Kontent qismiga oʻtish

Shlyapa

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Qunduz terisidan tayyorlangan shlyapalar evolyutsiyasi, sakkiz xil shlyapa modellarining illyustratsiyasi, XVIII–XIX asrlardagi erkaklar „shlyapalari“.

Shlyapa (shlyapkaning qisqartmasi) – ikki qismdan iborat bosh kiyim[1]:

  • toj – boshni qoplaydigan qism;
  • brim – yuzni, yelkalarni, boʻyinni quyoshdan, shamoldan va yogʻingarchilikdan himoya qilish uchun tojning chetlaridan tashqariga chiqadigan material .

Dastlab, shlyapa faqat erkaklar bosh kiyimi boʻlib, keyinchalik ayollar va bolalar garderobiga kirgan. Har qanday bosh kiyim singari, shlyapa ham bir nechta – bosh va sochni noqulay ob-havodan himoya qilish vositasi yoki bezak vazifalarga ega. Shlyapalar patlar, kichik hayvon tulumlari, lentalar va shunga oʻxshash turli xil aksessuarlar bilan bezatilgan boʻlishi mumkin.

Shlyapa tikuvchi hunarmand qalpoqchi. Bu soʻz „qop, qalpoq quti“ maʼnosida ham qoʻllangan.

Bir qator xalqlar orasida maʼlum tarixiy davrlarda shlyapa, kiyimning boshqa elementlari kabi, uning egasi maʼlum bir sinfga, kasbiy ustaxonaga yoki turmush tarziga tegishli ekanligini koʻrsatuvchi ijtimoiy identifikatsiya vazifasini bajargan. Shu bilan baliqchi va choʻponning qalpoqchasi, moʻri supuruvchining shlyapasi, gondolerning qayigʻi, kovboy qalpogʻi va boshqa tushunchalar paydo boʻlgan.

  1. Шляпы, головной убор // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.