İçeriğe atla

Roundhead

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Roundheadler sayfasından yönlendirildi)

Roundheadler (İngilizce: Roundhead, Yuvarlak kafalar anlamındadır), İngiliz İç Savaşı sırasında Parlamento yanlılarına verilen takma isim. Kral I. Charles ve monarşi yanlılarına karşı parlamenonun üstünlüğü için mücadele vermişlerdir. O dönemde Püritanların saç tıraşlarını kısa yapmalarından dolayı böyle bir isim kullanılmıştır.

Görüş farklılıkları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Roundheadlerin çoğu kral I. Charles'ın uygulamaya çalıştığı mutlak monarşi yerine anayasal bir monarşi yanlısıydı. Ancak iç savaşın sonlarına doğru 1649 yılında krala karşı duyulan nefret o derecedeydi ki Oliver Cromwell gibi Roundhead liderler monarşiyi tamamen lağvedip cumhuriyet ilan etmeyi düşünmekteydiler. İç savaşın Roundhead komutanlarından Lord Fairfax ise çoğunluk gibi anayasal monarşi yanlısıydı. Siyasi gelişmeler, kralın parlamentoya karşı İskoçlarla birlikte müdahale çabası ve özellikle Yeni Ordu içindeki ağırlığı sayesinde Cromwell kendi düşüncesini kabul ettirmeyi başarmıştır. İngiltere'deki neredeyse tüm Püriten ve Presbiteryenler Roundhead taraftarıydı. Ancak onlar da düşmanları Cavalierler gibi İngiltere Kilisesine bağlıydılar. Roundhead siyasi hizipleri arasında Diggerlar, Levellerlar ve Beşinci Monarşistler sayılabilir.

Hepsi olmamakla beraber çoğu Püritanlar saç tıraşlarını çok kısa olacak şekilde yaptıklarından dönemin uzun saçlı saraylı devlet adamlarından fiziksel özellik olarak ayrılmaktaydılar. İç savaş sırasında roundhead deyimi alaycı ve küçümseyici bir ifade olarak tanımlanır ve Yeni Ordu içinde askerlerin birbirlerine bu şekilde hitap etmeleri disiplin suçu olarak algılanırdı. Farklı şekilde karşı cephede olan Cavalier[1] deyimi kral yanlılarını alaya almak için ortaya çıkmışsa da bu terim bu kişiler tarafından benimsenmiştir. Roundhead deyiminin bilinen en erken kullanımı 27 Aralık 1641 günü Parlamento görüşmeleri sırasında aşağılayıcı bir tanımlama olarak kullanıldı.

İsimlendirmeye tezat olarak Anglikan Başpiskoposu Laud 1636 tarihli genelgesinde tüm din adamlarının saçlarını kısa kestirmelerini talep edince çok sayıda Püritan protesto için saçlarını uzatsa da Roundhead olarak adlandırılmaya devam edilmişlerdir. Özellikle Cromwell olmak üzere üst düzey Püritanlarda uzun saç moda olsa da askerler arasında kısa saç yaygınlığını korumuştur.

Terim 17. yüzyıl sonlarında yine bir aşağılayıcı terim olarak çıkan Whig ile değişmiş, Cavalier ise yine aşağılayıcı bir terim olan Tory kelimesine evrilmiştir.[2]

  1. ^ İspanyol asillerini tanımlayan Caballeros kelimesine benzetilerek
  2. ^ Bu terimler bugün hâlen İngiliz iç siyasetinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Tory muhafazakârları, Whig ise liberalleri tanımlamaktadır.