İçeriğe atla

Tobol Nehri

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tobol Nehri
Tobol Nehri
Tobol Nehri
Konum
Ülke(ler)  Rusya
 Kazakistan
Genel bilgiler
Ağız İrtiş Irmağı
Uzunluk 1591 km
Havza alanı 426.000 km²

Tobol (Kazakça: Тобыл) Kazakistan ve Rusya topraklarında bulunan, İrtiş nehrinin sol kolu olan nehirdir.

Coğrafi konumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tobol’un uzunluğu 1591 km, havza alanı ise 426.000 km²’dir. Güney Ural dağlarının kolu ile Turgay platosunun sınırı – Tobol Nehri’nin doğduğu yerdir. Tobol Nehri Sibirya Ovaları boyunca orta ve aşağı akışlarında büküntülü yatağıyla geniş vadide akmaktadır. Tobol havzasında toplam alanı 9 bin km² ile 20 bin göl bulunmaktadır.

Tobol genellikle kardan beslenmekte, ama akışın aşağı kısmında yağmur payı büyülmektedir. Nisan’ın birinci yarısından Haziran’ın ortasına kadar Tobol’un üst kısmında, Ağustos’un başına kadar aşağı kısmında su taşkını gözlenmektedir. Nehrin ağzından 898 km uzaklıkta ortalama su sarfiyatı 26.2 m³/s, nehir ağzında 805 m³/s’dir (maksimum sırasıyla 348 m³/s ve 6350 m³/s). Ortalama bulanıklık 260 gr/m³, yıllık alüvyon stoku 1600 bin ton’dur. Alt kısımlarda Ekim’in sonunda-Kasım’da, üst kısımlarda Kasım’da donup Nisan’ın ikinci yarısında erimeye başlar.

En iri kolları sol taraftan Uy, İset, Tura, Tavda; sağ taraftan Obagan’dır.

Ulusal ekonomide kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tobol ağızdan 437 km’ye kadar gemilerin işlemesine elverişlidir. Nehirdeki stok bir dizi barajlarla düzenlenmektedir. Tomruk yüzdürme.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]