ئىسلام
|
ئىسلام، ئىسلامىيەت[1] ياكى مۇسۇلمانچىلىق[1] (ئەرەبچە: الإِسْلاَم\ئەل ئىسلام)، بىر خۇدالىق ئېتىقادقا تايانغان ئەڭ كەڭ تارقالغان ساماۋىي دىنلارنىڭ بىرىدۇر.[2] ئىسلام پەيغەمبەرى ھەزرەت مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ۋاسىتەسى بىلەن 7. ئەسردە ئوتتۇرىغا چىققان ۋە تارقىلىشقا باشلىغان بىر دىن. ئىسلام دىنى مۇرىتلىرىغا ئىمان كەلتۈرگەن، ئېتىقادلىق دېگەن مەنىدە مۇئمىن ياكى ئاللاھقا تەسلىم بولغان مەنىسىدىكى مۇسۇلمان دېيىلىدۇ.[3] بەئزىدە غەيرى مۇسلىم مەنبەلەردە قوللىنىلغان مۇھەممەدىيلىك ياكى مۇھەممەدىزىم ئاتالغۇلىرى[4][5][6] مۇسۇلمانلار تەرىپىدىن قوللىنىلمايدۇ.[7]
İslam inancına göre, İslam'ın kutsal kitabı Kuran-ı Kerim'i oluşturan ayetler ve sureler Cebrail isimli melekaracılığıyla sözlü olarak Muhammed'e vahyolmuştur. İslam'ın temelinde, tevhid inancı yatar ki bu kavram Allah'ın varlığı ve birliğine inanmak anlamına gelir.
Başlarda siyasal, sonra da teolojik-kavramsal farklılıklar kazanmış olan Şiîlik ve ana akımı temsil eden Sünnilik, ana İslam mezheplerini oluşturur. Bunların altında İslam dininde fıkıh ve itîkât gibi konularla ilgili çok sayıda mezhep bulunur.
Muhammed, İslam dinini yaymasının yanı sıra daha sonraları halife ve hanedanlarca yönetilen bir İslam Devletide kurmuştur. İleride imparatorluğa dönüşen bu devletin bölünmesiyle farklı bölgelerde yeni Müslüman devletler oluşmuştur.
ئىسلام سۆزى ئەسلى ئەرەبچە " " دىگەن سۆزدىن بارلىققا كەلگەن بولوپ ،ئەسلى بىخەتەرلىك ۋە تىنىچلىق دىگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ.ئىسلام پىئېل سۆزى ئاسلاما دىگەن سۆزدىن قۇرۇلغان بولوپ ئىتائەت قىلىش،بويسۇنۇش دىگەن مەنىلەرنى بىلدۇرىدۇ. قۇراندىكى ئىسلام سۆزىنىڭ بىر نەچچە مەنىسى بار.«ئىسلام»نىڭ مەنىسى ئىتائەت قىلىش بولوپ، ئۆزىنى پۈتۈنلەي خۇداغا(ئەرەبچە ئاللاھ) بويسۇندۇرۇش دىگەنلىك ئىسلام بىر دىن بولوپلا قالماي بەلكى بىر مەدەنيەت.
ھازىر ئىسلام دىنىنىڭ ئەڭ كەڭ تارقالغان ئىككى مەزھىپى بولوپ بىرى سۈننى مەزھىپى يەنە بىرى شىئە مەزھىپى ھىسابلى
مەنبەلەر
- ↑ 1.0 1.1 ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىزاھلىق لۇغىتى
- ↑ "Islam: An Overview" Oxford Dictionary of Islam. John L. Esposito, ed. Oxford University Press Inc. 2003. Oxford Reference Online. Oxford University Press. 24 ئاپرېل 2008 <http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t125.e1087>
- ↑ "Islam." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ↑ The Mohammedan dynastiesbooks.google.com. ئۇلىنىش: 17- چىللە 2011
- ↑ Mohammed and Mohammedanism كاتولىك ئانسىكلوپېدىيىسى. ئۇلىنىش: 17 چىللە 2011
- ↑ The History Of The Mohammedan Dynasties In Spain Vol II Archive.org: ئۇلىنىش: 17 چىللە 2011
- ↑ "Muslim." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.