Giáo phận Thanh Hóa
Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. |
Giáo phận Thanh Hóa Dioecesis de Thanh Hoa | |
---|---|
Vị trí | |
Địa giới | Thanh Hóa |
Giáo tỉnh | Giáo tỉnh Hà Nội |
Thống kê | |
Dân số - Địa bàn - Giáo dân | 4,440,000 (2020) 154,000 |
Giáo xứ | 95 (2022) |
Thông tin | |
Thành lập | 7 tháng 5 năm 1932 |
Nhà thờ chính tòa | Nhà thờ chính tòa Thanh Hóa |
Linh mục đoàn | 120 |
Lãnh đạo hiện tại | |
Giáo hoàng | Giáo hoàng Phanxicô |
Trưởng giáo tỉnh | Giuse Vũ Văn Thiên |
Giám mục | Giuse Nguyễn Đức Cường |
Nguyên giám mục | Giuse Nguyễn Chí Linh |
Trang mạng | |
http://giaophanthanhhoa.net/ |
Giáo phận Thanh Hóa (tiếng Latinh: Dioecesis de Thanh Hoa) là một giáo phận Công giáo tại Miền Trung Việt Nam. Giáo phận này có diện tích 11.168 km², tương ứng với toàn bộ tỉnh Thanh Hóa, với 147.585 giáo dân (2018), chiếm 3,4% dân cư trong tổng số dân địa phương là 4.291.000 người. Giáo phận Thanh Hóa hiện được quản nhiệm bởi Giám mục Giuse Nguyễn Đức Cường (từ 2018).
Lịch sử
[sửa | sửa mã nguồn]Xứ Thanh được các thừa sai Dòng Tên truyền giáo, khởi đầu với hai thầy cả Alexandre de Rhodes người Avinhon và Pedro Marques người Bồ Đào Nha cập bến Cửa Bạng (nay thuộc giáo xứ Ba Làng) năm 1627. Thư của thầy giảng Bentô Thiện gửi thầy cả Giovanni Filippo de Marini ghi rằng: "Thanh Hoá xứ được hai mươi nhà thánh". Hội Thừa sai Paris sau đó đảm nhận việc truyền giáo tại vùng đất này.
Hạt Đại diện Tông Tòa (Địa phận) Thanh Hóa được thành lập vào ngày 7 tháng 5 năm 1932, tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Phát Diệm. Địa bàn Địa phận bấy giờ gồm 2 tỉnh Thanh Hóa và Sầm Nưa (Lào) với diện tích khoảng 21.000km2, dân số khoảng 1,5 triệu người, trong đó có 4,4 vạn giáo dân bao gồm cả 7.000 người thuộc các dân tộc thiểu số. Lúc ấy nếu không tính 5 xứ thuộc Châu Lào, giáo phận chỉ có 18 giáo xứ, với 16 thừa sai, 48 linh mục Việt Nam, 82 thầy giảng, một ký túc xá của Dòng Đức Bà Truyền giáo, một Tu viện Dòng Kín Camêlô.
Năm 1952, vùng Sầm Nưa được nhập về Địa phận Tông tòa Viêng Chăn. Địa phận Thanh Hóa từ thời điểm này có diện tích cho đến ngày nay. Năm 1960, Tòa Thánh nâng cấp tất cả các Hạt đại diện Tông Tòa (địa phận) tại Việt Nam lên hàng giáo phận. Địa phận Thanh Hóa trở thành giáo phận, với vị giám mục tiên khởi là Giám mục Phêrô Phạm Tần, Phó Đại diện Tông Tòa và lúc đó là Giám quản Tông Tòa Địa phận Thanh Hóa. Ông không được tấn phong giám mục cho đến năm 1975.
Danh sách các giáo xứ
[sửa | sửa mã nguồn]Địa giới giáo phận: phía bắc giáp giáo phận Hưng Hóa và giáo phận Phát Diệm, phía nam giáp giáo phận Vinh, phía đông giáp vịnh Bắc Bộ, phía tây giáp Hạt Đại diện Tông tòa Viêng Chăn (Lào).
Giáo hạt Ba Làng
[sửa | sửa mã nguồn]Giáo hạt Ba Làng gồm 7 giáo xứ nằm trên phần phía đông thị xã Nghi Sơn, xếp theo ABC:
- Giáo xứ Ba Làng - Phường Hải Thanh, thị xã Nghi Sơn
- Giáo xứ Hoài Yên - Phường Hải Châu, thị xã Nghi Sơn
- Giáo xứ Minh Thanh - Thôn Minh Châu, xã Trường Lâm, thị xã Nghi Sơn
- Giáo xứ Nghi Sơn - Thôn Bắc Sơn, xã Nghi Sơn, thị xã Nghi Sơn
- Giáo xứ Thanh Thủy - Phường Trúc Lâm, thị xã Nghi Sơn
- Giáo xứ Thượng Chiểu - Phường Hải Lĩnh, thị xã Nghi Sơn
- Giáo xứ Thủy Cơ - Phường Hải Châu, thị xã Nghi Sơn
Giáo hạt Chính Tòa
[sửa | sửa mã nguồn]Giáo hạt Chính Tòa gồm 16 giáo xứ, nằm trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, thành phố Sầm Sơn và các huyện Đông Sơn, Quảng Xương, Triệu Sơn, xếp theo ABC:
- Giáo xứ Chính Tòa - 232A Trường Thi, phường Trường Thi, thành phố Thanh Hóa
- Giáo xứ Cổ Định - Thôn Cổ Định, thị trấn Nưa, huyện Triệu Sơn
- Giáo xứ Đa Minh - Thôn Đa Minh, xã Quảng Long, huyện Quảng Xương
- Giáo xứ Đại Thảo - Phố Tây Sơn, phường Phú Sơn, thành phố Thanh Hóa
- Giáo xứ Đại Tiền - Thôn Đại Tiền, xã Hoằng Đại, thành phố Thanh Hóa
- Giáo xứ Gia Hà - Thôn Gia Hà, xã Quảng Hợp, huyện Quảng Xương
- Giáo xứ Hà Nhuận - Thôn Hà Nhuận, xã Minh Châu, huyện Triệu Sơn
- Giáo xứ Hải Lập - Phường Quảng Tiến, thành phố Sầm Sơn
- Giáo xứ Hòa Chúng - Phường Quảng Thọ, thành phố Sầm Sơn
- Giáo xứ Hoành Suối - Thôn 3, xã Thọ Tân, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa
- Giáo xứ Ngọc Tranh - Phố Minh Trại, phường Quảng Thành, thành phố Thanh Hóa
- Giáo xứ Phù Bình - Thôn Phù Bình, xã Đông Ninh, huyện Đông Sơn
- Giáo xứ Phúc Lãng - Thôn Phúc Lãng, xã Quảng Trường, huyện Quảng Xương
- Giáo xứ Sầm Sơn - 121 Nguyễn Du, phường Trung Sơn, thành phố Sầm Sơn
- Giáo xứ Thanh Bình - Thôn Văn Sơn, xã Quảng Phúc, huyện Quảng Xương
- Giáo xứ Toàn Tân - Thôn Toàn Tân, xã Đông Tiến, huyện Đông Sơn
Giáo hạt Hữu Lễ
[sửa | sửa mã nguồn]Giáo hạt Hữu Lễ gồm 16 giáo xứ nằm trên địa bàn các huyện Thiệu Hóa, Thọ Xuân, Thường Xuân và một phần nhỏ huyện Yên Định, xếp theo ABC:
- Giáo xứ Bích Phương - Thôn Bích Phương, xã Xuân Sinh, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Đạt Giáo - Thôn Đạt Giáo, xã Thiệu Vũ, huyện Thiệu Hóa
- Giáo xứ Điền Thôn - Thôn Điền Trạch, xã Thọ Lâm, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Hữu Lễ - Thôn Hữu Lễ, xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Kẻ Đầm - Thôn Kẻ Đầm, xã Xuân Thiên, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Kẻ Láng - Thôn Kẻ Láng, xã Xuân Trường, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Kẻ Vàng - Thôn Kẻ Vàng, xã Yên Thịnh, huyện Yên Định
- Giáo xứ Lam Sơn - Thị trấn Lam Sơn, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Mục Sơn - Thị trấn Lam Sơn, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Ngọc Đông - Thôn 3, xã Yên Thịnh, huyện Yên Định
- Giáo xứ Ngọc Lạp - Thôn Ngọc Lạp, xã Xuân Sinh, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Phong Mỹ - Thị trấn Lam Sơn, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Phúc Địa - Thôn Phúc Địa, xã Quảng Phú, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Phương Long - Thôn Phương Long, xã Quảng Phú, huyện Thọ Xuân
- Giáo xứ Thiện Giáo - Thôn Thiện Giáo, xã Thiệu Thành, huyện Thiệu Hóa
- Giáo xứ Thường Xuân - Thôn Hưng Long, xã Ngọc Phụng, huyện Thường Xuân
- Giáo xứ Quần Ngọc - Thôn Quần Ngọc, xã Thọ Lâm,huyện Thọ Xuân
Giáo hạt Kẻ Bền
[sửa | sửa mã nguồn]Giáo hạt Kẻ Bền gồm 16 giáo xứ nằm trên địa bàn các huyện Thạch Thành, Vĩnh Lộc, Yên Định, xếp theo ABC:
- Giáo xứ Bản Thủy - Thôn Bản Thủy, xã Vĩnh Thịnh, huyện Vĩnh Lộc
- Giáo xứ Đa Lộc - Thôn Đa Lộc, xã Yên Phong, huyện Yên Định
- Giáo xứ Đắc Lộc - Thôn Tân Lộc 2, xã Yên Thọ, huyện Yên Định
- Giáo xứ Đồng Mực - Thôn Đồng Mục, xã Vĩnh Hùng, huyện Vĩnh Lộc
- Giáo xứ Đồng Phúc - Thị trấn Yên Lâm, huyện Yên Định
- Giáo xứ Kẻ Bền - Thôn Kẻ Bền, xã Minh Tân, huyện Vĩnh Lộc
- Giáo xứ Khánh Linh - Thôn Khánh Linh, xã Định Tiến, huyện Yên Định
- Giáo xứ Kiên Khánh - Thị trấn Kim Tân, huyện Thạch Thành
- Giáo xứ Ngọc Sơn - Thị trấn Quán Lào, huyện Yên Định
- Giáo xứ Nhân Lộ - Thị trấn Vĩnh Lộc, huyện Vĩnh Lộc
- Giáo xứ Pháp Ngỡ - Thôn Pháp Ngỡ, xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Lộc
- Giáo xứ Quan Nhân - Thôn Quan Nhân, xã Vĩnh Quang, huyện Vĩnh Lộc
- Giáo xứ Quần Xá - Thị trấn Quý Lộc, huyện Yên Định
- Giáo xứ Tây Trác - Thôn Thành Sơn, xã Thành Long, huyện Thạch Thành
- Giáo xứ Vân Lung - Thôn Eo Bàn, xã Thành Long, huyện Thạch Thành
- Giáo xứ Yên Khánh - Thôn Yên Định, xã Định Tân, huyện Yên Định
Giáo hạt Ngọc Đỉnh
[sửa | sửa mã nguồn]Giáo hạt Ngọc Đinh gồm 13 giáo xứ nằm trên địa bàn thị xã Bỉm Sơn và các huyện Hà Trung, Hậu Lộc, Hoằng Hóa, xếp theo ABC:
- Giáo xứ Đa Nam - Phường Đông Sơn, thị xã Bỉm Sơn
- Giáo xứ Đa Phạn - Thôn Đa Phạn, xã Hải Lộc, huyện Hậu Lộc
- Giáo xứ Do Hạ - Thị trấn Hậu Lộc, huyện Hậu Lộc
- Giáo xứ Đông Quang - Thôn Đông Quang, xã Hà Hải, huyện Hà Trung
- Giáo xứ Đông Sơn - Thôn Đông Vinh, xã Hà Vinh, huyện Hà Trung
- Giáo xứ Đức Tâm - 38 Lương Định Của, phường Phú Sơn, thị xã Bỉm Sơn
- Giáo xứ Kẻ Rừa - Thôn Kẻ Rừa, xã Hà Vinh, huyện Hà Trung
- Giáo xứ Mỹ Điện - Thôn Mỹ Điện, xã Thuần Lộc, huyện Hậu Lộc
- Giáo xứ Ngọc Đỉnh - Thôn Ngọc Đỉnh, xã Hoằng Hà, huyện Hoằng Hóa
- Giáo xứ Thánh Mẫu - Thôn Quang Tân, xã Quang Lộc, huyện Hậu Lộc
- Giáo xứ Thiên An - Thôn Đoài Thôn, xã Yên Dương, huyện Hà Trung
- Giáo xứ Tiên Thôn - Thôn Tiên Thôn, xã Hà Đông, huyện Hà Trung
- Giáo xứ Trinh Hà - Thôn Trinh Hà, xã Hoằng Trung, huyện Hoằng Hóa
Giáo hạt Tam Tổng
[sửa | sửa mã nguồn]Giáo hạt Tam Tổng gồm 12 giáo xứ nằm trên địa bàn huyện Nga Sơn, xếp theo ABC:
- Giáo xứ Bạch Câu - Thôn Bạch Câu, xã Nga Bạch, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Chính Nghĩa - Thôn Chính Nghĩa, xã Nga Phú, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Điền Hộ - xóm 2, xã Nga Điền, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Liên Hải - Thôn Liên Hải, xã Nga Tiến, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Liên Nghĩa - Thôn Liên Nghĩa, xã Nga Thái, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Mông Ân - xóm 6, xã Nga Điền, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Phúc Lạc - Thôn Phúc Lạc, xã Nga Liên, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Phước Nam - xóm 4, xã Nga Điền, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Tam Linh - Thôn Tam Linh, xã Nga Thắng, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Tam Tổng - Thôn Tam Tổng, xã Nga Liên, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Tân Hải - Thôn Tân Hải, xã Nga Phú, huyện Nga Sơn
- Giáo xứ Vĩnh Thiện - Thôn Vĩnh Thiện, xã Nga Liên, huyện Nga Sơn
Giáo hạt Thái Yên
[sửa | sửa mã nguồn]Giáo hạt Thái Yên gồm 9 giáo xứ nằm trên địa bàn các huyện Như Thanh, Như Xuân, Nông Cống và phần phía tây thị xã Nghi Sơn, xếp theo ABC:
- Giáo xứ Đông Yên - Thôn Đông Yên, xã Các Sơn, thị xã Nghi Sơn
- Giáo xứ Kiến An - Thôn Kiến An, xã Tượng Sơn, huyện Nông Cống
- Giáo xứ Ngọc Lẫm - Thôn Ngọc Lẫm, xã Trường Giang, huyện Nông Cống
- Giáo xứ Tân Đạo - Thôn Tân Đạo, xã Vạn Thắng, huyện Nông Cống
- Giáo xứ Tân Sơn - Thôn Tây Sơn, xã Phú Sơn, thị xã Nghi Sơn
- Giáo xứ Thái Yên - Thôn Thái Yên, xã Công Chính, huyện Nông Cống
- Giáo xứ Thanh Xuân - Thôn Thanh Xuân, xã Trường Giang, huyện Nông Cống
- Giáo xứ Vạn Thành - Thôn Vạn Thành, xã Thăng Long, huyện Nông Cống
- Giáo xứ Yên Sơn - Thôn Yên Sơn, xã Phú Nhuận, huyện Như Thanh
Giáo hạt Phong Ý
[sửa | sửa mã nguồn]Giáo hạt Phong Ý gồm 5 giáo xứ nằm trên địa bàn các huyện Cẩm Thủy, Thạch Thành, Bá Thước, Ngọc Lặc, Mường Lát, Quan Sơn, Quan Hóa, xếp theo ABC:
1.Giáo xứ Bằng Phú - Thôn Bằng Phú, xã Thạch Bình, Huyện Thạch Thành
2.Giáo xứ Dương Giao - Thôn Đại Dương, xã Thạch Đồng, Huyện Thạch Thành
3.Giáo xứ Lâm Sa - Thị trấn Cành Nàng, huyện Bá Thước
4.Giáo xứ Ngọc Đường - Thôn Vân Ngọc, xã Cẩm Long, huyện Cẩm Thủy
5.Giáo xứ Phong Ý - Thị trấn Phong Sơn, huyện Cẩm Thủy
Các danh địa trong giáo phận
[sửa | sửa mã nguồn]Nhà thờ chính tòa và Tòa Giám mục
[sửa | sửa mã nguồn]Tòa giám mục của giáo phận đặt tại số 50 Nguyễn Trường Tộ, thành phố Thanh Hóa.
Thánh địa hành hương
[sửa | sửa mã nguồn]Các nhà thờ và tu viện lớn
[sửa | sửa mã nguồn]Các đời Giám mục quản nhiệm
[sửa | sửa mã nguồn]STT | Tên | Thời gian quản nhiệm | Ghi chú |
---|---|---|---|
Hạt Đại diện Tông tòa Thanh Hóa | |||
1 † | Louis-Christian-Marie de Cooman Hành | 1932-1960 | |
2 † | Phêrô Phạm Tần | 1959-1960 | |
Giáo phận Thanh Hóa | |||
Phêrô Phạm Tần | 1960-1990 | ||
3 † | Giuse Maria Trịnh Văn Căn | 1990 | Hồng y, kiêm Giám quản Tông tòa |
* | Trống tòa | 1990-1994 | Linh mục Antôn Trần Lộc, Giám quản giáo phận |
4 † | Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm | 1994-2003 | Giám mục chính tòa |
5 | Giuse Ngô Quang Kiệt | 2003-2004 | Giám quản Tông tòa |
6 | Giuse Nguyễn Chí Linh | 2004-2016 2016-2018 |
Giám mục chính tòa Giám quản Tông tòa |
7 | Giuse Nguyễn Đức Cường | 2018-nay | Giám mục chính tòa |
Ghi chú:
- : Giám mục chính tòa
- : Giám mục phó, Giám mục phụ tá hoặc Đại diện Tông Tòa
- : Giám quản tông tòa