Старажытны свет

Старажытны свет — перыяд у гісторыі чалавецтва, які вылучаецца паміж дагістарычным перыядам і пачаткам Сярэднявечча ў Еўропе^[1]. У іншых рэгіёнах часавыя межы старажытнасці могуць адрознівацца ад еўрапейскіх. Напрыклад, канцом старажытнага перыяду ў Кітаі часам лічаць з'яўленне імперыі Цынь^[2], у Індыі — імперыі Чола^[3]^[4]^[5], а ў Амерыцы — пачатак еўрапейскай каланізацыі^[6]

Працягласць пісьмовага перыяду гісторыі складае прыкладна 5—5,5 тыс. гадоў, пачынаючы ад з'яўлення клінапісу ў шумераў^[7]^[8]. Тэрмін «класічная старажытнасць» (або антычнасць) звычайна адносіцца да грэчаскай і рымскай гісторыі, якая пачынаецца ад першай Алімпіяды (776 г. да н.э.). Гэта дата амаль супадае з традыцыйнай датай заснавання Рыма (753 г. да н.э.). Датай заканчэння еўрапейскай старажытнай гісторыі звычайна лічаць год падзення Заходняй Рымскай імперыі (476 г. н. э.)^[9]^[10], а часам — дату смерці імператара Юстыніяна I (565 г.)^[11], з'яўленне ісламу (622 г.)^[12] або пачатак кіравання імператара Карла Вялікага^[13].

Войны Старажытнага свету

Асноўны артыкул: Старажытныя войны

Захопніцкія паходы старажытных дзяржаў з мэтай заняволення плямёнаў, якія знаходзіліся на ніжэйшай стадыі грамадскага развіцця, збору даніны і захопу рабоў (напрыклад, Гальская вайна, Маркаманская вайна і інш.);
Міждзяржаўныя войны з мэтай захопу тэрыторый і рабавання заваяваных краін (напрыклад, Пунічныя войны, Грэка-персідскія войны);
Грамадзянскія войны паміж рознымі групоўкамі арыстакратыі (напрыклад, войны дыядохаў за падзел імперыі Аляксандра Македонскага ў 321—276 да н.э.);
паўстанні рабоў (напрыклад, паўстанне рабоў у Рыме пад кіраўніцтвам Спартака);
народныя паўстанні сялян і рамеснікаў (паўстанне «Чырвонабровых» у Кітаі).

Гледзіце таксама:

Краіны і народы Старажытнага свету

Міжземнамор'е і Усход

Азія

Амерыка

Народы Старажытнага свету

Гл. таксама

Зноскі

↑ История Древнего мира в 3-ех т., Издание третье/Ред. И. М. Дьяконова, В. Д. Нероновой, И. С. Свенцицкой — М.:Издательство «Наука», 1989
↑ Gernet, J. (1996). A history of Chinese civilization. Cambridge: Cambridge University Press.
↑ Elphinstone, M. (1889). The history of India. London: Murray.
↑ Smith, V. A. (1904). The early history of India from 600 B.C. to the Muhammadan conquest, including the invasion of Alexander the Great. Oxford: Clarendon Press.
↑ Hoernle, A. F. R., & Stark, H. A. (1906). A history of India. Cuttack: Orissa mission Press.
↑ Priest, J. (1834). American antiquities, and discoveries in the West: being an exhibition of the evidence that an ancient population of partially civilized nations, differing entirely from those of the present Indians, peopled America many centuries before its discovery by Columbus, and inquiries into their origin, with a copious description of many of their stupendous works, now in ruins; with conjectures concerning what may have become of them; compiled from travels, authentic sources, and the researches of antiquarian societies. Albany: Printed by Hoffman & White
↑ The Origin and Development of the Cuneiform System of Writing, Samuel Noah Kramer, Thirty Nine Firsts In Recorded History, pp 381—383
↑ WordNet Search — 3.0 Архівавана 17 верасня 2005., «History»
↑ Clare, I. S. (1906). Library of universal history: containing a record of the human race from the earliest historical period to the present time; embracing a general survey of the progress of mankind in national and social life, civil government, religion, literature, science and art. New York: Union Book. Page 1519 (cf., Ancient history, as we have already seen, ended with the fall of the Western Roman Empire; […])
↑ United Center for Research and Training in History. (1973). Bulgarian historical review. Sofia: Pub. House of the Bulgarian Academy of Sciences]. Page 43. (cf. … in the history of Western Europe, which marks both the end of ancient history and the beginning of the Middle Ages, is the fall of the Western Empire.)
↑ Robinson, C. A. (1951). Ancient history from prehistoric times to the death of Justinian. New York: Macmillan.
↑ Breasted, J. H. (1916). Ancient times, a history of the early world: an introduction to the study of ancient history and the career of early man. Boston: Ginn and Company.
↑ Myers, P. V. N. (1916). Ancient history. New York [etc.]: Ginn and company.
↑ University of Oxford. Classical Armenian Studies Архівавана 18 студзеня 2011.
↑ Livius. Articles on Ancient History Архівавана 14 мая 2011.

Літаратура

Зельскі А. Г. Старажы́тны свет // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 157. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
Древний мир // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
Древний мир // Советская историческая энциклопедия. / Под ред. Е. М. Жукова. — М.: Советская энциклопедия, 1973—1982. (руск.)

Спасылкі

Сайт «Старажытны свет» Архівавана 26 жніўня 2006.
Гісторыя Старажытнага свету
Неаліт Паўночнай Афрыкі-neolithic north Africa Архівавана 9 сакавіка 2008.
Гісторыя Старажытнага свету
Гісторыя СТАРАЖЫТНАГА СВЕТУ

[1] История Древнего мира в 3-ех т., Издание третье/Ред. И. М. Дьяконова, В. Д. Нероновой, И. С. Свенцицкой — М.:Издательство «Наука», 1989

[2] Gernet, J. (1996). A history of Chinese civilization. Cambridge: Cambridge University Press.

[3] Elphinstone, M. (1889). The history of India. London: Murray.

[4] Smith, V. A. (1904). The early history of India from 600 B.C. to the Muhammadan conquest, including the invasion of Alexander the Great. Oxford: Clarendon Press.

[5] Hoernle, A. F. R., & Stark, H. A. (1906). A history of India. Cuttack: Orissa mission Press.

[6] Priest, J. (1834). American antiquities, and discoveries in the West: being an exhibition of the evidence that an ancient population of partially civilized nations, differing entirely from those of the present Indians, peopled America many centuries before its discovery by Columbus, and inquiries into their origin, with a copious description of many of their stupendous works, now in ruins; with conjectures concerning what may have become of them; compiled from travels, authentic sources, and the researches of antiquarian societies. Albany: Printed by Hoffman & White

[7] The Origin and Development of the Cuneiform System of Writing, Samuel Noah Kramer, Thirty Nine Firsts In Recorded History, pp 381—383

[wordnet-8] WordNet Search — 3.0 Архівавана 17 верасня 2005., «History»

[9] Clare, I. S. (1906). Library of universal history: containing a record of the human race from the earliest historical period to the present time; embracing a general survey of the progress of mankind in national and social life, civil government, religion, literature, science and art. New York: Union Book. Page 1519 (cf., Ancient history, as we have already seen, ended with the fall of the Western Roman Empire; […])

[10] United Center for Research and Training in History. (1973). Bulgarian historical review. Sofia: Pub. House of the Bulgarian Academy of Sciences]. Page 43. (cf. … in the history of Western Europe, which marks both the end of ancient history and the beginning of the Middle Ages, is the fall of the Western Empire.)

[11] Robinson, C. A. (1951). Ancient history from prehistoric times to the death of Justinian. New York: Macmillan.

[12] Breasted, J. H. (1916). Ancient times, a history of the early world: an introduction to the study of ancient history and the career of early man. Boston: Ginn and Company.

[13] Myers, P. V. N. (1916). Ancient history. New York [etc.]: Ginn and company.

[14] University of Oxford. Classical Armenian Studies Архівавана 18 студзеня 2011.

[15] Livius. Articles on Ancient History Архівавана 14 мая 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Агляд сусветнай гісторыі
Гістарычныя перыяды	Першабытнае грамадства · Старажытны свет (да 476 года) · Сярэдневякоўе (476—сярэдзіна XVII стагоддзя) · Новы час (сярэдзіна XVII стагоддзя—1918 год) · Ранні Новы час (1485—сярэдзіна XVII стагоддзя) · Найноўшы час (з 1918 года)
Эканамічная арганізацыя	Аграрнае грамадства (прыкладна да 1800 года) · Індустрыяльнае грамадства (1800—1960) · Постіндустрыяльнае грамадства (пасля 1960 года)