành gia thần cho các Đại danh Chiến quốc(Sengoku Daimyō) như họ Kiso và họ Murakami. Tuy nhiên trong số đó cũng xuất hiện các Quốc nhân dần bành trướng thế lực, trở thành các lãnh chúa đại danh hùng mạnh như họ Mōri, họ Chōsokabe, họ Ryūzōji và họ Tamura.

Danh sách Kokujin chủ yếu ở các địa phương

Hokkaidō

xứ Ezo	họ Kakizaki（họ Matsumae）

Vùng Tōhoku

xứ Mutsu

họ Nambu、họ Tsugaru、họ Hachinohe、họ Daikōji、họ Shibashi、họ Waga、họ Hienuki、họ Kunohe、họ Kuji、họ Heii、họ Jōhōji、họ Kudō、họ Asonuma、họ Esashi、họ Usugi、họ Iwabu、họ Kasai、họ Ōsaki、họ Kurokawa、họ Rusu、họ Kokubun、họ Akiu、họ Isago、họ Ujiie、họ Takashimizu、họ Nagae、họ Hōzawa、họ Magome、họ Motoyoshi、họ Watari、họ Shiraishi、họ Sōma、họ Iwaki、họ Shirakawa Yūki、họ Tamura、họ Ishikawa、họ Hyōha、họ Katōno、họ Iino、họ Date、họ Ashina、họ Iwanashiro、họ Kakeda、họ Satō、họ Moniwa、họ Nihonmatsu、họ Ishibashi、họ Numagawa、họ Nigaidō

xứ Dewa

họ Andō（họ Akita）、họ Ōhira、họ Onodera、họ Shiraiwa、họ Shinshiro、họ Tozawa、họ Naraoka、họ Asari、họ Hondō、họ Yatsuyanagi、họ Rokugō、họ Yurijūnitō、họ Mogami、họ Daihōji、họ Tendō、họ Sagae、họ Shiratori、họ Sakenobe、họ Tateoka、họ Higashine、họ Aterazawa、họ Hosokawa

Vùng Kantō

xứ Hitachi	họ Satake、họ Edo、họ Oda、họ Onosaki、họ Kasama、họ Kashima、họ Sugatani、họ Daijō、họ Toki、họ Makabe、họ Yamairi、họ Yamagata、họ Oguri、họ Oze、họ Ogawa、họ Odano、họ Shida
xứ Shimonotsuke	họ Utsunomiya、họ Nasu、họ Sano、họ Oyama、họ Shionoya、họ Tagō、họ Haga、họ Mashiko、họ Minagawa、họ Ashikaga Nagao、họ Ashino、họ Iono、họ Ōzeki、họ Ōtawara、họ Senbon、họ Fukubara、họ Mibu、họ Mumo、họ Motegi、họ Kimishima、họ Naganuma
xứ Kōzuke	họ Yokose、họ Kiryū、họ Nagao、họ Nagano、họ Akai、họ Iwamatsu、họ Kamiizumi、họ Gokan、họ Takada、họ Numata
xứ Shimōsa	họ Yūki、họ Chiba、họ Ashikaga、họ Usui、họ Unakami、họ Shirai、họ Takashiro、họ Tagaya、họ Noda、họ Hara、họ Mizunoya、họ Yamagawa、họ Yanada
xứ Kazusa	họ Sakai、họ Toki、họ Yamamuro
xứ Awa	họ Masaki、họ Anzai
xứ Musashi	họ Edo、họ Ōta、họ Fukaya、họ Takuma、họ Ōishi、họ Isshiki、họ Kaneko、họ Kira、họ Sasaki、họ Toshima、họ Shibukawa、họ Narita、họ Mita
xứ Sagami	họ Ōmori、họ Miura、họ Soga、họ Matsuda

Vùng Chūbu

xứ Kai	họ Takeda、họ Anayama、họ Koyamada、họ Atobe、họ Amari、họ Itagaki、họ Hakii、họ Ichikawa、họ Ōi、họ Obu、họ Osade、họ Baba、họ Morogaku、họ Yokota
xứ Shinano	họ Murakami、họ Ogasawara、họ Suwashi、họ Kiso、họ Sanada、họ Inoue、họ Unno、họ Ōi、họ Takanashi、họ Chikyū、họ Katagiri、họ Iijma、họ Yoda、họ Ina、họ Izumi、họ Nezu、họ Hiraga、họ Hoshina、họ Fujisawa
xứ Hidano	họ Anekōji、họ Miki、họ Ema、họ Uchigashima、họ Hirose、họ Ushimaru
xứ Echigo	họ Nagao、họ Irobe、họ Chisaka、họ Usami、họ Kakizaki、họ Kaji、họ Hōjō、họ Oguni、họ Shibata、họ Jōjō、họ Naoe、họ Hirako、họ Honjō、họ Sanbonji
xứ Sado	họ Homma
xứ Etchū	họ Jinbō、họ Shiina、họ Ishiguro、họ Dohi、họ Saitō
xứ Noto	họ Chō、họ Nukui、họ Yusa
xứ Kaga	họ Togashi、họ Saitō
xứ Echizen	họ Asakura、họ Kai、họ Horie、họ Yamazaki
xứ Wakasa	họ Awaya、họ Hemi、họ Hongō
xứ Suruga	họ Imagawa、họ Asahina、họ Katsurayama、họ Fukushima
xứ Tōtōmi	họ Amagata、họ Amano、họ Ii、họ Ōkōchi、họ Ogasawara、họ Kuno、họ Homma、họ Hamana
xứ Mikawa	họ Matsudaira（họ Tokugawa）、họ Udono、họ Okudaira、họ Kira、họ Suganuma、họ Saigō、họ Toda、họ Makino、họ Asuke、họ Suzuki、họ Arakawa、họ Ōsuga
xứ Owari	họ Oda、họ Sakuma、họ Sassa、họ Niwa、họ Hayashi、họ Hisamatsu、họ Maeda、họ Yamada、họ Mizuno、họ Mizuno (Kammu Heiji)、họ Mōri、họ Yamauchi、họ Yamaguchi、họ Ishibashi
xứ Mino	họ Toki、họ Asano、họ Saitō、họ Inaba、họ Ujiie、họ Andō、họ Tōyama、họ Akechi、họ Yamagata、họ Ochiai、họ Shimizu、họ Seki、họ Kani、họ Kagami、họ Hachiya、họ Hara、họ Kida、họ Higashi、họ Endō、họ Takenaka、họ Nagai、họ Fuwa
xứ Ise	họ Kambe、họ Nagano、họ Seki、họ Ōkōchi、họ Kozukuri、họ Sakauchi、họ Tamaru、họ Namise、họ Fujikata
Xứ Iga	họ Hattori、họ Momochi、họ Fujibayashi
xứ Shima	họ Kuki

Vùng Kinki

xứ Ōmi	họ Sasaki、họ Asai、họ Aochi、họ Asami、họ Abei、họ Isono、họ Imai、họ Ōhara、họ Kutsuki、họ Zenshaku、họ Wada、họ Takaya、họ Ogura、họ Kamisaka、họ Gamō、họ Komai、họ Shimosaka、họ Takamiya、họ Hirai、họ Watanabe
xứ Yamashiro	họ Kawashima、họ Tsubai、họ Matsui
xứ Yamato	họ Tsutsui、họ Ochi、họ Sawa、họ Tada、họ Hayama、họ Tōichi、họ Toyota、họ Fuse、họ Yagyū
xứ Settsu	họ Akutagawa、họ Araki、họ Arima、họ Ikeda、họ Itami、họ Ibaraki、họ Irie、họ Kawarabayashi、họ Tada、họ Shiokawa、họ Takayama、họ Nakagawa、họ Nose、họ Mizokui、họ Watanabe、họ Matsubara、họ Miyake、họ Yakushiji、họ Wada
xứ Tamba	họ Hatano、họ Akai、họ Naitō、họ Kawakatsu、họ Hagino、họ Kuge、họ Sakai、họ Nakazawa、họ Momii
xứ Tango	họ Nobinaga、họ Ishikawa
xứ Izumi	họ Tannowa、họ Amahai、họ Terada、họ Numada、họ Waku
xứ Kawachi	họ Yusa、họ Irie、họ Matsui、họ Mizuhaya、họ Yasumi、họ Watanabe
xứ Kii	Sakaishū、họ Suzuki、họ Yukawa、họ Nobe、họ Susami、họ Tamaki
xứ Awaji	họ Atagi、họ Kashū、họ Kajiwara、họ Kikkawa、họ Noguchi、họ Hirota、họ Fukura、họ Funakoshi

Vùng Chūgoku

xứ Harima	họ Bessho、họ Miki、họ Akashi、họ Azumi、họ Arita、họ Ōgo、họ Kashiya、họ Gotō、họ Yorifuji、họ Arima
xứ Inaba	họ Kusakari、họ Tagimi、họ Mikami、họ Inaba Mōri、họ Yabe、họ Hatano、họ Tampi、họ Shikano、họ Yoshimi、họ Ida、họ Kinohara、họ Inaba Takeda、họ Nakamura、họ Akisato、họ Yoshioka、họ Saji
xứ Tajima	họ Kakiya、họ Yagi、họ Ōtagaki、họ Taishō、họ Tagimi、họ Shukunami
xứ Mimasaka	họ Gotō、họ Emi、họ Satō、họ Shinmen、họ Nakajima、họ Niimi、họ Miura
xứ Bizen	họ Uragami、họ Ukita、họ Iga、họ Nose、họ Kanamitsu、họ Matsuda
xứ Bitchū	họ Mimura、họ Akiba、họ Shimizu、họ Senoo、họ Suyama、họ Namba、họ Minami
xứ Bingo	họ Yamauchi、họ Miya、họ Koshi、họ Shibukawa、họ Sugihara、họ Tabusa、họ Fukubara、họ Miyoshi、họ Watanabe、họ Washi
xứ Hōki	họ Nanjō、họ Ogamo、họ Hachitsuka、họ Hōki Yamada、họ Yukimatsu、họ Hino、họ Otsufuru、họ Tōgō、họ Komori、họ Shin、họ Murakami、họ Chō
xứ Izumo	họ Amago、họ Misawa、họ Mitoya、họ Akana、họ Jinzai、họ Shinji、họ Ōnishi、họ Yuhara、họ Maibara
xứ Oki	họ Oki
xứ Aki	họ Mōri、họ Kikkawa、họ Kobayakawa、họ Asonuma、họ Amano、họ Inoue、họ Kagawa、họ Kumagai、họ Shishido、họ Shirai、họ Yamagata、họ Noma、họ Hiraga、họ tư tế đền thờ Itsukushima
xứ Iwami	họ Ogasawara、họ Sawa、họ Sufu、họ Takahashi、họ Tago、họ Nagayasu、họ Fukuya、họ Honjō、họ Masuda、họ Misumi、họ Yoshimi
xứ Suō	họ Sue、họ Aokage、họ Sugimori、họ Toida、họ Niho、họ Reizei
xứ Nagato	họ Naitō、họ Okabe、họ Kotō

Vùng Shikoku

xứ Tanuki	họ Sogo、họ Kagawa、họ Akiyama、họ Arioka、họ Ikenouchi、họ Kamoi、họ Sangawa、họ Nagao、họ Hayuka、họ Maeda、họ Miki、họ Mitsui、họ Mitani、họ Yusa
xứ Awa	họ Oe、họ Izawa、họ Kondō、họ Ōnishi、họ Ichihara、họ Amabe、họ Kamata、họ Sasaki、họ Shinkai、họ Saegusa、họ Sano、họ Taguchi、họ Tada、họ Dohi、họ Harada、họ Miki、họ Motoki、họ Mori、họ Yamada、 họ Yoshinari、họ Miyoshi
xứ Tosa	họ Chōsokabe、họ Motoyama、họ Aki、họ Kira、họ Kōsokabe、họ Tsuno、họ Ōhira、họ Yamada、họ Kataoka、họ Toyonaga、họ Ishigaya、họ Hirota
xứ Iyo	họ Kawano、họ Saionji、họ Utsunomiya、họ Kutsuna、họ Kaneko、họ Doi、họ Manabe、họ Takahashi、họ Tsumadori、họ Komoda

Vùng Kyūshū

xứ Buzen	họ Sugi、họ Kii、họ Sada、họ Tokieda、họ Nagano、họ Nuki、họ Nonaka、họ Moji
xứ Bungo	họ Ōtomo、họ Saeki、họ Bekki、họ Usuki、họ Ichimada、họ Sada、họ Shiga、họ Takuma、họ Takita、họ Tachibana、họ Tahara、họ Anan、họ Yoshihiro、họ Kutami、họ Nogami、họ Seguchi
xứ Chikuzen	họ Aso、họ Kawasaki、họ Harada、họ Minakata、họ Akizuki
xứ Chikugo	họ Kamachi、họ Kawasaki、họ Kusano、họ Kuroki、họ Gojō、họ Takahashi、họ Tajiri、họ Nishimuta、họ Hoshino、họ Miike、họ Monchūsho
xứ Hizen	họ Ryūzōji、họ Nabeshima、họ Arima、họ Matsuura、họ Uezuma、họ Inuzuka、họ Imari、họ Uku, họ Egami、họ Ōmura、họ Ogawa、họ Oda、họ Kumashiro、họ Kusano、họ Saigō、họ Shibukawa、họ Tajiri、họ Takagi、họ Chiba、họ Tsuku、họ Nagasaki、họ Naritomi、họ Hata、họ Fukabori、họ Yokotake
xứ Tsushima	họ Sō
xứ Higo	họ Kikuchi、họ Sagara、họ Aso、họ Akahoshi、họ Amakusa、họ Uchikuga、họ Kai、họ Kanokogi、họ Gōshi、họ Kumabe、họ Shōdai、họ Gojō、họ Shiki、họ Jō、họ Wani
xứ Hyūga	họ Itō、họ Tsuchimochi、họ Umekita、họ Mera、họ Wakabayashi
xứ Ōsumi	họ Kimotsuki、họ Ijichi、họ Inoue, họ Kajiki、họ Saisho、họ Shikine、họ Nejime、họ Hishikari、họ Hirata、họ Honda
xứ Satsuma	họ Shimazu、họ Ijūin、họ Irikiin、họ Kamata、họ Kawakami、họ Kawada、họ Gamō、họ Shūin、họ Tanegashima、họ Niiro、họ Yagi

Mục liên quan

• Hào tộc Nhật Bản
• Thổ hào Nhật Bản

Liên kết ngoài

• Danh sách võ tướng Nhật Bản từng địa phương