betakalluf
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]be-ta-kal-luf
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]BETAKALLUF Bu ravish 'yoʻq' maʼnosini ifodalaydigan tojikcha be-old qoʻshimchasini (ТжРС, 544) 'gʻayritabiiylik', 'tortinchoqlik' maʼnosini anglatadigan arabcha takalluf otiga (ARS, 696) koʻshyb hosil qilingan. Bu ravish oʻzbek tilida 'ortiqcha mulozamatsiz’, 'ortiqcha iltifotsiz' maʼnosini anglatadi (OʻTIL, I, 106).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
be.. + takalluf
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]Ortiqcha mulozamatni yoqtirmaydigan yoki ana shunday mulozamat qilishni bilmaydigan; kam-suqum; ortiqcha takallufdan, mulozamatdan xoli.◆ Betakalluf odam, a Bular orasidagi betakalluf muomala va munoyeabatga odamlar oʻrganib qoldi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari.“ ◆ Habib bu yigitlar bilan betakalluf koʻrishib chiqdi. H. Ahmar, „Kim haq?“ ◆ Chol betakallufgina chordana qurib oʻtirdi-da, xotini quyib uzatgan achchiq pamil choyni puflab icha boiiadi. H. Gʻulom, „Feruza.“
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]БЕТАКАЛЛУФ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]OʻTIL
Tarjimalari
[tahrirlash]betakalluf