Kontent qismiga oʻtish

Dyuna: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
CoderSIBot (munozara | hissa)
Yangi maqola yaratildi
 
MalikxanBot (munozara | hissa)
{{stub → {{chala (xato haqida xabar berish)
(8 oraliq tahrir tomonidan 4 foydalanuvchi koʻrsatilmagan)
Qator 1: Qator 1:
[[Fayl:Düne S-Schlag Sossusvlei.JPG|thumb|[[Namibiya]]dagi dyuna]]
'''Dyuna''' (nem. Dune) — shamol tuplagan kum tepalari. Dengiz, daryo, kullarning toʻziydigan qumli sohillarida paydo boʻladi. D.ning shamolga qaragan tomoni sal qiya (8—20°), shamolga ters tomoni tik (30—40°) boʻladi. Bal. 10— 30 m, baʼzan 100 m ga yetadi. D. shamol taʼsirida yiliga bir necha m siljib turishi mumkin. Gʻarb adabiyotida har qanday qum uyumi, iqlim sharoiti va shaklidan qatʼi nazar, D. deb ataladi. RF da choʻldan boshqa yerlar (dengiz, koʻl, daryo qirgʻoqlari, zandr dalalari)dagi kum uyumlari D. deyiladi. Shamolga roʻpara tomoni uzun va oldidagi tik tomoni doʻmboq boʻlishi b-n D. choʻldagi barxanyaashan farq qiladi.
[[Fayl:Dune ru.svg|thumb|Dyuna sxemasi]]
[[Fayl:Curonian Spit NP 05-2017 img14 Epha Dune.jpg|thumb|Kurshsk kosasidagi Efa dyunasi]]
'''Dyuna''' (nem. Dune) — shamol toʻplagan qum tepalari. [[Dengiz]], [[daryo]], [[koʻl]]larning toʻziydigan qumli sohillarida paydo boʻladi. Dyunaning [[shamol]]ga qaragan tomoni sal qiya (8—20°), shamolga ters tomoni tik (30—40°) boʻladi. Balandligi 10— 30 metr, baʼzan 100 metr ga yetadi. Dyuna shamol taʼsirida yiliga bir necha metr siljib turishi mumkin. Gʻarb adabiyotida har qanday [[qum]] uyumi, [[iqlim]] sharoiti va shaklidan qatʼi nazar, Dyuna deb ataladi. [[Rossiya]]da choʻldan boshqa [[yer]]lar (dengiz, koʻl, daryo qirgʻoqlari, zandr dalalari)dagi qum uyumlari Dyuna deyiladi. Shamolga roʻpara tomoni uzun va oldidagi tik tomoni doʻmboq boʻlishi bilann Dyuna [[choʻl]]dagi [[barxan]]lanishdan farq qiladi<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>.


== Adabiyot ==
== Manbalar ==
{{Commons turkum|Dunes}}
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
{{manbalar}}
{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->

{{OʻzME}}


{{chala}}

2022-yil 3-sentyabr, 18:44 dagi koʻrinishi

Namibiyadagi dyuna
Dyuna sxemasi
Kurshsk kosasidagi Efa dyunasi

Dyuna (nem. Dune) — shamol toʻplagan qum tepalari. Dengiz, daryo, koʻllarning toʻziydigan qumli sohillarida paydo boʻladi. Dyunaning shamolga qaragan tomoni sal qiya (8—20°), shamolga ters tomoni tik (30—40°) boʻladi. Balandligi 10— 30 metr, baʼzan 100 metr ga yetadi. Dyuna shamol taʼsirida yiliga bir necha metr siljib turishi mumkin. Gʻarb adabiyotida har qanday qum uyumi, iqlim sharoiti va shaklidan qatʼi nazar, Dyuna deb ataladi. Rossiyada choʻldan boshqa yerlar (dengiz, koʻl, daryo qirgʻoqlari, zandr dalalari)dagi qum uyumlari Dyuna deyiladi. Shamolga roʻpara tomoni uzun va oldidagi tik tomoni doʻmboq boʻlishi bilann Dyuna choʻldagi barxanlanishdan farq qiladi[1].

Manbalar

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil