Moleküler tıp
Moleküler tıp, moleküler ve hücresel biyoloji, biyokimya ve ilgili alanlardaki gelişmelerden yararlanarak normal hücresel olayların nasıl değiştiğini, hastalıkta nasıl bozulduğunu molekül düzeyinde inceleyen, son yıllarda büyük ivme kazanmış bir bilim dalıdır.[1] Moleküler tıpın bakış açısı; hastalar ve organları üzerinde önceki kavramsal ve gözlemsel odaktan ziyade hücresel ve moleküler olayları ve müdahaleleri vurgulamaktır.[2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kasım 1949'da, Science dergisinde çıkan "Orak Hücre Anemisi, Moleküler Bir Hastalık" başlıklı çığır açıcı makaleyle,[3] Linus Pauling, Harvey Itano ve onların işbirlikçileri moleküler tıp alanının kurulması için zemin hazırlamışlardır.[4] 1956'da Roger J. Williams, genetik hastalıkların moleküler bazda önlenmesi ve tedavisini içeren, şimdi çeşitli şekillerde bireyselleştirilmiş tıp ve ortomoleküler tıp olarak adlandırılan beslenme hakkında ileri görüşlü bir kitap olan Biyokimyasal Bireysellik kitabını yazdı.[5][6][7] 1968'de Pauling tarafından Science'da yayınlanan bir başka makale, tedavi ve korunma için kullanılan doğal ve besleyici maddelere odaklanan bu moleküler tıp görüşünü tanıtmış ve tanımlamıştır.
.jpg)
Moleküler cerrahi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir burnu veya kulağı yeniden şekillendirmek için yapılan geleneksel ameliyat, bazen uzun iyileşme süreleri ve yara izlerini takip eden kesmeyi gerektirmektedir. Araştırmacılar, canlı dokuyu kesi, yara izi veya iyileşme süresi olmadan hızla yeniden şekillendirmek için küçük iğneler, elektrik akımı ve 3D kalıplar kullanarak bir "moleküler cerrahi" süreci geliştirmişlerdir. Teknik, hareketsiz eklemleri düzeltmenin bir yolu veya lazer göz ameliyatına müdahale olmadan bir alternatif olarak umut vadetmektedir.[8]
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Moleküler tıp, çağdaş tıp araştırmalarını biyokimya ile biyokimya alanı ile birleştirerek iki konu arasında bir köprü oluşturmaktadır. Temel dersler biyokimya derslerine benzemektedir. Tipik olarak gen ekspresyonu, araştırma yöntemleri, proteinler, kanser araştırmaları, immünoloji, biyoteknoloji ve daha fazlasını içermektedir. Bazı üniversitelerde moleküler tıp, kimya gibi başka bir disiplinle birleştirilir ve lisans programını zenginleştirmek için ek bir çalışma işlevi görmektedir.
Türkiye'de moleküler tıp eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkiye'de moleküler tıp belirli üniversitelerde yüksek lisans ve doktora eğitimi olarak verilmektedir.
Üniversite olarak başlıca:
- İstanbul Üniversitesi
- Dokuz Eylül Üniversitesi
- Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Koç Üniversitesi
- Yeditepe Üniversitesi
- Sanko Üniversitesi'nde eğitim vermektedir.
Moleküler tıp programının amacı;[1]
- Bilimsel literatür okuma, yorumlama, sentezleme ve yazma deneyimi ve becerisini kazandırmak
- Moleküler tıp alanında hipoteze dayalı ve laboratuvar temelli bir araştırmanın planlanması, yürütülmesi, kaydedilmesi ve raporlanması açısından deneyim ve beceri kazandırmak
- İnsan üzerindeki biyomedikal araştırmaların biyoinformatik ve genetik verilerinin yorumlanması, kritik değerlendirilmesi konularında eğitim vermek
- Çağdaş translasyonel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi konularında bilim insanlarını eğitmek
- Biyomedikal araştırmalarda kullanılan moleküler, hücresel ve görüntüleme tekniklerinin uygulanması ve değerlendirilmesi ile ilgili eğitim vermek
- İnsan hastalıklarının temelinde yatan moleküler ve genetik mekanizmaların ve potansiyel tedavilerin kavranmasını sağlamaktır.
Programda verilen başlıca dersler; biyokimya, hücre biyolojisi, kalıtım biyolojisi, moleküler genetik, klinik mikrobiyoloji, moleküler mikrobiyolojidir. Üniversitelere göre dersler farklılık gösterebilmektedir.
Ayrıca bakınız,
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Moleküler Tıp". 27 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "ScienceDirect - Trends in Molecular Medicine : Integrating noninvasive molecular imaging into molecular medicine: an evolving paradigm". web.archive.org. 31 Temmuz 2009. 31 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021.
- ^ Strasser, Bruno J. (19 Kasım 1999). ""Sickle Cell Anemia, a Molecular Disease"". Science (İngilizce). 286 (5444): 1488-1490. doi:10.1126/science.286.5444.1488. ISSN 0036-8075. PMID 10610548. 6 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021.
- ^ "It's in the Blood! A Documentary History of Linus Pauling, Hemoglobin and Sickle Cell Anemia - Special Collections & Archives Research Center - Oregon State University". scarc.library.oregonstate.edu. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021.
- ^ Williams, Roger J. (1998). Biochemical individuality : the basis for the genetotrophic concept. [1998 ed.] New Canaan, Ct.: Keats Pub. ISBN 0-07-140502-X. OCLC 43476916.
- ^ Principles of molecular medicine. 2nd ed. Marschall Stevens Runge, Cam Patterson. Totowa, N.J.: Humana Press. 2006. ISBN 1-58829-202-9. OCLC 173806932.
- ^ A Physician's handbook on orthomolecular medicine. Health science ed. Roger J. Williams, Dwight K. Kalita. New Canaan, Conn.: Keats Pub. 1979. ISBN 0-87983-199-5. OCLC 6006241.
- ^ "'Molecular surgery' reshapes living tissue with electricity but no incisions". ScienceDaily (İngilizce). 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2021.
