İçeriğe atla

Sorbitol

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sorbitol
Adlandırmalar
D-Glucitol[1]
(2S,3R,4R,5R)-Hexane-1,2,3,4,5,6-hexol
D-Sorbitol; Sorbogem; Sorbo
Tanımlayıcılar
3D model (JSmol)
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
DrugBank
ECHA InfoCard 100.000.056 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
E numaraları E420 (yoğunlaştırıcılar, ...)
KEGG
MeSH Sorbitol
UNII
  • InChI=1S/C6H14O6/c7-1-3(9)5(11)6(12)4(10)2-8/h3-12H,1-2H2/t3-,4+,5-,6-/m1/s1 [pubchem]
    Key: FBPFZTCFMRRESA-JGWLITMVSA-N [pubchem]
  • InChI=1/C6H14O6/c7-1-3(9)5(11)6(12)4(10)2-8/h3-12H,1-2H2/t3-,4+,5-,6-/m1/s1
    Key: FBPFZTCFMRRESA-JGWLITMVSA
  • OC([C@H](O)[C@@H](O)[C@H](O)CO)CO
Özellikler
Kimyasal formül C6H14O6
Molekül kütlesi 182,17 g mol−1
Görünüm White crystalline powder
Yoğunluk 1.49 g/cm3[2]
Erime noktası 94-96 °C (201-205 °F; 367-369 K)[2]
Çözünürlük (su içinde) 2350 g/L[2]
log P -4.67[3]
-107.80·10−6 cm3/mol
Farmakoloji
A06AD18 (DSÖ)
A06AG07 (DSÖ) B05CX02 (DSÖ) V04CC01 (DSÖ)
Tehlikeler
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 1: Maruziyet tahrişe neden olabilir, ancak yalnızca hafif kalıcı hasar oluşturur. Örnek: TerebentinYanıcılık 1: Tutuşmanın gerçekleşebilmesi için önceden ısınması gerekmektedir. Alevlenme noktası 93 °C'nin (200 °F) üzerindedir. Örnek: Kanola yağıKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
1
1
0
Parlama noktası > 100 °C (212 °F; 373 K)[2]
420 °C (788 °F; 693 K)[2]
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Sorbitol, insan vücudunun yavaş yavaş metabolize ettiği tatlı bir tada sahip şeker alkolü.

  • E420 (i) Sorbitol
  • E420 (ii) Sorbitol şurubu

Elma, kuru erik, kiraz ve üzüm gibi taneli ve tanesiz birçok meyvede bulunan doğal bir karbonhidrat alkolüdür. Ticari olarak glikozdan (dekstrozdan) üretilir. Dextrozun (glucose) katalitik hidrojenasyonu ile elde edilen bir polyol (şeker alkolu) dür.

Üretim metotları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Katalitik hidrojenasyon, elektrokatalitik hidrojenasyon, enzimatik olmak üzere 3 kategoridir. Ekonomik durum söz konusu olduğunda Katalitik hidrojenasyon su an için en kabul görenidir. Dextrozun Yüksek basınç (40-100 bar) ve yüksek sıcaklıkta (100-170 °C) de Raney nikel veya ruthenium katalizör eşliğinde hidrojenle doyurulması ile sorbitol elde edilebilir. 2.6 kcal/gr kaloriye sahiptir. Yüksek dozda kullanımı laksatif etki gösterebilir (kullanıcının yaş, kilo ve metabolizmasına bağlı olarak). Dişte plaka oluşumuna sebep vermediğinden diş dostu olarak kullanılabilir. Çözünme entalpisi ekzotermik olduğundan ağızda ferahlık hissi vermektedir.

Fonksiyon ve özellikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Stabilizör, düşük kalorili tatlandırıcı ve hacim arttırıcı özelliktedir.

Ürünler: Birçok unlu mamüllerde ve şekerleme ürünlerinde kullanılır.

Kabul edilebilir günlük alım miktarı

[değiştir | kaynağı değiştir]

E420'nin alımı ile ilgili herhangi bir sınırlama yoktur; ancak, 1 yaşından daha küçük bebekler için kullanımına izin verilmez, çünkü şiddetli bir ishale neden olabilir.

Sorbitol, vücut tarafından kısmen emilir ve fruktoz gibi metabolize edilir; kalan bölümü ise kalın bağırsakta fermente edilir. Fermantasyon boyunca üretilen gazlar, midede gaz toplanmasına ve şişmeye neden olur. Sorbitolü tolere edemeyen insanlarda müshil etkisi görülebilir. Normal olarak kullanılan konsantrasyonlarında herhangi bir yan etkisi yoktur; fakat sorbitolü tolere edemeyen insanlarda, 5 gram alımında dahi gaz oluşumu görülür. Yan etkiler normal olarak tek bir dozda 25- 30 gram sorbitol alımından sonra meydana gelir. Bu miktar, yukarıda sözü geçen gıdalar (unlu mamül, şekerleme) için kullanılan normal miktardan çok yüksektir.

Kullanımındaki sınırlamalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sorbitol bütün din grupları, yalnızca et yemeyen vejeteryenler ve etin yanı sıra süt ve süt ürünleri de yemeyen vejeteryenler tarafından tüketilebilir. Karbonhidrat alkolü tanımı kimyasal bir tanımlamadır; sorbitol, alkol (etanol) içermez.

  1. ^ publications.iupac.org/pac/1996/pdf/6810x1919.pdf
  2. ^ a b c d e Alman İş Güvenliği ve Sağlığı Enstitüsü'nün GESTIS Madde Veritabanındaki [1]
  3. ^ "Sorbitol_msds". 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.