რელიგია
|
რელიგია — იდეეფიშ დო ქიმინჯეფიშ სისტემა, ნამუთ გერსხილი რე რწუმას, ნამჷ-და რე ჟიორთაშობური ნძალეფი, ნამუთ ჟიგაულას იღვენუანა ოქიანუშა დო ადამიერიშ რინაშა. ეტიმოლოგიურო რელიგიაშ არძაშე რჩქინელი გოთანჯუა რე „კჷნე ახალას მერსხუაფა“, მარა შხვეფი ვარაუდენა, ნამჷ-და თინა შანენს „(ოქიანუშ) გომაჟირაფონ წაკითხირს“. თე იდეა ღირებული რე ქირსიანობაშო, მარა ვა რე რომაული აჯამიშო, ნამუშე მოურს თე ზიტყვან. თინეფშო „რელიგია“ რე ღორონთწკჷმა მიდგაიჸინიშ ახალაშე მერსხუაფაშ ანჯარი.
რელიგიაშახიანი ეპოქა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
თენა რე პერიოდი ადამიერიშ გორჩქინაშე მაართა რელიგიური წჷმორინაფაშ აკოქიმინუაშახ. ადამიერიშ გორჩქინას მენცარობა ვარაუდენს 2,5 მლნ წანაშ კინოხ. მაართა მითოლოგიურ დო რელიგიურქ წჷმორინაფეფქ, პრიმიტიული სახეთ, საეგებიოთ 35-40 ვითოშ წანაშ კინოხ წჷმიქიმინუ. თენა დონტკიცაფილი რე არქეოლოგიური, ეთნოგრაფიული, ისტორიული ნინეფიშმენცარობაშ მუნაჩემეფით. სოციოლოგეფიშ არზით, თენა რდჷ ბორჯი, მუჟამსჷთ მუთუნნერი ჯარალობური გინაფა, კულტურა, გოართოიანაფა ვაარსებენდჷნ. რელიგიაქ მეხოლაფირო მალას აკიქიმინჷ დო რდჷ გიგანტური ბიჯგი ადამიერეფიშ ჯარალუაშ ისტორიას. არქეოლოგიური მასალეფით იდასურებუ, ნამჷ-და ადამიერქ ორთაშ ნძალეფეკჷმა ლჷმას, დაჩხირიშ გორჩქინაშ, მუკოლუაფაშ, ჩუალაშ დო შხვა მუნაპალიშ შედეგო აკოქიმინჷ მუში სახე, ჯარალობური რინაშ ნორმეფი, ზნეობური კანონ-წესეფი, დო თე პროცესის მიშჷ რელიგიაშ გჷმოქიმინუა.
რელიგიაშ გოჭყაფა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
რელიგიაშ გოჭყაფას წჷმი უწორუანდჷ რელიგიაშახიანი ხანგჷრძე პროცესი გოვითარაფაშ, ქუაშ ხანაშ ეპოქაშე. რელიგიაშ უჯვეშაში ფორმა რდჷ მაგია - მაზაკვალული შარათ ორთაშა ჟიგაულაშ რწუმა, ნამუსჷთ მაართაჸოფირი ადამიერი საკულტე ცერემონიეფით დო შელორსეფით გჷმოხანტუნდჷ თიშ ოკორინე ღანკეფიშ მიოჭირინალო. რელიგიაშ პირველი გაჭყაფუ გჷმიხანტუაფუდჷ რეალურო რინელ მეკონეფიშ ვარადებას, თინეფს უღჷდეს ჟიორთაშური ნძალა: ქუას, ქერენჭის, თომას. თენა რდჷ ფეტიშიშ რწუმა. უკული თარი რე მაგიაშ, ტოტემიშ რწუმა. ტომი გჷთმაღორონთენდჷ ნამუდგაიჸინ თიშ შანულამ ჩხოლარს. პატჷჩამაშ მასუმა ობიექტი რდჷ შური, ნოგორეფიშ შურეფიშ რწუმა. ბოლოს. უკვე კლასობური ჯარალუაშ აკოქიმინუაშ უკული, ჭიეჭიეთ აკიქიმინჷ ღორონთეფიშ რწუმაქ, მითეფქ, ნამუსჷთ ადამიერეფწკჷმა ართო ქიმინჯენდეს ღორონთეფი დო ოსურღორონთეფი, დემონეფი დო ქაჯეფი, ჭინკეფი და ფერიეფი. თეშნერო, ულექინაში წჷმორინაფეფქ ღურელ საგანეფშე ჭიეჭიეთ თელჸოფილ კოსმოგონიურ სისტემათ გჷნირთჷ. რელიგიაშ გოვითარაფაშ ისტორიული ფორმეფი რე: ტომობური, ერუანულ-სახენწჷფობური დო მოსოფელიშ რელიგიეფი. ჯვეში რელიგიური წჷმორინეფიშ დჷმახასიათაფალი შანეფი რე: ანთროპომორფიზმი, ანიმიზმი დო მაგია.
მოსოფელიშ რელიგიეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]მოსოფელს ჟიროშშე უმოსი რელიგია რე ჩინებული. თინეფს შქას მიარე მუდგარენი საართო რე, ბრელი - გიშაკერძაფილი. რელიგიეფი ართიანშე გიშმეკერძუაფუნა სიჯვეშათ, ტრადიციეფით, დინორეთ, ფილოსოფიური სიტომბეთ. უდიდაში, ხალიწერი რელიგიეფიშ - ქირსიანობაშ, იუდაიზმიშ, ისლამიშ, ბუდიზმიშ, ინდუიზმიშ ხასჷლას არსებენა კჷნოსქილადირი ტომეფიშ პრიმიტიული რელიგიური წჷმორინეფი, კერპეფიშ პატიჩამა, ულექინაში რიტუალფი.
მოსოფელიშ უშანულამაში რელიგიეფი (ბირცხეფს მეწურაფილი რე მორწუმეეფიშ რიცხუ (მლნ. ადამიერი) დო მოსოფელიშ მახორობაშ პროცენტული წილი).
- ქირსიანობა (1943, 32,8%)
- კათოლიციზმი (1027)
- პროტესტანტიზმი (316)
- მართლმადიდებლობა (214)
- ანგლიკანიზმი (64)
- შხვა მეჸუნალობეფი (322)
- ისლამი (1165, 19,6%)
- ინდუიზმი (762, 12,8%)
- ჩინური რელიგიეფი (359, 6,1%)
- ბუდიზმი (354, 6,0%)
- ეთნიკური რელიგიეფი (249, 4,2%)
- ათეიზმი (150, 2,5%)
რელიგიური ჩინებეფი დო ტერმინეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- შხვა რელიგიეფი დო რელიგიური მეჸუნალობეფი
- ბაჰაიზმი - ბრაჰმანიზმი - ზოროასტრიზმი - იუდაიზმი - კონფუციანელობა - მორმონიზმი - ოომოტო - სინტოიზმი - სიქიზმი - სპირიტიზმი - ტაოიზმი - ვონ-ბუდიზმი - შამანიზმი - ჯაინიზმი
- ჯეგე წინგეფი
- შკვითი ჭკვერი
- ჯეგე აბანეფი
- ჯეგე ნინეფი
თაშნეშე ქოძირით
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- Saint Augustine; The Confessions of Saint Augustine (John K. Ryan translator); Image (1960), ISBN 0-385-02955-1.
- Descartes, René; Meditations on First Philosophy; Bobbs-Merril (1960), ISBN 0-672-60191-5.
- Barzilai, Gad; Law and Religion; The International Library of Essays in Law and Society; Ashgate (2007),ISBN 978-0-7546-2494-3
- Durant, Will (& Ariel (uncredited)); Our Oriental Heritage; MJF Books (1997), ISBN 1-56731-012-5.
- Durant, Will (& Ariel (uncredited)); Caesar and Christ; MJF Books (1994), ISBN 1-56731-014-1
- Durant, Will (& Ariel (uncredited)); The Age of Faith; Simon & Schuster (1980), ISBN 0-671-01200-2.