tim
tim
tim I
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
tim
Aytilishi
Etimologiyasi
TIM Bu ot ПРСda [tim] shaklida choʻziq ū bilan (142), ТжРСda tim shaklida yozilgan; ПРСda 'katta karvonsaroy' maʼnosini, ТжРСda 'usti yopiq bozor' maʼnosini anglatishi aytilgan; oʻzbek tiliga tojik tilidagi maʼnosi bilan olingan (OʻTIL, II, 178).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
TIM 'oʻta\ 'butunlay' (kuchaytiruvchi soʻz). May-da oʻrilgan t i m qora sochlari belidan pastga tUtim shib turibdi. Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni bildirgan bu soʻz asli tüm tarzida talaffuz qilnngan (Devon, I, 324); keyinchalik ü unlisi i unli — siga almashgan: tüm > tim. Bu soʻz dastlab otlarning tu — sini bildiruvchi sifatlar bilan (tüm torugʻ, tüm qârä kabi) ishlatilib, keyinchalik faqat qârä sifati bi — langina ishlatiladigan boʻlgan, lekin tim qârä sifa— tining bogʻlanish doirasi kengaygan: tim qârä -> tim
qârä ât, sâch, qâsh, koz, ton, tufli, ...
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
\f. — bozor (yaqini)dagi kar-
vonsaroy] Usti yopiq bozor; savdo rastasining baland tomi; karvonsaroy. Gʻarchcha moy!" Uning jarangli ovozi rastaning timini teshgunday yangrardi. Oybek, Tanlangan asarlar. ◆ Abdullaxon soldirgan qubbali timning ichi ari inidek gʻuvillar edi. M. Osim, „Elchilar“ . ◆ Matchon tura karvonsaroy tomonga, timga burildi. J. Sharipov, „Xorazm“ .
Sinonimlari
Antonimlari
tim II
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
tim
Aytilishi
Etimologiyasi
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
"Qora", "qorongʻilik" kabi soʻz-lar oldidan ishlatiladigan kuchaytiruv yuklamasi. ◆ Tim qora soch. Tim qorongʻi tun. yash ◆ Otinoyi oltmishlarga borgan, tishlari tushgan, faqat tishqolidan tim qoraygan ikki tishi gapirganda liqillab turar edi. Oybek, „Ulugʻ yoʻl“ . ◆ Tim qorongʻilik ichida uzoqdan yulduzlar jimir-jimir koʻz qisar edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
Sinonimlari
Antonimlari
tim III
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
tim
Aytilishi
Etimologiyasi
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
shv. Mutlaqo, sira, \yech. ◆ Xon Dalli bu soʻzlarni eshitib, yuragida tim toqati qolmadi, eri mard Hasanga qarab.. bir soʻz dedi. "Ravshan" .
Sinonimlari
Antonimlari
ТИМ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
tim
Ruscha ru
tim I
крыша крытого базара или торгового ряда; ◆ Uning jarangli ovozi rastaning timini teshkunday yangrardi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Его звонкий голос гремел так, что казалось, мог пробить крышу торгового ряда.
tim II:
◆ tim qora совершенно чёрный, абсолютно чёрный; чёрный-чёрный, чёрный-пречёрный; ◆ tim qorongʻi совершенно тёмный, тёмный-претёмный; ◆ tim qorongʻi kecha тёмная-претёмная ночь.