Fransuz tili
| Qollinidighan döletler |
|---|
| Aljiriye, Andorra, Bélgiye, Bénin, Burundi, Burkina Faso, Kanada, kaméron, komor, É'iwariye tumshuqi, Jibuti, Fransiye, Gabon, giniye, Ékwador Giniyisi, Hayti, Liwan, Lyuksémburg, Madagaskar, Mali, Marakesh, moris, Mawritaniye, Monako, Négir, Kon'go Démokiratik Jumhuriyiti, Konggo jumhuriyiti, Ottura afriqa jumhuriyiti, Rwanda, Sénégal, séshel, Shiwitsariye, Chad, Togo, Tunis, Wanuata |
| Qollindighan kishi sani200 milyon (125 milyon kishi ana tili ornida qollinidu) |
| Dunyadiki tertipiHindo-yawropa a'ilisi |
| Til séstimisirim tili séstimisidiki galo-rim til gurupi, oyl tili kichik gurupi. |
| Resmi ehwali |
| Resmi til |
| Dunyada 29 dölette dölet we nurghun xelqara teshkilatlarning resmi tili ornida qollinilidu. |
| Munasiwetlik resmi organlar |
| Til kodliri |
| ISO 639-1 fr |
| ISO 639-2 fra |
| ISO 639-3 fra |
| Izahat |
[Fransuz tili rim tilining bir terkiwi qismi bolup, asasliq fransiye, kanadada (asasliqi yéngi birunswik we kébek rayonlirida), bélgiyede (waloni, biryussil we flandiriye rayonining bezi sheherliride), Amérika Qoshma Shtatlirida (bolupmu lu'iziyan we men shitatlirida), shiwtisariyede (üch asasliq dölet tilining biri)qollinilidu.
Fransuzche dunyadiki bashqa bezi dölet we rayonlarda ikkinchi yaki üchinchi til qatarida ishlitilidu. Mesilen, konggo démokiratik jumhuriyiti, fransuz tili rayonidiki eng köp nopusluq dölet, shundaqla fransuz tili resmi til yaki qoshumche resmi til bolghan 29 döletning biri. Gherbi afriqidiki döletlerning mutleq köpchiliki we yene meghrip döletlirimu mushu qatargha kiridu. Bu döletlerning mutleq köpchiliki kona fransuz we bélgiye mustemlikiliri. Afriqining iwariye tumshuqi we gabongha oxshash bezi döletliride, pütünley fransuz tili qollinilidu.
Franisyede fransuz tili dölet musteqillikining muhim körsetküchliridin biri: jumhuriyet tili fransuz tili (1958-yilidiki asasi qanunning ikkinchi maddisi); yene shundaqla pütün dunyadiki fransuz medeniyiti we fransuz idiyisining heriket küchi.
Dunyada 201milyon kishi teripidin heqiqi asasliq til süpitide ishlitilidighan (dunya fransuz tili teshkilatining 2009-yilliq sitatiskisi), 309 milyon kishi teripidin qoshumche til yaki chetel tili süpitide qollinilidighan fransuz tili, dunyada eng köp sözlinidighan tillar ichide tötinchi orunda turidu. Mezkur til birleshken döletler teshkilatining alte resmi tili we ikki xizmet tilining biri, yawropa ittipaqigha oxshash dunyawi teshkilatlarning resmi yaki xizmet tili hésaplinidu. Kona fransuz réjimi, ruslarning char padishahi taki girmaniye we ispaniye padishahlirigha qeder, fransuz tili, éngliz we ispan tillirining qatarida asasliq déplomatiye tili bolup keldi. Emma, xelqara iqtisadi we ilmi tetqiqat saheliride, barghanséri éngli'iz tili teripidin bésilip kétiwatidu.
Fransuz tilining tereqqiyatida fransuz akadémiyisi we nurghun ziyaliylarning roli intayin chong. Bu til yene "akadémik tili" diyilidu. Adette, bu tilni terplesh üchün, fransuz diramatorgi mollérning ismi bilen "mollér tili" dep atilidu.