Sal'vador: Erod versijoiden keskes
p a voib defisata?.. |
pEi ole vajehtusen ühthevedoid |
||
(11 ližavajehtused by 2 kävutajad ei ole ozutadud) | |||
Rivi 1: | Rivi 1: | ||
{{10000}}{{A10000}} |
|||
{{Valdkund |
{{Valdkund |
||
| Nimi = El' Sal'vadoran Tazovaldkund<br >República de El Salvador |
| Nimi = El' Sal'vadoran Tazovaldkund<br >República de El Salvador |
||
| Valdkundznam = |
| Valdkundznam = Coat of arms of El Salvador.svg |
||
| Flag = Flag of El Salvador.svg |
| Flag = Flag of El Salvador.svg |
||
| Valdkundznam text = Sal'vadoran valdkundznam |
| Valdkundznam text = Sal'vadoran valdkundznam |
||
| Flag text = Sal'vadoran flag |
| Flag text = Sal'vadoran flag |
||
| Pälidn = San Sal'vador |
| Pälidn = San Sal'vador |
||
| Eläjiden lugu = 6 |
| Eläjiden lugu = 6,187,271<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html Sal'vadoran ristitišton endustuz vn 2018 heinkus // Mail'man faktoiden kirj. — ''Cia.gov''.] {{ref-en}}</ref> |
||
| Voz' = |
| Voz' = 2018 |
||
| Pind = 21 |
| Pind = 21,044 |
||
| Kart = LocationElSalvador.svg |
| Kart = LocationElSalvador.svg |
||
| Kel' = [[ispanijan kel'|ispanijan]] |
| Kel' = [[ispanijan kel'|ispanijan]] |
||
| Valdkundan pämez' = [[ |
| Valdkundan pämez' = [[Bukele Najib|Najib Bukele]] |
||
| Päministr = ''hän-žo'' |
| Päministr = ''hän-žo'' |
||
| Religii = [[hristanuskond]], [[ateizm]] |
| Religii = [[hristanuskond]], [[ateizm]] |
||
Rivi 17: | Rivi 18: | ||
| Internet-domen = [[.sv]] |
| Internet-domen = [[.sv]] |
||
| Telefonkod = +503 |
| Telefonkod = +503 |
||
| Aigvö = [[UTC]] |
| Aigvö = [[UTC]]−6 |
||
}} |
}} |
||
'''Sal'vador''', täuz' oficialine form — '''El' Sal'vadoran Tazovaldkund''' ( |
'''Sal'vador''' (ispanine virkand [el salβaˈðoɾ]), täuz' oficialine form — '''El' Sal'vadoran Tazovaldkund''' ({{lang-es|República de El Salvador}}), om kaikiš penemb da tihedašti elänzoittud valdkund [[Keskuzamerik]]as. Pälidn da kaikiš suremb lidn om [[San Sal'vador]]. |
||
== Etimologii == |
== Etimologii == |
||
Rivi 25: | Rivi 26: | ||
== Istorii == |
== Istorii == |
||
Vl 1821 sügüz'kun 15. päiväl Sal'vador tedištoiti ičeze ripmatomudes [[Ispanii|Ispanijaspäi]]. |
|||
Valdkundan ezmäine Konstitucii oli olmas vspäi 1824. Jäl'gmäine 14nz' lugul Konstitucii<ref>[http://pdba.georgetown.edu/Constitutions/ElSal/constitucion.pdf Nügüdläine Sal'vadoran Konstitucii ''pdba.georgetown.edu''-saital.] {{ref-es}}</ref><ref>[http://www.constituteproject.org/ontology/El_Salvador?lang=en Sal'vadoran Konstitucijan tekst ''constituteproject.org''-saital.] {{ref-en}}</ref> om väges vspäi 1983 äiluguižidenke vajehtusidenke, vn 2014 versii om möhembaine. |
|||
== Geografijan andmused == |
== Geografijan andmused == |
||
[[Fail:El Salvador Topography.png|thumb|left|250px|Sal'vadoran topografine kart.]] |
[[Fail:El Salvador Topography.png|thumb|left|250px|Sal'vadoran topografine kart.]] |
||
Sal'vador om mavaldkundröunoiš [[Gonduras]]anke (röunan piduz — 342 km) pohjoižes da päivnouzmas, [[Gvatemal]]anke (203 km) päivlaskmas. Ühthine röun kuivmadme — 545 km. Valdkundan suvižed randad lainištab [[Tün' valdmeri]] |
Sal'vador om mavaldkundröunoiš [[Gonduras]]anke (röunan piduz — 342 km) pohjoižes da päivnouzmas, [[Gvatemal]]anke (203 km) päivlaskmas. Ühthine röun kuivmadme — 545 km. Valdkundan suvižed randad lainištab [[Tün' valdmeri]]. Randanpird om 307 km. |
||
Sal'vadoran territorijan tobj pala om sättud vulkanoil mägišt 600 |
Sal'vadoran territorijan tobj pala om sättud vulkanoil mägišt 600..700 m ü.m.t. korktusil väghiženke mahudenke. Valdkundal om kaks' vulkanoiden čepid — pohjoine da suvine. Manrehkaidused oma paksud. Kaikiš korktemb čokkoim om [[El'-Pital']]-mägi, 2730 m valdmeren pindan päl. Kaikiš znamasine [[Lemp (jogi)|Lemp]]-jogi jokseb man pohjoižespäi süvedme (450 m) alangodme. Tünen valdmererandaline alangišt om 10..30 km levette. |
||
Randišton klimat om [[tropine vö|tropine]], mägištol om [[ven vö|ven]] klimat. Kaikuččen kun kesklämuz om +25 |
Randišton klimat om [[tropine vö|tropine]], mägištol om [[ven vö|ven]] klimat. Kaikuččen kun kesklämuz om +25..+29 C° randištol, +23 C° mägištol. Semendkul-redukul paneb sadegid, kül'mkul-sulakul kuiv sezon oleskeleb. Vodes voib panda sadegid 2000 mm:hasai, läz kaikuttušt vot se veb [[sur'vezi|sur'vedennoks]]. |
||
Londuseližed |
Londuseližed pävarad oma [[raud|raudkivend]], [[vas'k|vas'kkivend]], [[alüminii|boksitad]], [[kuld]]; toižed oma [[cink]], [[hobed]], [[platin]], [[hahktin]], [[artut']], [[ozrikkivi]], [[mramor]], [[mouckivi]]. |
||
== Tobmuz == |
== Tobmuz == |
||
[[Fail:Salon Azul.jpg|thumb|right|250px|Parlamentan pert' [[San Sal'vador|San Sal'vadoras]].]] |
[[Fail:Salon Azul.jpg|thumb|right|250px|Parlamentan pert' [[San Sal'vador|San Sal'vadoras]].]] |
||
Sal'vador om unitarine konstitucine [[prezidentine tazovaldkund|prezidentine]] tazovaldkund. Valdkundan pämez' om prezident ({{lang-es|Presidente de El Salvador}}), hän-žo om ohjastusen pämez' da armijan päkäsknik. Kaik rahvaz valičeb prezidentad videks vodeks, kahtenden strokun voimuseta. Ministrad da varaprezident oma abuiš prezidental. |
|||
Sal'vador om unitarine konstitucine [[prezidentine tazovaldkund]]. |
|||
⚫ | |||
Valdkundan pämez' om prezident (rahvaz valičeb händast 5 vodeks, toižen strokun voimuseta), hän-žo om ohjastusen pämez' da armijan päkäsknik. Ministrad da varaprezident oma abuiš prezidental. |
|||
Parlamentan ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2018 4. päiväl keväz'kud. Valitihe prezidentad ühtel tural vn 2019 3. päiväl uhokud, nügüdläine [[Bukele Najib|Najib Bukele]]-prezident sai 53,1%. |
|||
⚫ | |||
Edeline [[Sančes Seren Sal'vador|Sal'vador Sančes Seren]]-prezident (2014−2019) sai 50,11% kahtendel tural. |
|||
Ülembaine Käskuzkund om käskuzkundaline tobmuz, se kogoneb 15 sudijad. |
|||
Parlamentan järgvaličendad oliba vl 2012 keväz'kun 10. päivän, prezidentad valitihe vl 2014 (2. uhoku — ezmäine pordaz, 9. keväz'ku — kahtenz' pordaz) (nügüdläine [[Sal'vador Sančes Seren]]-prezident sai 50,11%). |
|||
== Administrativiž-territorialine jagand == |
== Administrativiž-territorialine jagand == |
||
''Kacu kirjutuz: [[Sal'vadoran administrativiž-territorialine jagand]].'' |
''Kacu kirjutuz: [[Sal'vadoran administrativiž-territorialine jagand]].'' |
||
Sal'vador |
Sal'vador jagase 14 departamentaks ({{lang-es|departamento}}). Departamentad alajagasoiš municipijoikš (isp. ''municipio''), kaik niid om 262. |
||
== Eläjad == |
== Eläjad == |
||
Sal'vadoras elädas [[sal'vadoralaižed]]. |
Sal'vadoras elädas [[sal'vadoralaižed]]. Vn 2014 heinkus valdkundan eläjiden lugu oli 6 125 512 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'. |
||
Ristitišt augotižlibundan mödhe vl 2007: segoitadud augotižlibundanke (mestizo) — 86,3%, [[evropalaižed]] — 12,7%, [[indejalaižed]] — 0,2% (sidä kesken [[lenka (rahvaz)|lenka]], [[kakavira]], [[nahua-pipil]]), [[afrikalaižed]] — 0,1%, toiženke augotižlibundanke — 0,7%. |
|||
Uskondan mödhe (2014): riman [[katoline jumalankodikund|katolikad]] — 50% (valdkundaline religii), [[protestantizm|protestantad]] — 36%, toižed uskojad — 2%, religijatomad — 12%. |
|||
Sal'vadoran toižed sured lidnad (enamba 200 tuh. |
Sal'vadoran toižed sured lidnad (enamba 200 tuh. ristituid vl 2007, surembaspäi penembha): [[Santa Ana (Sal'vador)|Santa Ana]], [[Sojapango]], [[San Migel' (Sal'vador)|San Migel']]. Lidnalaižiden pala om 73,4% (2020). |
||
== Ižanduz == |
== Ižanduz == |
||
Vl 2012 Sal'vadoran päeksport oli erazvuiččed [[sobad]] (läz 40%), [[sahar (produkt)|sahar]] da magedad jomad (6%), elektro[[kondensator]]ad (6%), [[kofe]] (5%); toine eksport — [[raud|raudtegesed]] (2%), [[kivivoi]]n ümbriradmižen produktad (2%), [[kuld]] (1%), [[spirt]], [[elektruz]], [[zell'|zelläd]]; toštmižeksportan tavarad. |
|||
== Homaičendad == |
== Homaičendad == |
||
Rivi 68: | Rivi 71: | ||
== Irdkosketused == |
== Irdkosketused == |
||
* [http://www.presidencia.gob.sv/ El' |
* [http://www.presidencia.gob.sv/ El' Sal'vadoran Tazovaldkundan prezidentan oficialine sait (''presidencia.gob.sv'').] {{ref-es}} |
||
* [http://www.asamblea.gob.sv/ El' |
* [http://www.asamblea.gob.sv/ El' Sal'vadoran Tazovaldkundan parlamentan oficialine sait (''asamblea.gob.sv'').] {{ref-es}} |
||
{{ |
{{Commons|El Salvador}} |
||
{{Pohjoižamerik}} |
{{Pohjoižamerik}} |
Jäl’gmäine vajehtuz 26. kül’mku 2020, kell 22:23
Flag![]() |
Valdkundznam![]() |
Pälidn | San Sal'vador |
Eläjiden lugu (2018) | 6,187,271[1] ristitud |
Pind | 21,044 km² |
![]() | |
Kel' | ispanijan |
Valdkundan pämez' | Najib Bukele |
Päministr | hän-žo |
Religii | hristanuskond, ateizm |
Valüt | AÜV:oiden dollar ($) (USD) |
Internet-domen | .sv |
Telefonkod | +503 |
Aigvö | UTC−6 |
Sal'vador (ispanine virkand [el salβaˈðoɾ]), täuz' oficialine form — El' Sal'vadoran Tazovaldkund (isp.: República de El Salvador), om kaikiš penemb da tihedašti elänzoittud valdkund Keskuzamerikas. Pälidn da kaikiš suremb lidn om San Sal'vador.
Etimologii
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Valdkundan nimituz ispanijan kelel (El Salvador) znamoičeb «Sünd».
Istorii
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Vl 1821 sügüz'kun 15. päiväl Sal'vador tedištoiti ičeze ripmatomudes Ispanijaspäi.
Valdkundan ezmäine Konstitucii oli olmas vspäi 1824. Jäl'gmäine 14nz' lugul Konstitucii[2][3] om väges vspäi 1983 äiluguižidenke vajehtusidenke, vn 2014 versii om möhembaine.
Geografijan andmused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/El_Salvador_Topography.png/250px-El_Salvador_Topography.png)
Sal'vador om mavaldkundröunoiš Gondurasanke (röunan piduz — 342 km) pohjoižes da päivnouzmas, Gvatemalanke (203 km) päivlaskmas. Ühthine röun kuivmadme — 545 km. Valdkundan suvižed randad lainištab Tün' valdmeri. Randanpird om 307 km.
Sal'vadoran territorijan tobj pala om sättud vulkanoil mägišt 600..700 m ü.m.t. korktusil väghiženke mahudenke. Valdkundal om kaks' vulkanoiden čepid — pohjoine da suvine. Manrehkaidused oma paksud. Kaikiš korktemb čokkoim om El'-Pital'-mägi, 2730 m valdmeren pindan päl. Kaikiš znamasine Lemp-jogi jokseb man pohjoižespäi süvedme (450 m) alangodme. Tünen valdmererandaline alangišt om 10..30 km levette.
Randišton klimat om tropine, mägištol om ven klimat. Kaikuččen kun kesklämuz om +25..+29 C° randištol, +23 C° mägištol. Semendkul-redukul paneb sadegid, kül'mkul-sulakul kuiv sezon oleskeleb. Vodes voib panda sadegid 2000 mm:hasai, läz kaikuttušt vot se veb sur'vedennoks.
Londuseližed pävarad oma raudkivend, vas'kkivend, boksitad, kuld; toižed oma cink, hobed, platin, hahktin, artut', ozrikkivi, mramor, mouckivi.
Tobmuz
[vajehta | vajehtada lähtetekst]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Salon_Azul.jpg/250px-Salon_Azul.jpg)
Sal'vador om unitarine konstitucine prezidentine tazovaldkund. Valdkundan pämez' om prezident (isp.: Presidente de El Salvador), hän-žo om ohjastusen pämez' da armijan päkäsknik. Kaik rahvaz valičeb prezidentad videks vodeks, kahtenden strokun voimuseta. Ministrad da varaprezident oma abuiš prezidental.
Parlament om üks'kodine Käskusenandai Suim (isp.: Asamblea Legislativa), mugažo rahvaz valičeb sen 84 ühtnijoid koumeks vodeks. Ülembaine Käskuzkund om käskuzkundaline tobmuz, se kogoneb 15 sudijaspäi.
Parlamentan ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2018 4. päiväl keväz'kud. Valitihe prezidentad ühtel tural vn 2019 3. päiväl uhokud, nügüdläine Najib Bukele-prezident sai 53,1%.
Edeline Sal'vador Sančes Seren-prezident (2014−2019) sai 50,11% kahtendel tural.
Administrativiž-territorialine jagand
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Kacu kirjutuz: Sal'vadoran administrativiž-territorialine jagand.
Sal'vador jagase 14 departamentaks (isp.: departamento). Departamentad alajagasoiš municipijoikš (isp. municipio), kaik niid om 262.
Eläjad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Sal'vadoras elädas sal'vadoralaižed. Vn 2014 heinkus valdkundan eläjiden lugu oli 6 125 512 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'.
Ristitišt augotižlibundan mödhe vl 2007: segoitadud augotižlibundanke (mestizo) — 86,3%, evropalaižed — 12,7%, indejalaižed — 0,2% (sidä kesken lenka, kakavira, nahua-pipil), afrikalaižed — 0,1%, toiženke augotižlibundanke — 0,7%.
Uskondan mödhe (2014): riman katolikad — 50% (valdkundaline religii), protestantad — 36%, toižed uskojad — 2%, religijatomad — 12%.
Sal'vadoran toižed sured lidnad (enamba 200 tuh. ristituid vl 2007, surembaspäi penembha): Santa Ana, Sojapango, San Migel'. Lidnalaižiden pala om 73,4% (2020).
Ižanduz
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Vl 2012 Sal'vadoran päeksport oli erazvuiččed sobad (läz 40%), sahar da magedad jomad (6%), elektrokondensatorad (6%), kofe (5%); toine eksport — raudtegesed (2%), kivivoin ümbriradmižen produktad (2%), kuld (1%), spirt, elektruz, zelläd; toštmižeksportan tavarad.
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]- ↑ Sal'vadoran ristitišton endustuz vn 2018 heinkus // Mail'man faktoiden kirj. — Cia.gov. (angl.)
- ↑ Nügüdläine Sal'vadoran Konstitucii pdba.georgetown.edu-saital. (isp.)
- ↑ Sal'vadoran Konstitucijan tekst constituteproject.org-saital. (angl.)
Irdkosketused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]- El' Sal'vadoran Tazovaldkundan prezidentan oficialine sait (presidencia.gob.sv). (isp.)
- El' Sal'vadoran Tazovaldkundan parlamentan oficialine sait (asamblea.gob.sv). (isp.)
![]() |
Sal'vador Vikiaitas |
Pohjoižamerikan valdkundad | ||
![]() | ||