Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thời kỳ cổ đại”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →Chú thích: add category using AWB |
n thuỷ --> thủy (via JWB) |
||
| (Không hiển thị 34 phiên bản của 17 người dùng ở giữa) | |||
| Dòng 1: | Dòng 1: | ||
| ⚫ | '''Thời kỳ cổ đại''' là một phần của [[lịch sử]] [[loài người]]<ref>Crawford, O. G. S. (1927). Antiquity. [Gloucester, Eng.]: Antiquity Publications [etc.]. (cf., History education in the United States is primarily the study of the written past. Defining history in such a narrow way has important consequences...)</ref> từ khi [[Xã hội nguyên thủy|thời nguyên thủy]] kết thúc đến thời [[Sơ kỳ Trung Cổ|Sơ kì Trung Cổ]]<ref>{{Chú thích web |url=http://www.historyofworld.net/ancient-history_m,7~o,3~i,47.html |ngày truy cập=2009-10-30 |tựa đề=ancient-history<!-- Bot generated title --> |archive-date = ngày 23 tháng 7 năm 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110723143642/http://www.historyofworld.net/ancient-history_m,7~o,3~i,47.html }}</ref> ở phương Tây và phương Đông.<ref>Foster, S. (2007). [http://books.google.com/books?id=zKU1ifOwMcUC Adventure guide. China]. Hunter travel guides. Edison, NJ: Hunter Publishing. Page 6-7 (cf., "Qin is perceived as 'China's first dynasty' and [... developed] writing.)</ref> |
||
: ''"Cổ đại" được đổi hướng đến đây. Để biết về các nghĩa khác, xem [[Antiquity]]<!--CÓ AI DỊCH ĐƯỢC TỪ NÀY KO-->. Thời gian trước khi chữ viết xuất hiện là [[thời sơ sử]] hay thời [[thời tiền sử|tiền sử]].'' |
|||
Vào thời này, con người đã xây dựng nên hai hình thái xã hội đầu tiên, đó là [[Quân chủ chuyên chế|xã hội cổ đại chuyên chế]] và [[Chế độ nô lệ|xã hội chiếm hữu nô lệ]]. Ở thời này, con người đã tiếp thu được những kiến thức đầu tiên về [[thiên văn]], [[toán học]], [[hình học]],...Tại [[Ai Cập]], con người đã áp dụng các kiến thức về hình học để xây dựng các kim tự tháp, sáng tạo ra số pi. Tại Ấn Độ và Lưỡng Hà, con người đã sáng tạo ra bảng chữ số từ [[Chữ số Ả Rập|0 đến 10]] mà đến nay vẫn được sử dụng trong cuộc sống. |
|||
<!--{|align=right style="margin: 0 0 1em 1em;" |
|||
| ⚫ | |||
{{Human history|200}} |
|||
|}--> |
|||
| ⚫ | '''Thời kỳ cổ đại''' là [[lịch sử]] [[ |
||
==Xem thêm== |
|||
Những thời kì theo sau những sự kiện trên bao gồm [[Đế quốc Trung Hoa buổi đầu|thời Đế quốc]] ở Trung Hoa<ref>Gernet, J. (1996). A history of Chinese civilization. Cambridge: Cambridge University Press.</ref> và [[Các vương quốc Ấn Độ thời Trung đại|các vương quốc Trung đại]] ở Ấn Độ;<ref>Elphinstone, M. (1889). [http://books.google.com/books?id=rCtXAAAAMAAJ The history of India]. London: Murray.</ref><ref>Smith, V. A. (1904). [http://books.google.com/books?id=h8yIyPV52LgC The early history of India from 600 B.C. to the Muhammadan conquest, including the invasion of Alexander the Great]. Oxford: Clarendon Press.</ref><ref>Hoernle, A. F. R., & Stark, H. A. (1906). [http://books.google.com/books?id=e-dGAAAAIAAJ A history of India]. Cuttack: Orissa mission Press.</ref> |
|||
* [[Ai Cập cổ đại]] |
|||
Chiều dài của [[lịch sử sự ghi chép]] có lẽ là 5000 năm, bắt đầu với việc [[chữ hình nêm Sumer]] nổi lên từ thời [[protoliterate]] trong [[thế kỷ 30 TCN]],<ref>see [[Jemdet Nasr]], [[Kish tablet]]; see also ''The Origin and Development of the Cuneiform System of Writing'', Samuel Noah Kramer, ''Thirty Nine Firsts In Recorded History'', pp 381-383</ref> đây là lối viết văn cổ nhất theo nghiên cứu hiện nay. Lúc đấy, ''lịch sử'' - trái ngược với [[thời tiền sử|tiền sử]], theo cách xác định của nhiều [[nhà sử học]] - ra đời.<ref name="wordnet">protoliterate [http://wordnet.princeton.edu/perl/webwn WordNet Search - 3.0], "History"</ref> |
|||
* [[Cổ đại Hy-La]] |
|||
** [[Hy Lạp cổ đại]] |
|||
Thuật ngữ [[thời cổ điển]] thường được dùng để chỉ lịch sử thế giới cổ, kể từ sự bắt đầu được ghi nhận của lịch sử Hy Lạp năm 776 TCN ([[Olympiad]] đầu tiên). Việc này diễn ra gần với năm sáng lập La Mã là 753 TCN, sự ra đời của lịch sử [[La Mã cổ đại]]. Dù thời gian kết thúc lịch sử thế giới cổ đại gây tranh cãi, các học giả [[Văn hóa phương Tây|phương Tây]] xem [[Sự sụp đổ của Đế quốc Tây La Mã]] vào năm 476 [[Công Nguyên|SCN]],<ref>Clare, I. S. (1906). Library of universal history: containing a record of the human race from the earliest historical period to the present time; embracing a general survey of the progress of mankind in national and social life, civil government, religion, literature, science and art. New York: Union Book. Page 1519 (cf., Ancient history, as we have already seen, ended with the fall of the |
|||
** [[La Mã cổ đại]] |
|||
Western Roman Empire; [...])</ref><ref>United Center for Research and Training in History. (1973). Bulgarian historical review. Sofia: Pub. House of the Bulgarian Academy of Sciences]. Page 43. (cf.... in the history of Western Europe, which marks both the end of ancient history and the beginning of the Middle Ages, is the fall of the Western Empire.)</ref> hay cái chết của hoàng đế [[Justinianus I|Justinian I]],<ref>Robinson, C. A. (1951). Lịch sử thế giới cổ đại từ thời tiền sử đến cái chết của Justinian. New York: Macmillan.</ref> hay sự ra đời của [[Hồi giáo]]<ref>Breasted, J. H. (1916). [http://books.google.com/books?id=vwZqAAAAIAAJ Ancient times, a history of the early world: an introduction to the study of ancient history and the career of early man]. Boston: Ginn and Company.</ref> và sự lên ngôi của [[Charlemagne]]<ref>Myers, P. V. N. (1916). [http://books.google.com/books?id=gSQOAAAAYAAJ Ancient history]. New York [etc.]: Ginn and company.</ref> đánh dấu sự kết thúc của lịch sử châu Âu cổ đại |
|||
* [[Trung Hoa cổ đại]]: [[Nhà Hạ]] - [[Nhà Thương]] - [[Nhà Chu]] |
|||
* [[Cận Đông cổ đại]] |
|||
* [[Carthage cổ đại]] |
|||
* [[Thời kỳ tiền Colombo]] |
|||
* [[Mỹ thuật nguyên thủy và cổ đại]] |
|||
== Chú thích == |
== Chú thích == |
||
{{Tham khảo}} |
{{Tham khảo}} |
||
| ⚫ | |||
{{sơ khai}} |
{{sơ khai}} |
||
{{Commonscat|Ancient history}} |
|||
{{DEFAULTSORT:Thời kỳ cổ đại}} |
{{DEFAULTSORT:Thời kỳ cổ đại}} |
||
[[Thể loại: |
[[Thể loại:Lịch sử cổ đại| ]] |
||
| ⚫ | |||
{{Link FA|eo}} |
|||
| ⚫ | |||
Bản mới nhất lúc 22:39, ngày 4 tháng 8 năm 2022
Thời kỳ cổ đại là một phần của lịch sử loài người[1] từ khi thời nguyên thủy kết thúc đến thời Sơ kì Trung Cổ[2] ở phương Tây và phương Đông.[3]
Vào thời này, con người đã xây dựng nên hai hình thái xã hội đầu tiên, đó là xã hội cổ đại chuyên chế và xã hội chiếm hữu nô lệ. Ở thời này, con người đã tiếp thu được những kiến thức đầu tiên về thiên văn, toán học, hình học,...Tại Ai Cập, con người đã áp dụng các kiến thức về hình học để xây dựng các kim tự tháp, sáng tạo ra số pi. Tại Ấn Độ và Lưỡng Hà, con người đã sáng tạo ra bảng chữ số từ 0 đến 10 mà đến nay vẫn được sử dụng trong cuộc sống.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Ai Cập cổ đại
- Cổ đại Hy-La
- Trung Hoa cổ đại: Nhà Hạ - Nhà Thương - Nhà Chu
- Cận Đông cổ đại
- Carthage cổ đại
- Thời kỳ tiền Colombo
- Mỹ thuật nguyên thủy và cổ đại
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Crawford, O. G. S. (1927). Antiquity. [Gloucester, Eng.]: Antiquity Publications [etc.]. (cf., History education in the United States is primarily the study of the written past. Defining history in such a narrow way has important consequences...)
- ^ “ancient-history”. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2009.
- ^ Foster, S. (2007). Adventure guide. China. Hunter travel guides. Edison, NJ: Hunter Publishing. Page 6-7 (cf., "Qin is perceived as 'China's first dynasty' and [... developed] writing.)
 |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Thời kỳ cổ đại. |