Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ulaşım

Kuzey Kıbrıs'taki ulaşım ağının tarihi 1974'te başlayıp Türkiye'nin adadaki Kalkınma ve Ekonomik İşbirliği Ofisi üzerinden gerçekleştirdiği yatırımlarla gelişmektedir. Bu kapsamda adadaki yollar 1974'ten sonra tamir edilmiş ve yeni anayollar inşa edilmiş; deniz ve hava limanları inşa edilmiş ve yenilenmiştir.

Tarihçe

Kuzey Kıbrıs'taki ulaşım ağı, Kıbrıs Cumhuriyeti'nden devralınmıştır. Bu dönemdeki yollar özellikle köyleri birbirine bağlayan ve çoğu durumda köylerin içinden geçen yollardı; üstelik savaş sonrasında pek çoğu ateşkes hattı dolayısıyla kesildiğinden ötürü bazı yerleşim birimlerine ulaşım zorlaşmıştı. Lefkoşa Uluslararası Havalimanı'nın Ara Bölge'de kalması adayı hava ulaşımından mahrum bırakmış, adanın iki bölgesini de yeni bir havalimanı ihtiyacına itmişti.

Bu bağlamda 1970'lerin sonu ve 1980'ler genel olarak eksik kalan yol bağlantılarının sağlanmasıyla geçti ve Kırklar yakınlarındaki eski RAF pisti yenilenerek alana Ercan Havalimanı inşa edildi.

Kara Ulaşımı

Kuzey Kıbrıs'taki kara ulaşımı Türkiye'deki Devlet yolları temel alınarak modellenmiş ve inşa edilmiştir. Ülkedeki bütün çift şeritli anayollar bölünmüş yollar olup herhangi bir otoyol bulunmamaktadır. Yakın zamanda ülkedeki yollar sınıflandırılmış; en önemlilerine D kodu verilirken ara yollara ise bağlı oldukları ilçelerin harfleri (LF: Lefkoşa, GM: Gazimağusa, GR: Girne, GZ: Güzelyurt, LK: Lefke, İK, İskele) kod olarak verilmiştir.

Ana Yollar

Mevcut yol numaralandırması 2020'den sonra değiştirilmiş olup; referans amacıyla ilk verildikleri numaralar da yazılmıştır.

Kodu	Rotası	Genişliği (Şerit sayısı)	Notlar
D.100	Sadrazamköy - Kayalar - Karşıyaka - Lapta - Alsancak - Girne - Çatalköy - Esentepe - Tatlısu - Kaplıca - Yeni Erenköy - Dipkarpaz	1+1	İlk olarak D.10 olarak kodlanmıştı, başlangıç noktası Çamlıbel'di. Girne'nin batısındaki kısım iki yönde çift şerit olacak şekilde genişletilmektedir.
D.200	İskele - Geçitkale - Serdarlı - Demirhan - Ercan Uluslararası Havalimanı	1+1	İlk olarak D.20 olarak kodlanmıştı. D.300 ile kesiştiği kavşak ile Havalimanı arası kesim iki yönde çift şeritlidir.
D.300	Gazimağusa - Dörtyol - Kurudere - Demirhan - Haspolat - Göçmenköy - Gönyeli - Türkeli - Serhatköy - Güzelyurt - Aydınköy - Yeşilyurt - Lefke	2+2	İlk olarak D.30 olarak kodlanmıştı. Doğu-Batı ekseninde kesintisiz giden anayol. Mevlevi'den Kalkanlı'ya yapılması planlanan bağlantı yolu gerçekleşmemiştir.
D.400	Ercan Uluslararası Havalimanı - Paşaköy - Vadili - Akdoğan - Güvercinlik	1+1	Başta anayol olarak belirtilmediğinden pek çok LF ve GM kodlarından oluşmaktaydı. Mesarya'nın güneyindeki köyleri birbirine bağlayan anayoldur.
D.550	Güzelyurt - Kalkanlı - Tepebaşı - Çamlıbel	1+1	İlk olarak D.05 olarak kodlanmıştı
D.575	Türkeli - Yılmazköy - Kılıçaslan - Özhan - Çamlıbel	1+1	İlk olarak D.15 olarak kodlanmıştı
D.650	Girne - Boğazköy - Gönyeli	2+2	İlk olarak D.25 olarak kodlanmıştı. Yolun St. Hilarion-Girne arası kesimine ağır vasıta girişi yasaktır.
D.750	Demirhan - Arapköy - Çatalköy	1+1	İlk olarak D.35 olarak kodlanmıştı. "Dağyolu" olarak tabir edilir. Ağır vasıtalar bu yolu kullanırlar. Lefkoşa Kuzey Çevreyolu'na bağlanacak bir yol projesi kapsamında iki yönde çift şeritli olacak şekilde genişletilmektedir.
D.850	Tatlısu - Geçitkale - Dörtyol - Türkmenköy	1+1	İlk olarak D.45 olarak kodlanmıştı; Dörtyol-Türkmenköy arası kesimin kodu GM.56'ydı. Geçitkale ve Dörtyol arası kesim 2013'te iki yönde çift şerit olacak şekilde genişletildi.
D.925	Kaplıca - Büyükkonuk - Çayırova	1+1	İlk olarak İK.05 olarak kodlanmıştı. Yeni numaralandırma ile anayol olarak sınıflandırıldı.
D.950	Gazimağusa - İskele - Çayırova - Ziyamet - Yeni Erenköy	1+1	İlk olarak D.55 olarak kodlanmıştı. Gazimağusa-İskele arası kesim iki yönde çift şerittir. Diğer kesimler de genişletilmektedir.

Ülkedeki yollar Türkiye'nin Kalkınma ve Ekonomik İşbirliği Ofisi'nin koordinasyonuyla Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilir ve KKTC'nin Karayolları Dairesi tarafından idare edilir ve bakımı yapılır. Ancak vatandaşlar tarafından en çok yapılan şikayet söz konusu bakımın gerçekleşmemesi ve bu sebeple sıkça ölümlü kazaların yaşanmasıdır.

Deniz Ulaşımı

Adanın en önemli ulaşım ağı olan deniz ulaşımı, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin 1975'te kuzeydeki giriş kapılarını kapattığını ilan etmesinden ötürü sekteye uğramıştır. Girne ve Gazimağusa limanları yolcu ve kargo giriş çıkışını sağlasa da uluslararası açıdan yasadışı işletildiklerinden ötürü sadece Türkiye ile deniz ulaşımı sağlanmaktadır. Bir dönem Gazimağusa'dan Lazkiye'ye yapılan gemi seferleri Suriye'de iç savaş çıkmasından ötürü artık gerçekleşmemektedir.

Hava Ulaşımı

Ana madde: Ercan Uluslararası Havalimanı

Ercan Uluslararası Havalimanı 1970'lerin sonunda Kırklar yakınındaki RAF pistinin yenilenmesiyle inşa edildi ve adaya hava yolu ile sivil ulaşımı sağlar. Havalimanı terminali 2000'lerin başında yenilemeye girdiğinden ötürü bu süre boyunca Geçitkale Havaalanı sivil kullanıma açılmış, sürecin tamamlanması ile birlikte Ercan Havalimanı faaliyetine devam etmiştir. Ekim 2016'da yeni bir terminal ve pistin inşaatına başlandı. Terminali İstanbul'daki Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan esinlenilen yeni terminal 20 Temmuz 2023'te kullanıma açıldı ve o zamana kadar kullanılan mevcut terminal ve pist yolcu uçuşlarına kapatıldı.