Uçak motoru
Uçak motoru, uçağa itiş gücünü sağlamak için mekanik güç üreten bileşendir. Uçak motorları çoğunlukla hafif pistonlu motorlardan veya gaz türbinli motorlardan oluşur.
Uçak motoru imalat sanayi
[değiştir | kaynağı değiştir]2012 yılında dünyada uçak motoru üretim pazarının büyüklüğü yaklaşık olarak 40 milyar dolar seviyelerine gelmiştir.[1] Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan 350 uçak motoru üretim şirketinde 70 binin üzerinde insan çalışmaktadır.
Uçak motorunun gelişim tarihçesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1848: John Stringfellow önemsiz gibi görünse de, örnek gösterilebilecek güç kapasitesine sahip bir buhar motoru yaptı.
- 1903: Charlie Taylor Wright Flyer için 12 beygir gücünde sıralı tip motor yaptı.
- 1903: Yıldız tipi motor için standart oluşturacak olan Manly-Balzer motoru projesi başladı.[2]
- 1906: Léon Levavasseur, başarılı soğutma yapan V8 motorunu uçaklarda kullanılması için uyarladı.
- 1908: René Lorin ilk tepkili jet motorunun patentini aldı.
- 1908: Dünyanın ilk Döner motoru olan Gnome Omega'nın üretimine başlanıldı. 1909 yılında Gnome motorlu Farman III uçağı hiç durmadan 180 kilometre mesafe katederek dünya rekoru kırdı. Bu nedenle Grande Semaine d'Aviation de la Champagne dayanıklılık ödülünü kazandı.
- 1910: Paris Aero Salonunda piston motorlu ve kanallı fana sahip Coandă-1910 uçağı sergilendi. Uçak bu şekilde uçtu ancak alınan patent itme kuvvetinin artması için egzoz gazının kanalın içine sevk edilmesinden dolayı alınmıştı.[3][4][5][6]
- 1914: Auguste Rateau yüksek irtifa performansını artırmak için - turbo bir - egzoz beslemeli kompresör kullanılmasını önerir[2] ve yapılan testler sonucunda önerisi kabul edilmez.[7]
- 1917-18:
Uçak motoru türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Şaftlı motorlar (pervaneler, rotorlar, kanallı fanlar ya da propfan)
[değiştir | kaynağı değiştir]- İçten yanmalı motorlar:
- Pistonlu motor
- Wankel motoru
- Türbin motoru:
- Turboprop
- Turboşaft
- Dıştan yanmalı motorlar:
- Türbin motoru:
- Roket güçlü motorlar
- Termojet (Motorjet)
- Pulsejet
- Ramjet:
Diğerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Elektrik
- İnsan güçlü
- Hidrojen
- Nükleer
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Pell Research Aircraft Engine Manufacturing Industry Report" (İngilizce). Pellresearch.com. 15 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2013.
- ^ a b Ian McNeil, (Ed.) (1990). Encyclopedia of the History of Technology. Londra: Routledge. ss. 315-21. ISBN 0-203-19211-7. 3 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2013.
- ^ Gibbs-Smith, Charles Harvard (1970). Aviation: an historical survey from its origins to the end of World War II. Londra: Her Majesty's Stationery Office. 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2013.
- ^ Gibbs-Smith, Charles Harvard (1960). The Aeroplane: An Historical Survey of Its Origins and Development. Londra: Her Majesty's Stationery Office. 23 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2013.
- ^ Winter, Frank H. (Aralık 1980). "Ducted Fan or the World's First Jet Plane? The Coanda claim re-examined". The Aeronautical Journal. Cilt 84. Royal Aeronautical Society. 23 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2013.
- ^ Antoniu, Dan; Cicoș, Geroge; Buiu, Ioan-Vasile; Bartoc, Alexandru; Șutic, Robert. Henri Coandă and his technical work during 1906–1918 (Rumence). Bükreş: Editura Anima. ISBN 978-973-7729-61-3.
- ^ Guttman, Jon (2009). SPAD XIII vs. Fokker D VII: Western Front 1918 (1. bas.). Oxford: Osprey. ss. 24-25. ISBN 1-84603-432-9. 23 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2013.
