II. Ramses
II. Ramses | |
---|---|
Firavun | |
Hüküm süresi | MÖ 1279-1213 |
Önce gelen | I. Seti |
Sonra gelen | Merneptah |
Doğum | MÖ 1303 |
Ölüm | MÖ 1213 (Ortalama 90 yaşında) |
Eş(ler)i | Nefertari, İsetnofret, Maathorneferure, Meritamen, Bintanath, Nebettawy, Henutmire |
Hanedan | 19. Hanedan |
Babası | I. Seti |
Annesi | Tuya |
II. Ramses (MÖ 1303 – MÖ 1212), Mısır'ın 19. Hanedanının üçüncü firavunuydu. Genellikle Eski Mısır'ın en güçlü dönemi olan Yeni Krallık'ın en büyük, en ünlü ve en güçlü firavunu olarak kabul edilir.
Ramses ismi çeşitli şekillerde telaffuz edilir /ˈræməsiːz, ˈræmsiːz, ˈræmziːz/.[1] Koini Yunancası:ααμέσσης: Rhaméssēs. Yunan kaynaklarında Ozymandias olarak bilinir (Koini Yunancası: Οσυμανδύας: Osymandıas),[2] Ramses'in regnal adı Usermaatre Setepenre'nin ilk bölümünden "Ra'nın Ma'atı güçlüdür, Ra'dan Seçilmiştir".[3] Ayrıca Büyük Ramses olarak da adlandırılır. Halefleri ve daha sonra Mısırlılar ona "Büyük Ata" adını verdiler.
14 yaşındayken babası I. Setı tarafından prens naibi olarak atandı. Bugün Mısırbilimcilerin çoğu, hasadın III. Sezonu olan 27. Gün'ün bilinen katılım tarihine dayanarak MÖ 31 Mayıs 1279'da tahta geçtiğine inanıyor. Dünya'nın en uzun süre boyunca saltanat süren hükümdarlarından birisi olmuştur.[4]
Saltanatının ilk kısmı şehirler, tapınaklar ve anıtlar inşa etmeye odaklandı. Nil Deltası'ndaki Pi-Ramses şehrini yeni başkenti olarak kurdu ve Suriye'deki seferleri için ana üs olarak kullandı.
İsimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yasa'nın çok sevdiği güçlü boğa
- Yabancı ülkeleri kıskıvrak bağlayan Mısır'ın koruyucusu
- Işığın seçtiği kişi, çünkü Yasa güçlüdür.
- Büyük zaferler elde etmiş ordulardan yana zengin
- Işığın Oğlu Ramses
- Büyük Ramses
Yaşam Süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]II. Ramses 19. hanedanın 3. firavunudur. I. Seti ve Kraliçe Tuya'nin ikinci oğludur.
Ramses'in en çok tanınan ve hatırlanan eşi Kraliçe Nefertari olmuştur. Nefertari dışında Büyük Kral Eşi unvanına sahip olan diğer eşler sırasıyla İsetnofret (Güzel İset); anneleri Nefertari ve İsetnofret'in yerine geçen Ramses'in kızları Bintanath, Meritamon; Nebettawy, Henutmire, Maathorneferure ve Mat-Hor (eski Mısır dilinde Mat-Hor-neferu-Ra) adında bir Hitit prensesidir.
II. Ramses'in 1000 kız ve 1000 oğlu olduğu düşünülmektedir. Ancak Ramses Krallık Çocukları olarak bilinen bir kurum kurmuştur ve burada 110'a yakın çocuğu olduğu tahmin edilmektedir.[kaynak belirtilmeli] Bu çocuklar arasında, evlendiği iki kızı Bintanath ve Meritamen, kralın ilk oğlu Amun-her-khepeshef, ikinci oğlu Kha-em-waset, Sethkaneth ve kraldan sonra onun yerine geçen 13. oğlu Güzel İset'ten Merenptah bulunmaktadır. Ramses'in ilk çocuğu Kha, ikincisi Meritamon ve Merenptah'tır. Ramses'in hayatında Kadeş Savaşı gibi birçok önemli olayla beraber yaptığı şehir ve tapınaklar da çok önemli bir yer tutmaktadır. Kurduğu Per-Ramses şehri ülkenin yeni başkenti olmuştur. Yaptığı en önemli tapınak ise Kraliçe Nefertari'ye adadığı Ebu Simbel'deki dağın içine oyulmuş büyük tapınaktır.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Zamanla yaşlanan Ramses önce yerini ilk oğlu Kha'ya bırakmıştır. Fakat Kha 60 yaşına geldiğinde ölünce taht Merenptah'a kalmıştır. Ancak o da hala hayatta olan babasına sürekli danışmıştır. Ramses hükümdarlığının ikinci yılında Milyonlarca Yılın Tapınağı Ramesseum'a temel atma sırasında diktiği akasya ağacı altında dostu Kralın Baş Katipi ve Sandalet Taşıyıcısı Ameni'nin yanında 90 yaşında ölmüştür. O andan itibaren Kralın dostu Ameni, kendini hayatının sonuna kadar Ramses'in hayatını yazmaya adamıştır.
Büyük Ramses'in Savaşları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kadeş Savaşı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kadeş Savaşı Hitit kralı II. Muvatallis ve Mısır firavunu II. Ramses önderliğinde, Hitit ordusu ve Mısır ordusu arasında gerçekleşmiştir. MÖ 1274'te yapılan savaş, eski zamanlarda en çok atlı savaş arabası kullanılan savaş olarak bilinmektedir. Savaşın çıkma nedeni o zamanki Suriye sınırlarında bulunan Amurru ve Amka gibi içinde ticaret yollarını bulunduran toprakları ele geçirmektir.
Hitit ordusunun 20.000 asker, 3.000 atlı savaş arabasına ve imparator II. Muvatalli ve kardeşi III. Hattuşili komutasındaki koalisyon ordusuna karşılık Mısır ordusunun 20.000 askeri ve 2.000 atlı savaş arabası vardı. Mısır ordusu dört tanrının ismini almış dört kumandandan oluşuyordu: Amon, Ptah, Ra, Seth. Firavun II. Ramses en ön bölük olan Amon kıt'asını yönetmekteydi.
Hitit casuslarının Mısır ordusunun içine sızdığı, Mısır ordusunun savaşı kaybettiği söylenmekle birlikte, II. Ramses Kadeş Savaşı'nı tapınaklarına ve şehirlere kazandığı bir zafer olarak betimletmiştir.
Anlaşmazlıklar II. Ramses'in krallığının yirmi birinci yılında III. Hattuşili ile imzaladığı Kadeş Anlaşması ile sonuçlanmıştır. Kadeş Anlaşması kil üzerine Hitit dilinde yazılmış bir örneği İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde bulunmaktadır.
Ramses'in yapıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]Diğer birçok firavunun yapılarının tersine II. Ramses'in inşa ettirmiş olduğu birçok yapı ve tapınak günümüze kadar başarıyla korunmuştur. Bunlara örnek olarak Ebu Simbel tapınağı ve eski Per-Ramses şehrinde yer alan Ramesseum tapınağı örnek verilebilir. Per-Ramses demek Ramses'in kenti demektir. Per-Ramses'in eski adı Avaris'tir. Ve Avaris'in uğursuz olduğu söylenir. Çünkü daha önce Hiksoslar yani yabancılar orada yaşayıp halka zarar vermiştir. Yaşadığı dönemde II. Ramses'in bir tanrı olduğuna bazı insanlar inanırdı. Kraliçe Nefertari Per-Ramses'e Turkuaz Kent adını takmıştır ve bu isim bütün Mısırda ünlü olmuştur
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ "Ramses Definitions | What does ramses mean? | Best 4 Definitions of Ramses". www.yourdictionary.com. 18 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022.
- ^ "Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica, Books I-V, book 1, chapter 47, section 4". www.perseus.tufts.edu. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022.
- ^ "NOVA Online | Mysteries of the Nile | Luxor Temple: Head of Ramses the Great". web.archive.org. 13 Aralık 2007. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022.
- ^ "Tarihin en uzun süre hüküm sürmüş 100 hükümdarı" (İngilizce). Dieu le Roi. 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021.
- Genel
- Ramses hakkında mevcut bilgi Christian Jacq'nun RAMSES serisi 5 kitap
- Işığın oğlu, Milyonlarca Yılın Tapınağı, Kadeş Savaşı, Ebu Simbel'in Kraliçesi ve Batı Akasyasının Altında
- Ramses'in Hayatı ve Sırları, Firavunlar Hanedanın En Yücesi Işığın Oğlu