Sur' Zaborkrif

Suren Zaborkrifan kart

Sur' Zaborkrif om kaikiš suremb korallrif Man pindal i kaikiš jaredämb ratud eläbil organizmil objekt.

Ümbrikirjutand

Rif om 2300 km pitte, sijadase Korallmeres pidust' Avstralijan i sen Kvinslend-štatan pohjoižpäivnouzmašt randad Papuaspäi zavodiden. Pind — 344 400 km² (ülitab Suren Britanijan territorijad), se vajehtase merivezipagon da ližadumižen aigan. Rifan leveduz om kahtes kilometraspäi pohjoižes i 152 kilometrhasai suves. Kaik om 900 sar't da 2900 pen't rifad Sures Zaborkrifas, sen sauvondan da murendusen process mäneb kaikenaigašti. Kaikiš surembad i amuižembad rifan palad sijadasoiš sen pohjoižes. Milliardad koralloid elädas rifal, se kogoneb niiden kolijoiš mouckivižiš skeletoišpäi. Rifan sijaduz märičese šel'fal 15..20 m süvüdenke, solavan veden olemižel, meriveden sättujal lämudel +22..+27 C° i enamba mi +17,5 C° kaiken.

Sur' Zaborkrif om kaikiš suremb ekosistem Mas. Om koralloiden 400 erikod, kaloiden — 1500, linduiden — 250, kazmusiden — 40 erikod saril. Leved da madal (100 metrhasai süvütte), tün' da ireg laht sijadase rifan i kontinentan keskes. Se om mödaine lujas meriolijoiden kazmusen täht veden vajehtamatoman lämuden taguiči. Jäl'gmäižed kahesa tuhad vozid rif kazvab intensivižikš valdmeren tazopindan ližadusen tagut.

Kävutand

Äi laivoid upsi vedenalaižil rifoil. 1840-nziš vozišpäi rifan ümbrišt om tedoitud tarkašti. Hel'miden da meren produktoiden samine oli rifal. Vspäi 1979 Sur' Zaborkrif om Avstralijan rahvahaližeks kel'dtahoks (angl.: Great Barrier Reef Marine Park), vspäi 1981 UNESCO mülüti sidä Mail'man jäl'gushe. Nügüd' igähižed rahvahad elädas da mecatas rifan rajonas, turizm om lasktud erasil saril, kalanpüdo om röunatud. Vn 2014 kül'mkus Google-kompanii sädi Rifan 3D-modelin.

Homaičendad

Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.