İçeriğe atla

NixOS

Vikipedi, özgür ansiklopedi
NixOS
Geliştirici(ler)NixOS topluluğu
NixOS Vakfı[1][2]
İşletim sistemi ailesiLinux (Unix benzeri)
Paket yöneticisiNix
Kaynak türüAçık kaynak
LisansMIT[3][note 1]
Çekirdek türüMonolitik (Linux çekirdeği)
Platform desteğiX86, x86-64, AArch64
Web sitesinixos.org

NixOS, Nix paket yöneticisi kullanan özgür ve açık kaynaklı bir Linux dağıtımıdır. NixOS, değişmez tasarım ve atomik güncelleme modeli kullanır.[4] Bildirimsel programlamaya dayanan bir konfigürasyon sisteminin kullanılması, tekrarlanabilirliği ve taşınabilirliği mümkün kılar.[5]

NixOS, modüller kullanılarak yapılandırılır ve Nixpkgs projesindeki paketleri kullanır. Paket tarifleri ve konfigürasyonları, Nix paket yöneticisiyle birlikte gelen ve bu amaca yönelik olarak oluşturulmuş "Nix dili" ile yazılmıştır.

2003 yılında, Eelco Dolstra Nix'i bir araştırma projesi olarak başlattı.[6][7] Dolstra, projenin amacının düzgün bir yazılım dağıtım sistemi elde etmek olduğunu söylüyor.[8] Dolstra'nın etkilendiği kişiler arasında Utrecht Üniversitesi'nde doktorasını inceleyen Eelco Visser de vardı.[9] 2006 yılında Armijn Hemel, Utrecht'te yaptığı yüksek lisans tezi olarak NixOS'u sundu.[10]

2015 yılında Hollanda'da, NixOS gibi tamamen işlevsel dağıtım modelini uygulayan projeleri desteklemeyi amaçlayan NixOS Vakfı kuruldu.[11]

Sürüm geçmişi

[değiştir | kaynağı değiştir]
İsim Tarih
NixOS 13.10 "Aardvark" Ekim 2013
NixOS 14.04 "Baboon" Nisan 2014
NixOS 14.12 "Caterpillar" Aralık 2014
NixOS 15.09 "Dingo" Eylül 2015
NixOS 16.03 "Emu" Mart 2016
NixOS 16.09 "Flounder" Eylül 2016
NixOS 17.03 "Gorilla" Mart 2017
NixOS 17.09 "Hummingbird" Eylül 2017
NixOS 18.03 "Impala" Mart 2018
NixOS 18.09 "Jellyfish" Eylül 2018
NixOS 19.03 "Koi" Mart 2019
NixOS 19.09 "Loris" Eylül 2019
NixOS 20.03 "Markhor" Mart 2020
NixOS 20.09 "Nightingale" Eylül 2020
NixOS 21.05 "Okapi" Mayıs 2021
NixOS 21.11 "Porcupine" Kasım 2021
NixOS 22.05 "Quokka" Mayıs 2022
NixOS 22.11 "Raccoon" Kasım 2022
NixOS 23.05 "Stoat" Mayıs 2023
NixOS 23.11 "Tapir" Kasım 2023

NixOS, Mayıs sonu ve Kasım sonu olmak üzere yılda iki kez kararlı sürüm yayınlar.[12][13][14]

NixOS grafik yükleyicisi

Bildirimsel programlamayla yapılandırma modeli

[değiştir | kaynağı değiştir]

NixOS'ta, çekirdek, uygulamalar, sistem paketleri ve yapılandırma dosyaları da dahil olmak üzere tüm işletim sistemi, Nix paket yöneticisi tarafından Nix diline göre oluşturulur. Yeni bir sürüm oluşturmak, önceki sürümlerin üzerine yazmaz.[15]

  1. ^ "Community - nixos.org". 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022. 
  2. ^ "NixOS/nixos-foundation - Github". GitHub. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022. 
  3. ^ "nixpkgs/COPYING at master · NixOS/nixpkgs · GitHub". Github.com. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2015. 
  4. ^ "What Is an Immutable Linux Distro, and Should You Use One?". HowToGeek.com. 7 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2023. 
  5. ^ "DistroWatch.com: NixOS". Distrowatch.com. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2015. 
  6. ^ Dolstra, Eelco (2003). "Integrating Software Construction and Software Deployment" (PDF). Software Configuration Management. Lecture Notes in Computer Science. 2649. ss. 102-117. doi:10.1007/3-540-39195-9_8. ISBN 978-3-540-14036-8. 21 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  7. ^ The Purely Functional Software Deployment Model (PDF) (Ph.D. tez). 2006. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  8. ^ Jonatha Lorimer. "The Nix Thesis". 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2024. 
  9. ^ "Sander van der Burg's blog: In memoriam: Eelco Visser (1966-2022)". Sander van der Burg's blog. 20 Nisan 2022. 27 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024. 
  10. ^ Dolstra, Eelco. "Purely Functional System Configuration Management". www.usenix.org. 4 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2024. 
  11. ^ "Stichting NixOS Foundation". Nixos.org. 2 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2015. 
  12. ^ "Governance". Nixos.org. 16 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  13. ^ "Nix RFCS (Request for Comments)". GitHub. 17 Aralık 2021. 30 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2024. 
  14. ^ "Release Announcements". Nixos.org. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2023. 
  15. ^ Dolstra, Eelco; Hemel, Armijn (7 Mayıs 2007). Purely Functional System Configuration Management (PDF). 11th USENIX workshop on Hot topics in operating systems. San Diego, California, USA: USENIX Association. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2023.  Bilinmeyen parametre |konferansurl= görmezden gelindi (yardım)


Kaynak hatası: <ref> "note" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="note"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)