Anamnez
Anamnez (grekcha: ἀνάμνησις, anamnesis – xotira[1]) – bemorning oʻzidan yoki uni biladigan kishilardan shu bemorning hayot sharoiti va kasallik tarixi haqida soʻrab toʻplanadigan maʼlumotlar. Anamnez toʻgʻri diagnoz qoʻyishda eng muhim tekshiruv usullaridan biri. Anamnezga bemorning shikoyati, kasallikning boshlanishi va keyingi kechish davri, ilgari qanday ka-salliklar bilan ogʻriganligi, oilaviy sharoiti, zararli odatlari (chekish, spirtli ichimliklar ichish), turmush, mehnat tarzi, avlodlarning sogʻ yoki nosogʻligi va hokazo kiradi. Maʼlumotlarning yanglish berilishi kasallikka diagnoz qoʻyishni mushkullashtiradi va notoʻgʻri davolashga sabab boʻladi.
Anamnez maʼlumotlari (kasallikning rivojlanishi, turmush sharoiti, oldingi kasalliklar, operatsiyalar, shikastlanishlar, homiladorlik, surunkali patologiyalar, allergik reaktsiyalar, irsiyat toʻgʻrisidagi maʼlumotlar) ularni tashxis qoʻyish, davolash usulini tanlash uchun tibbiy xodim tomonidan belgilanadi. Davolash va oldini olish. Anamnezni olish tibbiy tadqiqotning asosiy usullaridan biridir. Baʼzi hollarda, umumiy tekshiruv bilan birgalikda, qoʻshimcha diagnostika muolajalarisiz aniq tashxis qoʻyish imkonini beradi. Anamnezni olish tibbiyotning barcha sohalarida qoʻllaniladigan universal diagnostika usuli hisoblanadi.
Anamnez turlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Anamnez turlarining qisman roʻyxati:
- Kasallik tarixi (novolat. Anamnesis morbi)
Kasallikning boshlanishi, kasallikning boshlanishidan davolash paytigacha boʻlgan alomatlar dinamikasi, bemor bu kasallikni qanday omillar bilan bogʻlaydi, qanday tadqiqotlar va qanday davolash oʻtkazildi va natijalar qanday.
- Hayot tarixi (anamnez vitae)
Oldingi kasalliklar, turli organlar va organ tizimlarining mavjud surunkali patologiyasi, operatsiyalar, shikastlanishlar. Bemorning yashash sharoiti ham oʻrganiladi.
- Psixologik tarixi
Klinik va psixologik tashxis qoʻyishda bemor haqida toʻgʻri toʻplangan psixologik anamnestik maʼlumotlar katta rol oʻynaydi [ manba 455 kun koʻrsatilmagan ] .
- Akusherlik tarixi
Siz ilgari homilador boʻlganmisiz, ular qanday davom etgan, ularning natijasi qanday boʻlgan.
- Ginekologik tarixi
Avvalgi ginekologik kasalliklar va ayollar jinsiy aʼzolaridagi operatsiyalar, hayz davri, uning xususiyatlari, chastotasi, ogʻrigʻi .
- Oila tarixi
Qon qarindoshlarida oʻxshash belgilarning mavjudligi, irsiy kasalliklar.
- Allergiya tarixi
Allergik reaktsiyalar, shu jumladan dorilar , vaktsinalar, oziq-ovqat, oʻsimliklar. Allergiya rivojlanishidagi namoyonlarning tabiati.
- Bemorning ovqatlanish tarixi
Ovqatlangan ovqatning tabiati, uni isteʼmol qilish chastotasi va maʼlum vaqt oraligʻida (odatda 2-5 kun) ovqatlanish haqida maʼlumot toʻplash. Bunday maʼlumotlar shifokorga ovqatlanish bilan bogʻliq oddiy tavsiyalarni shakllantirish imkonini beradi.
- Sugʻurta (ekspert) anamnezi
Majburiy tibbiy sugʻurta (VHI) polisining mavjudligi / yoʻqligi, oxirgi 12 oy ichida biron-bir sababga koʻra mehnatga layoqatsizlik davri (kasallik taʼtilida qancha vaqt boʻlganligi).
- Epidemiologik tarixi
Bemorning yuqumli bemorlar bilan aloqalari haqida maʼlumot toʻplash, har qanday infektsiya endemik boʻlgan hududlarga sayohat qilish. Ommaviy oziq-ovqat zaharlanishi boʻlsa, bemorlardan nima isteʼmol qilgani haqida soʻrang. Bunday maʼlumotlar bizga infektsiya va zaharlanish manbasini aniqlash imkonini beradi.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Grechesko-russkiy slovar Barkli N. Nyumana, str.23
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |